NO IORG
نووترين نووچه
Authors Posts by كۆڤان حسێن

كۆڤان حسێن

كۆڤان حسێن
222 POSTS 0 COMMENTS

13

كۆڤان حسێن
د گوتارا سیاسیا كوردستانێ دا، مشه‌ دئێته‌ گوتن كو ڤالاهیه‌ك د ناڤبه‌را حوكمه‌تێ و وه‌لاتیان دا هه‌یه‌، ژ راست ڤالاتى هه‌یه‌ یان په‌یداكرنا ڤالاهیه‌كێ یه‌ و مه‌ره‌مه‌ك سیاسى، گوتارا سیاسیا نوكه‌ وى ره‌نگى دارشتیه‌ نه‌ك حوكمه‌تا كوردستانێ، به‌لكو هیچ حوكمه‌ته‌كێ ئه‌و شیانه‌ نینن و ئه‌ركێ وێ ژى نینه‌ ڤى حوكمه‌تا شیان مه‌زن و خودان ڤه‌رێژ په‌یدا ببن، ئه‌رێ ئه‌رێ حوكمه‌تێ ئه‌وه‌ وه‌ك باب ره‌فتارێ بكه‌ت ژ هه‌مى ئالاڤێن به‌رهه‌مئینان و دابه‌شكرنێ به‌رپرس بیت و یه‌كسانیێ په‌یدا كه‌ت وه‌ك هنده‌ كۆمۆنیست بۆ دچن، یان ل گۆر گرێبه‌ستا جڤاكى پرۆسا حوكمرانى و ده‌وله‌تداریێ پرۆسه‌كا دو سه‌ره‌ ل سه‌ر هه‌ر دو ئالیان ئه‌رك و ماف هه‌نه‌. چاوا ڤان سالێن بۆرى تژى سه‌رێ مه‌ كریه‌ كو حوكمه‌ت هه‌مى وار و سێكته‌ران و وه‌لاتى ب تنێ ب كاربه‌ره‌كێ بێ ئه‌رك و كار و پشكداریه‌. ئه‌رێ ئه‌م وه‌لاتى د حوكمه‌تێ ناگه‌هین یان حوكمه‌ت ئه‌ركێ خوه‌ جێبه‌جێ ناكه‌ت؟. هێشتا حوكمه‌تا مه‌ ناسنامه‌كا ئاشكرا نینه‌ و هێشتا وه‌لاتى ژى نه‌گه‌هشته‌ وێ باوه‌ریێ كو حوكمه‌ت ل كوردستانێ نه‌ ئاشكرا به‌ر ب بازارێ ئازاد و لیبرالیا سیاسى و ئابۆرى ڤه‌ دچیت و ئه‌ركێ حوكمه‌تێ ب تنێ هنده‌ك ئه‌ركێن كێمن. ئانكو بهێزترین سیك و بازار ل به‌رامبه‌ر لاوازترین حوكمه‌ت د وارێ خزمه‌تگوزاریێن رۆژانه‌ دا، ئاشكراتر بێژین ته‌نێ ده‌زگه‌هه‌ك ئاسیشێ و پۆلیسێن بهێز د گه‌ل دادگه‌هه‌ك سه‌ربه‌خوه‌ و سه‌ربارى ل دارخستنا قانوونان بۆ ژیانێ، حوكمه‌تێ ل ڤى سه‌رده‌مى و ل گۆر ڤێ پێناسا نوكه‌ ل دونیایێ كار پێ دئێته‌كرن هیچ ئه‌رك و به‌رپرسیاره‌تیه‌ك دى، نینه‌ جڤاك و سیكا ئازاد شیانا هندێ هه‌یه‌ خوه‌ رێك بێخیت و ب ملیۆنان ده‌رفه‌تێن ژیانێ و بكارخستا شیانان په‌یدا بكه‌ت، ب ئاشكرا ره‌نگه‌گ نه‌ ئاشنابوونێ هه‌یه‌ د ناڤبه‌را وه‌لاتیێ هه‌ر تشتێ ب مافێ خوه‌ دزانیت بێ ل به‌ر چاڤكرنا ئه‌رك و قه‌رباێ كار و به‌رهه‌مێ وێ د جڤاكى دا و حوكمه‌ته‌ك خوه‌ نه‌چار دبینیت سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل تێگه‌هه‌ك جودا و شیانه‌كا سنۆردار كرى دا كار كه‌ت. تایبه‌تكرنا هه‌مى سێكته‌ر و وارێن ژیانێ ژ گرنگترین سیمایێن حوكمه‌تێن ڤى سه‌رده‌مى یه‌، لێ هێشتا ل كوردستانێ و ئیراقێ جورئه‌ت نه‌كریه‌ ئاشكرا بێژن, لێ ب كریار به‌ر ب هندێ ڤه‌ دچن. ئه‌رێ ئه‌ڤه‌ پتر د خێرا جڤاكێ دایه‌، یان به‌روڤاژیا وێ كو سیسته‌مه‌ك ئابۆرى و سیاسى جودایه‌ و تاقیكریه‌ ژى ل زۆر وه‌لاتان و نه‌شیا یه‌ سه‌ركه‌فتنێ بینیت. ئه‌م وه‌ك وه‌لاتى ب قه‌ده‌ر قورساتیا خوه‌ داخواز كرینه‌ بۆ خوه‌ ئاشناكرن و گونجاندنا ڤى سیسته‌مى. به‌رڤاژى وێ هه‌ر رۆژ ره‌وته‌ك سیاسى دێ یاریان ب هه‌ستێن وه‌لاتى كه‌تن و كه‌سێ شیانا گوهۆرینێ نینه‌، كى ره‌وتا بێته‌ سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ دێ درێژیى دده‌ته‌ ڤى سیسته‌مى كو بانكا نێڤده‌وله‌تى و سازیێن دى یێن ئابۆرى یێن سه‌رمایه‌داریێ برێڤه‌دبن. (جبریل رجوب) سه‌رۆك وه‌زیرێ كه‌ڤنێ لیبیایێ گوت (معه‌مر قه‌زافى) ژ من خواست ئه‌ز رێكه‌كێ بینم راسته‌وخوه‌ پاره‌یێن (گازێ و داهاتێ) ده‌وله‌تێ راسته‌وخوه‌ بده‌م وه‌لاتیان ل گۆر سه‌رژمێریێ و ب یه‌كسانى. دیار كر كو مله‌تى پاره‌ دڤێن و پرۆژه‌ و جاده‌ و زانكۆ و خه‌سته‌خانه‌ و ئاسایش و پۆلیس و ژێرخانا وه‌لاتى نه‌ گرنگه‌ بۆ مله‌تى. هه‌مى كه‌س د به‌ریكا خۆرا سه‌یرى ده‌وله‌تێ دكه‌ت. جبریل رجوب ئاشكرا كر گوت من گوته‌ (قه‌زافى) ب ڤى ره‌نگى دێ ده‌وله‌ت هه‌ڕفیت و كه‌سێ ئه‌ڤه‌ نه‌كریه‌ سه‌رده‌مێ سۆمه‌ریان هه‌تا نوكه‌. گوت تو بكه‌ و ئه‌ز ئه‌نجامان قه‌بوول دكه‌م. ب هه‌ر حالێ هه‌یى قه‌زافى ژى جارا راست دبێژیت و دبیت وه‌سا بیت لێ كه‌سێ تاقی نه‌كریه‌..

