ئەندامەكێ كۆنگرێسێ ئەمریكی، راستڤەكرنەك پێشكێشی كۆنگرێسی كر كو تێدا داخواز دكەت، ئێدی حوكمەتا ئیراقێ مووچە و شایستەیێن دارایی یێن فەرمانبەرێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ رانەگریت و رێكێ ب بەرهەمئینانا پەترۆلێ و فرۆشتنا وێ بدەت، هەروەسا داخواز دكەت ئیراق رێگریێ ل هێرشێن سەر زەڤیێن پەترۆلی یێن هەرێما كوردستانێ بكەت.
جو وێلسن، ئەندامێ كۆنگرێسێ ئەمریكی، ل تۆرا جڤاكییا (ئێكس) بەلاڤكر» راستڤەكرنا مادەیا 12 ژ قانوونا دەستهەلاتا بەرگرییا نیشتمانی (NDAA) پێشكێشی كۆنگرێسی كریە بۆ پشتەڤانیكرنێ ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ وەك هەڤپشكەكا ستراتیژییا گرنگ یا ئەمریكا».
د راستڤەكرنێدا هاتیە، كۆنگرێس وەسا دبینیت كو حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هەڤپشكەكا ستراتیژییا گرنگ یا ئەمریكایە و پێدڤییە حوكمەتا ئیراقێ دەست ژ بزاڤێن نە ئارامكەر ب تایبەت راگرتنا مووچە و شایستەیێن دارایی یێن فەرمانبەرێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بینیت.
باس ل وێ چەندێ ژی هاتیە كرن، دڤێت حوكمەتا ئیراقێ دەست ژ بزاڤێن خوە بۆ رێگریكرنێ ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د پێشڤەبرن و هنارتنا ژێدەرێن وزەیێ و پەترۆلێ بەردەت.
هەروەسا د وێ راستڤەكرنێدا هاتیە، پێدڤییە حوكمەتا ئیراقێ رێكێ ل وان هێرشان بگریت كو ژ ئالیێ میلیشیێن ئیراقی دهێنە دكرن و ژ ئالیێ حوكمەتا ئیراقێ ڤە پشتەڤانییا دارایی بۆ دهێتە كرن.
ئەوژی بەرچاڤكریە، ئەمریكا پشتەڤانیێ ل دابینكرنا پێرابوونێن ئەمنی یێن پێدڤی بۆ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دكەت، تاكو بشێت ل بەرانبەر هێرشێن ئیرانێ و میلیشیێن كرێگرتی ل سەر حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و ژێدەرێن وزەیێ بەرگریێ ژ خوە بكەت.

دیدار/ دلۆڤان ئاكرەیی

ئەندامەكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان بەرسڤا داخۆیانیێن یوسف سورانی دا و دبێژیت، داخۆیانییێن وی راستیێ دەرنابڕن و یوسف سوران بتنێ نوونەراتییا خوە دكەت، و شەرعییەتا مادەیا 140 ژ دەستوورێ ئیراقێ ژی پشتڕاست كر.
