ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆكێ دیوانا جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ ل دۆر دانوستاندنێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و حوكمه‌تا فیدرالی یا ئیراقێ سه‌باره‌ت دۆسێیا په‌ترۆل و غازا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند، هه‌تاكو دووماهیا ڤێ حه‌فتیێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دێ ب فه‌رمی به‌رسڤا ره‌شنڤیسه‌كێ وه‌زاره‌تا په‌ترۆلا ئیراقێ ده‌ت.

ئۆمێد سه‌باح، سه‌رۆكێ دیوانا جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ گۆت” پشتی سه‌ره‌دانا شاندێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بۆ به‌غدا و ئه‌نجامدانا كۆمبوونێ ل گه‌ل وه‌زاره‌تا په‌ترۆلێ، وه‌زاره‌تا په‌ترۆلێ ره‌شنڤیسه‌ك بۆ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ هنارتیه‌ كو نوكه‌ حوكمه‌تا هه‌رێمێ مژوولی خواندنا وی ره‌شنڤیسی یه‌ و هه‌تاكو دووماهیێ ڤێ حه‌فتیێ ب فه‌رمی دێ به‌رسڤا وه‌زاره‌تا په‌ترۆلێ هێته‌ دان هه‌روه‌سا د چارچۆڤێ دستووری دا دێ هه‌ماهه‌نگی و دانوستاندن د به‌رده‌وام بن”.

ل دۆر بجهئینانا بریارا دادگه‌ها فیدرالی یا ئیراقی سه‌باره‌ت دۆسێیا په‌ترۆل و غازا هه‌رێما كوردستانێ، ئۆمێد سه‌باح گۆت” هه‌لویستێ هه‌ر چار سه‌رۆكایه‌تیێن هه‌رێما كوردستانێ یێ رۆهنه‌، پێشتر ژی ژ ئالیێ جڤاتا وه‌زیران ڤه‌ دووپاتی ل سه‌ر هاته‌ كرن”.

ب دیتنا سه‌رۆكێ دیوانا جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێمێ، حوكمه‌تا ئیراقێ سه‌باره‌ت بریارێن دادگه‌ها فیدرالی ره‌فتارا بژارده‌كرنێ دكه‌ت و دبێژیت” بۆ نموونه‌ دادگه‌ها فیدرالی یا ئیراقی ل سالا 2019 بریاره‌ك سه‌باره‌ت پێناسه‌كرنا ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێما كوردستانێ و بجهئینانا مادێ 140 یێ دستووری و پێگیریكرنا حوكمه‌تا فیدرالی بۆ بجهئینانا وێ مادێ ده‌ركریه‌، به‌لێ هه‌تا نوكه‌ ئه‌و بریارا دادگه‌ها فیدرالی یا ئیراقێ نه‌هاتیه‌ بجهئینان و چو دووڤچوونه‌ك ژی نه‌هاتیه‌ كرن ژ ئالیێ هیچ داموده‌زگه‌هه‌كێ حوكمه‌تا فیدرالی ڤه‌ بۆ بجهئینانا وی بابه‌تی”.

سه‌باره‌ت وێ چه‌ندێ د ئۆمێد سه‌باح دبێژیت” ئه‌و نموونه‌یه‌ وێ چه‌ندێ دیاردكه‌ت كو جۆره‌ك ژ بژارده‌كرنا بریاران و سوچگرتنا هه‌رێما كوردستانێ هه‌یه‌ سه‌باره‌ت وان بابه‌تان، له‌وما دێ دووپاتیێ ل سه‌ر مافێن خوه‌ یێن دستووری كه‌ین و ده‌ستبه‌رداری وان مافان نابین”.

ئه‌ڤرۆ:

لقێ 17 یێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل شنگالێ ل دۆر ئالۆزیێن رۆژێن بۆری ل قه‌زا شنگالێ به‌یاننامه‌ك به‌لاڤكر وتێدا هاتیه‌ پشتی پیلانا 16 ئۆكتۆبه‌را 2017 پێشمه‌رگێن پارتی ل سه‌ر داخوازا خه‌لكێ شنگالێ و بۆ وێ چه‌ندێ شه‌ر نه‌كه‌ڤیته‌ دناڤ قه‌زا شنگالێ دا و گرفت دروست نه‌بن، پاشڤه‌چوون.

