NO IORG
نووترين نووچه
نووترين نووچه

ئەڤرۆ:

دوھی شەمبیێ ١٣/٢/٢٠٢١ ب پشکداریا مەسرور بارزانی، سەرۆکێ حوکمەتا ھەرێما کونسۆل و نوونەرێن وەلاتان، ھەروەسا ١٠ گەنجێن خودان ھزرێن نوو، پێنجەمین کۆنفرانسێ کوردستانێ و نێڤدەولەتی (تێدیکس نیشتیمان) دەستپێکر.

د وی کۆنفرانسی دا، مەسرور بارزانی گۆتارەک پێشکێش کر و ئەڤە دەقێ وێ یە:

ئەز ئەڤرۆ یێ لڤێرێ بۆ نیشادانا پشتەڤانیا خوە و حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ بۆ وان گەنجێن ئەڤرۆ ل ڤێرە کۆمبووین، ھەروەسا بۆن یشادانا پشتەڤانیا خوە بۆ گەنجیچن مە ب گشتی، ژ زاخۆ ھەتا خانەقینێ کو ل چەند ھەیڤێن بۆری دا، ژ نێزیک ئاگەھداری  بیر و بۆچوون و ھزر و پەرۆشی و گەشبینیا وان بووم، بۆ باشتربوونا رەوشا کوردستانێ. چ ئەو گەنجێن ل ھەولێرێ کاری بۆ بەرفرەھکرنا کارێ بەرگدروویاخوە و ھناردەکرنێ بۆ بازارێ نوو دکەن، یان ئەو خانما رزگار بووی یا ئازا یا ئیزدی، ل دھۆکێ دوکانەکا شریناھیان یا بچووک ڤەکریە و ب رێیا وێ چەندێ ھاریکاریا خێزانا خوە دکەت.

ئەوان بازرگانیەکا بچووک کریە و خەلکێ خوەجە ب کارخستینە، کو ب عەقلیەتەکا نوو و ل سەر بنەمایێ پشت ب خوە بەستنێ و داھێنانێ کار دکەن. ژ بەر ڤێ چەندێ ژی ئەز ئەڤرۆ یێ ل ڤێرێ، تاکو دەستپێکەکا نوو د ناڤبەرا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ و ھەوە دەست پێ بکەین، کو پەیوەندیەک بیت، ل سەر بنەمایێ باشترکرنا رەوشا کوردستانێ ژ لایەکی، و پەیداکرنا دەلیڤێن راستەقینە بۆ گەنجان ژ لایەکی دی ڤی، ئەڤە ژی دەرفەتەکە بۆ زێدەتر لێک نێزیکبوونا مە ژ ھەڤدوو.

ئەز دزانم ئەو ئاستەنگێن ل بەردەم ھەوە ھەین، د دژوارن و ھندەک ژ وان، بۆ چەندین نەڤیە یێن ھەین، بەلێ د ھەمان دەم دا دزانم، ئەو دەلیڤێن نوکە ھەین ب ساناھی ب دەستڤە نەھاتینە.

 

ئەز ژی وەکو پتریا خەلکێ کوردستانێ د خێزانەکێ دا یێ ژدایک بوویم، بەردەوام د ژیانەکا نە سەقامگیر دا بوو و ل ئاوارەییێ ژیاینە و مە ھەست ب راستیێن تەحل یێن ژیانێ کریە و بەردەوام ب حەسرەت خواستا مە زڤرین بوو بۆ نیشتیمانی، ئەز دزانم خواندن و پەروەردا باش، دشێت چ گۆرانکاریەکا مەزن د ژیانا مرۆڤی داد روست بکەت. ھوون بەختەوەرن کوپ تریا ھەوە ئەو زەحمەتیە نەدیتیە، کود ایک و باب و باپیرێن ھەوە، ل چەرخێ بۆری دیتین و روو ب روو بووین.

ئەز دزانم کو نوکە چاڤەریێن ھەوە د جودانە. (ئارین) ێ کورێ من گەلەک جاران دبێژیتە من” بیر و بۆچوونێن گەنجان نوکە د جوداترن و خواست و داخوازیێن وان د زێدەترن، لەوما دڤێت زێدەتر دەلیڤێن کاری بۆ گەنجان پەیدا بکەین”.

