تايبه‌ت، نه‌ورزاد هلورى
برياره ده‌مژمێر 11 جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆك ده‌نگى ل سه‌ر گوهۆرينا چه‌ند به‌ربژێران بۆ پۆستێن قايمقام و ناحيێن سنورێ پارێزگه‌ها دهۆك بكه‌ت كو ل دووڤ پێزانينێن ئه‌ڤرۆ نيوز:
1- ئيدريس محمد دێ بيته رێڤه‌به‌رێ ناحيا زاويته
2- رزگار عبيد دێ بيته رێڤه‌به‌رێ ناحيا شێلادزێ
3- بريندار حيدر دێ بيته رێڤه‌به‌رێ ناحيا مانگێشك
4- وارشين سلێمان دێ بيته قايمقامێ ئامێديێ
5- مشير محمد دێ بيته قايمقامێ زاخۆ
5- منهل موفق دێ بيته رێڤه‌به‌رێ ناحيا بجێل
ئه‌ڤرۆ، رێوار محه‌مه‌د ره‌شید:
سترانبێژا كورد (رێزان كازۆ) كو خه‌لكا باكوورێ كوردستانێ یه و نوكه ل باژێرێ ئیسته‌نبۆلێ یێ وه‌لاتێ توركیا دژیت نووترین ده‌نگوباسێن خوه یێن هونه‌ری بۆ به‌رپه‌رێ هونه‌ری یێ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركرن و گۆت: “نووترین كلیپا من كو سترانه‌كا داواتانه و ژ سێ پارچان پێك دهێت كو هه‌ر سێ پارچه گه‌له‌ری نه ئه‌ڤرۆ رۆژا 4/4/2021 ل ده‌مژمێر 9:00 شه‌ڤ ل سه‌ر په‌یجێ من یێ تایبه‌ت ل یوتیوبی هێته به‌لاڤكرن كو ئه‌ڤ سترانه من ل ستودیۆیا DNZ ل باژێرێ ئیسته‌نبۆلێ تۆماركریه كو (ردڤان نار) ب كارێ به‌لاڤكرنا مۆزیكێ رابوویه، هه‌روه‌سا (نالنمه‌دا باراش) ب كارێ ده‌رهێنانێ و (بایرام داشلاك) ژی ب كارێ وێنه‌گرتنا ڤێ كلیپێ رابووینه كو ئه‌ڤ كلیپه من ل باژێرێ ئیسته‌نبۆلێ وێنه‌كریه”.
ناڤهاتیێ ئاماژه دا وێ چه‌ندێ كو پشتی ئه‌ڤ كلیپه دهێته به‌لاڤكرن و به‌رهه‌ڤی بۆ ئه‌نجامدانا چه‌ندین كارێن نوو یێن هونه‌ری كرینه، به‌لێ حه‌ز ناكه‌ت ئه‌لبۆمان چێكه‌ت، ژ به‌ر كو ب دیتنا وێ ئه‌لبۆمان چو بهایێ خوه نه‌مایه و هه‌ر سترانه‌كا نوو یا ئه‌ز تۆمار دكه‌م دێ كلیپ كه‌م و پێشكێشی حه‌زژێكه‌رێن ده‌نگێ خوه كه‌م.
ئه‌ڤرۆ، ره‌مه‌زان هه‌رنی:
هونه‌رمه‌ندێ شانۆڤان هامنۆ شه‌ریف، د دیداره‌كێ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گۆت: شانۆ ب خوه په‌یامه گه‌هاندنا راستیانه ب بینه‌ران، راسته هه‌تا نوكه وه‌ك پێدڤی شانۆ ل كوردستانێ ناهێته نیشاندان ئه‌ڤه ژی دزڤریت بۆ ده‌زگه‌هێن په‌یوه‌ندیدار و حوكمه‌تێ كو كێم خه‌م بووینه به‌رامبه‌ر شانۆیێ ل كوردستانێ، هونه‌ر هاتیه ژبیركرن ب تایبه‌ت شانۆ ل گه‌ل وێ چه‌ندێ كو ده‌رچوویێ په‌یمانگه‌ها كومپیوته‌ری مه، به‌لێ من به‌رده‌وام كار د ناڤ بوارێ هونه‌ری دا كریه، ل گه‌ل ڤێ هه‌موو بێ پشته‌ڤانیا ل كوردستانێ هه‌ی بۆ بوارێ هونه‌ری شانوڤانێن كوردستانێ رانه‌وه‌ستیاینه ل پرانیا باژێر و باژاروكێن كوردستانێ شانۆ هاتینه نیشاندان”.