لقێ 17 یێ پارتی د به‌یانناما خوه‌ دا دبێژیت” ل دۆر ره‌وشا شنگالێ و ئه‌و نه‌هامه‌تیا ب سه‌ر خه‌لكێ خوه‌شتڤیێ شنگالێ دا هاتی، ژ ئالیێ هنده‌ك ئالیێن نه‌ به‌رپرس دیسان موزایه‌دات دژی پارتی دووپاره‌ دبن، ل ڤێرێ دئینینه‌ بیرا هه‌موو ئالیه‌كی كو خه‌لكێ شنگالێ ب خوه‌ دیده‌ڤانێن وێ چه‌ندێ نه‌ كێ بۆ شنگالێ قوربانی و خوین دایه‌. ل ده‌مێ هێرشا تیرۆرستێن داعشێ ل سه‌ر شنگالێ هه‌موو ئه‌و هێز و ئالیێن موزایه‌دا دكه‌ن ب ئێكه‌تی و PKK  و حوكمه‌تا ئیراقێ ڤه‌ ل شنگالێ بوون، كه‌س ژوان به‌رگری ژ شنگالێ نه‌كر و تنێ پارتی به‌رگری كر و خوین دا. د پرۆسا ئازادكرنا چیایێ شنگالێ و رێیێن شنگالێ ل هه‌یڤا كانوونا ئێكێ 2014 و ل ئۆپه‌راسیۆنا ئازادكرنا شنگالێ ل چریا دوویێ 2015 پارتی و پێشمه‌رگێن پارتی بوون ب تنێ و ب خوینا خوه‌ شنگال ئازادكر و تۆله‌ ژ تیرۆرستێن داعشێ ڤه‌كر”.

دیاركر ژی” پشتی پیلانا 16 ئۆكتۆبه‌را 2017 ژی پێشمه‌رگێن پارتی ل سه‌ر داخوازا خه‌لكێ شنگالێ و بۆ وێ چه‌ندێ شه‌ر نه‌كه‌ڤیته‌ د شنگالێ دا و د ناڤبه‌را شنگالیان دا گرفت دروست نه‌بن، ل شنگالێ پاشڤه‌چوون ب وی مه‌رجی كو خه‌لكێ شنگالێ ب خوه‌ كاروبارێن خوه‌ ب رێڤه‌ببه‌ن و ئارمانجا پارتی ژی ئه‌وبوو ده‌لیڤه‌ ب ئاكنجیێن شنگالێ بهێته‌ دان كو ب خوه‌ حوكمرانیا خوه‌ بكه‌ن، به‌لێ حوكمه‌تا ئیراقێ بوو سۆزێن خوه‌ پێشێلكرین و شنگال دایه‌ ده‌ستێ قه‌ده‌رێ و حوكمێ چه‌كدارێن PKK و میلیشیێن نه‌ قانوونی كو كارێ وان تنێ قه‌چاخ و مادێن بێهۆشكه‌ر و رێگرتن ل ڤه‌گه‌راندنا ئاواران و یاریكرن ب چاره‌نڤیسێ شنگالێ بوو”.

لقێ 17 یێ پارتی د به‌یانناما خوه‌ دا خویا دكه‌ت” هه‌موو ئالیه‌ك وێ راستیێ باش دزانن ژ ئه‌گه‌رێ داخوازی و حه‌زا خه‌لكێ شنگالێ، پارتی ژ شنگالێ پاشڤه‌چوو ئه‌گه‌ر نه‌ كا چاوان پارتی ل پردێ و سحێلا دفنا چه‌كدار و میلیشیان شكاند دا وه‌سا دفنا ده‌ست درێژكاران و چه‌كدار و قه‌چاخچیان ل شنگالێ شكێنیت”.