وەك بەرسڤەك بۆ داخۆیانیێن ڤێ دوماهیێ یێن یوسف سوران، ئەندامێ جڤاتا پارێزگەها نەینەوا ل دۆر ئاخڤتنا ب ناڤێ پێكهاتەیێن كریستیان و ئێزدی ل پارێزگەها نەینەوا، شێروان دوبەردانی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیونا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت»ئەڤ داخۆیانییە راستیێ دەرنابڕن و یوسف سوران ب تنێ نوینەراتییا خوە دكەت و چ شەرعییەت و دەستهەلات ژ ئالیێ خەلكێ كریستیان و ئێزدی ل نەینەوا ڤە نینە كو ب ناڤێ وان باخڤیت و خەلكێ پارێزگەهێ باش دزانن كی نوینەراتی و پشتەڤانییا وان دكەت و بزاڤێن هندەك كەسان بۆ بكارئینانا هەلبژارتنان بۆ بەلاڤكرنا فیتنە و ئاریشەیان جهێ رەتكرنێ نە و مادەیا140 ژ دەستوورێ ئیراقێ مادەیەكا دەستووری یا پشتراستكریە و هەموو پێرابوونێن پێڤە گرێدای ب بەردەوامی د كاردانە و نڤیسینگەها مادەیا 140 ل باژێرێ مووسلێ رۆژانە دەرگەهێن خوە بۆ پێشوازیكرنا خەلكێ دەڤەرێن ڤێ مادەیێ ڤەدكەت، دا داخوازیێن خوە پێشكێش بكەن و ل دوووڤ قانوونێ بهێنە قەرەبووكرن چونكە ئەڤ مادەیە خودان شەرعییەتەكا تەمامە و ب شێوەیەكێ چالاك و بەردەوام كار دكەت ژبۆ بجهئینانا دادپەروەریێ بۆ خەلكێ دەڤەرێن كێشە ل سەر»
دەربارەی سەرەدانا وەزیرێ ناڤخوەیێ هەرێما كوردستانێ بۆ مووسلێ، دوبەردانی دیار كر» ئەڤ سەرەدانە ل سەر ڤەخواندنەكا فەرمی و ب هەماهەنگییەكا تەمام د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێمێ و ئیدارەیا پارێزگەها نەینەوا دا بوویە و دێ حوكمەتا هەرێمێ یا بەردەوام بیت ل سەر پشتەڤانیكرنا خەلكێ نەینەوا، ب تایبەتی د دەمێ قەیرانێن ئاوارەییێ و رەوشێن مرۆڤی یێن دژوار دا و وەزیرێ ناڤخوەیا هەرێمێ د ئاخڤتنا خوە دا تەكەز ل سەر گرنگییا بجهئینانا رێككەفتنا بەغدا – هەولێر یا تایبەت ب ئاساییكرنا رەوشا قەزا شنگالێ كر و زڤڕینا خەلكێ وێ ب سلامەتی و ب بێ دودلی بۆ سەر وارێن خوە و چولكرنا كەمپێن ئاوارەییێ نە ل دووڤ خاستا وان».
هەروەسا، دوبەردانی تەكەز كر كو هەر بزاڤەك بۆ بكارئینانا پرۆسەیا هەلبژارتنان بۆ بەلاڤكرنا ناكۆكیێن تائیفی یان سیاسی د ناڤبەرا خەلكێ نەینەوا دا، بزاڤێن رەتكری نە و ئەو دێ مینیت پشتەڤانێ سەرەكی بۆ هەموو خەلكێ پارێزگەهێ بێی جوداهی، هەرچەند هندەك ئالی بزاڤا ئاڤاكرنا فیتنە و ناكۆكییان بدەن و ئێكگرتن و هەڤكاری د ناڤبەرا هەموو پێكهاتەیێن نەینەوا دا ئێكانە رێكە بۆ بجهئینانا ئارامی و ئاڤەدانیێ و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دێ یا بەردەوام بیت ل سەر پشتەڤانیكرنا خەلكێ نەینەوا د هەموو بیاڤان دا.

دوهی سێشەمبی 9/9/2025، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل شاندەكێ ژۆرا بازرگانییا ئەمریكا ب سەرۆكایەتییا ستیڤ لوتس، جێگرێ سەرۆكێ ژۆرا بازرگانییا ئەمریكا كر، كو ژ هەژمارەكا مەزن یا كۆمپانیێن ئەمریكی پێكهاتبوو.