ناڤهاتی گۆت: “هه‌تا نوكه من پشكداری د هژماره‌كا شانۆگه‌ریان دا كریه و رۆل تێدا دیتیه، هنده‌ك جاران ژی وه‌ك بجهكار و رێڤه‌به‌رێ شانۆیێ و كارێ مۆزیكێ من كار كریه، شانویا كوردی نوكه د قووناغه‌كا باش دایه و پێشڤه‌چوونه‌كا باش ب خوه ڤه دیتیه، ژ به‌ر كو ده‌رهێنه‌ر و شانۆڤانێن باش هه‌نه، به‌لێ مخابن ل كوردستانێ رێڤه‌به‌رێ به‌رهه‌مه‌كێ شانۆیێ ب خوه ب دووڤ سپونسه‌را بگه‌ریێت داخوازا هاریكاریێ بكه‌ت، ژ بلی سترانبێژێن مللی چو هونه‌رمه‌نده‌كێ دی ل كوردستانێ ب داهاتێ هونه‌ری ناژیت”.
ل دووماهیێ هامنۆی گۆت: “رێژا هونه‌رمه‌ندان د ومی ئاستی دا نینه كو به‌حس لێ دهێته كرن، ئه‌گه‌ر رێژه‌كا مه‌زن یا هونه‌رمه‌ندان هه‌بیت كا كارێن وان، ئه‌و كارێن دهێن ئه‌نجامدان ژماره‌كا كێمن ل ئاستێ هونه‌رێ بلند كاردكه‌ن هژمارا هونه‌رمه‌ندان پیڤه‌ر نینه، به‌لكو بۆ هونه‌ری ئاست و كار و ره‌وشه‌نبیریا هونه‌رمه‌ندان پیڤه‌ره”.
ئەڤرۆ نیوز،عەلی حاجی :
چاڤدێریا بازرگانی ل زاخۆ ب هەڤکاری دگەل تیمێن قایممقامیا زاخۆ د ماوەیێ هەیڤا سێ دا شیاینە زێدەتری ١١ تەنێن هشک و زێدەتری ١٨ تەنێن کەرەستەیێن روون دەست ب سەر دا بگرن و ژناڤ ببەن و ٢١٥ پاکێتێن مێلاکا تورکی و ٤٠ دانە لێزەرێ قەدەغەکری ژناڤ ببەن و حەفت جهان دائێخن و شەش جهان ژی سزا بدەن و ١٥ تەنێن ئارێ بەلاڤکرنێ بۆ ناڤخویا دەڤەرا زاخۆ ڤەگەرینن و کوژمێ گشتیێ سزادانان گەهشتە ملیونەک و ٧٥٠ هزار دینارێن عێراقی.
ئەڤرۆنیۆز: قائید میرۆ :
رێڤەبەرێ ئوفیسا پارێزگەها دهۆکێ یا کۆمسیۆنا هەلبژارتنان بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر، ئەڤرۆ بڕیار گەهشتیەمە حەفتیا داهاتی دێ 30هەتا40 هزار کارتێن دەنگدانێ ل بەغدا ڤەگەڕن بۆ پارێزگەها دهۆکێ و لسەر دەنگدەران دێ هێنە بەلافکرن، کو دبیتە گەڕا شەشێ یا ڤەگەڕیانا کارتێن دەنگدانێ. خالد عەباس ئاماژەکر، هەتا نوکە 93٪ێ یا دەنگدەرێن کارتێن وانا ڤەگەڕیای کارتێن خۆ وەرگرتینە و گورەی بڕیارا کۆمسێۆنێ ژی هەتا حەفتیەکێ بەری رێڤەچوونا پرۆساهەلبژارتنان کارت دێ بهێنە بەلافکرن.
