دوهی ئێكشەمبی 3/11/2024 فارس عیسا، سەرۆكێ نوونەرایەتییا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل بەغدا ل گەل محەمەد تمیم، جێگرێ سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ و وەزیرێ پلاندانانێ كۆمبوو.
د كۆمبوونێدا گەنگەشە ل سەر هندەك پرسێن تەكنیكی یێن تایبەت ب سەرژمێرییا گشتی یا ئاكنجیبوویان، زێدەباری تێبینیێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل سەر پڕۆسەیا سەرژمێریێ.
هەروەسا دوپاتی ل سەرچارەسەركرنا وان تێبینییان هاتە كرن، ژ وان ژی یێن گرێدای ب ئاوارەیان و دەربەدەركرییان و ل بەرچاڤوەرگرتنا وان د پڕۆسەیا سەرژمێریێدا كو دێ ل ڤێ مەهێ هێتە ئەنجامدان.
ژ ئالییەكێ دی ڤە باس ل بابەتێ هەژمارا فەرمانبەریێ یا فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ و تمامكرنا بابەتێ بایۆمەتریێ و پێدڤییا ب لەز تمامكرنا وێ پڕۆسەیێ بەری دووماهییا ئەڤسالە.

هەولێر، قائید میرۆ

سەرۆكێ دەستەیا گشتییا دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ راگەهاند، سەرژمێرییا گشتی یا ئاكنجیبوویان هەكە ب ڤی شێوەی بهێتە ئەنجامدان مەترسییە ل سەر دەڤەرێن كوردستانی و دبێژیت، كوردان مەرج بۆ ئەنجامدانا سەرژمێریێ ل دەڤەرێن كوردستانی یێن هەین و مەرجێن خوەژی پێشكێشی حوكمەتا ئیراقێ یێن كرین.
فەهمی بورهان، سەرۆكێ دەستەیا گشتییا دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا هەرێما كوردستانێ بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گۆت « هەرێما كوردستانێ ل گەل ئەنجامدانا پڕۆسەیا سەرژمێرییا گشتییە ل ئیراقێ، بەلێ هەر ژ دەستپێكا ئەنجامدانا ئێكەم پڕۆسەیا سەرژمێریێ ل ئیراقێ كوردان ئەزموونەكا نەخوەش ل گەل سەرژمێریێ یا هەی و ناخوازین سەرژمێرییا ئەڤسالەژی وەكو یا سەردەمێ بەرێ ببیتە ئەگەرێ تێكچوونا رەوشا دەڤەرێن كوردستانی، كوردان تێبینی ل سەر ئەنجامدانا سەرژمێریێ ل دەڤەرێن كوردستانی یێن هەین و د كۆمبوونا سەرۆكایەتییا جڤاتا وەزیراندا مە داخوازیێن خوە كرینە رادەستی حوكمەتا ئیراقێ یێن كرین، كوردان مەرج بۆ ئەنجامدانا سەرژمێریێ ل دەڤەرێن كوردستانی یێن هەین، چونكە یا خویایە رەوشا دەڤەرێن كوردستانێ هەر ژ خانەقینێ هەتا شنگالێ نەهاتیسە ئاساییكرن و مادەیێ 140 ژ دستوورێ ئیراقێ نەهاتییە بجهئینان، ئەڤەژی ئەگەرەكە بۆ تێكدانا رەوشا وان دەڤەران، ب تایبەتی پشتی شەڕێ تیرۆرستێن داعشێ هەژمارەكا مەزن یا خەلكێ شنگالێ ئاوارەبووینە و نەكو تنێ ل هەرێما كوردستانێ ماینە و ڤەنەگەڕیاینە بۆ دەڤەرێن خوە و هندەك ژوان چووینە دەرڤەی وەلاتی، هەروەسا هەژمارەكا مەزن یا عەرەبێن هاوردە یێن هاتینە دەڤەرێن كوردستانی، ب تایبەتی ل كەركووكێ یێن هاتینە ئاكنجی كرن».
فەهمی بورهان گۆت ژی» مەرجێ كوردان و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ئەوە د دەمێ ئەنجامدان سەرژمێریێ هەموو ئاوارەیێن كەركووكێ و شنگالێ و دەڤەرێن كوردستانی ل هەر دەڤەرەكێ جێهگیرببن ل سەر دەڤەرێن خوە بهێنە تۆماركرن، هەروەسا عەرەبێن هاوردە یێن هاتینە كەركووك و دەڤەرێن كوردستانی ل سەر دەڤەرێن كوردستانی نەهێنە هەژماركرن بۆ گۆهۆڕینا دیموگرافییا وان دەڤەران، مە لیژنەیەكا بلند ل بەغدا یا هەی و چەندین جاران ژی شاندێ هەرێما كوردستانێ سەرەدانا بەغدا كریە بۆ ڤێ مەرەمێ، دانوستاندن د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدڕالدا د بەردەوامن بۆ چارەسەركرنا وان گومانێن كوردان ل سەر پڕۆسەیا سەرژمێریێ هەین و وەزارەتا پلاندانانا ئیراقێ نوكە مژوولی چارەسەركرنا وان ئاریشایە، مە باوەری ب دانوستاندنان بۆ چارەسەركرنا هەر ئاریشەیەكێ یا هەی، لەوڕا ژی دێ چاڤەڕێی بەغدا كەین بۆ دیتنا چارەسەریێن پێدڤی و بەرچاڤ وەرگرتنا مەرج و داخوازیێن هەرێما كوردستانێ».

