دیدار: سالار محەمەد دۆسكی

6 – 7

(ئەبۆ نەشوان) هاتە ڕاستا من و سەدیق و ئەحمەدی و ئاماەكرە (ع) و گۆت:(ئەڤێ‌ هوون داینەگرتن و موغبەری ل خوە كری، ها ئەڤەبوو. دێ‌ وەرن ل پێش چاڤێن من هەر ئێك ژ هەوە هندی دڤێت بلا ب شەقا دانیتێ‌) و فرمان ل مە كر كو ئەم وی ب قوتین. هەر ئێك ژ مە زللەهەك لێدا.
پاشی ئێلچیێن (ئەبۆ نەشوان) هاتن و ئەم هەر چار دانە بەر قامچیا و ئێكی كەلامچە ژ پشتڤە ئێخستنە دەستێن من و ب كەلامچەیێ‌ ب كوژیێ‌ دەرگەهی ڤە هلاویستم. خوین ل دۆر دەستێن من بوو بازنە و سۆر بوون، دەستێن من ببازنەیێ‌ كەلامچێ‌ ڤە سەلخین. پاشی ئەم برینە ژوورەكێ‌ و ئێك ئێكە دانپێدانێن مە ب كامیرا ڤیدیۆیێ‌ تۆماركرن.
ل ڤێرە حنێر نە ئەوە ئەم ئەشكەنجەداین. حنێر نە ئەوە سترانەكا پەروەر شڤان د ئاڤاهیێ‌ ئەمنێ‌ ڤە بهێتە لێدان. كو وەختەكی دبن لحێفا ڤە ژی مە نە دوێرێیا گوهدانا دەنگ و سترانێن شڤانی بكەین چونكو، یێ‌ قەدەغەبوو. دیسا حنێر نە ئەوە مە دانپێدان كر. لێ‌ حنێر ئەوە بێژین ئەو كی بوو تۆمارا دەنگێ‌ كۆمبوونەكا پێشمەرگەیان ل گەل رێكخستیێن نهێنی گەهاندیە ئەمنا دهۆكێ‌؟ ئەو كیژان كەسێ‌ كورد بوو شیایی خیانەتێ‌ ل برایێ‌ خوە یێ‌ كورد بكەت كو بهێتە ئێشاندن و ژناڤبرن.! وێ‌ دەلیڤێ‌ و هەتا نوكە ژی بۆ من جهێ‌ حێبەتیێیە كو كەسێن هۆسا دلڕەشی بۆ برایێ‌ خوە یێ‌ كورد هەبت! گەلەك دبێژن دیرۆكا كوردان یا پڕە ژ هەلویستێن خیانەتێ‌، لێ‌ شاشی ئەوە ئەم ڤێ‌ گۆتنێ‌ ل سەر هەمیان ببێژین. چونكو ئەڤە تنێ‌ هندەك كەسن و بۆ بەرژەوەندیێن خوە یێن تایبەت وەدكەن. لێ‌ هەر دێ‌ بێژین مخابن. من هینگێ‌ گۆمان هەبوو كو خودانێ‌ وێ‌ ڕتما تایبەت كو بۆ جارا ئێكێ‌ من ل هەوالگێریا زاخۆ بهیستی، هەر ئەو (ع) بوو و گۆمانا من ژی ڕاست دەركەت. لێ‌ چەوا ئەو تومەتبار بوویە، پشتی هینگێ‌ من زانی ئەوی هەڤالێ‌ مە ئەحمەد یێ‌ پالدایی و یێ‌ ل گەل خۆ بریە گەریانەكێ‌، هینگێ‌ ئەوی رێككەفتن ل گەل ئەفسەرەكێ‌ ئیستیخباراتا زاخۆ هەبوو كو هندەكا ب دەتە گرتن دا ئەو دیاری و پارداشتان(دەمانجەیەكێ‌ و ترۆمبێلەكێ‌) بدەتێ‌. لێ‌ ئەحمەدی د تویژاندنێ‌ دا گۆت بوو ( ئەبۆ سالم) ئەز تنێ‌ (ع) دنیاسم و ئەو بەرپرسێ‌ شانا مەیە. هۆسا (ئەبۆ سالم) گۆتبوویێ‌ ( ئەز ل ئاسمان ل تە دگەڕم تو ل عەردی ب دەست من دكەڤی). دیارە ل چ جه و زەمانان (حەسەن خەیری) ژناڤ مە ب دووماهی ناهێن و هندی كورد هەبن، ئەو ژی دێ‌ هەبن و گۆتنێن (جگەرخوین) ژی دێ‌ هەرمینن نەخشەیێن ل سەر بەران، بتایبەت دەمێ‌ گۆتی: گەر ئەم نەبن یـــەك ئەم دێ‌ هەڕن یەك ب یەك. پشتی ئەم برینە (ئەبۆغرێب) و دەلیڤا ئاخفتنێ‌ هەبوویی، ل دووڤ گۆتنێن (ع) گۆتبوو (ئەحمەد)ی كو، وی ل گەل ناسیارەكێ‌ خوە كارێ‌ ئاڤاهیان دكر و كارێ‌ وان ل هەوالگێریا زاخۆ بوو. ل وێرێ‌ (ع) تێكەلیان ل گەل ئەفسەرەكێ‌ هەوالگێریا زاخۆ گرێددەت و ئەو ئەفسەر پەیمانێ‌ ددەتە (ع) كو هەكە ئەو بشێت شانەكا نهێنی ئاشكرا بكەت، ناڤێن ئەندامێن وێ‌ شانێ‌ ڕادەستی وی ئەفسەری بكەت، ئەو دێ‌ دەمانجەكێ‌ و ترومبێلەكێ‌ ب دیاری دەتێ‌. ئەو ژی ب ڤێ‌ سەرگەرمیێ‌ ناڤێن مە ددەتە وی ئەفسەری و ئەفسەر ژی نەخشەیەكی بۆ (ع) ددانت كو بجه بینت و گۆتبوویێ‌، دێ‌ هێیە گرتن، لێ‌ ئەز دێ‌ تە بەردەم. هوسا (ع) خوە نێزیك (ئەحمەد)ی دكەت كو، پێكڤە دڕێكخستی بوون و باوەریێ‌ بۆ چێدكەت و بۆ دیار دكەت كو فەرمان ژ بەرپرسێ‌ ڕێكخراوێ‌ هەیە بچن نارنجۆكەكێ‌ ب بارەگایێ‌ ئەمنا سێمێلێ‌ ڤە بپەقینن. ل دەمێ‌ دەستنیشانكری هەردو دچن و دكەڤنە بووسەیا هەوالگێریا زاخۆ. ل دووڤ وی نەخشەیێ‌ وی ئەفسەری پێشوەخت بۆ داڕشتی و هۆسا هەردو پێكڤە دهێنە گرتن. (ئەحمەد) دكەڤتە بەر ئەشكەنجێ‌ و ژێ‌ دپرسن كا بەرپرسێ‌ وی یێ‌ شانا نهێنی كی یە؟ پشتی گەلەك دهێتە قوتان و ئێشاندن و وەختێ‌ دبینت (ع) ناهێتە ئەشكەنجەدان، ئەو ژی دبێژتە وان بەرپرسێ‌ من(ع) و ئەز كەس دی نانیاسم. هۆسا (ع) ژی دبتە تومەتبار و دكەڤتە بەر ئەشكەنجێ‌ و ئەو ئەفسەرێ‌ سوز پێ‌ دایی ژی، نەشیا بەرگریێ‌ ژێ‌ بكەت.
زیندانا ئەبۆغرێب، زیندانەك بوو دكەڤتە نێزیك بەغدایێ‌. ئەو ل سالێن پێنجیان ژ چاخێ‌ بیستێ‌ هاتیە ئاڤاكرن. ل سەر دەمێ‌ حوكمڕانیا سەددام حوسێن، ڤێ‌ زیندانێ‌ ناڤەك پیس و كرێت هەبوو، ئەو ژی ب ئەگەرێ‌ هەبوونا ئەشكەنجەیێن دژوار و ڕەفتارێن نەباش دەرحەق زیندانیان دا، وەكو سێدارەدانێن بكۆم و زیندانكرنا كەسان بێ‌ دادگەه. بۆ دەمێن درێژ ژی، وەكو زیندانەك بۆ گرتیێن سیاسی هاتبوو تەرخانكرن. قەدەرێ‌ ئەم ژی ل وێدەرێ‌ ئاسێ‌ كرین.
بۆ پاراستنا ئاڤا روویێ خوە ژی، حكومەتا ئیراقێ‌ پشتی كەتنا بەغدایێ‌، گرتنا دەرگەهێن زیندانا ئەبۆغرێب ل نیسانا سالا 2014 راگەهاند. وەكو هەولەك بۆ راكرن و نەهێلانا وی هێمایێ‌ نفرەتلێكری، كو ئەبۆغرێب ببوو هێمایێ‌ سەركوتكرن و ئەشكەنجەیێ‌ و خالەكا رەش بوو ب ناڤ چاڤێن ئیراقێ‌ ڤە.