زێده‌تر تێدا هاتیه‌”ل ده‌ف پارتی چاره‌نڤیسێ خه‌لكێ شنگالێ و ڤه‌گه‌راندنا ئاواران و جهگیربوونا ژیان و سه‌قامگیریێ بۆ خه‌لكێ شنگالێ كارێ سه‌ره‌كیه‌، ئه‌و هه‌مان ئه‌و سیاسه‌تا دروسته‌ كو به‌رژه‌وه‌ندیا شنگالیان دخوازیت و خه‌لكێ خوه‌شتڤیێ شنگالێ ژی گه‌له‌ك ب باشی د وێ سیاسه‌تا پارتی دگه‌هن و پشته‌ڤانیێ لێ دكه‌ن و به‌لگه‌ ژی ل سه‌ر وێ چه‌ندێ هه‌لبژارتنێن ئۆكتۆبه‌را بۆری ل ئیراقێ كو خه‌لكێ شنگالێ تنێ ده‌نگ ب پارت یدا و پارتی بوو كورسیێن شنگالێ بده‌ستڤه‌ئیناین”.

د دووماهیا به‌یاننامێ دا هاتیه‌” ب دیتنا پارتی دیموكراتی كوردستان پێدڤیه‌ ره‌وشا شنگالێ بهێته‌ ئاسییكرن و هێزێن نه‌ قانوونی و قه‌چاخچی و میلیشیا ژ شنگالێ ده‌ركه‌ڤن و پێدڤیه‌ بله‌ز ده‌لیڤه‌ بۆ ڤه‌گه‌راندنا ئاوارن بهێته‌ دان و شنگال بۆ خه‌لكێ ره‌سه‌نێ شنگالێ ڤه‌گه‌ریت و پارتی نه‌شێت ئێدی چاڤه‌رێی وێ ئێكێ بیت خه‌لكێ شنگالێ دبن گه‌ف و ئاواره‌یێ دا بژیت و یاری ب چاره‌نڤیسێ وی خه‌لكی بهێته‌ كرن”.

سه‌رۆك بارزانی ل سالڤه‌گه‌را 48 یا تۆپبارانكرنا باژێرێ قه‌لادزێ، په‌یامه‌ك به‌لاڤكر و راگه‌هاند، خه‌لكێ وی باژێری ب راستی ئیرادا گه‌لێ كوردستانێ یا ب هێزنره‌ ژ مووشه‌كێن ناپالم یێن دوژمنی و سیاسه‌تێن قركرنێ.

ده‌قێ په‌یاما سه‌رۆك بارزانی:

ل سالڤه‌گه‌را 48 سالیا تۆپبارانكرنا قه‌لادزێ، ژئالیێ رژێما به‌رێ یا ئیراقێ دخوازم سلاڤێن تایبت بگه‌هینمه‌ ئاكنجیێن وی باژێری، كو دیاركر ب راستی ئیرادا گه‌لێ كوردستانێ یا ب هێزتره‌ ژ مووشه‌كێن ناپالم یێن دوژمنی سیاسه‌تێن قه‌ركرنێ.

دهێته‌ زانین، ل 24/4/974، چه‌ند فرۆكێن حوكمه‌تا به‌عس قه‌لادزێ تۆپبارانكر و د ئه‌نجامدا 134 وه‌لاتی شه‌هید بوون و 150 یێن دی ژی بریندار بوون، هه‌روه‌سا نێزیكی 200 خانیان ژ ئه‌گه‌رێ تۆپبارانكرنێ هاتنه‌ ژناڤبرن، پشكه‌ك ژ وان قوتابی و مامۆستایێن زانكۆیا سلێمانیێ بوون، چونكه‌ وی ده‌می ژ ترسا حوكمه‌تا به‌عس زانكۆیا ناڤبری بۆ قه‌لادزێ هاتبوو ڤه‌گوهاستن.

ل رۆژا 24/4/1982 ده‌مێ خه‌لكێ قه‌لادزێ سالڤه‌گه‌را تۆپبارانكرنا سالا 1974 سخ دكر، جاره‌كا دی ژئالیێ حوكمه‌تا به‌عس ڤه‌ تووشی توندوتیژیێ بوون و د ئه‌نجامدا دو ئافره‌ت شه‌هید بوون و هه‌ژماره‌كا وه‌لاتیان بریندار بوون.