17

كۆڤان حسێن
هه‌ر چه‌نده‌ بابه‌ته‌ك تایبه‌ت و زانستى یه‌ و فه‌ره‌ یێن بسپۆر ژێ باخڤن، لێ جارا پێشه‌یا رۆژنامه‌ڤانیێ وێ ده‌رفه‌تێ دده‌ته‌ مرۆڤى ژ هه‌لیل و مه‌لێن وه‌لاتێ خوه‌ باخڤیت، نه‌مازه‌ وكى هنده‌ك رویدانێن سه‌یر یان مژدار درست دبن. ژ به‌رى چه‌ند رۆژان ل بابه‌ته‌ك ئابۆرى ل ئاژانسه‌كێ دیاركربوو ل وه‌لاتێ سویدێ ره‌نگه‌ پاره‌ كاش نه‌مینن و نوكه‌ كته‌كا كێما دانعه‌مران پاره‌یێن كاش بكاردئینن وه‌ك رێزگرتن بۆ دابونه‌ریتان و سوید وه‌لاته‌كێ ئسكه‌نده‌نافیێ پێشكه‌فتى یه‌، وره‌نه‌ چاڤلێكرنا وێ بۆ مه‌ زه‌حمه‌ت بیت. لێ بۆ زانین ل (صۆمالێ) ژى خه‌ریكه‌ پاره‌یێن كاش نه‌مینن و كۆمپانیێن ته‌له‌فۆنان هلگرتنا پاره‌یان زۆر كێم كریه‌ و هه‌ر كه‌س دشێت ب بلانسا ته‌له‌فۆنێ پاره‌یێن خوه‌ بده‌ت. ئانكو ئه‌گه‌ر ئیراده‌یه‌ك هه‌بیت ئه‌سته‌م نینه‌ ئه‌م ژى ژ ڤێ گێژڤانكا پاره‌یان و وێ گه‌نده‌لیا تێدا دهێته‌كرن قورتال بین. نه‌بوونا بانك و ئاسانكاریێن وان ل كوردستانێ باشترین ده‌رگه‌هێ گه‌نده‌لى و بێئا گه‌هیا حوكمه‌تێ و سازیێن وێ یه‌ ل سه‌ر قه‌بارێ پاره‌ى و هاتنوچوونا وان و نه‌بوونا داتایێن پێدڤى بۆ دی جون و زاڤا پاره‌یان ل وه‌لاتى. هه‌مى رۆژێ سیناریۆیا تالانكرنا پاره‌ى ل بن ناڤێ ل وه‌لاتێ مه‌ رویده‌ن، ئه‌ڤه‌ چ پاره‌نه‌ یێن چنه‌؟ ژ كیڤه‌ هاتنه‌ و كیڤه‌ دچن؟. هه‌مى جارێ كه‌سه‌ك دێ كۆژمه‌كێ پاره‌ی حه‌به‌لۆش كه‌ت و ل سه‌ر شاشێن تیڤیان رۆندكان رێژن و ئه‌م وه‌لاتى ژى بۆ ب خه‌م دكه‌ڤین و حوكمه‌ت ژى هه‌ر خوه‌ های ژێ ناكه‌ت و دادگه‌ه ژى زۆرا كه‌ڤنه‌ د ڤى وارى دا. ئه‌رێ رستا (پارێن من چوون) چه‌ندا بێگونه‌هه‌.! ئه‌ڤه‌ پاره‌یێن چنه‌ بۆچى حوكمه‌ت دزانیت پاره‌یێن ته‌ چوون. بۆچى نزانیت یان ئاگه‌ه نینه‌ وه‌ختا پاره‌ بۆ ته‌هاتین؟ ئه‌رێ ئه‌ڤ پاره‌ ژ رویێ قانوونى ڤه‌ پاقژن ژ رویێ ئایینى و ئه‌خلاقى ڤه‌ حه‌لالن، ئه‌ڤه‌ سازیێن داراى و بانكى دڤیا هه‌بن داهات و خه‌رجیێن كه‌سێ و ژێده‌رێن وان ئاشكرا و زه‌لال بن و هێدى كه‌س تووشى ڤێ شه‌لاندنێ نابیت و كه‌سێ شیان نینن ژ باج و خه‌راجان ژى بره‌ڤیت و راستیا هه‌بنا هه‌ژارى و نه‌داریێ ژىدێ ل ڤێرێ دیار بیت هنده‌ك كه‌س تووشى شه‌لاندنێ بوونه‌، هه‌مى كه‌سێ هزرا هه‌ژاره‌كێ برسى بۆ دكر. ئه‌رێ قه‌بارێ وى پاره‌ چه‌نده‌ یێ نوكه‌ د مالان ڤه‌ و بێكار و مراندى ئه‌رێ ئه‌ڤ پاره‌ چاوا دزڤریت؟ كێ های ژێ یه‌؟. ب راستى بۆ حوكمه‌تێن ئیراق و كوردستانێ كێماسیه‌كا مه‌زنه‌ سیسته‌مه‌ك بانكى مۆدێرین و سه‌رده‌میانه‌ ل ڤى وه‌لاتى نه‌بیت. بۆچى كۆمپانیه‌ك دشێت كارتا پارا دروست كه‌ت و كه‌س نه‌شێت سه‌خته‌كاریێ بكه‌ت یان حیلێ بكه‌ت؟ یان ژ قه‌رى بره‌ڤیت؟. بۆچى حوكمه‌ته‌ك نه‌شێت ڤێ چه‌ندێ بكه‌ت و هه‌مى بانكێن وێ بتنێ (قاسن) هه‌مى خه‌ما حوكمه‌تێ یه‌ پڕ كه‌ت و سه‌رێ هه‌یڤێ ڤالا بكه‌ت؟.دبیت ئه‌م هویراتێن ڤێ پرسێ نه‌زانین، چونكو زانسته‌كێ سه‌ربه‌خوه‌یه‌. لێ وه‌ك وه‌لاتیه‌ك ساده‌ دبێژین بۆچى پارێن مه‌ ژى نابن (ژماره‌ و كارت) ڤى پاره‌یى هه‌میێ ژ مالا بینن ده‌ر بۆ وه‌به‌رهینانێ و فایده‌ى ژێ بكه‌ن وه‌ك زۆر وه‌لاتان.