تێ دگەھم کو نابیت ئەم بۆریێ خوە، بەردەوام وەکو بیانویەک، بکاربینین بۆ لێکدانا وێ ڤالاھیا د ناڤبەرا گەنجان و حوکمەتێ دا دروست بووی، بەلێ بۆ وێ چەندێ مفای ژ دەلیڤا راستەقینە یا ب ھێزکرنا ڤێ پەیوەندیێ وەربگرین، دڤێت ل پێدڤی و پێگەھێ ھەڤددوو تێبگەھین. لەوما ب راشکاوی بۆ ھەوە دبێژم: ئەز ب خوە یێ پێگیرم ب پەیداکرنا دەلیڤێ بۆ گەنجێن مە. بێگومان حوکمەتێ رۆلەکێ گرنگ یێ ھەی د پەیداکرنا وێ دەلیڤێ دا و پێدڤیە حوکمەت چارچۆڤێ قانوونی و ئابووری بۆ گەشەپێدان و ھاندانا ھەڤپشک و ھەڤپشکیا کەرتێ گشتی و تایبەت دیار بکەت، بۆ وێ چەندێ خودان کار و بازرگان، گەشێ بکەن و ھەروەسا ھاریکاریا گەشەپێدانا بزنسا بچووک ژی بکەن.

ھەروەسا دزانم کود بیت مەشق و پەروەردا دروست ھەبیت، بۆ وێ چەندێ زوورترین دەلیڤە بۆ گەنجێن مە پەیدا ببن، بەلێ بێگومان رێیەکا درێژ یا ل بەراھیا مە بۆ ئەنجامدانا ڤان گۆرانکاریان، دەم دڤێت و ھندەک جاران ھندەک کەس خودان بەرژەوەندیێن تایبەتن و رێگریێ ل ئەنجامدانا چاکسازیێ دکەن.

پێدڤیە ئابوورەکی ئاڤا بکەین کو کێمتر پشتبەستنێ ب کەرتێ گشتی بکەت، ئابوورەک بیت، زێدەتر پشت ب ھەماھەنگیێ  و ھاریکاریێ د ناڤبەرا کەرتێ گشتی و تایبەت ببەستیت بۆ پێشخستنا ژێرخانا ئابووری و پشتەڤانیکرنا بازرگانیا بچووک و ناڤین کو بشێن زوورترین دەلیڤێن کاری پەیدا بکەن.

ئەز یێ پشت راستم ل سالێن داھاتی، بازرگانی و بزنسا بچووک و ناڤین، ئەوێن ژ لایێ گەنجێن وەکو ھەوە دھێنە ب رێڤەبرن، دێ گەشێ کەت و بیتە پشکەک ژ وەرچەرخانەکا گەلەک پێدڤی، ل ئابوورەکێ پشت بەستی ب بھایێ نەجھگیر یێ پەترۆلێ، بۆ ئابوورەکێ گەشگیر، کو ژ جڤاکەکێ بکارئێنەر ببینە جڤاکەکێ بەرھەمھینەر.

ئەز یێ ب پەرۆشم بۆ وێ چەندێ بزانم ئەم دشێن چ بدەستڤە بینین ژ وزا کەسک و نووکەر، ل پیشەسازیا تەکنەلۆژیا پێشکەفتی، د بوارێ گەشتیاری، د کارێن داھێنەرانە و پتریا بوارێن دی یێن ئابوورێ مە. ئەڤە دێ وەرچەرخانەک بیت د دەمێ درێژخایەن دا، کو دەلیڤێن کاری دێ پەیداکەت و ھاریکارە بۆ وێ چەندێ، ھەرێما مە پێشبەرگیێ بکەت، پشت راستم ئەم د ئاراستەکێ راست دا گاڤان د ھاڤێژین، کو خوەشبەختانە ھەرێما کوردستانێ د جیھانێ دا، یا ناڤدارە ب وێ چەندێ کو پەناگەھەکا ئارام و لێبۆدە بوو و ئەم ژی پەرە ب وان بھایان ددەین، لەوما ئەز د وێ باوەریێ دا مە کو ھەرێما کوردستانێ، کو خودانا ئاکنجیێن گەنج و بەرھرەمەند و ھیوا بەخشە نەکو تنێ دشێت ببیتە سەنتەرەکێ بازرگانی ل کوردستانێ، بەلکو دێ بیتە مەلبەندەکێ ئابووری و بازرگانی و وەبەرئێنانێ یا گرنگ ل عیراقێ و ل دەڤەرێ.

ئەز ب تایبەتی پەرۆشێ پەیداکرنا دەلیڤێ بۆ ب دیجیتالکرنا کوردستانێ مە، کو گەلەک یا پێدڤی و گرنگە بۆ بدەستڤەئینانا وان پێشکەفتنێن ئەم دخوازین د کاروبارێن حوکمەتێ دا بدەستڤەبینین، کو پشکەکا سەرەکی یا کارناما چاکسازیا کابینا نەھێ یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ یە، ب ئاراستەیا بدەستڤەئینانا دادپەروەریێ و شەفافیەتێ. د راست یدا مە سیستەمەکێ تمام دیجیتالی بۆ داراییا گشتی یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ دەستپێکریە، کو ب تمامی ژلایێ کارمەندێن گەنج یێن خودان شیانێن کوردستانی دناڤ حوکمەتێ دا، ھاتیە دروستکرن و گەشە پێ ھاتیە دان. ھەروەسا مە مفا ژ گەنجێن گەشەپێدەرێن خوە وەرگرتیە بۆ دانانا خزمەتگوزاریێن دیجیتالی یێن دی، ب تایبەتی د پۆرتال و وێبسایتێ حوکمەتا ھەرێمێ کو ئارمانجا وێ پێشکێشکرنا خزمەتگوزاریێن گشتی یە.