ب گۆڕەی بەیاننامەیەكا بارەگەهێ بارزانی، دوهی چارشەمبی 30/10/2024 سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل ئەحمەد ئیبراهیم ئەلزاهری، قۆنسلێ گشتیێ دەولەتا ئیماراتێ ل هەولێرێ كر، ب هەلكەفتا ب دووماهی هاتنا ئەركێن وی و خاترخواستنێ سەرەدانا سەرۆك بارزانی كری.
د دیدارەكێدا سەرۆك بارزانی سوپاسییا ئەرك و وەستییانا قۆنسلێ گشتیێ دەولەتا ئیماراتێ ل هەولێرێ كر و هیڤییا سەركەفتنێ بۆ خواست.
هەر د وێ دیدارێدا دوپاتی ل پێشڤەبرنا پەیوەندییان و دۆستایەتیێ د ناڤبەرا گەلێ كوردستانێ و گەلێ ئیماراتێ هاتە كرن.

دوهی چارشەمبی 30/10/2024 نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل سەرۆك و ئەندامێن كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ و هەموو وان تیمێن كۆمسیۆنێ كر، كو سەرپەرشتییا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ كری و سەركەفتییانە پڕۆسەیا دەنگدانێ بڕێڤەبر.
نێچیرڤان بارزانی، سوپاسی و پێزانین بۆ ئەرك و كارێ كۆمسیۆنێ و بۆ پشتەڤانی و هاریكارییا سەرۆك وەزیرێن ئیراقا فیدرال و دەستهەلاتا داوەرییا ئیراقێ دوپاتكر و خزمەت و وەستییانا وان د ڕێڤەبرن و سەرئێخستنا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ بلند هەلسەنگاند، هەروەسا داكۆكی ل سەر وێ چەندێ كر كو ب هەموو پیڤەران، ئەڤ هەلبژارتنە بۆ هەرێما كوردستانێ گەلەك د گرنگ بوون.
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر كو سەركەفتنا هەلبژارتنان، ئەنجامێ رۆل و دلسۆزی و هاریكارییا كۆمسیۆنێ بوو ل گەل هەموو ئالیێن پەیوەندیدار ل هەرێما كوردستانێ، بۆ وێ چەندێ ژی، دەستخوەشی لێ كر و هیڤییا سەركەفتنێ بۆ خواست.
ژ ئالیێ خوەڤە كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ پیرۆزباهییا سەركەفتنا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل نێچیرڤان بارزانی و هەرێما كوردستانێ كر و هەموو پڕۆسە بلند هەلسەنگاند، كو هەر ژ بانگەشەیا هەلبژارتنان تاكو ئەنجامدانا دەنگدانێ، پڕۆسەیەكێ سەركەفتی بوو، ب شێوەیەكی كو جارا ئێكێیە ل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، هیچ تانەیەكا سوور ل سەر هەلبژارتنان نەهاتبیتە تۆماركرن.