27

كۆڤان حسێن
هه‌تا نوكه‌ ژى دونیا ب ده‌ست ژماره‌كا زۆرا كێشه‌ و ئالۆزیان دنالیت و هه‌مى گاڤێ ژى سڤیل و كه‌سێن نازك دبنه‌ قوربانى. زۆرن ره‌نگێن ئاواره‌یان هه‌نه‌ ژبه‌ر شه‌ڕان تایبه‌ت شه‌ڕێن ناڤخوه‌، ئاواره‌ دبن هه‌نه‌ ژ ئه‌نجامێ برسێ و كولبێ و هشكه‌سالیێ ئاواره‌ دبن و هه‌نه‌ ژ به‌ر سه‌ده‌مین سیاسى ئاواره‌ دبن، نه‌مازه‌ چالاكڤانێن سیاسى به‌رامبه‌رى رژێمه‌كا دكتاتۆرى و هه‌نه‌ ژى، ژبه‌ر رویدانێن سروشتى وه‌ك ڤۆلكان و باهۆز و ئه‌ردهه‌ژان، ئانكو هه‌مى ئاواره‌ ناچنه‌ خانه‌كێ زۆرا زحمه‌ته‌ ژى پێناسه‌یا ئاواره‌یان ب ساناهى بهێته‌كرن و پۆلینكرنا وان ره‌نگێ سه‌رده‌ریێ لگه‌ل وان ئێكلا دكه‌ت، پڕانیا ئاواره‌یێن نوكه‌ ل جیهانێ ئه‌ون ئه‌وێن ژیانه‌كا خۆشتر ژ یا وه‌لاتێ خوه‌ بده‌ستڤه‌بینن پاشخانه‌كا ئابۆرى سیاسى هه‌یه‌ بۆ سه‌ده‌مێ كۆچكرنێ و كلتوورى نوكه‌ بال ل جیهانێ گوهۆرینه‌ گوهۆرینا هه‌ر تشتى. سه‌ره‌ده‌رى لگه‌ل مۆدێلا و گوهارتنا ب له‌ز یا ژیانێ ره‌نگه‌ك وێ هزرێ ل ده‌ف مرۆڤى په‌یداكریه‌ كو به‌رده‌وام گوهۆرینێ كه‌ت، ژ جلوبه‌رگان هه‌تا مۆبایلا هه‌تا جهێ ئاكنجیبوونا خوه‌.
نوكه‌ ب هزاران كه‌س ژ ئه‌مریكا لاتینى به‌ره‌ ب سنۆرێن ئه‌مریكا دچن ژ فه‌نزویللا و وه‌لاتێن دى ب هزران كه‌س ل ئاسیا ئاواره‌نه‌، ژ هه‌مى ره‌نگه‌ سه‌ده‌مان. كوردان به‌شێ خوه‌ ژ ئاواره‌یێ وه‌گرتیه‌ و 1991 ئه‌فسانه‌كا رۆمانتیكى یا وژدان هه‌ژاندنێ ل جیهانێ درست و گڤاشتن و ڤه‌رێژێن وێ وه‌لاته‌ك ب ڤى ره‌نگێ نوكه‌ ئه‌م ژیانێ لێ دكین ژ دایكبوو. كى دبێژیت كوردستان به‌رامبه‌ر ژماره‌كا كێم یا وه‌لاتێن دونیایێ به‌هشته‌ بێگومان راست ناكه‌ت و كێ بێژیت كوردستانێ ئه‌و دۆزه‌خه‌ ئه‌وا هێژاى هندێ بیت مرۆڤ بگوهۆریت ب وه‌لاته‌ك دى بێگومان راست ناكه‌ت. بۆ زانین هیچ به‌هشته‌ك مرۆڤان نه‌شیایه‌ ل ئه‌ورۆپا ژى بئافرینیت، ژیانا ئاواره‌یێ ئاریشیێن خوه‌ هه‌نه‌ و مه‌ترسیترین ئاریشه‌ ب هێزبوونا راستره‌وێن نه‌ژادپه‌رسته‌ سالانه‌ ب ده‌هان رویدانێن كوشتن و كرێتكرنێ دهێنه‌ تۆماركرن لبه‌رامبه‌ ئاواره‌یان یان نه‌ژادێن نه‌ ئه‌ورۆپى ئه‌ڤ بزاڤه‌ ل هه‌مى ئه‌ورۆپا د گه‌شێ دایه‌ وه‌ك ره‌نگڤه‌دانه‌ك ژ مشه‌بوونا ئاواره‌یان. ب كورتى ئاواره‌بوونا هنده‌ك كه‌نجێن كورد ژ هنده‌ك ده‌ڤه‌ران پتر ژ خوانده‌نه‌كێ هه‌دلگریت و هه‌مى ئاواره‌ ناچنه‌ خان و سه‌ده‌مه‌كێ و هه‌ر ئێكێ تیركه‌ك بهانه‌ و خه‌مان هه‌نه‌ لگه‌ل خوه‌ بریه‌، دوباره‌ دكم هه‌مى سه‌ده‌مێن كۆچێ مه‌رج نینه‌ به‌رئاقل بن. دبیت گوهۆرین بۆ گه‌نجه‌كێ بتنێ وه‌ك گوهۆرین ژ خه‌مێن سه‌ركى یێن وى بیت و دبیت هه‌بیت ژ سه‌ده‌مێن ژیانێ بازدا بیت و سه‌ر ئه‌نجام لۆبیه‌كێ كوردان ل كیڤه‌ هه‌بیت، بێگومان كه‌س كوردایه‌تیا خوه‌ هندا ناكه‌ت، نه‌مازه‌ نوكه‌ لێ دبیت ئه‌ڤ شیان و كاراكته‌رێن نوكه‌ دچن، سوباهى پشكداریا گه‌شه‌یا ئابۆریا كوردستانێ بكه‌ن، ئه‌گه‌ر به‌شه‌كێ به‌رهه‌مێ خوه‌ بۆ كوردستانێ و خێزانێن خوه‌ ڤه‌گوهێزن. خۆزى پرسا ئاواره‌یا مابا د كڤانێ جیهانیى ئاواره‌بوونێ دا سیاسیا شلۆڤه‌ێن خوه‌ ژێ دویركربان ئه‌ڤه‌ كوردن ل شانازیه‌كا دى دگه‌رن ل گۆر دیتنا خوه‌ و به‌رێزن و ئازادن ل كیڤه‌ بژین بۆچى بژین چاوا بژین ژ ساده‌ترین مافێ مرۆڤانه‌، ئاسێكرنا مرۆڤان ل جوگرافیه‌ك دیاركرى دا ب نه‌چارى نه‌چاره‌یه‌ ئازادى، ئه‌گه‌ر یا غوربه‌تێ ژى بئافرینیت باشتره‌ ژ سته‌مێ، ئه‌وێن چووین د هه‌مى ره‌وشه‌كێ دا دێ ل وه‌لاتێ خوه‌ خودان ده‌ركه‌ڤن وه‌ك خه‌لك ژ هه‌مى جیهانێ ئاواره‌ بیت هه‌تا ژ وه‌لاتێن پێشكه‌فتى ژى لێ ب هنده‌ك سه‌ده‌مێن جودا!.