د دەمەکی دا ئەڤ پێنگاڤە دێ بنە ئەگەرێ زێدەکرنا شەفافیەتێ و کاراکرنێ د خزمەتا گشتی دا، ھەروەسا ھاریکارە بۆ ھەوە ژی د گەھاندنا ھزرێن ھەوە بۆ بازاری و ب ساناھی تۆمارکرنا براند و کۆمپانیان و کاروبارێن پێدانا باجێ ژی دێ ب ساناھیتر کەت.

بەلێ ھەوە ھەموویان رۆلەکێ گەلەک مەزن د پێشڤەبرنا حوکمرانیێ یێ ھەی و بێگومان حوکمەتا ھەرێمێ ب تنێ نەشێت وی رۆلێ بگێریت، لەوما مە پێدڤی ب پشتەڤانیێ یا ھەی، مە دڤێت ھوون پشکەک بن ژ دیالۆکێ و دانوستاندنێ، ب ئارمانجا باشترکرن و ب ھێزترکرنا نیشتمانێ مە، بۆ وێ چەندێ کوردستان ب ھێزتر بیت، پێدڤیە ھوون گەنج خوە رێکبێخن و ل پیناڤی پێشخستنا کوردستانێ دا ھزرێن نوو بەرچاڤ بکەن.

ھیڤیدارم گوە ل وان دەنگ و پرۆپاگندا نەکەن، کوب ۆ ھەوە دبێژن ئەم نەشێین بەر ب پێشڤە گاڤا بھاڤێژین و پێشبکەڤین. گوھێ خوە نەدەنە وان کەسان، کو بەردەوام گومان ھەیە و ب رەشبینی دبێژن، ئەم ھەر ل بەرێ یێن راوەستیاین، بەلێ بەردەوام ئەو بۆچوونە یێن ھاتینە پۆچەلکرن، لەوما داخوازێ ژ ھەوە دکەم ھەوە باوەری ب خوە و شیانێن خوە ھەبیت، چونکی ھوون دشێن گورانکاریان دروست بکەن و پشت راست بن کاریگەریا ھەوە یا بێ سنورە.

ل رۆژێن بۆری ل گەل ھژمارەکا خودانکاران کۆمبووم، خوەشحال بووم کو من گوھێ خوە دا ئەزموونێن وان د چاوانیا دروستکرنا کارێن خوە دا و پەرەپێدان ب مارکێن خوە و ئەو ئاستەنگێن روو ب روو بووین. بۆ من گەلەک جھێ سەرنجێ بوو گوھێ خوە بدەمە پەرۆشیا وان و د ھەمان دەم د اگوە ل پێشنیازێن وان بگرم کا حوکمەت دشێت چ بکەت ل پیناڤی ئاسانکاریان بۆ گەشەپێدانا کارێن بازرگانی.

دخوازم پرەکێ دروست بکەم بۆ زێدەتر گەھشتنا دەنگێ گەنجان ب حوکمەتێ، کو ب دیتنا من ئەڤە کارەکێ گەلەک گرنگە، لەوما دخوازم گوھێ خوە بدەمە ھەوە و حوکمەتا ھەرێمێ مفای ژ شیانێن ھەوە وەرگریت.

من داخواز کریە کو گرۆپەکێ نوونەراتیا گەنجان بھێتە دروستکرن بۆ وێ چەندێ نیگەرانی و خواست و داخواز و ھزرێن گەنجان راستەوخوە بگەھنە نڤیسینگەھا من، خوەشحالم کو تیما من یا پێکھاتیە ژ چەندین گەنجێن خودان شیان و ژێھاتی کو گەلەک ب وەستیان کاردکەن بۆ وێ چەندێ ھاریکار بن بۆ بدەستڤەئینانا ڤان ئارمانجان.