د كۆمبوونەكێدا كو قوبان تالەبانی، جێگرێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ و وێندی گرین، قۆنسلا گشتییا ئەمریكا ل هەرێمێ بەرهەڤبووین، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ سەرەرای ب خێرهاتنێ ل شاندێ ناڤبری، رێز و سوپاسیێن هەرێما كوردستانێ ژی بۆ هاریكاری و پشتەڤانییا ئەمریكا دیاركر. پاشی رۆناهی ئێخستە سەر چاكسازیێن حوكمەتا هەرێمێ د وارێ هەمەجۆركرنا ئابۆریدا، ب تایبەتی ل كەرتێن وزەیێ و چاندنێ و سیستەمێ بانكی و دیجیتالكرنا خزمەتگوزاریێن گشتی، سەبارەت ڤێ چەندێ ئاماژە ب سەركەفتنا هەردو پڕۆژەیێن (هەژمارا من) و (رۆناهی) كر.
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هەروەسا بەرهەڤییا هەرێما كوردستانێ ژی بۆ پێشكێشكرنا هەر ئاسانكارییەكێ بۆ وەبەرئێنەرێن ناڤخوە و دەرڤە دوپاتكر.
جێگرێ سەرۆكێ ژۆرا بازرگانییا ئەمریكا، ب ناڤێ شاندی، سوپاسییا پێشوازییا گەرم یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ كر و خواستا شاندی بۆ پێشڤەبرنا هەڤبەندیێن بازرگانی ل گەل هەرێما كوردستانێ دیاركر.
ل دووماهیێ، سەرۆك و جێگرێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، بەرسڤا پرسیار و سەرنج و تێبینیێن بەرهەڤبوویان دا.

مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانی، ل دەمێ سەرەدانا پشكێن پیشانگەها نێڤدەولەتییا وەبەرئێنانا خانوبەرا ل هەولێرێ، د داخۆیانییەكا رۆژنامەڤانیدا راگەهاند: ل گەل بەغدا ئەم یێن گەهشتینە تێكگەهشتنێ ل دۆر داهاتێ نە پەترۆلی.
ل دۆر هاتنا شاندەكێ بازرگانیێ ئەمریكی بۆ هەولێرێ، مەسرور بارزانی گوت» مە شاندەكێ ئەمریكی یێ ڤەخواندی كو سەرەدانا هەرێما كوردستانێ بكەت، ئەڤرۆ ئەڤ شاندە یێ ل ڤێرێ كو دخوازیت د هەموو سێكتەراندا هەڤبەندیێن بازرگانی یێن باشتر ل گەل هەرێما كوردستانێ دروست بكەن، ژ بلی كەرتێ وزەیێ، د سیاسەتا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دایە، هەمەجۆركرن و بەرفرەهكرنا كەرتێ بازرگانی و ئابۆری یێ هەرێما كوردستانێ ژ هەموو رویەكیڤە، لەوما خوەشحالم كو نوكە وەلاتێن دی بەر ب هەرێما كوردستانێڤە دهێن، ئەوژی بۆ وێ ئارامییا ل هەرێما كوردستانێ هەی دزڤریت و سوپاسییا پێشمەرگەیێن قەهرەمان دكەین. سوپاسییا خۆڕاگرییا خەلكێ كوردستانێ دكەین، كو سەقایەكێ وەسا پەیداكریە، نوكە وەلاتێن جیهانێ چاڤ ل هەرێما كوردستانێ دكەن بۆ پێشئێخستنا رەوشا ئابۆرێ كوردستانێ ل ڤێرێ، بەلێ ئەو ب خوە ژی دێ مفادار بن».