1

كۆڤان حسێن
لسه‌ر به‌ختێ ئاژانسێن ده‌نگوباسان بیت، حوكمه‌تا تركیا و پارتیا كریكارێن كوردستانێ ب نهێنى گه‌ره‌ك دانوستاندنا ده‌ستپێكریه‌، بێگومان ئه‌گه‌ر ئه‌ڤه‌ مانۆره‌كا سیاسیا تركیا نه‌بیت، تایبه‌ت یا ئاكپارتیێ بۆ ده‌ربازكرنا پرۆسه‌كا دى یا هه‌لبژارتنا سه‌رۆكاتیێ، نه‌مازه‌ ئاره‌سا كوردان بۆ (جه‌هه‌پێ) نێزیكتره‌، ئه‌ڤه‌ باشترین بریاره‌ توركیا دایى كو د ناڤه‌رۆكا خوه‌دا وه‌خت ئالیه‌ك ئاماده‌بیت دیالۆگێ بیت ئه‌و راسته‌وخوه‌ دانێ ب هه‌بوون و سه‌نگا لایه‌نێ به‌رامبه‌ر دكه‌ت، لێ د هه‌مان ده‌م دا رازیبوونا په‌كه‌كێ ب دیالۆگێ ژ راست دبیت وه‌رچه‌رخانه‌ك بیت د بیرا سیاسیا په‌كه‌كێ دا كو هه‌مى شه‌ڕ بۆ هه‌تاهه‌تایێ نین و پاشى شه‌ڕ ژ بۆ ئارمانجه‌كێ یه‌ هه‌مى گاڤێ وه‌ختا سیاسى نه‌شێن دیالۆگێ بكه‌ن په‌نایێ دبنه‌ به‌ر شه‌رى وشه‌ر ژى دیالۆگه‌ ب زمانێ ئاگرى و ئاسنى, هه‌ر چه‌نده‌ ئه‌ڤ دیالۆگه‌ یا نهێنى یه‌، لێ ب مه‌ره‌م هه‌بوونا وێ بۆ رایا گشتى ئاشكرا كریه‌ و په‌كه‌كێ ئینكار نه‌كریه‌، لێ دمینیت ئه‌جیندایێن ڤێ دیالۆگێ چنه‌ په‌كه‌كه‌ دێ ژ وێ باوره‌یێ ده‌رباس بیت، ئه‌وا ژ راست بێ رامان بۆ نه‌ته‌وه‌ك بنده‌ست كو برایه‌تیا گه‌لانه‌ نه‌بوویه‌ و نه‌ دبیت، دێ داخوازێن په‌كه‌كێ چ بن و وارێ سیاسى و كارگێرى و ده‌ستوورى دا. ئه‌رێ تورك ژ پاشخانه‌كا ب هێز هاتنه‌ سه‌ر میزا دیالۆگێ یان ژ نه‌چارى, ئه‌رێ په‌كه‌كه‌ د چى گۆشێ دا رازى بوویه‌ ب دیالۆگێ ژ خه‌باتا چه‌كدارى بێزاربوویه‌ كو گوهۆرینێ ناكه‌ت و ئه‌لترناتیفێ شه‌ڕێ چه‌كدارى خه‌باته‌كا سیاسى و سڤیله‌. یان تركیا دبن گڤاشتنێ ڤه‌ هاتیه‌ بن بارێ دیالۆگێ. ئه‌گه‌ر ب چاڤێ خوساره‌ت و فایده‌ى ل پرۆسێ بنێڕین. په‌كه‌كى دێ قازانجه‌كا مه‌زن كه‌ت ئه‌گه‌ر پرۆسا ئاشتیێ، ڤێ چارێ ته‌مام كه‌ت و هنده‌ك ته‌نازلاتێن پێدڤى ژ توركیا ب ده‌ستڤه‌بینیت، ئه‌ڤه‌ بێگومان ئاشتێى بۆ تركیا سه‌خت و دژواره‌ و ره‌نگه‌ ده‌وله‌تا كویر یا تركیا پێخۆش بیت، شه‌ڕه‌كێ بێ به‌رامبه‌ر دژى په‌كه‌كێ پتر د خزمه‌تا تركیا دابیت، لى دیالۆگه‌ك ب روومه‌ت و قه‌بوولكرنا وێ ژ یێ په‌كه‌كێ ڤه‌ ژ راست سه‌ركه‌فتنا بالێ ریالیزم و كه‌داورانه‌ ل ناڤ رێزێن په‌كه‌كێ، هه‌مى شه‌ڕان دوماهیه‌ك هه‌یه‌، ژناڤبرنا تركیا كاره‌كێ ئاسان نینه‌ ژ رویێ له‌شكرى ڤه‌ بۆ بزاڤه‌كا چه‌دارا لۆكا ب (تیرۆرست) ژى هاتیه‌ نیاسین لسه‌ر ئاستێ دونیایێ. هه‌ر چه‌نده‌ په‌كه‌كه‌ ده‌ربڕینا بره‌كا مه‌زنا پرسا كوردى ل باكۆر دكه‌ت و رازیبوونا تركیا ب دیالۆگێ وێ راستیێ دسه‌لمینت، ئه‌ڤجا یامایى ئه‌وه‌ په‌كه‌كه‌ هنده‌ شه‌فاف و زه‌لال بیت و رایا گشتیا كوردستانێ و جیهانێ ئاگه‌دارى پێشهاتنێن دیالۆگێ بكه‌ت، هه‌م وه‌ك فشار هه‌م وه‌ك ئستحقاق بۆ نه‌ته‌وه‌یه‌كا مه‌زنا مینا كوردان ل باكۆر ئینكارا وان هاتیه‌كرن، دیالۆگ باشتره‌ ژ شه‌ڕى ئه‌گه‌ چه‌رخه‌كێ بدۆمیت.

22

كۆڤان حسێن
ژه‌هر دبیت كه‌ڤنترین ئالاڤێ پاكتاوكرنا سیاسى بیت ل جیهانێ وه‌كو گه‌له‌ك میره‌ك و خودان ده‌ستهه‌لاتان په‌نا بۆ بریه‌ بۆ ئێكلاكرنا زۆره‌كا جره‌یێن سیاسى یان یێن په‌یوه‌ندى ب میرات و سامانێ دونیایێ ڤه‌ ببیت، چیرۆكێن فلكلۆرى و ئه‌فسانه‌یى نه‌ك بتنێ یێن كوردان، به‌لكو یێن جیهانێ ژى جارجاران دێ بینى ژه‌هركرنا كه‌سه‌كێ رویدایه‌. ئه‌ڤه‌ تیرۆره‌كا سیاسیا پڕى هه‌ڕفین و نه‌جامێرى دهێته‌ ئه‌نجامدان. زۆرن ئه‌و ده‌زگه‌هێن سیخۆریێ ئه‌وێن د باده‌كێن وان دا گه‌له‌ك جاران به‌حسێ ژه‌هرێ دهێته‌كرن. بۆ ژناڤبرنا هه‌ڤڕكه‌كى یان نه‌یاره‌كى، لێ یا سه‌رنجراكێش ل كوردستانێ ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ پرسا ژه‌هرێ راست بیت و بابه‌ته‌ك پرۆپاگه‌ندا ره‌ش نه‌بیت ژ راستى جهێ مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌، نه‌مازه‌ د ناڤ ئێك خێزان و ئێك بیرا سیاسى دا ئه‌ڤه‌ روو بده‌ت ئاستێ باوه‌ریا سیاسیا ب ئێكودو هه‌تا هه‌ڤوه‌لاتیان ژى دچیته‌ دبن جۆنێ دا. تیرۆرا سیاسى د ناڤ كوردان هه‌بوویه‌ د كه‌ڤندا لێ ب ڤێ زقیێ و د ڤى بازنێ ته‌نگ دا باوه‌رناكم روى دابیت. ئه‌ڤ پرسه‌ پرسا لایه‌نه‌كێ سیاسى ب تنێ نینه‌، ئه‌ڤه‌ پرسه‌كا نشتیمانى یه‌ و هه‌مى تاكه‌كێ ڤه‌ دگریت و ئه‌ڤ كلتۆرێ پرى مه‌ترسیا مافیایى و ل ڤى ئاستێ بلند بچته‌ د ناڤ جڤاكا مه‌دا. دویر نینه‌ قه‌سابخانه‌ روى بده‌ن ب مۆركه‌ك سیاسى كوردان شه‌ڕێن ناڤخوه‌ كرینه‌ و شه‌رێن عه‌شیران ژى لسه‌ر بێبهاترێن سه‌ده‌م رویداینه‌، لێ ژه‌هركرن یان نینه‌ یان ژى زۆرا دیگمه‌نه‌. دژایه‌تیى و دژمنایه‌تیێ ژى هنده‌ك نه‌ریتێن خوه‌ یێن هه‌یین هه‌مى رێك سه‌رفه‌رازى و خۆشمێرى نینه‌، كه‌سه‌ك نه‌یارێ خوه‌ ژناڤببه‌ت.ئانكو هه‌تا تیرۆرێ ژى هنده‌ك بها هه‌نه‌ كرێته‌ د بازنه‌كێ خێزانێ دا لسه‌ر ئێك بیرا سیاسى ب ڤى ره‌نگى مرۆڤ بهێنه‌ گوشتن، كا چاوا هه‌مى ره‌نگێن چه‌كى پێشكه‌فتینه‌ مسۆگه‌ر ژه‌هر ژى وه‌ك یا به‌رێ نینه‌ زۆرا پێشكه‌فتى یه‌ و هنده‌ك ره‌نگێن ژه‌هرێ هه‌نه‌ ب سالان هه‌تا خودانێ خوه‌ ژناڤدبه‌ن، لێ یا ل كوردستانێ دیاره‌ زۆرا ده‌ستپێكى یه‌ و هه‌ر زوى د تاقیكرنا دا ناڤ و قه‌بارێ وێ هاته‌ زانین، ئه‌ڤه‌ ره‌نگه‌ پرسه‌كا زانستى بیت، لێ ب هه‌ر حالێ هه‌یى وه‌ك چه‌ك یێ هاتى بكارئینان بۆ ژناڤبرنا هنده‌ك كه‌سان كو دیاره‌ د سیاسه‌ت و دونیایێ دا بینیێ دا ئێك را نینن، یا دروست هه‌ر زى ئه‌ڤ پرسه‌ ئێك بیت و سه‌روه‌ریا یاسایى جهێ خوه‌ بگریت و یان ژى هێدى كه‌س نه‌ما باوه‌رى هه‌بیت چایه‌كا نه‌یاره‌ك سیاسیێ خوه‌ ڤه‌خۆت….