سه‌رۆكێ فراكسیۆنا پارتی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ رادگه‌هینیت، د په‌راوێزا دیداره‌كێ دا ل گه‌ل به‌رپرسێ كاروبارێن سیاسی یێن یونامی ل ئیراقێ  به‌حس ل به‌رهه‌ڤیێن پرۆسا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ و رێكارێن قانوونی یێن به‌رده‌م وێ و پرسا كاراكرنا كۆمسیۆنێ هاته‌ كرن و مه‌ دووپاتی ل سه‌ر هه‌لویستێ پارتی كر بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان د ژڤانێ خوه‌ دا و به‌رهه‌ڤیا فراكسیۆنا پارتی بۆ لادانا به‌ربه‌ستێن قانوونی ب ئارمانجا لێكتێگه‌هشتنێ دناڤبه‌را فراكسیۆنان بۆ چاره‌سه‌ریا گرفتێن قانوونی و مه‌ هوشداری ل دۆر پێشهاتێن به‌رده‌م ئه‌نجامدانا پرۆسا هه‌لبژارتنان و ئیفلجبوونا پرۆسا قانوون دانانێ ل هه‌رێمێ دا.

سه‌رۆكێ پێشتر یێ كۆمسیۆنا هه‌لبژارتنان ل ئیراقێ، سه‌ربه‌ست مسته‌فا راگه‌هاند، یا گرنگ ئه‌وه‌ هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ ل ده‌مێ خوه‌ یێ دیاركری دا بهێنه‌ ئه‌نجامدان و هه‌كه‌ ئێك بازنه‌ ژی بیت د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌موو ئالیه‌كی دایه‌ و ئه‌ندامێن په‌رله‌مانی ژی نابنه‌ نوونه‌رێن ده‌ڤه‌ره‌كێ ب تنێ به‌لكو دێ بنه‌ نوونه‌رێن هه‌موو خه‌لكێ كوردستانێ و ئاماژه‌كر ئێك بازنه‌یی د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌موو حزبان دایه‌ ب گشتی و ب تایبه‌تی حزبێن بچووك كو ده‌نگێن وان ژی كۆم دبن، له‌وما ئێك بازنه‌یی د به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی دایه‌ و ب ڤی سیسته‌می ده‌نگێن هه‌موو حزبان ل هه‌موو ده‌ڤه‌ران دهێنه‌ كۆمكرن له‌وما ده‌نگێن وان ب هه‌ده‌ر ناچن و دبیت كورسیێن وان ژی زێده‌ ببن، به‌لێ د فره‌ بازنه‌ییێ دا ب وی شێوه‌ی نینه‌.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، مه‌سرور بارزانی ل دووماهی كۆمبوونا جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێمێ به‌حسێ ره‌وشا دارایی یا هه‌رێما كوردستانێ كر و دووپاتكر كو كارێ سه‌ره‌كی و نوكه‌ یێ حوكمه‌تێ دابینكرنا مووچێ مووچه‌خۆرێن هه‌رێما كوردستانێ یه‌ و هیچ ده‌مه‌كی حوكمه‌تا هه‌رێمێ ژ پێخه‌مه‌ت دانا مووچه‌ی د ده‌مێ خوه‌ دا خه‌مساری نه‌كریه‌.

ب سه‌رۆكایه‌تیا مه‌سرور بارزانی سه‌رۆكێ جڤاتا وه‌زیران ب به‌رهه‌ڤبوونا قوباد تاله‌بانی جێگرێ سه‌رۆك وه‌زیران، جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێمێ كۆمبوو.

ل ده‌ستپێكا كۆمبوونێ، سه‌رۆكی جڤاتا وه‌زیران كورتیه‌ك سه‌باره‌ت سه‌ره‌دانا وی یا ڤێ دووماهیێ بۆ وه‌لاتێ ئیمارات و پشكداریكرن د كۆربه‌ندێ وزێ جیهانی و كۆپیتكا جیهانی یا حوكمه‌تان ل دوبه‌ی و كۆمبوون و دیدار ل گه‌ل به‌رپرسێن بلند یێن وه‌لاتێ ئیمارات وبه‌رپرسێن وه‌لاتان د په‌راوێزا كۆپیتكا جیهانی یا حوكمه‌تان به‌رچاڤكر.

