سەرۆك بارزانی د دیدارەكا تایبەتدا ل گەل كەنالێ (شەمس) ل بەرنامەیێ»The Capitol Hill Show» كو ژ ئالیێ رۆژنامەڤان ( تیم كنستانتین) هاتە پێشكێشكرن، پێزانیێن دیرۆكی یێن گرنگ و بۆچوونێن خوە بۆ رەوشا نوكە و داهاتییا كوردستانێ بەرچاڤكرن.
سەرۆك بارزانی د وێ دیدارێدا ئاماژەكر كو مەلا مستەفا بارزانی وەكو سەركردە، كاریگەرییەكا مەزن ل سەر ئاڤاكرنا كەسایەتییا وی هەبوو، هەروەسا دیاركر دەمێ بابێ وی چوویە ئێكەتییا سوڤیەتی، ژیێ وی تنێ شەش مەه بوو، دەمێ زڤری ژی ژیێ وی ببوو 12 سال، بەلێ هەر زوو زانی ژ پێخەمەت دۆزا گەلێ خوە پەنا بۆ وی وەلاتی بربوو.
سەرۆك بارزانی گۆت ژی» كورد ب درێژییا دیرۆكێ، تووشی ئازار و ئەشكەنجێ بووینە و د دەمێ دیرۆكا خەباتا نەتەوەییدا كارەساتێن مەزن ب سەردا هاتینە، بۆ نموونە: ئەنفال و جینۆساید وهێرشێن كیمیاوی، بەلێ خالەكا گرنگ یا هەی كو گەلێ كورد سەرەرای هەموو وان دوژمنكارییان هیچ دەمەكی بێ ئومێد نەبوویە، بەلكو هەردەم یێ گەشبین و ئومێدەوار بوو كو دێ گەهیتە ئارمانجێن خوە، ئەڤە ژی بۆ بەرخوەدانا هەموو گەلێ كورد دزڤریت و ژ پێخەمەت ڤێ چەندێ ژی خەلكەكێ زۆر گیانێ خوە بەخشی، ئەو رەوشا هەی ژی بەرهەمێ خەبات و خوینا هزاران كەسێن گیانێ خوە بەخشی و ئەڤ رەوشە جهێ شانازیێیە، ب تایبەت كو منەتا هیچ كەسەكی تێدا نینە و بەرهەمێ خوینا شەهیدانە».
سەرۆك بارزانی باس ل وێ چەندێ ژی كر» كورد نەتەوەیەكە ژ كەڤندا هەبوونا دیرۆكی ل ڤێ دەڤەرێ یا هەی هەتاكو گەلەك بەری نەتەوەیێن دی یێن دەڤەرێ ل ڤێرێیە، بەلێ ب درێژییا دیرۆكێ ستەم لێ هاتیە كرن ب تایبەتتر پشتی شەڕێ جیهانیێ ئێكێ، ب شێوەیەكی بێی كو پرس پێ بهێتە كرن، هاتە پارچەكرن. هەڤپەیمانێن سەركەفتی د وی شەڕیدا بۆ جارا ئێكێ د چارچۆڤەیێ رێككەفتنا سیڤەر دا ماف ب كوردان دان، بەلێ پاشتر ل پەیمانا لۆزان پەشێمان بوون، راستییا ڤێ پارچەكرنێ رەوشەكا تەحل بۆ كوردان دروستكر و بجه هێلا. كورد دزانن گوهۆڕینا ڤێ رەوشێ یا ب ساناهی نینە، بەلێ رامانا وێ چەندێ نینە ژ مافێن خوە بهێنە بێبەهركرن. گەلێ كورد وەكو نەتەوە ستەمەكا مەزن لێ هاتیە كرن، بەلێ ژ بەر كو یێ ئاشتیخوازە، ناخوازیت ئەڤ رەوشا تەحل ب زۆری بهێتە گوهۆڕین، بەلكو دخوازیت ل گەل مللەت و نەتەوەیێن دەڤەرێ پێكڤە ژیانەكا بەختەوەر و ب شێوەیەكێ دیموكراسی و ئاشتییانە مافێن خوە بكاربینیت، بلا د چارچۆڤەیێ وان دەولەتاندا ژی بمینیت كو ب سەردا هاتیە پارچەكرن، بەلێ نابیت هەتا هەتایێ ژ مافێن خوە بێبەهر ببیت».