1

كۆڤان حسێن
هه‌لبژارتنێن ڤێ جارێ یێن ئیراقێ ره‌نگه‌ پاك و بێگه‌رترین هه‌لبژارتن بن هاتینه‌ ئه‌نجامدان، پشتى ئازادیا ئیراقێ. و ره‌نگه‌ تاكه‌ هه‌لبژارتن بن ژى كێمترین لۆمه‌ و گازنده‌ لسه‌ر هه‌بن، لێ تشتێ بالكێش ئه‌وه‌ كه‌س ب ئه‌نجامێ ڤان هه‌لبژارتنا دلخۆش نینه‌، هنده‌ك تووشى شۆكێ بووینه‌ پشتى قه‌بارێ دروستێ خوه‌ زانى و هنده‌كان ژى هێشتا باوه‌ر نه‌كریه‌ یێن سه‌ركه‌فتێن و ئالوز ترین په‌رله‌مان ده‌رهاڤیژیتێ ڤێ هه‌لبژارتنێ، به‌رهه‌مهاتیه‌ كو دیار نینه‌ گه‌نگى و ل گۆر چ پلان و به‌رنامه‌كێ، دێ هه‌رسێ سه‌رۆكاتیێن ئیراقێ ئێكلابن. د ڤان هه‌لبژارتنان دا زۆر بابه‌ت رۆن بوون بۆ سه‌رجه‌م گه‌لێن ئیراقێ، یا ژ هه‌میان گرنگتر ئه‌وه‌ بایكۆت چاره‌سه‌رى نینه‌ و پاشى ده‌رفه‌تدانه‌ بۆ لاوازان، دیار ببن هه‌ر چه‌نده‌ رێژه‌یا پشكداریێ زۆرا لاوازبوو، لێ هه‌كه‌ یا خورت با دا ئه‌نجام هێشتا باشتر بن.ل كوردستانێ به‌ره‌یێ نه‌ته‌وه‌یى و راستره‌وێن كوردستانێ زۆرترین كورسى ئینان ئه‌گه‌ر (پارتى و ئێكه‌تى) د خانه‌كێ دا بهه‌ژمێرین و ئه‌ڤه‌ بۆ ئیراقێ ره‌نگه‌ پتر ژ خواندنه‌كێ هه‌لبگریت، ئانكو خه‌لكێ كوردستانێ هێشتا ژ بازنێ سیاسه‌تێ بۆ ژیانێ ده‌رباس نه‌بوویه‌. ئانكو خولقاندنا قه‌یرانان بۆ قه‌وارێ كوردستانێ هێلا نه‌ته‌وه‌یا كوردستانێ لاواز نه‌كریه‌ به‌روڤاژى ب هێز كه‌فتیه‌. ته‌نگاڤككرنا كوردستانێ ڤان هه‌مى سالان بۆ هندێ بوویه‌ باوه‌ریا خه‌لكێ كوردستانێ لاواز بكه‌ن و به‌رێ وان ژ پرسا نه‌ته‌وه‌یه‌كا جێواز ل ئیراقێ خودان هه‌مى مافه‌ك بۆ پرسێن ژیانێ و مووچه‌ و بۆدجه‌ و نانى ژ راست سه‌رنه‌كه‌فت و تازه‌ ئاشكرا هه‌ڤپشكێن مه‌ یێن ئیراقێ ئاشكرا لسه‌ر شاشێن ته‌له‌ڤزیۆنان دبێژن سیاسه‌تا برسیكرنا كوردستانێ سه‌رنه‌گرت و به‌غدا پێدڤى ب سیاسه‌ته‌ك تازه‌ و واقعیه‌ بۆ كوردستانێ و هه‌مى گڤاشتن و ئابلۆقه‌ سه‌رنه‌گرتن و چه‌په‌رێ توندره‌وێن كورد بهێزتر لێهات. دبیت بۆ ناڤخوه‌یا كوردستانێ ژى به‌رچاڤ رۆنیه‌ك دیار دبیت په‌رله‌مانێ كوردستانێ دێ ب چى ره‌نگى بیت و سه‌نگ و هێزا سیاسیا هه‌ر نوكه‌ دیاره‌. لێ دیسا دێ بێژین هه‌لبژارتن سۆپرایزه‌یان ژى دخولقینیت وه‌ك خوسارتیبوونا پارتى ل دهۆكێ ب سێ كورسیكا ژ راست شۆك بۆ پارتى وه‌ك شۆكا ئێكه‌تیێ ئێك كورسى ئیناى ل هه‌ولێرێ و زۆر نموونه‌یێن دى هه‌نه‌ خواندنێن پتر دهه‌لگریت. ئانكو خوساره‌ت و سه‌ركه‌فتى پێكڤه‌ داخواز كیرنه‌ بخوه‌ دا بچن هه‌م خواندنا بایكۆتێ بكه‌ن و هه‌م ژى خوساره‌تیا خوه‌ یانه‌چاڤه‌رێكرى سه‌ده‌مێن وێ دیار كه‌ن و تازه‌ ل به‌رسڤا پرسیاران بگه‌رن.