ئەڤرۆ:
پشتی شاندێ ھەرێما کوردستانێ و لایەنێن شیعی ل سەردەقەکێ ھەڤپشک رێککەفتین، بەلێ پاشی لایەنێن شیعی گوھۆرین د دەقێ مادێ ١١ یێ پرۆژێ قانوونا بودجەیدا کر و چەند برگەک لێ زێدەکرن، ئەو برگەیێن لایەنێن شیعی د پرۆژێ قانوونا بودجەیدا زێدەکرین ئاماژێ ب وێ چەندێ دکەن ئەگەرھەرێما کوردستانێ پێگیرنەبیت ب رێککەفتنێ، ھیچ بودجەک ژ عیراقێ بۆھەرێمێ ناھێتە ھنارتن.
ئەحمەدسەفار، بریاردەرێ لژنا دارایی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ گۆت” گیروبوونا پەسەندکرنا بودجا گشتی یا عیراقێ بۆ سالا ٢٠٢١ پەیوەندی ب ھەرێما کوردستانێڤە نینە، بەلکو پەیوەندی ب لایەنێن شیعی و حوکمەتا فیدرالڤەھەیە”.
گۆت ژی” لایەنێن شیعی ناخوازن بودجە بھێتە پەسەندکرن”.
ژلایێ خوەڤە، سامان سۆرانی، چاڤدێری سیاسی، دبێژیت” نێزیکی پێنج ھەیڤایە پرۆژێ قانوونا بودجەی ل جڤاتا نوونەرایە و ژبەر ململانێیا لایەنێن شیعی و چەندین ئەگەرێن دی، ناھێتە دەربازکرن”.
ل دۆرھۆکارەکێ پەسەندنەکرنا پرۆژێ قانوونا بودجەی، راگەھاند” لایەنێن عەرەبێن شیعی ب تایبەت ئەوێن میلیشیا ھەین، رێیێن جۆراوجۆر بۆ پاشخستن و دروستکرنا ئاستەنگان بۆ پەسەندکرنا پرۆژێقا نوونا بودجەی دگرنەبەر”.
ب دیتنا وی چاڤدێری، ئەولایەنێن شیعی ب پشتەڤانیا وەلاتەکێ جیران، دخوازن جڤاتا نوونەران ب پرۆژێ قانوونا بودجەی ڤە مژوولبکەن و رێ ل ھەلبژارتنێن پێشوەخت بگرن”.
دیارکر” شیعە ب مژوولکرنا گەلێ عیراقێ ب پشکا بودجێ ھەرێماکوردستانێ، شکەستنا خوە ل باشوور و ناڤەراستاعیراقێ ڤەدشێرن، د دەمەکیدا وان ب رێژا ھەرەزۆرینەیا بودجەی، نەشیاینە خزمەتا باژێرێن باشوورێ عیراقێ بکەن”.
ناڤبری ئەگەرەکێ دی یێ پەسەندنەکرنا پرۆژێ قانوونا بودجەی بۆرێک نەکەفتنا لایەنێن عەرەبێن شیعی ( ل سەرپشکێن خوە) د پرۆژێ قانوونێدا زڤراند، کوھەرئێک ژ وان لایەنان بزاڤان دکەت بەھراپتر بۆ خوە ببەت.
بریاربوو دوھی شەمبیێ ٢٧/٣/٢٠٢١ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ بۆ دەنگدانێ ل سەرپرۆژێ قانوونا بودجەی کۆمببیت، بەلێ کۆمبوون بۆ ئەڤرۆ ئێکشەمبی ھاتەپاشخستن.