سەرۆك بارزانی ل دۆر سووریێ و پێشهاتێن وی وەلاتی گۆت» ئەو گوهۆڕینا ل وی وەلاتی روودای، یا پێشبینیكری بوو، بەلێ نە ب وێ لەزاتیێ، ئەوا روودای گوهۆڕینەكا مەزنە و وەرچەرخانەیەكا دیرۆكییە ل دەڤەرێ، پاشخانەیا سەركردایەتییا نوو یا سووریێ دزانین، بەلێ دەمێ دەستهەلات وەرگرتی، پەیاما ئەرێنی بۆمە هنارت، هەرچەندە هەتا نوكە مە پەیوەندییا راستەوخوە نینە، بەلێ ب شێوەیەكێ نەراستەوخوە مە پەیوەندی یێن هەین، پەیاما وان بۆمە یا ئەرێنییە، كو دخوازن ئاشتی ل وەلاتێ وان بەرقەرار بییت و شەڕ نەبیت و دخوازن ل گەل كوردان بگەهنە تێكگەهشتنێ، ل سەر ڤی بنەمای مە بزاڤ ل گەل كوردێن سووریێ كر وان ئێك هەلوەست هەبیت و ئێك بوچوون بۆ داخوازیێن كوردان ژ حوكمەتا نوو یا سووریێ هەبیت. ل 26 نیسانا 2025 كۆنفرانسەك ل قامشلۆ هاتە گرێدان، كورد د وی كۆنفرانسیدا رێككەفتن كو ئێك هەلوەست هەبیت و ب ئێك هەلوەستی ژی بچنە دیمەشقێ، ئەم ژی پشتەڤانیێ ل وێ چەندێ دكەین كو چارەسەرییا كێشەیان ب ئاشتییانە بهێتە كرن».
سەرۆك بارزانی سەبارت پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و ئیرانێدا دیاركر ل مهابادێ كو باژێرەكێ كوردییە یێ ژدایكبووی و گۆت» ب گشتی ئیران دەولەتەكا گرنگ یا دەڤەرێیە و هەڤسنوورا هەرێما كوردستانێیە كو چ جاران نەخواستییە كێشە ل گەل ئیرانێ هەبیت، بەلێ دڤێت پەیوەندی ل سەر بنەمایێ رێزگرتنا دو ئالییانە و بەرژەوەندیێن هەڤپشك بیت. هەرێما كوردستانێ هیچ دەمەكی ناخوازیت كێشە ل گەل ئیرانێ هەبن، بەلێ د هەمان دەمدا ناخوازیت نە ئیران و نە هیچ وەلاتەكێ دی دەستێ خوە بێخیتە د ناڤ كاروبارێن ناڤخوەییدا. هندەك جاران گرفت كەفتینە د پەیوەندییاندا، بەلێ نوكە د ئاسایی نە و د باشن و ناخوازین كەس دەستێوەردانێ د كاروبارێن مە یێن ناڤخوەییدا بكەت».
هەڤدەم ل دۆر پەیوەندیێن د ناڤبەرا ئەمریكا و ئیرانێدا ژی، سەرۆك بارزانی راگەهاند» چارەسەركرنا كێشەیان د ناڤبەرا دو وەلاتاندا یان ژی د ناڤبەرا ئالییاندا ل سەر بنەمایێ دانوستاندنێ گەلەك باشترە ژ وێ چەندێ پەنا بۆ شەڕی بهێتە برن وەك ئامرازەك بۆ چارەسەریێ. هەرێما كوردستانێ ئومێدەوارە ئەنجامەكێ باش بۆ دانوستاندنێن د ناڤبەرا ئەمریكا و ئیرانێدا هەبیت، كو بەرژەوەندییا گەلێ ئیرانێ و هەموو گەلێن دەڤەرێ تێدا بیت و ببیتە ئەگەرێ زڤراندنا تەناهی و ئارامییا دەڤەرێ، ئانكو رێككەفتنەك نەبیت ل سەر حیسابا خەلكێ دی».