ئەڤرۆ نیوز:

کۆمبوونا جڤاتا ئاسایشا نێڤ دەولەتی دەربارێ سوریا شکەستن ئینا، وەلاتێن ئەندام و د کۆمبوونێ دا نەگەهشتنە رێکەتنەکا هەڤشک.
ئەڤرۆ رۆژا چارشەمبی ئاژانسا فرانس پرێس بلاڤکریە ؛ پشتی رۆژەکێ ژ کۆمبوونێن گرتی جڤاتا ئاسایشا نێڤ دەولەتی شکەستن ئینا ژ دەرخستنا بەیاننامەیەکا هەڤبەش دەربارێ چارەسەریا سیاسى بۆ دۆخى سوریا”.
جڤاتێ رۆژا سێ شەمبی کۆمبوونەکا گرتی ئەنجامدا ژبوو مەبەستا دیتنا رێیا چارەیەکێ بۆ چارەسەریا سیاسى ل سوریا بەلێ شکەستن ئینا.
هەیڤانە جڤاتا ئاسایشێ کۆمبوونێن خۆە دەربارێ سوریا ب ڤەکری ئەنجام دەدان، بەلێ ب ئەگەرێ شکەستنا دوماهی کۆمبوونا جنێف بڤێ دۆسیەیێ جڤاتێ بڕیارا کۆمبوونەکا گرتی دا،بەلێ دوێ کۆمبوونێ ژی دا شکەستن ئینا.
ئەڤ چەندە ددەمەکی دایە ل سالا 2011وەرە سوریا د رەوشەکا مرۆڤێ یا کارەسات دا دەرباز دبیت و ب ملیۆنان کەس  ئاوارەیێن وەلاتان بوون و بەسەدان هەزاران ژی بوونەتە قوربانى ، هەتانها چ چارەسەریەک بۆ ئەڤێ دۆسیەیێ نەهاتیە دیتن.

ئەڤرۆ رۆژا چوارشەمبی رێکەفتی ٢٠٢١/٢/١٠ بەرێز “د.عەلی تەتەر”پارێزگارێ دهۆکێ، پشتی دوهی دناڤ دەزگەهێن راگەهاندنێ و سۆشیال میدیایێ دا بەلاڤبوویی ئەو کۆترێن دناڤا پارکا نەوروز دا دێ هێنە راکرن. سەرەدانا پارکا نەوروز دناڤا سەنتەرێ بازارێ دهۆکێ کر . و ژ نێزیک ئاگەهداریی بابەتێ ناڤبری بوو.
پارێزگارێ دهۆکێ راگەهاند: زێدەگاڤی ل سەر ئەردێ باژێرڤانیێ ناهێتە قەبیلکرن لێ ژبۆ خودانکرنا کۆتران دناڤا پارکی دا ب شێوەکێ شارستانی و ل دویڤ رێنما و یاسا باژێرڤانیان دێ هەولا دابینکرنا جهەکی و چارەکرنا بابەتی کەین.
ژ هەژی گوتنێ یە دوهی دناڤا دەزگەهێن راگەهاندنێ و سۆشیال میدیایێ دا هاتبوو بەلاڤکرن کو کۆتر دێ ژ وی جهی هێنە راکرن لێ راستیا بابەتی ئەوە کو جهێ حەواندنا کۆتران زێدەگاڤیە ل سەر ئەردێ باژێرڤانیێ و پارکی لەوما پارێزگارێ دهۆکێ بریاردا ل دویڤ رێنما و یاسا جهەکێ ب گونجیت دێ هێتە دابینکرن و بابەت دێ چارە بیت.

ئەڤرۆ، حەمۆ محەمەد:

وەزارەتا دارایی و ئابووری یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ پتری ١٩ ملیار دیناران وەکو قەرێ کرێیا خواندنێ یا کوڕ و کچێن شەھید و ئەنفالکری و زیندانیێن سیاسی مەزێخیت.

وەزارەتا دارایی و ئابووری یا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ د نڤیسارەکێ دا خویا کریە، ب پشتبەستن ب قانوونا ھژمار ٩ یا سالا ٢٠٠٧ ل دۆر ماف و ئیمتیازاتێن کەسوکارێن شەھید و ئەنفالکریان، دوھی ٩/٢/٢٠٢١ ئاوات جەناب نوری، وەزیرێ دارایی و ئابووری ل سەر مەزاختنا ١٩ ملیار و ٦٨٦ ملیۆن و ٤٧٢ ھزار دیناران، وەکو قەرێ کرێیا خواندنێ یا کوڕ و کچێن شەھید و ئەنفالکری و زیندانیێن سیاسی رازی بوو.

ئاشکرا ژی کریە کو ئەو پارە، کرێیا سالێن ٢٠١٦ – ٢٠١٧ و ٢٠١٧ – ٢٠١٨ و ٢٠١٨ – ٢٠١٩ یە و ب شێوێ نەقد دێ ھێتە مەزاختن.

وەزارەتا دارایی د وێ نڤیسارێ دا خویاژی کریە کو ئەو کۆژمێ ھاتیە مەزاختن، دێ ل سەر بودجا رێڤەبەریێن گشتی یێن سەرلا ب وەزارەتا شەھید و ئەنفالکریان بیت، لێ ب مەرجەکی کار نەکە سەر مووچێ فەرمانبەران.