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل دۆر مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ، راگەهاند» مە گەلەك جاران ئەڤ ئاخڤتنە یا گوتی، كو هیڤیدارین ب زووترین دەم ئەڤ كێشە بهێنە چارەسەركرن، بەلێ هەر جار ژی دبینین، كو كێشەیەكا نوو ژ ئالیێ حوكمەتا فیدرالیڤە بۆ مووچەی دهێتە دروستكرن، بەلێ مە بزاڤ كریە ل سەرخوە و ب دانوستاندنێ چارەسەر بكەین، ئەوا ل دەف مە گرنگ، بەختەوەرییا خەلكێ كوردستانێیە و ئارامی و بەردەوامبوونا پێشكەفتنا ئابۆرییا هەرێما كوردستانێیە، ئەوا ل سەر هەرێما كوردستانێ دێ كەت و بەردەوام بیت ژی، نوكە ژی شاندێ مە ل بەغدایێ د دانوستاندنێن بەردەوامدایە و ل سەر داهاتێ نە پەترۆلی یێن گەهشتینە قووناغا دوماهیێ بۆ تێكگەهشتنێ، سەبارەت هنارتنا پەترۆلێ ژی، هەرێما كوردستانێ هیچ كێشەیەك نەمایە، نە ل گەل كۆمپانیێن پەترۆلی و نە ل گەل حوكمەتا فیدرالییا ئیراقێ ژی، ئەوا مای خالەكە د ناڤبەرا كۆمپانیێن پەترۆلی و حوكمەتا ئیراقێدا، كۆمپانی داخوازا گرەنتیێ دكەن بۆ بەردەوامییا دابینكرنا شایستەیێن خوە یێن دارایی.
سەبارەت پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، گۆت» هەر ژ پشتی هەلبژارتنان، ئەز یێ بەرهەڤبووم بۆ پێكئینانا حوكمەتێ، بەلێ دڤێت هەڤپشكێن مە یێن دی ژی د بەرهەڤ بن، هەر دەمێ بەرهەڤ بن، ئینشائەللا حوكمەت دێ هێتە پێكئینان».

دوهی سێشەمبی 9/9/2025، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پیشانگەهێ شەشێ یا خانوبەرا ل هەولێرێ ڤەكر.
د وێ پیشانگەهێدا 280 كۆمپانیێن ناڤخوەیی و نێڤدەولەتی د پشكدارن كو دەلیڤەیێن نوو د وارێ بەرهەمئینانا خانوبەراندا پەیدا دكەن.
چەندین كۆمپانی ژ 15 وەلاتێن جیهانێ وەك توركیا، ئیران، یۆنان، عومان، ئیمارات، لوبنان، ئوردن، سعودیە، ئەلمانیا، چین، ئیتالیا و كەندا د پیشانگەهێدا د پشكدارن.

هەولێر، قائید میرۆ

بسپۆرەكێ ئەكادیمیێ دیرۆكا ئیراقێ ئاماژە ب وێ چەندێ دكەت، سەدێ سەد دێ گوهۆڕین ل ئیراقێ هێنەكرن و نەخشەیێ دەڤەرێ دێ هێتە گوهۆڕین، بەلێ دەمێ گوهۆڕینان یێ دیار نینە و د دەستێ ئەمریكا دایە. ل دۆر كوردان ژی گوت: هەكە كورد د ئێكگرتی بن دێ پاشەڕۆژا وان یا گەش بیت و بەرۆڤاژی نەبوونا ئێكڕێزیێ دێ زیان بۆ كوردان هەبن د گوهۆڕینێن دەڤەرێدا.
د. شێرزاد زەكەریا، پسپۆرێ ئەكادیمی د دیرۆكا ئیراقیدا بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت « دەڤەر یا بەر ب ئالۆزیێن دژوار دچیت و نەخشەیێ دەڤەرێ دێ هێتە گوهۆڕین، مە بڤێت و نەڤێت دێ رەوش هێتە گوهۆڕین و ئیراق ژی پشكەكە ژوان گوهۆڕنێنان، چونكە هێزێن سیاسی یێن ئیراقی نەشیان خوە بگەهیننە وی ئاستی خوە ل گەل ئەمریكا بگونجینن و دەسهەلاتدارێن ئیراقێ ل بەر ژی نینە خوە ل گەل ئەمریكا بگونجینن».