سەرۆك بارزانی ل دۆر هەلوەستێ سەرۆكێ ئەمریكا، دۆنالد ترەمپ، كو دبێژیت دڤێت ئیران یا ڤالا بیت ژ ئەتۆمی. گۆت» ئەز د بابەتێ ئۆتۆمیدا گەلەك یێ شارەزا نینم و ئایا ب چ شێوەیەكی یە؟ بەلێ جارەكادی دبێژین ئەم ل گەل وێ چەندێ داینە كێشە ب دانوستاندنان بهێنە چارەسەركرن، دوپات دكەین ژی، ئەڤە رێككەفتنەك نەبیت كڕین و فرۆشتنا خەلكێ دی تێدا بیت».
سەرۆك بارزانی د بەرسڤا پرسیارەكا گرێدای ب پەیوەندیێن هەرێما كوردستانێ و ئەمریكا ڤە گۆت» دڤێت ئەم ب ویژدان بین، ئەو رەوشا تە نوكە دیتی، هەكە تە بەری 20 یان30 سالان دیتبا، دا هەولێرەكا دی بینی، ل سالا 1991 هەكە ئەمریكا نەبا، ئەو دەلیڤەیە بۆمە پەیدا نەدبوو، كو ئەم بشێین وەلاتێ خوە ئاڤا بكەین و بایێ ئازادیێ هەلكێشین، ئەمریكا و هەڤپەیمانێن وێ بوون دەڤەرا دژەفڕین دانای. جارەكادی ئەمریكا ل شەڕێ داعشێ ل سالا 2014 پشتەڤانییا هەرێما كوردستانێ كر و پشتەڤانییەكا گەلەك كاریگەر بوو و پێشمەرگەی شیا ئەفسانەیا داعشێ بشكێنیت، بەلێ د گەل ڤێ چەندێ ژی دا ڤان پەیوەندییان ئەڤرازی و نڤیشی تێدا هەبوو، پەیوەندیێن مە د باشن، بەلێ چاڤێ مە ل وێ چەندێیە باشتر ژی بن».
سەرۆك بارزانی ل دۆر كەسایەتییا دۆنالد ترەمپی، گۆت» مخابن من هەتا نوكە نەدیتییە، بەلێ ب پشتڕاستیڤە شێوازێ كاركرنا وی ژ سەرۆكێن بەری وی یێ جودایە، هیڤیدارین ترەمپ و گەلێ ئەمریكا سەركەفتی بن، هندەك تشتێن ترەمپی گەلەك ب دلێ منن، بۆ نموونە هندەك بڕیار دەركرن، ئەز پشتەڤانیێ لێ دكەم و ب دیتنا من ئەو بڕیار گەلەك د جهێ خوەدا بوون».
پرسا غەزە ئێك بوو ژ وان پرس و تەوەرێن سەرۆك بارزانی د دیدارێدا رۆناهی ئێخستییە سەر بزاڤێن ئەمریكا و مسرێ و هەڤپشكێن وان بۆ ئاگربەستێ و گۆت» یا دیارە ئەوا ب ئەمریكا دهێتە كرن ل سەرانسەرێ جیهانێ، ب كەسەكێ دی ناهێتە كرن، ژ بەر وێ چەندێ ئەڤ شەڕێ هەی كارەساتە و هەكە چارەسەرییا ئاشتییانە ل دەڤەرێ ب ئەمریكا نەهێتە كرن، باوەر ناكەم ب هیچ ئالییەكێ دی بهێتە كرن، هەرێما كوردستانێ پێ خوەشە و پشتەڤانیێ ل هەر پێنگاڤەكێ دكەت بۆ وێ چەندێ چارەسەرییا ئاشتییانە پەیدا ببیت».