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ راگەهاند: بانگەشەیا هەلبژارتنان و پشكداریكرنا خەلكی ل هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ، ئەو چەندە دیاركر كو پڕۆسەیا دیموكراسی ل هەرێما كوردستانێ ب شێوەیەكێ باش و ل سەر رێكەكا دروست یا گەشە دكەت.
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل دیدارا مێری ل دوماهی پانێلدا ئاخڤت.
دەستپێكا ئاخڤتنێن سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل دۆر هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ بوو. نێچیرڤان بارزانی گۆت» هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ پرسەكا گرنگ بوو بۆ هەرێما كوردستانێ، هەلبژارتن ژێدەرێ رەوایەتی دانێیە ب دەستهەلاتا هەرێما كوردستانێ و پاشئێخستنا هەلبژارتنان بۆ هەرێما كوردستانێ گەلەك یا خراب بوو».
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ د چارچۆڤەیێ ئاخڤتنێن خوە دا ل دیدارا مێری گۆت ژی» هەلبژارتن د گرنگن، ژ بەر كو رەوایەتییا دەستهەلاتێ ددەتە هەر كەسەكی كو د هەلبژارتناندا ب سەركەڤیت. هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ ژی ئەو مودێلە یا هەلبژارتی، پرسا دیموكراسییەتێ و دەستهەلاتێ ب رێكا سندووقا دەنگدانێ بیت».
ل دۆر سەركەفتیێ پڕۆسەیا هەلبژارتێن پەرلەمانێ كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی راگەهاند» سەركەفتیێ مەزن د ڤان هەلبژارتناندا، گەلێ كوردستانێ و ئیراقێ بوون، یا كێم نینە نێزیكی 72% ژ دەنگدەران پشكداری د هەلبژارتناندا كری».
د پشكەكا دی یا ئاخڤتنێن خوە دا هەر ل دۆر هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ دیاركر» خوەشبەختانە دبێژین هەمبەركرن ل گەل هەلبژارتنێن دی، پڕۆسەیا دیموكراسی ل كوردستانێ ب شێوەیەكێ باش و ل سەر رێكەكا دروست یا گەشە دكەت. د چارچۆڤەیێ پڕۆسەیەكا دیموكراسیدا گەلێ كوردستانێ سەلماند پێدڤییە زێدەتر ژی بۆ بهێتە كرن. هوون ب نێرنە وێ چەندێ دو حزبێن هەڤڕك د ئێك دەمدا ل هەولێرێ بانگەشەیەكا مەزن یا هەلبژارتنان دكر و هیچ كێشەیەك ژی نەهاتە روودان».
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ هەروەسا راگەهاند» مە هەلبژارتنێن گەلەك سەركەفتی ئەنجامدا، كو ژ سالا 1991 ، ئەڤە گرنگترین هەلبژارتنێن هەرێما كوردستانێ بوون، نوكە دەمێ وێ چەندێیە دوبارە دەست ب وێ چەندێ بكەین مودێلەكا رێكوپێك ببینین كا چاوان ل گەل بەغدا كێشەیان چارەسەر بكەین، بەلێ ئەڤ كێشە ل دەستپێكێ ب وێ چەندێ چارەسەر دبن، ناڤمالا خوە رێكبێخی، تە حوكمەتەكا كارا و ب هێز هەبیت، كو بزاڤ بهێتە كرن تێكگەهشتن و چارەسەرییا كێشەیان ل گەل بەغدا بهێتە دیتن».
سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ گۆت ژی» رەفتارا بەغدا ل گەل هەرێما كوردستانێ رەفتارەكا فیدرالی نینە، هەموو تشتەكە تنێ فیدرالی نینە، بەلكو رەفتارەكا گەلەك ناڤەندییە. من ئەڤ ئاخڤتنە ب راشكاوانە ل گەل برایێن مە ل بەغدا ژی یا كری» .
«كلیلا چارەسەریێ ئەوە، بەغدا دڤێت ل گەل هەرێما كوردستانێ كێشەیان چارەسەر بكەت، ژ سالا 2003 هەر ئەم یێن دبێژین دستوور، چارەسەرییە، بەلێ ب راستی ئەم وێ چەندێ نابینین» ئەڤە وەكو نێچیرڤان بارزانی باس دكەت، كو گۆت ژی» ڤان هەلبژارتنان دەلیڤەیەكا مەزن و نوو پەیداكر بۆ وێ چەندێ ل گەل بەغدا بگەهینە چارەسەرییەكێ كو جهێ رازیبوونا هەموو ئالییەكی بیت» .
سەبارەت پرسا راگرتنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ژ ئالیێ ئیراقێ ڤە، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ گۆت» زیاندارا ئێكی ژ راگرتنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ، ئیراقە. داخوازێ ژ بەغدا دكەم ب شێوەیەكێ دروست و عاقلانە و ب شێوەیەكێ ئابوورییانە هزر د وی بابەتێدا بكەت. ب باوەرییا من چارەسەرییا دروست ئەوە جارەكا دی پەترۆلا هەرێما كوردستانێ وەكو پەترۆلا ئیراقێ ب رێكا بۆرییان بهێتە هنارتن. كێشە ل توركییا نینە بەلكو یا ل بەغدا».
پشكەكا دی ژ ئاخڤتنێن نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل دیدارا مێری:
-ئالیێن ئۆپۆزسیۆنێ ژی پشكەكن ژ ڤی مللەتی و ژ ئالیێن سیاسی یێن هەرێما كوردستانێ.
-ئێدی هەلبژارتن دەرباز بوون و نابیت هەر د رەوشا هەلبژارتناندا بیت و دژی هەڤدو باخڤین.
-هەموو هێزێن سیاسی یێن هەرێما كوردستانێ یێن ل پێشبەری ئەزموونەكا مەزن دا، 72% ژ دەنگدەران پشكداری د دەنگدانێدا كر و ب ئالییان دبێژین: دڤێت د ئاستێ چاڤەڕێبوونا مە دا بن.
-هەكە لەزێ د پێكئینانا حوكمەتێ دا نەكەین، دێ زیاندار بین، چونكە رەوشا دەڤەرێ د گوهۆڕینێ دایە.
-مە قۆناغا دو ئیدارەیی یا دەربازكری.
-ئەوا گرۆپێن چەكدار ل ئیراقێ دكەن، د بەرژەوەندییا ئیراقێدا نینە. دڤێت ئیراق خوە دوور بكەت ژ ئاگرێ ل دەڤەرێ هەی.
-ب دیتنا هندەك ئالییان پەترۆل بابەتەكێ سیاسییە، بەلێ ئەم وەسا نابینین، چونكە پەترۆل بابەتەكێ ئابوورییە. ب سوپاسیڤە توركیا رێك دا پەترۆلی بهنێرینە دەرڤە و توركیا مفا ژێ نەكر.
-دڤێت ئالی تێبگەهن ئەم دوژمنێن هەڤدو نینین و هەڤڕكێن هەڤدوینە.