گوت ژی» گوهۆڕینێن مەزن بڕێڤەنە و هەموو پێشبینی و ئاماژە بۆ وێ چەندێ نە دێ رەوشا نوكە هێتە گوهۆڕین و نامینیت، ڤێجا دیار نینە دێ ئەو گوهۆڕین بەری هەلبژارتنێن ئیراقێ هێنەكرن یان ژی پشتی هەلبژارتنان ئەڤە بڕیارەكا سیاسییە د دەستی ئەمریكا دایە و سەدێ سەد دێ گوهۆڕین هەر هێنەكرن، بەلێ دەمێ وان گوهۆڕینان ب دروستی یێ دیار نینە، ژ بەر كو رەوشا نوكە ئیراق تێدا نامینیت و رەوشا نوكە ئیراق تێدا دەرباز دبیت یا ئالۆز و شاشە، لەوڕاژی بڕیار ل سەر گوهۆڕینان هاتیە دان و رەوشا نوكە ڤەناكێشیت».
د. شێرزاد زەكەریا گۆت ژی» هەكە كورد ئاریشەیێن ناڤخوە چارەسەر بكەن و د ئێكگرتی بن، بێگومان دێ رەوش د بەرژەوەندییا كورداندا بیت، ب تایبەتی ئالیێن سیاسی ببنە ئێك و سەركردەیێن كوردان پتر خوە نێزیكی ئێك بكەن و خوە نێزیكی جەماوەری ژی بكەن پاشەڕۆژا كوردان دێ یا باشبیت، بەرۆڤاژی كورد د ئێكگرتی نەبن و ئاریشەیێن ناڤخوە نەهێنە چارەسەركرن گوهۆڕینێن دێ هێنەكرن د بەرژەوەندییا كورداندا نابیت، هەكە ب ڤی دەستودارێ نوكە بیت و كورد د ئێكگرتی نەبن رەوشا مە یا باش نابیت، لەوڕا باشترین كار ئەوە ئالیێن سیاسی یێن هەرێما كوردستانێ خوە بەرهەڤ بكەن بۆ رەوشا داهاتی و گوهۆڕینێن دێ هێنەكرن، ئەزموونا كوردان ژی دیار بوویە هەردەمێ كورد د ئێكڕێز بن سەركەفتن بدەستڤە ئینایە و بەرۆڤاژی نەبوونا ئێكڕێزیێ زیان گەهاندیە كوردان».

وەزیرێ سامانێن سروشتی ب وەكالەت ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ئاماژە ب وێ چەندێ كر، پترییا كێشەیێن گرێدای ب دۆسێیا پەرتۆلێڤە هاتینە چارەسەركرن و كۆمپانییان داخوازكریە ل شوونا پارەی پشكەك ژ پەرتۆلێ وەك حەقدەست وەربگرن و هەروەسا كۆمپانییان داخوازا مسۆگەركرنا شایستەیێن دارایی یێن خوە دكەن و ئەڤسالە ژی دێ پەترۆلا سپی ل سەر وەلاتییان بەلاڤ كەین.
كەمال محەمەد، وەزیرێ سامانێن سروشتی ب وەكالەت گوت» دۆسێیا پەترۆلێ دۆسێیەكا ئالۆزە، گەلەك خالێن ناكۆكیێ د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و بەغدایێدا چارەسەر بووینە، دیاركرنا 16 دۆلاران بۆ بەرهەمئینانا پەترۆلێ وەك پێشینەیە نەك خەرجییا دوماهیێ».
گوت ژی» كێشەیا خەرجییا بەرهەمئینانا پەترۆلێ چارەسەر بوویە، رێككەفتن هاتیە كرن كۆمپانییەكا بریتانی خەرجییا بەرهەمئینانا پەترۆلێ دیاركریە، هەروەسا ئەو كۆمپانی داخوازكریە ل شوونا پارەی پشكەك ژ پەترۆلێ وەك حەقدەست وەربگرن، وان كۆمپانییان داخوازكریە ژی رێككەفتنەكا سێقۆلی بهێتە كرن بۆ وێ چەندێ شایستەیێن وان یێن دارایی بهێنە مسۆگەركرن».