ل وێدەرێ‌، دەمێ‌ زیندانی دگەهشتە (ئەبۆغرێب)، جهەكێ‌ پێشوازیێ‌ هەبوو دگۆتنێ‌ (محجر). ل وێرێ‌، ئێك ئێكە ئەم دبرینە ژوورەكێ‌ و كاغەزەك ددانا بەر سینگێ‌ مە كو ئیمزا بكەین. پشتی ئیمزایێ‌، ئەفسەرەك ل وێرێ‌ بوو دا بێژت:(ئەڤە تە ئیمزا كر كو دێ‌ ل گەل كارگێریا زیندانێ‌ هاریكار بی و هەر كەسەكێ‌ پێنگاڤەكا زێدە پاڤێژت، یان گۆتنەكا شاش و نەباش ببیژت، دێ‌ ئێكسەر ئاگەهداریا مە كەی).
ل سالا 1986 قەرەبالغەكا ئێكجار مەزن دزیندانێ‌ ڤە هەبوو، هندی گرتی دئینان ئێدی جه نە دكر و ل مەرەما ژی زیندانی دنڤستن. دەمێ‌ ئێڤاریان، ئەم ب جلكێن قەهوایی دەه دەهە برێز دكرین و پۆلیس دهاتن ئەم دهژمارتن.
پشتی بۆرینا ڤی دەمی و دەمێ‌ من ژ دوور دیتی دایكا من ل گەل برایێن ب ناڤ دەرازینكا ئەبۆغرێب كەتی، چاڤێن من ژ ڕۆندكان بوونە رووبار و وەكو زاڕۆكەكێ‌ ساڤا گریم، گریم و دایكا من ژی ژ هش چۆ. تنێ‌ سەحدكرە من و ئاخفتن ژێ‌ نەدهات. ئەو ل حەوشا ئەبۆغرێب دناڤ دەستێن مە دا بوو تەرم. زیندانیان، ل مەیدانا زیندانێ‌ جه دگرتن و دمانە ل هیڤیا مرۆڤێن خوە دا ب دیتنا ئێك شاد ببن. ئەو مەیدان ژی، ب بەرفرەهیا خوەڤە، تژی دبوو و جهێ‌ مرۆڤان نەدكر. من بیر دهێت، بۆ ئێكەم سەرەدان، هندی من ل جهەكی گەڕیا كو بگرم دا ل گەل مالباتا خوە لێ‌ روونم و ب دیتنا وان شاد بم، لێ‌ چ جهەك ب دەست من نەكەت، لەوا هەما ل گەل كاك حازم مەحموود ل جهێ‌ وی روونشتین.
ئەبۆغرێب، ئەو خالا داویێ بوو كو مرۆڤ دگەهیتێ‌ و ئێدی ل وێ‌ خالێ‌ هەست ب بێهیڤیبوونێ‌ دكەت. ئەو بێهیڤیبوونە ژ هندێ‌ دهێت كو تو چ بێهن و سەرەدەریێن مرۆڤانە دناڤ وێ‌ زیندانێ‌ دا نابینی. مرۆڤ مرۆڤانیا خوە ژ دەست ددەت. چونكو ئەو سەرەدەری و ڕەفتارا ل گەل زیندانیان دهاتەكرن، یا نە مرۆڤانە بوو. ئاسانترین ماف ئەوە تو باخڤی، لێ‌ ل ڤێرە ئەو ماف ژی ژ تە هاتبوو ستاندن. ئەڤا ئەز ژێ‌ دبێژم نە تنێ‌ ئەوە دانوستاندنێ‌ ل گەل سفرەتاسێ‌ خوە بكەی، بەلكو وەك مرۆڤ تە ماف نەبوو داخازا هیچ تشتەكی بكەی. هەتا ل گەل سفرەتاسێ‌ خوە ژی، دا گەلەك ب هشیاری ئاخڤی و زانی چ پەیڤ بهێنە گۆتن و چ نەهێنە گۆتن. چ پەیڤ د دەستوورداینە و چ پەیڤ بڤە و قەدەغەنە. دڤێت تو ب خوە ل سەر خوە سانسۆر بای، چونكو ل دەستپێكێ‌ ئیمزایێ‌ ژ هەر كەسی وەردگرن كو هاریكارێ‌ كارگێریێ‌ بن. هۆسا تو نوزانی كی دێ‌ سانسۆریێ‌ و دەستكیسیێ‌ كەت.