ئەڤرۆ، سالار محەمەد دۆسکی:

ئەندامەکا لژنا باژێرڤانی و گەشت و گۆزارێ ل پەرلەمانێ کوردستانێ ئاشکرا کر، ئەو ل رۆژا ١٥/٢/٢٠٢١ وەزیرێ باژێرڤانی و گەشت و گۆزارێ ل گەل رێڤەبەرێ گشتی ل وەزارەتێ دێ مێھڤانی پەرلەمانێ کوردستانێ کەن و دبێژیت: بابەتێ پیڤەرێن ئاڤا مالان و چەند بابەتێن دی کو ئاریشێن خەلکی نە و گەھشتینە پەرلەمانی، دێ ل گەل بەحس کەین.

کلارا عودیشو یەعقوب، ئەنداما لژنا باژێرڤانی و گەشت و گۆزارێ خویا کر، نوکە کار ل سەر بابەتێ پیڤەرێن ئاڤێ دھێتەکرن و گەلەک وەلاتیێن ھەین گەلەک دەینێن ئاڤێ کەفتینە سەر و نەشێـن بدەن و گۆت: “مە دڤێت ئەو دەین بۆ وەلاتیان بھێتە سڤککرن و دێ داشکاندنەکا مەزن ل سەر ئەوان پاران ھێتەکرن و ھەکە پیڤەرێ ئاڤێ یێ خراب بیت دڤێت جارەکا دی بھێتە دروستکرن”.

گۆتژی: “پێشنیارا مە بۆ وەزارەتێ ئەوە داشکاندنەکا مەزن بۆ وەتیان بھێتەکرن، داکو بشێن بھایێ ئاڤێ ئەوێ قەر ل سەر بدەن”.

ئاشکرا ژی کر، پیڤەرێن ئاڤێ ھندەک ب ھەوای کار دکەن و ھندەک کار ناکەن و خەلک ژی ھەیە نزانن ئابووریێ د ئاڤێ دا بکەن، لەو گرنگە رەوشەنبیری بۆ خەلکی بھێتە دروستکرن، ئاریشە ل نک کۆمپانیێ و وەلاتیان ھەیە، راستە پیڤەرە بۆ وێ چەندێ یە وەلاتی ئابووریێ د مەزاختنا ئاڤێ دا بکەن و ب ھەدەر نەدەن و گۆت: “ھەکە پیڤەرێ دروست بیت، ھەیڤانە بھایێ ئاڤێ ناگەھیتە ١٢ ھزار دیناران، دڤێت دادپەروەری د پیڤەران دا ھەبیت، شێوازێ دانانا پیڤەران شاشی تێدا ھەبوون و زێدەتر بۆ حکومەتێ ڤەدگەرن”.

کلارا خانێ گۆت: “وەکو لژنا باژێرڤانیێ مە کۆمبوون ل گەل وەزیری و رێڤەبەرێن گشتی کرینە و بابەت گەلەک ب رژدی ھاتیە وەرگرتن و رێکخستنەکا باش د کابینا نوو یا حوکمەتێ دا بۆ ڤی بابەتی ھاتیەکرن”.

گۆتژی: “مزگینیا من بۆ خەلکی ئەوە، ئەو قەرێن ل سەر خەلکی دێ گەلەک ھێنە کێمکرن و دێ رێژەکا مەزن یا قەرا ھێتە ئازاکرن، ب مەرجەکی کێشا پیڤەرێن خوە چارەسەر بکەن”.

ھەولێر، قائید میرۆ:

ل گوندەکێ سەر ب قەزا مێرگەسۆرێ ڤە قوتابیەکێ بنەڕەتی تووشی ڤایرۆسێ کۆرۆنایێ بوویە و رێڤەبەرێ پەروەردێ ژی دبێژیت: ئەڤرۆ ١٠/٢/٢٠٢١ ژلایێ لیژنەکا ساخلەمی ڤە دێ پشکنین بۆ ھەموو قوتابیێن گوندێ ھەمدلا ھێتەکرن.

ئەحمەد مزیری، رێڤەبەرێ پەروەردا مێرگەسۆرێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر، راستە قوتابیەکێ پۆلا شەشێ بنەڕەتی ل قوتابخانا گوندێ ھەمدلا یا سەر ب ناحیا بارزان ڤە تووشی ڤایرۆسێ کۆرۆنایێ بوویە و پۆلا شەشێ ھەموو ھاتیە کەرەنتینکرن و گۆت: “سەرەرای پەیدابوونا ڤی حالەتی، بەلێ دەواما قوتابخانا ھەمدلا ب ئێکجاری نەھاتیە راگرتن، چونکو ئەو قوتابیێ تووشی کۆرۆنایێ بووی مالا وان ھەموو تووشی کۆرۆنایێ بووینە و مەرج ئەوە ل قوتابخانێ تووشی کۆرۆنایێ ببیت”.