د بەرسڤا پرسیارا كەنالێ (شەمس) دا، ئایا غەزە چاوان دشێت چاڤ ل هەرێما كوردستانێ بكەت، كو سەرەرای وێ چەندێ تووشی ستەمێ بوویە، بەلێ نوكە خودانا ئابوورەكێ باشە؟ سەرۆك بارزانی گۆت» خەلكێ كوردستانێ خودان فەرهەنگەكا زەنگینە، كو پێك دهێت ژ پێكڤەژیانێ و قەبوولكرنا هەڤدو، ب درێژییا دیرۆكێ ل كوردستانێ كێشەیەك نەبوویە ل سەر پرسا ئایینی یان مەزهەبی ل گەل هیچ مللەتەكێ دی و ئایین و مەزهەبەكێ دی، ئەڤە ژی بۆ كوردستانێ گەلەك هاریكار بوویە، بۆ وێ چەندێ چەندین كێشەیێن مەزن دەرباز بكەت، بۆ نموونە رژێما ئیراقێ ل سالێن حەفتییان و هەشتییان ژ چەرخێ بیستێ هەموو تشتەك دژی كوردستانێ كر ( ئەنفال، كو بوو ئەگەرێ بێسەروشوینبوونا 180 هزار كوردان، هەروەسا كیمیاباران، كو د چەند چركەیاندا پێنج هزار ژن و زارۆك ل هەلەبجە شەهید بوون، هەتا سەرانسەری كوردستانێ ب چەكێ كیمیاوی بۆمبەبارانكر، بەلێ ئەوا هەلبەجە زیانەكا گەلەك مەزن بوو، بەری وان روودانان، فەیلی، چونكە كورد بوون، رژێما ئیراقێ 12 هزار گەنجێن فەیلی بێسەروشوینكرن، هەروەسا هەشت هزار بارزانی هاتنە بێسەروشوینكرن، ئانكو سەرجەمێ گشتی 182 هزار كەس ل كوردستانێ هاتنە بێسەروشوینكرن، كو گەلەك ژ وان ژن و زارۆك بوون)، بەلێ ل سەرهلدانا ئادارا 1991 خەلكێ كوردستانێ كو لەشكرێ ئیراقێ ل شەڕێ كوەیتێ شكەست، تۆلڤەكرن ل گەل نەكر، بەرۆڤاژی هەموو ئەو سەربازێن تاوان ل دژی كرین، ئازاد كرن، ئەڤە تشتەكێ گەلەك مەزن بوو و من ب خوە پێشبینی نەدكر گەلێ كورد ب ڤی رادەی و ئەندازەی یێ ب لێبۆرین بیت و پێگیری وێ فەرهەنگا خوە بیت، ب راستی تو هندەك جاران تووشی شەڕان دبی، لەوما نەچاردبی بەرگریێ بكەی، د دەمەكیدا شەڕ ژ هەموو تشتەكی خرابترە، بەلێ یا ژ شەڕی خرابتر ئەوە مرۆڤ خوە رادەست بكەت و ل بەرانبەر زۆرداری خوە ب دەستڤە بدەت، بەلێ تو بچی شەڕەكی دروست بكەی، شاشییەكا مەزنە، ئەم هیچ دەمەكی نەچووینە شەڕی دروست بكەین، بەلكو مە بەرگرییا كری و مە تۆلڤەكرن ژی نەكریە و مە پەنا بۆ تۆلڤەكرنێ ژی نەبریە، بەلكو گەلێ مە بەردەوام لێبۆرین ل دەف هەبوو، ئەو دشێن ژ ڤێ چەندێ مفای ژ ئەزموونا كوردستانێ وەربگرن».