وەزیرێ سامانێن سرۆشتی دیاركر ژی» دادگەها كەرخ دانپێدان ب قانوونییا گرێبەستێن پەترۆلی یێن هەرێما كوردستانێ كریە، پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ب رێكا (سۆمۆ) دێ هێتە فرۆتن و سەرپەرشتیكرن، هەروەسا دوپاتی ل وێ چەندێ كریە ل ئەگەرێ هەبوونا هەر كێشەیەكێ پێدڤییە دۆسێ بچیتە دادگەهەكا نێڤدەولەتی، نابیت قانوونا ئیراقی د ڤێ پرسێدا بڕیارێ بدەت».
رۆهنكر ژی» پێشبینیێ دكەین، ل دەمەكێ گەلەك نێزیك بگەهینە رێككەفتنا دوماهیێ، تنێ ئێك خال مایە رێككەفتن ل سەر بهێتە كرن، ئەوژی بابەتێ دادگەهەكا نێڤدەولەتییە ل دەمێ هەبوونا هەر كێشەیەكێ، حوكمەتا ئیراقێ پێنگاڤێن باش هاڤێتینە بۆ رێككەفتنێ و هەر دەمێ پەترۆل بهێتە هنارتن كێشەیا مووچەی دێ هێتە چارەسەركرن، چونكە داهاتێ نە پەترۆلی بەراوردكرن ل گەل داهاتێ پەترۆلی كێمترە، پێدڤییە وەلاتی ژی بزانن پشكا هەرێما كوردستانێ 70% ژ داهاتێ پەترۆلیێ كوردستانێ دهێتە دابینكرن».
پتر گوت» د گەشبینین پرسا پەترۆلێ بهێتە چارەسەركرن، هەروەسا توركیا و ئیراقێ ل دۆر هنارتنا پەترۆلێ كێشە نینە، ل دۆر داهاتێ نە پەترۆلی وەك گومرگ و باج رێككەفتن هاتیە كرن، مووچە مافێ فەرمانبەرایە و نابیت ببیتە منەت، نێزیكی شەش مەهایە مە پەترۆل رادەستكری، پشتی هێرشێن درۆنی ل سەر زەڤیێن پەترۆلی ل هەرێما كوردستانێ، پشكەك ژ كۆمپانییان بەرهەمئینانا پەترۆلێ راگرت و پشكەكا دی كێمتر پەترۆل بەرهەمئینا».
كەمال محەمەد ئاماژە كر» هندەك ئالی دخوازن د ناڤبەرا هەردو حوكمەتاندا تێكبدەن و ئاستەنگان بۆ رێككەفتنا هەردو ئالییان دروست بكەن، هەروەسا ل زەڤییا پەترۆلا خورمەلە 60 هزار بەرمیلێن پەترۆلێ دهێنە بەرهەمئینان، بەلێ نوكە نێزیكی 230 هزار بەرمیلان د رۆژەكێ دا بەرهەم دئینین، هەكە بەغدا گەرەنتیێ بدەتە كۆمپانییان د دەمێ 24 ساتاندا دێ هنارتنا پەترۆلێ دەستپێكەت».
وەزیرێ سامانێن سروشتی ب وەكالەت دوپاتكر» ئەڤسالە ژی دێ پەترۆلا سپی ل سەر وەلاتییان بەلاڤكەین».
ل دۆر پڕۆژەیێ (رۆناهی) دیاركر» نوكە 55% ژ هەڤپشكێن كارەبێ مفادار بووینە ژ پڕۆژەیێ (رۆناهی)، جدییەتا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ نەبا، ئەڤ پڕۆژە ب ڤی شێوەیە ب لەز نەدهاتە بجهئینان».