ئەڤرۆ:
پارێزگەرێ بەرێ یێ نەینەواراگەھاند، ھەلویستێ میلیشیێن چەکدار گەلەک ژ ھەلویستێ مستەفا کازمی سەرۆک وەزیرێن عیراقێ ب ھێزترە، ھەروەسا دیارکر ژی کو ھێزا راستەقینە ژی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ، ھێزامیلیشیایە.
ئەسیل نوجێفی، پارێزگەرێ بەرێ یێ نەینەوا، سەبارەت رەوشا بەغدا و نمایشا چەکداری یا میلیشیان ل حەفتیا بۆری ل بەغدا، گۆت” میلیشیایێن چەکدار گەلەک ژ کازمی ب ھێزترن و ھەتا وان میلیشیان دانوستاندنێن نیشتمانی ژی یێنرەت کرین و ب دیتنا من رەوشاعیراقێ ل بن ھەژموونا میلیشیان بەر ب ژناڤچوونێیە”.
گۆت ژی” ھەلویستێ میلیشیێن چەکدار ل بەغدا گەلەک ژ ھەلویستێ سەرۆک وەزیرێن عیراقێ مستەفا کازمی ب ھێزترە، ئەو میلیشیا دشێن ڤەکۆلینێ ل گەل کازمی بکەن و زێدەترکونترۆلا رەوشێ بکەن، لەوما ئەویێن چووینە دناڤدا مودەزگەھێن عیراقێدا، چەند جاران ژی کازمی یێن تاقیکرین و فەرمانێن دەستەسەرکرنێ بۆھندەک ژ سەرکردێن وان یێن دەرکرین، بەلێ ھێزێن ئەمنی یێن عیراقی نەشیاینە وان دەستەسەربکەن، ئانکو فەرمانێن کازمی نەھاتینە بجھئینان”.
دیارکر ژی” میلیشیێن شیعی یێن چەکدار ل جادا عیراقێ گەلەک ژ کازمی ب ھێزترن، دەمێ کازمی داخواز ادانوستاندنێن نیشتمانی کری، رامانا وی ئەو بوو دانوستاندن ل گەل میلیشیان، بەلێ وان دانوستاندن ل گەل کازمی رەتکر”.
ئەڤرۆ:
سەلاحەدین دەمیرتاش ھەڤسەرۆکێ بەرێ یێ ھەدەپێ کو نھا ل زیندانێ دایە ب رێیا پارێزەرێن خوە بەرسڤا پرسێن ئاژانسا BBC تورکی دا و دیار کر کو وی بەری نھا ژی گەلەک جاران دیار کریە کو دڤێت ھەموو پرسێن ل تورکیا ب تایبەتی ژی پرسا کوردی ب رێیا دانوستاندنان بھێنە چارەسەرکرن، لێ مخابن دەستھەلاتا ئاکپارتیێ بۆ بەرژەوەندیێن خوە و بۆ راکێشانا دەنگێ نەتەوەپەرستان قۆناغا ئاشتیێ ژناڤبر و دەست ب شەری کر و گۆت: (د چەند سالێن بۆری دا شەرەک مەزن ل دژی کوردان ھاتە کرن و د ئەنجام دا دیسان رەوش ھەر ئالۆز بوویە و پرسا کوردی نەھاتیە چارەسەرکرن، تشتێ نھا دیارە دەستھەلاتێ چو پرۆژەک بۆ چارەسەریا پرسا کوردی و پرسێن دی نینە، ھەروەسا دەستھەلاتا ئاکپارتی چو پرۆژە بۆ راگرتنا شەری ژی نینن و تنێ تشتێ نھا ئاکپارتی و ئەردۆگان دکەن بۆ ھندێ یە دا ژیێ دەستھەلاتا خوە درێژ بکەن).