سەبارەت كلیلا سەركەفتنا ئابووری ل هەرێما كوردستانێ، سەرۆك بارزانی گۆت» پێدڤییە ل سەر هەر كەسەكی وەلاتێ خوە خوەش بڤێت، خەلكێ هەرێما كوردستانێ ژی یا سەلماندی كو وەلاتێ خوە خوەش دڤێت. حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و ئەوێن ل كەرتێ تایبەتدا كار دكەن، هەمویان بزاڤكریە وەلاتێ خوە ئاڤەدان بكەن. بۆ زانین چار هزار و 500 گوندێن كوردستانێ هەتا سەرهلدانا 1991 ژ ئالیێ رژێما ئیراقێ ڤە هاتبوونە وێرانكرن و هەموو خەلكێ وان هاتبوونە دەربەدەركرن. هندەك جاران دەمێ من ل وان گوندان دنێری، من باوەر نەدكر بشێین ڤی وەلاتی ئاڤەدان بكەین، نوكە دەمێ وان جهان دبینم، مرۆڤ باوەر ناكەت ئەڤ هەموو گوند و دەڤەرە یێن هاتینە ئاڤەدانكرن، ب راستی ژی ئەڤە هەموو ب هیممەتا خەلكی بوو كو هەڤدەم دۆستێن مە ژی هاریكارییا مە كر. مە وەلاتەكێ گەلەك زەنگین یێ هەی، بەلێ مە دەلیڤە نەبوو مفای ژ ڤێ زەنگینییا وەلاتێ خوە وەربگرین. بۆ نموونە ئیراق كو ل سەر پەترۆلا كوردستانێیە و وەكو دەولەت هاتیە دامەزراندن، مە خێر ژ ڤێ پەترۆلێ نەدیت، هەموو دبوو پارە و بۆمب و تانك و فرۆكە پێ دهاتنە كڕین و ئەم پێ تۆپباران دكرین. پشتی ژناڤچوونا رژێما ئیراقێ ل سالا 2003، دەلیڤەیەكا زێرین بۆ هەموو ئیراقێ هاتە پێش، ئەم ژی ب هەموو هێزا خوە چووینە بەغدایێ و ب بڕیارا پەرلەمانێ كوردستانێ و ب هاریكارییا هەڤپەیمانان و دۆستان ئیراقەكا نوو دروست بكەین، تاكو گەهشتە وێ چەندێ ل سالا 2005 دستوورەك بۆ ئیراقێ بهێتە دانان، كو بۆ وی دەمی و بۆ نوكە ژی ئەڤ دستوورە گەلەك یێ باشە هەكە بهێتە بجهئینان، بەلێ مخابن پێگیری دستووری نەبوون. ئەو پێشكەفتنا هوون دبینن ئەڤرۆ كوردستان تێدا، یا بێ ئاستەنگ و گرفت نەبوو، ب تایبەتی كو بەغدایێ ژ 2014 و وێڤە بودجەیا هەرێما كوردستانێ یا بڕی، بهایێ پەترۆلێ هاتە خوار، پاشی كۆرۆنا هات، بەری وێ ژی شەڕێ داعشێ ل سەر كوردستانێ هات، ئەڤە هەموو هۆكار و ئاستەنگ بوون بۆ وێ چەندێ ئەڤ پێشكەفتنا هەی هەتا رادەیەكی ب راوەستیت و سست ببیت و وەكو بەرێ نەمینیت، كو مە بۆ د خواست، بەلێ ل گەل ڤێ چەندێ ئەڤە بۆ هیممەتا خەلكی دزڤریت، كو هەرچەندە ئاستەنگ گەلەك بوون، بەلێ خەلك د ئاڤەدانكرنا وەلاتێ خوەدا نە راوەستییا».
سەبارەت سەرنجا كەنالێ (شەمس) ل دۆر پێشكەفتنا وارێ پەروەردەیی ل هەموو هەرێما كوردستانێ، سەرۆك بارزانی دیاركر» پێشكەفتنا هەر وەلاتەكێ گرێدایە ب ئاستێ زانستی، زانست ژی بێی پەروەردە، پەروەردە ژی بێی قوتابخانە و زانكۆ نابیت، هەتاكو ل سەردەمێ شۆڕەشا ئیلۆنێ كو رەوشا شۆڕەشێ و كوردستانێ ب گشتی یا باش نەبوو، بەلێ ل بن تۆپبارانكرنا فرۆكەیێن حوكمەتا ئیراقێ خواندن یا بەردەوام بوو و شكەفت ببوونە قوتابخانە و زارۆك تێدا فێری زانستێ و پەروەردەیێ دكرن، ئەم هەست ب گرنگییا خواندنێ دكەین و مللەتەكێ خویندەوار دشێت پێش بكەڤیت و یێ نەخویندەوار دێ هەر یێ پاشڤەمای بیت».