دەستەیا گشتییا دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ راگەهاند، هێشتا ئەو كێشەیا بۆ قوتابیێن كورد ل دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ هاتیە دروستكرن، نەهاتیە چارەسەركرن و رێك پێ ناهێتە دان د ئەزمووناندا ب زمانێ كوردی بەرسڤێ بدەن.
دەقێ بەیاننامەیا دەستەیا گشتییا دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ:
پشتی دەرچوونا نڤیسارا هەژمار (8298) ل (16-7-2025) ژ وەزارەتا خواندنا بلند یا ئیراقێ كو رێگریێ دكەت ل بەرسڤدانا قوتابییان ب زمانێ كوردی ل ئەزموونان، وی دەمی و پشتی چەندین بزاڤان وەسا هاتە راگەهاندن كو كێشە هاتە چارەسەركرن، بەلێ مخابن ئەو كێشەیە كو سەرپێچییەكا رۆهنە ل مادەیا چار ژ دەستوورێ ئیراقێ، هێشتا نەهاتیە چارەسەركرن و رێگری وەكو خوە ماینە، ب تایبەتی بۆ قوتابیێن پشكا قانوونێ و ئەو وانەیێن كو ئەزموونێن وزاری نە، لەوما ئەم ل دەستەیا گشتییا دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ بەردەوام د بزاڤان داینە بۆ وێ چەندێ مادەیێ چارێ ژ دەستوورێ ئیراقێ و كێشەیا قوتابیێن مە بهێنە چارەسەركرن و ئاریشەیێن ل پێشبەری زمانێ كوردی وەك دوەم مەزنترین زمانێ بكارهاتی بهێنە لادان.
د هەمان دەمدا داخواز ژ كاربەدەستێن مە یێن بەرێز ل بەغدایێ دكەین بزاڤێن خوە چڕبكەن بۆ وێ چەندێ دەلیڤە بهێتە دان قوتابی ب زمانێ شرینێ دایكێ بەرسڤ بدەن ووەرگێرێن پێدڤی ژی بۆ رۆهنكرنا وانەیان بهێنە دابینكرن.
مە ل دەمێ دەرچوونا بڕیارێ وەك دەستەیا گشتییا دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ راگەهاندبوو پێدڤییە بڕیار ب بڕیارەكێ بهێتە هەلوەشاندن نەك ب دانوستاندنێن زارەكی، ئیراق و دەستوورێ وێ مەلكێ گەلێن ئیراقێیە د ڤی چارچۆڤەی ژی دا مافێ رەوا یێ خەلكێ كوردستانێیە شەڕێ چەسپاندنا مافێن خوە یێن دەستووری د چارچۆڤەیێ قانوونێن بەركاردا ئەنجام بدەت، بێگومان ل بەردەوامییا ڤێ كێشەیێ و پێگیری نەبوون ب مادەیا چاری یا دەستوورێ ئیراقێ و بنپێكرنا وی، دێ پەنایێ بەینە دادگەها فیدرال.

پەیڤدارێ ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ دیار دکەت، هەکە شام داخواز ژ وان بکەت دێ بۆ هەڤدیتنان چنە شامێ، لێ ئەو بێی ئاگەهداریا لیژنەیا کوردی ناچنە شامێ و کەس نەشێت ئاریشەیان بۆ ئێکەتیا کوردان ل سووریێ دروست کەت.

فەیسەل یوسف پەیڤدارێ ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کوردی ل سووریێ دیار کر، کۆنفرانسێ ل قامشلۆ کو بۆ ئێکەتیا کوردان هاتە دروست کرن بوویە ژێدەرێ پێکڤە کارکرنا هێزێن کوردی ل سووریێ، وەکو ئەنەکەسە ئەو د رژدن دڤێت هەموو هێزێن سیاسی یێن کوردی ل سووریێ پێکڤە بۆ بدەستڤەئینانا مافێن کوردان کار بکەن، ل کۆنفرانسێ قامشلۆ گەلەک بریارێن گرنگ هاتنە دان و هەتا نها ژی ئەو وەکو ئەنەکەسە ل گۆر بریارێن وێ کۆنفرانسێ کار دکەن.