د وان دیدار و كۆمبوونان دا، سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێمێ هه‌لویستێ هه‌رێما كوردستانێ سه‌باره‌ت گورانكاری و پێشهاتێن ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ و جیهانێ ب تایبه‌تی ده‌لیڤێن پێشخستنا كه‌رتێ وزێ ل هه‌رێما كوردستانێ رۆهنكر، هه‌روه‌سا یاداشته‌كا لێكتێگه‌هشتنێ ژی د ناڤبه‌را حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و وه‌لاتێ ئیمارات هاته‌ ئیمزاكرن بۆ پێشڤه‌برنا شیانێن مرۆڤی و به‌ر ب پێشڤه‌برنا داموده‌زگه‌هێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ و مفا وه‌رگرتن ژ ئه‌زموونا سه‌ركه‌فتی یا وه‌لاتێ ئیمارات د بوارێ حوكمه‌تا ئه‌لكترۆنی و ب دیجیته‌لكرنا خزمه‌تگوزاریان.

پاشی سه‌رۆكێ جڤاتا وه‌زیران، به‌حسێ روشا دارایی یا هه‌رێما كوردستانێ كر و دووپاتكر كو كارێ سه‌ره‌كی و نوكه‌ یێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ دابینكرنا مووچێ مووچه‌خۆرێن هه‌رێما كوردستانێ یه‌ و هیچ ده‌مه‌كی حوكمه‌تا هه‌رێمێ خه‌مساریێ ناكه‌ت د كاركرنێ ژ پێخه‌مه‌ت دانا مووچه‌ی د ده‌مێ خوه‌ دا.

هندرین محه‌مه‌د سالح، سه‌رۆكێ كۆمسیۆنا بلند یا هه‌لبژارتن و راپرسیارن ل هه‌رێما كوردستانێ كو ده‌مێ وێ یێ قانوونی ب سه‌رڤه‌چوویه‌، راگه‌هاند، ژ سالا 2019 و وێڤه‌ ئه‌م داخوازا چاره‌سه‌ریا كێشه‌یا ب سه‌رڤه‌چوونا ده‌مێ كۆمسیۆنێ ژ په‌رله‌مانی دكه‌ین، به‌لێ هه‌تا نوكه‌ نه‌كریه‌.

هندرینی گۆت ژی، ل سالا 2019 مه‌ نڤیساره‌ك بۆ په‌رله‌مانی بلندكر ل دۆر ب سه‌رڤه‌چوونا ده‌مێ كۆمسیۆنێ بۆ دیتنا چاره‌سه‌ریه‌كێ و پاشی نڤیساره‌كا دی مه‌ بلندكر و په‌رله‌مانی ئه‌م ئاگه‌هداركرین كو پشتی كاراكرنا ده‌سته‌یا مافێ مرۆڤی دێ كێشا كۆمسیۆنێ چاره‌سه‌ركه‌ین، به‌لێ ئه‌وژی نه‌هاته‌ كرن.

ئاماژه‌كر، پشتی نڤیسارا دوویێ ژی په‌رله‌مانی بۆمه‌ چ نه‌كر و پشتی ده‌رچوونا مه‌رسووما سه‌رۆكایه‌تیا هه‌رێمێ بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان جاره‌كا دی مه‌ نڤیساره‌ك ئاراسته‌ی په‌رله‌مانی كر بۆ وێ چه‌ندێ كێشا ده‌مێ كۆمسیۆنێ چاره‌سه‌ربكه‌ت، به‌لێ نوكه‌ ژی هیچ نه‌كر و ئه‌م ژی نه‌شێین هیچ كاره‌كی بكه‌ین تاكو كێشا كۆمسیۆنێ نه‌هێته‌ ئێكلاكرن.

ب هه‌لكه‌فتا هاتنا هه‌یڤا ره‌مه‌زانا پیرۆز سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی په‌یامه‌ك به‌لاڤكر و تێدا دبێژیت، ب هه‌لكه‌فتا هاتنا هه‌یڤا ره‌مه‌زانێ پیرۆزباهیێ ل هه‌موو موسلمانێن كوردستانێ و ئیراقێ و جیهانێ دكه‌م. ژ خودێ مه‌زن دخوازم نڤێژ و رۆژی و لاڤایێن هه‌موویان قه‌بوول بكه‌ت و هاتنا ڤێ هه‌یڤا پیرۆز ببیته‌ جهێ خێر و به‌ره‌كه‌تا هه‌موو ئالیه‌كی.