ب ئینانا ناڤێ سەرۆكێ ئەمریكی یێ بەرێ جۆرج بۆش ژ ئالیێ كەنالێ (شەمس) ڤە، تەوەرەكێ دی یێ پرسیاران بوو كو ئاراستەی سەرۆك بارزانی هاتیە كرن و د بەرسڤێدا گۆت» سەرۆك بۆش جهێ رێز و سوپاسیێیە بۆ من و بۆ هەموو مللەتێ كورد، دۆستەكێ گەلەك ب رێز و مەزنە».
د بەرسڤا پرسیارەكێدا سەبارەت كەلتوورێ كوردی، سەرۆك بارزانی گۆت» ژ بەر كو دەلیڤە ب كوردان د وارێن سیاسی، بازرگانی و وارێن دی نەدهاتە دان ب ئازادی كار بكەت، لەوما سەرنجا مەزن ئێخستە سەر كەلتووری، كو د ڤێ چەندێ دا هەتا رادەیەكی رێك لێ نەهاتە گرتن وەك وارێن دی ئەوێن رێك لێ هاتیە كرن، ب راستی ژی كورد خودان كەلتوورەكێ زەنگینە كو هندەك ژی یێ تایبەتمەندە ب وی ب خوەڤە».
سەرۆك بارزانی ئاماژە كر ژی» من باوەرییەكا تمام یا هەی، مافێ چارەنڤیس، مافەكێ سروشتیێ نەتەوەیا كوردە، دخوازم رۆژەك بهێت كورد ژی وەكو هەر نەتەوەیەكێ دی ئازاد و سەربخوە بیت، بەلێ ئایا ئەڤە 10 سالێن دی یان 100 سالێن دی دێ ب دەستڤەهێت؟ نزانم و خودێ دزانیت».
سەرۆك بارزانی رۆهنكر ژی» د ژیانا خوە دا من ئێك تشت ژی نەكریە كو من باوەری پێ نەبیت، ژ بەر وێ چەندێ هزر دكەم ژ چ پەشێمان ببم، كو هیچ تشتەك نینە لێ پەشێمان ببم، بەلێ هەكە مرۆڤ بزڤریتە پێش، گەلەك تشت یێن هەین ئەوا نوكە دزانم، وی دەمی من زانیبا، دبیت ب شێوەیەكێ دی من رەفتار ل گەل كربا، ب گشتی خوەشترین قۆناغ دشێم بێژم دەمێ سەرهلدانا ئادارا 1991 بوو، كو دەلیڤەیەكا دی بۆ خەلكێ كوردستانێ هاتە پێش ژ ستەما زۆرداران رزگار بوو و ئەڤە رەوشە ژێ پەیدابوو، كو ئەو جوانترین قۆناغ بوو. بەری وێ ژی دەمێ ئەز زارۆك، كو ژیێ من 10- 12 سال بوو، ل سالا 1958 بابێ من ژ ئێكەتییا سوڤیێەتی زڤری و مامێ من شێخ ئەحمەدێ بارزانی ژ زیندانێ هاتیە ئازادكرن و جارەكادی رێ ب مالێن مە هاتە دان بزڤرینە جهێن خوە ل دەڤەرا بارزان، ئەو دەمە ژی گەلەك یێ خوەش بوو، بەلێ وی دەمی ئەز یێ بچووك بووم، بەلێ قۆناغا سەرهلدانێ گەلەك یا خوەش بوو».
مافێ چارەنڤـیس، مافـەكێ سروشتیێ نەتـەوەیا كـوردە