ناڤهاتی ئەو یەک ژی دیار کر، چەند رۆژن بەحسێ ڤێ یەکێ دهێتە کرن کو ئەحمەد شەرع داخواز ژ ئەنەکەسێ کریە سەرەدانا شامێ بکەن، هەتا نها ب فەرمی داخوازەک وەسا ژ ئەنجوومەنێ نشتیمانی یێ کورد ل سووریێ نەهاتیە کرن، لێ هەکە تشتەک وەسا بهێتە کرن ژی ئەو بێی ئاگەهداریا لایەنێن دی سەرەدانا شامێ ناکەن، چونکی لیژنەیەک بۆ دانوستاندنان ل گەل شامێ هاتیە پێکئینان و هەموو تشت ژی دیارن و چارچۆڤەیێ دانوستاندنان ل گەل شامێ ژی بێگومان دێ بۆ بدەستڤەئینانا مافێن رەوا یێن گەلێ کورد بیت.
فەیسەل یوسف ئەو یەک ژی دیار کر ئەو بەردەوام ل گەل مەزلوم عەبدی فەرماندارێ گشتی یێ هەسەدێ و بەرپرسێن ئەمریکی دانوستاندنان دکەن و ئەمریکی ژی دخوازن پرسا کوردی ب رێیا دانوستاندنان ل گەل شامێ بهێتە چارەسەرکرن، ئەنەکەسە ژی بۆ ڤێ یەکێ دێ یا پێدڤی کەت و هەر پێنگاڤەک ژ ئالیێ ئەنەکەسێ ڤە بهێتە هاڤێتن دێ د بەرژەوەندیا کوردان دا بیت و چو زیانێن خوە بۆ ئێکەتیا کوردان ل سووریێ نابیت و نها هێزێن کوردی ل سووریێ پێکڤە کار دکەن و ئەو یەک ژی جهێ دلخوەشیێ یە.
پەیڤدارێ ئەنەکەسێ د دووماهیا ئاخڤتنا خوە دا ئاماژە ب ڤێ یەکێ ژی کر، کو وان دڤێت شاندێ هەڤپشک یێ کوردی بچنە شامێ دا ل گەل بەرپرسێن حوکمەتا سووریێ سەبارەت ب مافێن گەلێ کورد د دستوورێ نوو یێ سووریێ دا دانوستاندنان بکەن، بێگومان هەتا کورد ل سووریێ نەگەهنە مافێن خوە یێن رەوا پرسا کوردی و پرسێن دی یێن ل سووریێ ژی ناهێنە چارەسەرکرن، نها سووریێ د رەوشەکا گەلەک هەستیارە دایە و گرنگە کار بۆ ئارامیێ و پێکڤەژیانێ ل سووریێ بهێتە کرن، کورد بەرهەڤن و دڤێت شام ژی گوهداریا داخوازیێن کوردان بکەت، چونکی د ئاستێ نێڤدەولەتی دا پشتەڤانیەکا مەزن بۆ کوردان ل سووریێ هەیە.

دوهی دوشەمبی 8/9/2025، ل سەلاحەدین سەرۆك مەسعود بارزانی پێشوازی ل فەخری كەریم، سەرۆكێ دەزگەهێ ئەلمەدا یێ رەوشەنبیری و راگەهاندنێ و هونەری كر.
بارەگەهێ بارزانی بەلاڤكر» د دیدارەكێدا بیر و بۆچوون ل دۆر رەوشا گشتییا ئیراقێ و هەڤبەندیێن د حوكمەتا ئیراقا فیدرال و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هاتنە لێكگۆهارتن».
بارەگەهێ بارزانی دیاركر ژی» هەروەسا دوپاتی ل هەماهەنگییا ئالیێن سیاسی بۆ دەربازكرنا كێشە و ئاستەنگان هاتە كرن».