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پێشوازی ل بالیۆزا نوو یا هۆلەندا ل ئیراقێ كر، كو د وێ دیدارێدا بالیۆزا هۆلەندا پیرۆزباهییا سەركەفتنا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل نێچیرڤان بارزانی و گەلێ كوردستانێ پیرۆز كر.
دوهی چارشەمبی 30/10/2024 نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پێشوازی ل جانێت ئالبێردا، بالیۆزا نوو یا وەلاتێ هۆلەندا ل ئیراقێ كر.
ب گۆڕەی بەیاننامەیا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ، د كۆمبوونێدا نێچیرڤان بارزانی سەرەرای پیرۆزباهیكرنێ بۆ دەستكاربوونا وێ، هیڤییا سەركەفتنا بۆ بالیۆزا نوو یا هۆلەندا ل ئیراقێ خواست و هەموو پشتەڤانییەكا ئالیێن پەیوەندیدارێن هەرێما كوردستانێ بۆ سەرئێخستنا ئەركێ وێ، دوپاتكر.
ژ ئالیێ خوەڤە، ئالبێردا خوەشحالییا خوە ب سەرەدانێ و دەستبكاربوونێ ل هەرێما كوردستانێ نیشاندا، وەكو د بەیاننامەیا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێدا هاتی، بالیۆزا هۆلەندا ل ئیراقێ پیرۆزباهییا سەركەفتنا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل نێچیرڤان بارزانی و گەلێ كوردستانێ كر.
هەردو ئالییان دوپاتی ل خواستا دو ئالییانە بۆ پێشڤەبرنا پەیوەندیێن هۆلەندا ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ و بەرفرەهكرنا هاریكارییا هەڤپشك د ناڤبەرا واندنا د وارێن جودا جودا كر، هەروەسا رۆلێ هۆلەندا ل هەڤپەیمانییا نێڤدەولەتییا دژی داعشێ و هاریكارییێن وێ بۆ ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ ب بلند هاتە هەلسەنگاندن.
پەیوەندیێن هەولێرێ – بەغدا، دووماهی پێشهاتێن رەوشا ئالۆز یا رۆژهەلاتا ناڤین و مەترسی و ئەگەرێن ئەنجامێن وێ ل سەر ئاسایش و سەقامگیرییا دەڤەرێ، تەوەرەكێ دی یێ كۆمبوونێ بوو.