دەمیرتاشی ئەو یەک ژی دیار کر کو نھا رەوشا تورکیا گەلەک ئالۆزە، پەیوەندیێن تورکیا ل گەل جیھانێ و وەلاتێن دی یێن دەڤەرێ ژی گەلەک خرابن، ئاکپارتیێ ژی چو پرۆژە بۆ ئاشتیێ و راگرتنا شەری نینن و ب رێیا دستوورەکێ نوو کار بۆ درێژکرنا ژیێ دەستھەلاتا خوە دکەن، ژ بەر ھندێ ژی پتر ژ ھەر دەمەکێ پێدڤیا تورکیا ب دیموکراسیێ و ئاشتیێ ھەیە، رەوشا نھا وەسا نیشا ددەت کو ئێدی دەم یێ ھاتی ھەڤپەیمانیەکا دیموکراتی ب پشکداریا کوردان و ئالیێن دی یێن دیموکرات بھێتە ئاڤاکرن، براستی ژی پێدڤیا تورکیا ب ھەڤپەیمانیەکا وەسا ھەیە و گۆت: (رەوشا نھا نیشا ددەت کو ئاکپارتیێ نەشیایە پرسێن تورکیا چارەسەر بکەت و ھەروەسا ئاستەنگیان ژی ل ھەمبەر بزاڤێن بۆ چارەسەریێ دروست دکەت، ژ بەر ھندێ ژی گرنگە ھێزێن دیموکرات و ئالیگرێن مافێن مرۆڤان پێکڤە ھەڤپەیمانیەکا دیموکراتی ئاڤا بکەن و ئەو یەک بۆ پاشەرۆژا تورکیا گەلەک گرنگە).
ئەڤرۆ:
رۆژناما (مەدا) یا عیراقی راپۆرتەک ل دۆر مەسیحیێن پارێزگەھا نەینەوا بەلاڤکر و تێدا ئاشکراکر کو ھندەک کەس ولایەن ل مووسلێ یێن ھەین ل ھیڤیا ب دووماھی ھاتنا رێورەسمێن سەرەدانا پاپایێ فاتیکانێ بۆ مووسلێ نە تاکو بزڤرن بۆ دەست ب سەرداگرتنا ئەردێ مەسیحیان و فرۆتنا خانیێن وان ل وی باژێری. دیارکر ژی کو گرۆپێن چەکدار یێن شیاین ھەتا نوکە ١٠ ھزار تاپۆیێن مۆلکێن عراقیان ل مووسلێ سەختە بکەن کو گەلەک ژ وان یێن مەسیحیان بوون.
ل دووڤ وێ راپۆرتێ، ھژمارا وەلاتیێن مەسیحی ل عیراقێ پشتی سالا ٢٠٠٣ بۆ ٥٠% کێمبوویە کو ژ ھینگێ وھەتا نوکە ١٢٠٠ وەلاتیێن مەسیحی ل عیراقێ ھاتینە کو ٧٠٠ کەس ژوان ژبەر ناسنامێ ھاتینە کوشتن.
وێ رۆژنامێ پشت بەستن ب ژێدەرێن ئاگەھدار ل مووسلێ بەلاڤکر کو ھندەک گرۆپێن چەکدار ل مووسلێ تاپۆیێن خەلکێ وێ باژێری سەختە دکەن، و ھەتا نوکە نێزیکی ١٠ ھزار تابۆیان، کو نیڤەکا وان یا وەلاتیێن مەسیحی یە یێن سەختە کرین”.
جێگرێ پارێزگارێ نەینەوا (حەسەن عەلاف) بەری نوکە راگەھاندبوو” ھندەک گرۆپ و حزب بووینە ئەگەرێ بەرزەبوونا پێنج ھزار دونەمێن ئەردێ حکومی ل مووسل، ژ ئەگەرێ سەختەکاریێ”.
رۆژناما (مەدا) ژ زاردەڤێ ھندەک لایەنێن مەسیحی ڤەگوھاست”بەرێ پەیدابوونا داعشێ ل ھاڤینا ٢٠١٤، نێزیکی ٢٠٠ ھزار وەلاتیێن مەسیحی ل مووسلێ و دەشتا نەینەوا ھەبوون، بەلێ د نوکە دا ھژمارا وەلاتیێن مەسیحی ل مووسلێ تنێ ٢٥ ھزار کەسن”.