11

كۆڤان حسێن
سالێن پێنجیان ژ جه‌رخێ بۆرى تاكه‌ حزبا ل زاخۆ به‌رهنگارى پارتى بووى و پارتى د مه‌یدانا وێ دا كارێ سیاسه‌تێ كرى، حزیا شیوعیا ئیراقێ حزبا بالا ده‌ستا ده‌ڤه‌رێ بوو، ده‌ما پارتى هاتین شیوعیان ئێكسه‌ر گۆتن (… حزبى ئاغا و ده‌ره‌به‌گه‌). رۆژا ئێكێ پارتى گه‌له‌ك واقعیانه‌ هاته‌ پێش و خواندنه‌كا براگماتى بۆ جڤاكا كوردستانێ هه‌بوو. و سازیا عه‌شیره‌تێ ژى د جڤاكێ كوردستانێ دا چ ئالى ناده‌یده‌ بكه‌ت، دبیت و وه‌ك حزبا زه‌حمه‌تكێش ل مه‌یدانێ بمینن، پارتى ژبه‌رى پرۆسا پرۆستوریكا ل سۆڤێتێ خوه‌ ژهه‌مى كلتوورێ چه‌بگه‌رێ قورتالكر و پێشناسه‌كا گشتگیرا نیمچه‌ (میگافیلى) هه‌لبژاتن، بۆ هندێ وه‌ك حزبه‌كا خودان هێز ل مه‌یدانێ بمینیت كاریگه‌ر هه‌مى رێ شه‌رعینه‌. خوه‌ نه‌كره‌ ئێخسیرا هیچ ئایدولۆژیه‌كا هشك یا سته‌ور یا بێ به‌ر. ئه‌ڤه‌ بوو پارتى د قۆناغا پشتى سه‌رهلدانێ دا، ڕك و ئاشكرا نه‌ك ژ پره‌نسیپێن خوه‌ پاشگه‌ز بوو، به‌لكو بۆ به‌رفره‌هكرنا مه‌دایێ بیرا خوه‌یا پارێزگارا نه‌ته‌وه‌ى هه‌مى رێك گرتنه‌به‌ر، ژ وانا بكارئینانا هه‌یكه‌ل و سازیێن عه‌شره‌تیێ بۆ خورتكرنا سه‌نگ و پێگه‌هێ خوه‌ د یایریا دیمۆكراسیه‌تى دا، كو ژماره‌ دهێن خواندن. پارتى ژ به‌رى گه‌له‌ك ئالیان ب سه‌ر وێ چه‌ندێ هه‌ل بوویه‌ د سیاسه‌تێ دا هێزا مرۆڤى و شیانێن مرۆڤى پالسه‌نگا هیڤیێ رادگرن، ئه‌ڤه‌ وه‌ك نموونه‌ هه‌مى هێزێن پارێزگارێن عه‌شیران كه‌فتنه‌ د خزمه‌تا پڕكرنا كوسیان دا بۆ پارتى ل هه‌مى جڤاتێن بهێنه‌ هه‌لبژارتن بێى كو ژ سه‌ر هێلا خوه‌یا كه‌ڤن دده‌ت وه‌ك پارتیه‌ نه‌ته‌وه‌ى. ئانكو پارتى پراگماتى بیر دكه‌ت ل ده‌مێ هه‌لبژارتنان نه‌گرنگه‌ ب چ ره‌نگى ده‌نگ كۆم دبن ئه‌نجام گرنگن، له‌ورا مه‌لا و هونه‌رمه‌ند ئاغا و ده‌ره‌به‌گان ژى د خزمه‌ت هێلا خوه‌دا ئاراسته‌ دكه‌ت. ب زه‌لالى پارتى ده‌نگ دڤێن راست نینه‌ ده‌نگده‌رێ كوردستانێ هه‌تا نوكه‌ نه‌ به‌رنامێ حزبان دخوینن نه‌ خواندنێ بۆ به‌ربژێران دكه‌ن. نه‌ مێژوویا حزبان دخوینن. تاكه‌ سویكا گه‌رم ل هه‌لبژارتنان پارتى ب سه‌ر هه‌لبوویه‌، ئه‌و ژى بكارخستنه‌كا هوشیارانیا عه‌شیران بۆ خزمه‌تا پارتى و مانا وێ ل مه‌یدانێ. راست ژى نینه‌ هه‌مى عه‌شیره‌تگه‌رى خرابكار بیت د كودلۆژیایێ دا عه‌شیرێن كوردان، هنده‌ك بها و سه‌نج هه‌نه‌ جهێ شانازیا كوردانه‌، ب گشتى لایه‌نێ نه‌رێنیێ وێ ئه‌وه‌ وه‌ختا وه‌ك مه‌زهه‌به‌ك سیاسى بهێته‌ مه‌یدانێ. بۆچى ژ سووارێن حه‌میدى هه‌تا فرسان سه‌لاحه‌ددین و (فه‌وجێن جاشا) نه‌یارێن كوردان سوودێ ژ هێزا عه‌شیران ببینن، بۆچى كوردیكرنا ڤێ هێزا مه‌زن یا جڤاكى ئه‌م ب گومان ته‌ماشه‌ بكه‌ین. راستى عه‌شیره‌تگه‌یخوازیا مه‌یا هه‌ره‌ مه‌زنه‌ لێ ئه‌و ب هه‌ره‌ باندۆره‌ ژى نه‌یارێن كوردان دژى بزاڤا كوردى بكارئینایى له‌ورا هێزا عه‌شیرێ ل ڤى سه‌رده‌مى حه‌باندن، بلا بۆ پرسا هێزا نه‌ته‌وایه‌تى بیت، نه‌ك چه‌كه‌ك حاز بۆ نه‌یاران، هه‌رگاڤا ڤیان ب گیان بێخن.. پارتى راستره‌ د ڤێ گۆمێ دا و ئه‌نجام ژى دیارن..