ئەحمەد مزیری ئاماژە ب وێ چەندێ ژی کر، بڕیارە ئەڤرۆ رۆژا چارشەمبی لیژنەک ژلایێ رێڤەبەریا ساخلەمیا بازران سەرەدانا قوتابخانا ھەمدلا بکەت و گۆت: “پشکنین بۆ ھەموو قوتابیێن گوندی دێ ھێتەکرن، پۆلا شەشێ بنەڕەتی ژی بۆ دەمێ ١٤ رۆژان ل گورەی رێنمایێن وەزارەتا پەروەردێ و ب مەرەما خوەپارێزیێ و پاراستنا ساخلەمیا قوتابیێن دی ڤەناگەڕنە دەواما قوتابخانێ.

ئەڤرۆ:

پەرلەمانتارەکێ فراکسیۆنا سائیروون یا سەر ب رەوتێ سەدری ڤە، کو مەزنترین فراکسیۆنە د جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دا، راگەھاند، ب زەحمەتە بودجا گشتی یا عیراقێ بۆ سالا ٢٠٢١ بێ رێککەفتن ل گەل ھەرێما کوردستانێ بھێتە دەربازکرن.

ریاز مەسعودی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ ژ فراکسیۆنا سائیروون بۆ دەزگەھێن راگەھاندنا عیراقی گۆت” ھێزێن سیاسی یێن عیراقێ دەستنابەن بۆ بژاردەیا پەسەندکرنا بودجا گشتی یا عیراقێ بۆ سالا ٢٠٢١، بێ ئەنجامدانا رێککەفتنەکێ ل گەل ھەرێما کوردستانێ و ئەو بژاردەیا یا دوورە”.

مەسعودی زێدەتر رۆھنکر” ژ ئەگەرێ رەوشا سیاسی ئەوا نوکە ل عیراقێ ھەی، ھزر د بژاردەیا دەربازکرنا بودجەی بێ کوردان ناھێتە کرن” ھەروەسا گۆت” ھۆکارێ وێ چەندێ ژی کو کارکرن ب وێ بژاردەیێ ناھێتە کرن تنێ ژبەر قانوونا بودجەی نینە، بەلکو ژ ئەگەرێ پەیوەندیێن سیاسی و ھەلبژارتنێن گشتی ل عیراقێ و پێکئینانا کابینا نوو یا حوکمەتا عیراقێ و ئەو پەیوەندیێن ھەرێما کوردستانێ ل سەر ئاستێ نێڤدەولەتی دا ھەین”.

پەرلەمانتارێ فراکسیۆنا سائیروون دیارکر ژی” ئێکرێزیا لایەن و پێکھاتێن سیاسی یێن عیراقی گەلەک یا گرنگە، ئەم دخوازین وێ پێکڤەبوونا سیاسی بپارێزین، ھەروەسا مە پێدڤی ب وێ چەندێ یا ھەی بریارێن ستراتیژی ب پشکداریا ھەموو لایەنێن سیاسی بھێنە دان”.

ئەڤرۆ:

لایەنێن شیعی یێن عیراقی ل سەر پرسا رێککەفتنا ھەرێما کوردستانێ و بەغدا ل دۆر پرۆژێ قانوونا بودجا ٢٠٢١، یێن دابەشی دوو ئاراستەیان بووین و ب دیتنا چاڤدێرێن سیاسی ژی ھەکە ھەرێما کوردستانێ ژ ئەگەرێ رێکنەکەڤتنێ و دەربازکرنا بودجەی ژلایێ شیعان ڤە (ب دەنگێ زۆرینە)، تووشی زیانێن ئابووری بیت، ژ روویێ سیاسی ڤە دێ زیانێن مەزنترن ژ کوردستانێ بەر ب عیراقێ کەڤن، کو نوکە کوردان د پرۆسا سیاسی دا ل عیراقێ بالانس راگرتیە.

ناسر ھەرکی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ، ژ فراکسیۆنا پارتی دیموکراتی کوردستان، گۆت” نە ھەموو لایەنێن شیعی دژی رێککەفتنا ھەرێمێ و بەغدا نە، بەلکو د ناڤ فراکسیۆن و لایەنان دا ھەیە ل گەل وێ چەندێ یە ئەو رێککەفتنا د ناڤبەرا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ و حوکمەتا بەغدا ھەی سەبارەت بودجەی، وەکو خوە دەرباز ببیت و ھەرچ زوویە ژی ھەرێما کوردستانێ و بەغدا رێکبکەڤن، بەلێ ئەو لایەن و کەسێن ئەو بۆچوونە ھەی یێن کرینە دبن پێلەکا توندرەویا ھزری کو نەشێن ب ئاشکرایی وێ چەندێ بێژن”.