رێکخستیا داعش یا تیرۆرستی ١٢٢٣ خانی ل دەشتا نەینەوا ژناڤبرن کو پتریا وان یێن وەلاتیێن مەسیحی بوون، ھەروەسا ٢٠ دێر ژ سەرجەمێ ٣٠ دێران ل پارێزگەھا نەینەوا ژناڤبربوون کو ژیێ ھندەک ژ وان دێران ھزار و ٥٠٠ سال بوون.
ل دووڤ وان لایەنان، ٨٠٠ ھزار وەلاتیێن مەسیحی عیراق بجە ھێلایە و ھژمارا مەسیحیان بەری سالا ٢٠٠٣ د گەھشتە ملیۆنەک و ٤٠٠ ھزار کەسان.
پشتی ئازادکرنا پارێزگەھا نەینەوا ژ داعشێ، ھژمارا مەسیحیان بەر ب زێدەبوونێ چو و گەھشتە ٥٠ ھزار کەسان، بەلێ دوبارە وێ ھژمارا وان ل کێمبوونێ دا ژبەر گەفێن میلیشیان و ھندەک لایەن وێ ئەو چەندا ل پارێزگەھا نەینەوا دھێتە روودان ب کارەکێ رێکخستی د ھەژمێرن ب مەرەما نەچارکرنا مەسیحیان و پێکھاتێن دی بۆ چۆلکرنا دەڤەرێن خوە ل پارێزگەھا نەینەوا و فرۆتنا خانیێن خوە بۆ ھندەک لایەنێن دیارکری”. بێ کو ناڤێ وان لایەنان بینن، وەکو ئاماژەک بۆ میلیشیێن شیعی.
ئەڤرۆ نیوز ، مه‌حمود نهێلى:
ئه‌ندامه‌كی په‌ره‌له‌مانێ كوردستانێ دیار كر، كو پێشنیاز هاتیه كرن یاسایا كارێ رۆژنامه‌گه‌رى بهێته رێكخستن ، ژبه‌ر كو یا نوكه ل گه‌ل ڤێ پێشكه‌فتنا د وارێ یاسایێ دا دهێته دیتن بوشایه‌كا یاسایى هه‌یه د بوارێ راگه‌هاندنێ دا.
موحسن دوسكى ئه‌ندامێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ بو ئه‌ڤرۆ نیوز دیاركر، دنوكه دا بوارێ راگه‌هاندنێ گه‌له‌ك به‌رفره‌هبوویه و چه‌ندین لق لێ دروست بووینه ، و ئه‌ڤ یاسایێن نوكه هه‌ین نه‌شێن ڤێ پێشكه‌فتنا نوكه د میدیایێ دا هه‌ى چوارچوڤه بكه‌ن و هه‌موو بوارێ راگه‌هاندنێ ب خوه‌ڤه بگرن و دڤی بوارى دا بوشایه‌كا یاسایى هه‌یه و گۆت: یان دڤێت یاسایا ژماره 35 بهێته هه‌موار كرن ب ره‌نگه‌كى كو هه‌موو بوارێن یاسایى بخوه ڤه بگریت یان ژى دڤێت پرۆژه یاسایه‌كا دى بهێته ئاماده‌كرن بو راگه‌هاندنێ ب گشتى .
و ته‌كه‌ز كر، دهه‌مان دا مه پێدڤى جڤاته‌كا بلندا میدیایى هه‌یه و توره‌كا میدیایى یا نیشتیمانى هه‌بیت كو ببیته ژێده‌رێ دروست یێ نوچەیان و گۆت: ئه‌ڤا نوكه ل كوردستانێ دهێته دیتن میدیا یا دبن سیبه‌رێ دا و ئێك نوچه ب چه‌ندین ره‌نگان دهێته بلاڤكرن و بینه‌ر وخوانده‌ڤان ناگه‌هنه زانیاریێن دروست.