39

كۆڤان حسێن
مخابن ل كوردستانێ هیچ ناڤه‌نده‌ك بۆ پیڤانا ده‌نگده‌ران و بۆ چوونا وان نینه‌، ژ به‌رى هه‌لبژارتنان و هه‌مى ئه‌ڤا دهێته‌ گوتن ب تنێ بۆچۆنێن جودانه‌، هه‌لبژاتن ئالاڤه‌كێ سیاسی یێ كاریگه‌ره‌ بۆ وه‌لاتى هه‌ چار سالان جاره‌كێ پێداچوونێ ب دیتنا سیاسیا خوه‌دا بكه‌ت و وى ئالى بهه‌لبژێریت یێن شیانێن گوهۆرین و به‌رده‌وامیێ هه‌یین، هه‌لبژاتن ڤێ جارێ ژ راست بابه‌ته‌كێ گه‌رم نینه‌ و دبیت بۆ وه‌لاتى ژى یان بایكۆته‌كا نه‌سیاسى بكه‌ت یان پشكداریه‌كا (تسقیت واجب) بكه‌ن. گه‌ر راست مه‌ چ پیڤه‌ر نینن كا دێ راستێ پشكداریێ چاوا بیت، لێ دشێین بێژین ب تنێ ئه‌ندامێن حزبێن پشكدار پشكداریا هه‌لبژارتنان بكه‌ن، ئه‌ڤه‌ دێ هند شه‌رعیه‌تێ بۆ پرۆسێ په‌یداكه‌ن، چار سالى دى ئه‌و سیاسه‌ت سه‌ر بگریت یان پتریا ده‌نگان مسۆگه‌ر بكه‌ت! .ڤێ جارێ هۆلكا حزبێن مه‌زنه‌ و یێن بچویك و ده‌ستنه‌خۆش دێ دبه‌رپێن وان دا بنه‌ قوربانى قانوونه‌كێ كو ژ نه‌زانینا خوه‌ ژبلى پارتى هه‌مى ئالیان پشته‌ڤانى لێدكر، ئه‌ڤ قانوونه‌ گورستانا حزبێن بچویك و نخبه‌وى نه‌، مله‌ت ل سه‌ر سه‌عه‌تێن دوماهیێ بریارێن نه‌چاڤه‌رێ كرى ده‌ت و هه‌مى به‌لانسه‌كێ دگوهۆرن، هه‌مى ئاماژه‌ بۆ هندێ نه‌ جاره‌كێ دى پارتى حزبا ئێكى بیت. لێ یا گرنگ ئه‌وه‌ ب چه‌ند كورسیان و قه‌بارێ جوداهیا ده‌نگان د ناڤبه‌را یێ ئێكێ و دویێ دا چه‌نده‌. هه‌مى ئالى رازینه‌ هێشتا نوكه‌ پارتى حزبا ئێكێ یه‌ شه‌ڕ نوكه‌ لسه‌ر پلا دویێ و سیێ یه‌. دبیت ژ خوه‌ ئیسلامێن سیاسى ببن قوربانا ڤى قانوونێ و هه‌ر ب ئێكجارى بێ باندۆر ببن. ئه‌گه‌ر ژمارا وه‌رگرتنا كارتێن ده‌نگدانێ بكه‌ینه‌ پیڤه‌ر ئه‌ڤه‌ ژماره‌كا زۆرا خه‌لكینه‌ حزبى ژى دێ پشكدارى هه‌لبژارتنان كه‌ت. چونكو ل كوردستانێ مه‌زنترێن ژمارا كارتان هاتیه‌ دابه‌شكرن. هه‌مى هه‌لبژارتنان بابه‌تێ گه‌رمێ خوه‌ هه‌یه‌. بۆ نموونه‌ نوكه‌ ل ئه‌لمانیا هه‌لبژارتنن و بابه‌تێ وان په‌نابه‌ر و و ژینگه‌هن؟َل ئیراقێ هیچ بابه‌ته‌ك جهێ باوه‌ریێ بیت سیاسى قوچانێ لسه‌ر بكه‌ن نه‌ك ڤێ تنێ به‌لكو هندى بێ باوه‌رى هه‌تكبه‌ریا سایى د ڤان سالێن چووى دا هه‌بوویه‌. ل كوردستانێ هه‌مى تشت رۆنه‌ و ئاشكرایه‌ و ئه‌نجام ژى هه‌تا راده‌كێ ڤه‌برى نه‌. ئاستێ ژیان و گوزه‌ران و ئاساییش و ئازادیى ل كوردستانێ تێرا هه‌مى حزبا هه‌یه‌ شانازیێ پێ بكه‌ن و سۆزێن باشتركرنێ بده‌ن. بۆ كوردستانێ په‌رله‌مانێ ئیراقێ بتنێ پشكداریه‌كا سیاسیه‌، چونكه‌و هیچ قانوونه‌كا ئیراقێ ل كوردستانێ ناخۆت وه‌ك ده‌ستكه‌فته‌ك ده‌ستوورى قانوونێن كوردستانێ بلندترن ژ یێن فیدرالى .وه‌ك دیار چ گوهۆرینێن مه‌زن دروست نابن و هنده‌ك ژێده‌ر دبێژن هێشتا نوكه‌ بازارێ كرین و فرۆتنا وه‌زیران ده‌ستپێكریه‌.

2

كۆڤان حسێن
دبێژن دو ماسى ل كویراتیا ئه‌قیانۆسه‌كێ بشه‌ر بچن، (تبلا ئینگلیزا) یا تێدا، ئه‌و ئیمپراتۆریا رۆژ لێ ئاڤا نه‌دبوو، راسته‌ نوكه‌ خوه‌ د گزیرته‌كا ته‌نگ د، بینیت، لێ قه‌ت ئینگلیز ب ڤى ره‌نگى نینن وه‌ك نوكه‌ خوه‌ نشیاندده‌ن، پڕانیا ئاریشه‌یێن جیهانێ راسته‌وخوه‌ و نه‌راسته‌ خوه‌ ده‌ستێ ئینگلیزان ل پاشبه‌ندا وێ داهه‌یى، ژ ئه‌قیانۆسا هه‌تا كشمیرێ ه‌تا قوبرسێ ژ كوردستانێ هه‌تا فه‌لستینێ هه‌تا ئه‌فریكا و باسڤیك. هه‌ر جهێ ئینگلیزا رۆژه‌كێ داگیر كربیت ل پشت خوه‌ هنده‌ك گرێك هێلاینه‌، ئه‌گه‌ر ب وان و به‌رژه‌نه‌ندیێن وان نه‌بیت، ناڤه‌بن و چه‌ق به‌ستى بووینه‌. هیچ وه‌ته‌لاته‌ك نه‌بوو ل رۆژهه‌لاتێ ناڤین وێ ئیراقى ئیراق چاوا ژ داهینانا (میس بیل) یه‌ هه‌مى وه‌لاتێن ئه‌ره‌بى ژ داهێنانا (لۆرانس العرب) ئه‌ڤان نه‌ ژ خوه‌ و نه‌ ژ ڤالاهى ئه‌ڤ ره‌نگه‌ گرێكه‌، هه‌ر چونه‌ بیت ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ دروست كرینه‌. (ماگریت تاتشر) وه‌خته‌كێ سه‌رۆك وه‌زێرا ئینگلیزان بۆ دگوت ئیراق وه‌لاته‌كێ ده‌ستكرده‌ و مسۆگه‌ر ده‌مێ (ئیكسپایرا) وى ژى هه‌یه‌.
پێشوازیا ئینگلیزان ب ڤى ته‌ڕز و ره‌نگێ نوكه‌ ل سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ كرى، هه‌لبه‌ت پشتى رۆلێ خرابێ تاقمێ دبلۆماسیێ ئینگلیزان ل رێفراندۆمێ دا دیتى ژ راست جهێ پسیارێنه‌. ئه‌رێ ئینگلیز دێ پێداچوونێ ب بریارێن كۆنگرێ قاهیره‌ دا كه‌ت؟َ! یان ئینگلیز دێ حاشاتیێ ژ هه‌مى پاشمایێ (چرچلى) كه‌ت وه‌ختا وه‌زیرێ (مستعمراتا). ئه‌رێ ره‌نگه‌ پشتى چه‌نده‌ك دى لۆزان ب دوماهی بهێت وه‌ك دبێژن. ئینگلز دێ خوه‌ ل (سیڤه‌رێ) كه‌نه‌ خودان. پێشوازیا ب ڤى ره‌نگى فه‌رمى و ته‌رز و رێزێن پرۆتوكۆلى بۆ جارا ئێكێ. خودێ دزانیت تشته‌ك لسه‌ر ئاگره‌ك هێمن یێ دكه‌لیت؟ دیاره‌ ژى ئه‌گه‌ر هه‌رجار بۆ كوردستانێ حساب نه‌هاتبیت كرن، دیار هه‌ر چونه‌ بییت ڤێ جارێ پسیارێ پێ بكه‌ن. ئینگلیز كاره‌كێ ژ ڤى ره‌نگى فه‌رمى و پڕ هیما ژ ڤالاتیێ ناكه‌ت. خودێ یه‌ ئینگلیز تووشى ئه‌زیه‌تا وژدانێ ببن ژ تشێ سه‌د سالێن داگیركرنێ ل كوردان و پرسا وان خودان ده‌ركه‌ڤیت، ئینگلز ژ ئێكه‌تیا ئورۆپى ده‌چوون گوتن، مه‌ نه‌ڤێت وه‌ختا بریارا بده‌ین هنده‌ك شه‌ركێن مه‌بن دكه‌ڤندا سه‌ربه‌خوه‌بوونه‌كا جودا ئینگلیزان هه‌یه‌. ژ رویێ شیانان ڤه‌ نوكه‌ ئه‌مریكا جهێ وێ یێ گرتى لێ ژ رویێ ستراتیژیكا خواندن و ڤه‌خواندن و پێداچوونا هه‌ر ئینگلیز ل جهێ خوه‌نه‌ و به‌رسڤا زۆره‌ك پسیارێن ڤێ جیهانێ ل ده‌ف ئینگلیزانن بۆ زانین، ئه‌گه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیا وان بخوازیت دێ دوباره‌ بێژن (پشت حه‌مرینى كوردستانه‌ نه‌ك ئیراق) وه‌ك به‌رسڤا ملله‌تێ ئیراقێ دایى…