ھەرکی زێدەتر گۆت” ھەکە ژ ئەگەرێ رێکنەکەفتنێ زیان ب ھەرێما کوردستانێ ژ روویێ ئابووری ڤە بکەڤیت، دێ زیانێن بەغدا و عیراقێ دو ھندە بن، زیانا سیاسی دێ کاریگەریا مەزن ل سەر ھەموو سیکتەرێن دی دا ھەبیت، چونکی نوکە ھەولێر بەرھەڤیا خوە یا دیارکری بۆ رێککەفتنێ د چارچۆڤێ دستووری دا و چو بیانویەک ژی نەھێلایە”.

ب دیتنا وی پەرلەمانتارێ فراکسیۆنا پارتی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ ” وەلاتێ عیراقێ چادرەکە ل سەر سێ دنگان یێ راوەستیای، ھەکە کورد خوە لادەن دێ ئەو چادرە کەڤیت، پێدڤیە شیعە سەحکەنە بۆریێ عیراقێ، ژ سەردەمێ پاشاتیێ ھەتا نوکە دبینین چاوان حوکمەتان کوم افێن پێکھاتان نەدایە، ب تایبەتی رژێما بەرێ، ئەگەر بھێت و لێزڤرینەکێ ل وێ چەندێ بکەن و لۆژیکیانە رەفتارێ ل گەل کوردان و پێکھاتێن دی یێن عیراقێ بکەن، وی دەمی ئەم ھەرێمەکین د چارچۆڤێ عیراقێ دا و ب گۆرەی دستووری مە مافێ خوە یێ ھەی، ئەگەر بخوازن ژی مافێن مە نەدەن، دێ ھەر لێک دوورو فرەھبوونا دەرزا د ناڤبەرا ھەولێرێ و بەغدا دا زیانێن پتر بۆ وان ژێ ھەبیت”.

ژلایێ خوەڤە، مەحموود عوسمان، سیاسەتمەدارێ کورد، راگەھاند” ل عیراقێ چ ل سەر چ نەمایە و ئەگەر پلانا ناڤخوەیی ھەبیت ئەو بژاردەیەکا باشترە” رۆھنکر ژی” بەردەوام رەوشا عیراقێ ژ روویێ سیاسی و ئەمنی ڤە بەر ب خرابترە، بەلێ دڤێت ل ناڤخوە ژی مە پلان ھەبیت، ئەوا دھێتە گۆتن کو مە پلانەکا دی یا ھەی، ھەکە ھەبیت گەلەک باشە، بەلێ ھەکە نەبیت و ئەم بێژین مە یا ھەی، ئەو خرابترە”.

بورھان رەئووف، چاڤدێری سیاسی ل سلێمانیێ ی دبێژیت” عیراق ناخوازیت ھەرێما کوردستانێ سەربخوە بیت، بەلکو دڤێت کوردان نەچاری خوە رادەستکرنێ بکەت”.

گۆت ژی” ئەو رەوشا ل ھەرێما کوردستانێ ژ روویێ ئابووری پەیدابووی پێدڤی ب چارەسەرکرنیچ ھەیە، دەمەکی دبێژین بلا ل گەل عیراقێ رێکبکەڤین، مە بۆ وێ چەندێ یە کو ئەڤ رەوشە باش ببیت و مووچێ فەرمانبەران ئاسایی ببن، چونکی نەبوونا مووچەی کاریگەری ل سەر ھەموو پرسێن دی کریە”.

بورھانی دووپاتکر ژی” پتریا لایەنێن شیعی و سوننی ل عیراقێ، بۆ دژایەتیا کوردان و ھەرێما کوردستانێ د ھەڤرانە، ئەو چەندە راست نینە کو وان ناکۆکی ھەبن ل سەر وێ پرسێ”.

ئەڤرۆ:

بەرپرسێ مەکتەبا پەیوەندیێن دەرڤە یا پارتی دیموکراتی کوردستان راگەھاند، سەرۆکێ ئەمریکی یێ نوو و ئیدارا وی، پەیوەندیێن باش ل گەل ھەرێما کوردستانێ و بەرپرسێن ھەرێمێ، ب تایبەتی ژی ل گەل سەرۆک بارزانی یێن ھەین و ئەمریکا ل گەل وێ چەندێ یە ھەرێما کوردستانێ یا ب ھێز بیت و پشتەڤانیێ لێ دکەن.

ھشیار سێوەیلی، بەرپرسێ مەکتەبا پەیوەندیێن دەرڤە یا پارتی، گۆت” دەمێ ئیدارەکا نوو یا ئەمریکی دەست بکاردبیت، شرۆڤەکرنەکێ بۆ ستراتیژیەتا ئایسایشا نەتەوی یا خوە دکەن و ل وێ ستراتیژیێ ژی ھێلێن گشتی یێن ئاسایشا نەتەوی و ستراتیژیەتا دەرڤە دادرێژن، کو جارێ ئیدارا نوویە و مژوولی دارێشتنا وێ ستراتیژیەتێ یە بۆ چار سالێن داھاتی، کو بۆچوونێن خوە بەرامبەر جیھانێ و روودانێن جیھانی دیار دکەن، رۆژھەلاتا ناڤەراست ژی پشکەک بوو ژ ستراتیژیەتا ئاسایشا نەتەوی یا ئەمریکی و چاڤەرێ دکەین ئەو ستراتیژیەتا بھێتە دارێشتن بۆ شێوازێ مامەلەکرنا وان بەرامبەر رۆژھەلاتا ناڤین، بەلێ ئەوا ئەم دبینین، جۆ بایدن سەرۆکێ نووی یێ ئەمریکا و ئیدارا وی، دێ جوداھیەکا مەزن ل گەل سەرۆک و ئیدارا بەرێ ھەبیت، ب تایبەت د پەیوەندیێن نێڤدەولەتی و شێوازێ مامەلا وان ل گەل رۆژھەلاتا ناڤەراست”.

سێوەیلی گۆت ژی” بایدن کەسەکێ شارەزایە د سیاسەتا پەیوەندیێن دەرڤە و ئالۆزیێن رۆژھەلاتا ناڤەراست و چەندین جاران ژی سەرەدانا عیراقێ و ھەرێما کوردستانێ کریە و ژ نێزیک ڤە پەیوەندیێن باش ل گەل بەرپرسێن ھەرێمێ و ب تایبەت ل گەل سەرۆک بارزانی یێن ھەین، ھەروەسا د چەندین کۆمبوونان دا بایدنی بەحسێ داخوازیێن کوردان ل عیراقێ کریە و تێگەھشتنەکا باش بۆ کێشێن مە یا ھەی، بەلێ نوکە ئەو سەرۆک و دبیت جوداھی ھەبیت، بەلێ د بەرژوەندیا کوردان دایە و تێگەھشتنەکا باش بۆ دۆزا کوردی یا ھەی”.

دیارکر” ئەمریکا یا پێگیرە بەرامبەر عیراقێ و دو ھزار و ٥٠٠ سەربازێن ئەمریکی ل عیراقێ یێن ھەین، باوەرناکەم ھژمارا وان کێم بکەت و زێدەبوونا ھژمارا وان ژی گرێدایە ب رەوشا ئەمنی و زێدەبوونا داعشێ، لەوما جارێ ھێزێن وان دێ ب وی شێوەی مینن”.

ئاماژەکر” بایدنی و شیرەتکارێن وی شارەزاییەکا باش ل دۆر ھەرێما کوردستانێ یا ھەی و پەیوەندیێن باش ل گەل بەرپرسێن ھەرێمێ یێن ھەین و ئەمریکا پشتەڤانیێ ل ھەرێمەکا ب ھێز ل عیراقێ دکەت و حەز دکەت ھەرێم یا ب ھێز بیت”.

ئەڤرۆ نیوز:
رێڤەبەرێ گشتی یێ بەرهەمئینانا كارەبا هەرێما کوردستانێ راگەهاند؛ ئاستێ بەرهەمئینانا کارەبێ بۆ (3800) مێگاواتان زێدەبوویە و ئەڤەژی ل چاڤ سالا بوری زێدەبوویە.
دیار بابان، رێڤەبەرێ گشتی یێ بەرهەمئێنانا كارەبا هەرێما کوردستانێ راگەهاند: دنوکەدا ئاستێ بەرهەمئینانا کارەبێ ل هەرێمێ گەهشتیە (3800) مێگاواتێن کارەبێ و بڕیارە د هەیڤا نیسانا ئەڤسالەدا (100) مێگاواتێن دی یێن  كارەبێ ل گەرمیان بهێنە بەرهەم ئینان و د هەیڤا تەموزێ ژێ دا رێژەیا وێ هەر ل گەرمیان بۆ (165) مێگاواتێن كارەبێ زێدەبکەن.
ناڤبری گوت: ل چاڤ سالابوری ئاستێ بەرهەمئینانا کارەبێ زۆر زێدەبوویە.
رێڤەبەرێ گشتی یێ بەرهەمهئینانا كارەبا هەرێمێ ئەو چەندە ژی دیارکر، لگۆری راپۆرتەکا وەزارەتا سامانێن سروشتی بڕیارە بەرهەمئینانا غازا سروشتی بۆ (200) سێجا بهێتە بلندکرن بڤێ دشیێن پرانیا ئێستگەهێن ژ كاركەفتی بێخینەکار و بارودۆخێ كارەبێ ب شێوەیەکێ بەرچاڤ سال ل دووڤ سالێ روو ل باشیێ دکەت.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com