247

كۆڤان حسێن
ب هزاران سالان ته‌خێن سه‌رده‌ست، هه‌مى گه‌هێن ده‌ستهه‌لاتێ پاوان و قۆرغ كربوون، چ بناڤێ خوداوه‌ندان یان بابوباپیرێن پیرۆز، نه‌ ژمێژه‌یه‌ ده‌رفه‌ت بۆ ملله‌تان روخساى پشكدارى ژیانا سیاسیا وه‌لاتێ خوه‌ ببن، ده‌ستپێكێ دیمۆكراتى زۆرا هه‌ژار و له‌كه‌دار بوو. بۆ كوێل و ئافره‌تان و ره‌شپیستان، هه‌ر مافێ ده‌نگدانێ نه‌بوو،پشكداریا گشتى د ده‌ستنیشانكرنا ده‌ستهه‌لاتێ دا، داهێنانه‌كا رۆژئاڤاییه‌ و ڤى سه‌رده‌مى بوویه‌ پیڤه‌ره‌كێ ماقیلیا مله‌تان. ل پڕانیا جیهانا نوكه‌ ج وه‌ك رووگه‌ش چ ژى ژ راست دیمۆكراسیه‌ت ل پێشیا هه‌مى ره‌نگه‌ سیسته‌مێن دى دهێت، ل گۆر پڕانیا ده‌ستوورێن جیهانێ ده‌نگدان مافه‌ك بده‌ستڤه‌هاتیى هه‌ڤوه‌لاتیانه‌. مافێ ده‌نگدانێ ژ راستى د ناڤبه‌را شه‌ڤ و رۆژه‌كان دا بۆ خه‌لكێ نه‌ روخسایه‌. خه‌باته‌كا بێ وجان و قوربانیه‌كا مه‌زن یا هاتى دان هه‌تا مافێ ده‌نگدانێ و پشكداریا سیاسیا وه‌لاتى بۆ هه‌ڤوه‌لاتیان روخسایه‌، هه‌تانوكه‌ ژى ل هنده‌ك وه‌لاتا هه‌ڤوه‌لاتى بتنێ (ره‌عیه‌ته‌) هیچ مافێ ده‌نگدانێ و پشكداریا سیاسى نه‌ك هه‌ر نینه‌، به‌لكو تاوانه‌ بیرێ لێبكه‌ت، نموونه‌ (سعوودیه‌ و چین) و گه‌له‌ك ولاه‌تێن دى. ل هنده‌ك وه‌لاتان ده‌نگدان نینه‌ یان هه‌یه‌، بۆ ریمه‌تى ژ ره‌نگێ راپرسیا. كێم وه‌لاتێن بخوه‌باوه‌ر هه‌نه‌ هه‌ر چار سالان جاره‌كێ خوه‌ بۆ ئاستێ هه‌ڤوه‌لاتیێن خوه‌ نزم كه‌ن و خوه‌ بده‌نه‌ به‌ر تاقیكرنه‌ك دژوار پیڤه‌را رازیبوونا خه‌لكێ خوه‌؟ راسته‌ ده‌نگدان بتنێ ئالیه‌ته‌كا دیمۆكراسى یه‌، لێ هێزترین پیڤه‌ر و مه‌حه‌كه‌ ژى بۆ ره‌وشا حوكمرانیا چار سالێن بۆرى. ل هنده‌ك وه‌لاتان ده‌نگدان ئه‌ركه‌، ئانكو بڤێت نه‌ڤێت دێ پشكداریا هه‌لبژارتنان كه‌ى بۆ هندێ هه‌ڤوه‌لاتى ب هه‌ر ره‌نگێ هه‌یى پشكداریا شه‌رعیه‌ت به‌خشینێ بكه‌ت ب ده‌ستهه‌لاتێ. بایكۆت ئالاڤه‌ك دى یێ دیمۆكراسیه‌ وه‌ك ده‌رفه‌ت بۆ نه‌رازیبوونێ ل هنده‌ك وه‌لاتێَن دیمۆكراسیه‌ك به‌رێز هه‌یى دهێته‌ بكارئینان، ئه‌وژى ره‌نگه‌كێ ده‌ربرینێ یه‌ ژ ره‌وشا سیاسى. لێ ره‌ت چاره‌سه‌ر نینه‌ بۆ هیچ پرسه‌كا بیته‌ سه‌ده‌مێ بایكۆتێ. چونكو سیسته‌ما دیمۆكراسى ڤالاهیێ قه‌بوول ناكه‌ت و ره‌نگه‌ ره‌وش خرابتر بیت و مه‌یدان بۆ هنده‌ك توندره‌و و پوپولیست و كێم سه‌ربۆران بروخسیت سه‌ركردایه‌تیا مله‌تان بكه‌ن. دیسا هه‌مى جارێ ژى پشكداریا بهێز و كوره‌ بێ خواندن و هشیاریا سیاسى كاڤل كارى به‌رهه‌م هاتیه‌ ژ ئه‌نجامێ هه‌لبژارتنه‌ك دیمۆكراسى وه‌ك سه‌ركه‌فتنا نازیان ل ئه‌لمانیا ب رێَكه‌ت دیمۆكراسى. هه‌تا نوكه‌ دیمۆكراسى و ده‌نگدان باشترین سیسته‌من بۆ ژ یانێ، لێ دیموكراسیێ ژى عه‌یبى و كیچماسى هه‌نه‌ و به‌لكو ره‌خنه‌گرێن بهێز ژى هه‌نه‌ بۆ ده‌ر ئه‌نجام و به‌ربازاركرنا مرۆڤان و شاش بكارئینانا ده‌نگى و وه‌ك هه‌ڤیا هه‌مى كه‌سان د ده‌نگدانێ دا. لێ جارێ هه‌تا نوكه‌ ل كوردستانێ ژى ج رووگه‌ش بیت چ باوه‌ریى بیت ب دیمۆكراسیه‌تێ هه‌ر چه‌ند ئه‌م ل ئیراقێ و كوردستانێ ڤى مافى په‌یره‌و دكه‌ین ئه‌نجام چ بن، جیهان سه‌رده‌ریێ ل گه‌ل دكه‌ت و باشتره‌ ئه‌م هه‌ڤوه‌لاتى هشیار و ب بریار بیت نه‌ك چاڤدێر و بێ باندۆر بیت.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com