دوهی چارشەمبی 30/10/2024 مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل شاندەكێ ئەلمانی ب سەرۆكایەتییا پەرلەمانتار سیمتیێ میولەر، وەزیرا دەولەتێ ل وەزارەتا بەرگرییا ئەلمانیا كر.
د كۆمبوونەكێدا پێشڤەبرنا پەیوەندیێن دو ئالییانە و پێشكەفتنێن پڕۆسەیا چاكسازیێ ل وەزارەتا كاروبارێن پێشمەرگەی و رەوشا ئەمنی و لەشكرییا ئیراقێ و دەڤەرێ هاتە باسكرن.
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ سوپاسییا پشتەڤانی و هاریكارییا ئەلمانیا بۆ هێزا پێشمەرگەی كر، هەروەسا پێزانینا هەرێما كوردستانێ بۆ بڕیارا حوكمەت وپەرلەمانێ ئەلمانیا دیاركر بۆ درێژكرنا دەمێ مانا هێزێن ئەلمانی ل هەرێما كوردستانێ.
هەردو ئالی د هەڤڕا بوون ل سەر گرنگییا پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د زووترین دەمدا.
دووماهی پێشهاتێن رەوشا ئالۆز یا رۆژهەلاتا ناڤین و گرنگییا پاراستنا ئاسایش و سەقامگیرییا دەڤەرێ، پشكەكا دی یا دانوستاندنان بوو.

دوهی چارشەمبی 30/10/2024، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل موسەننا سامەرائی، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ و سەرۆكێ هەڤپەیمانییا عەزم كر.
د دیدارەكێدا، باس ل رەوشا گشتی و پەیوەندیێن هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرال هاتە كرن.
سەرۆكێ هەڤپەیمانییا عەزم، پیرۆزباهییا سەركەفتنا هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ ل سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ كر كو پڕۆسەیەكا دیموكراسییانەیا سەركەفتی بوو.
هەروەسا دوپاتی ل گرنگییا چارەسەركرنا كێشەیێن دناڤبەرا هەرێما كوردستانێ كوردستانێ و حوكمەتا فیدرال ل سەر بنەمایێ دستووری و رێككەفتنان هاتە كرن.

دوهی 29/10/2024 سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی عەمار ئەلحەكیم، سەرۆكێ باسكێ حیكمە یێ نیشتمانیێ ئیراقی كر.
بارەگەهێ بارزانی بەلاڤكر» ل دەستپێكا دیدارێ، عەمار ئەلحەكیم ب هەلكەفتا سەركەفتنا هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ كو ل 20 ئۆكتۆبەرێ هاتبوونە ئەنجامدان، پیرۆزباهی ل سەرۆك بارزانی و گەلێ كوردستانێ كر و ب دەستكەفتەكا گرنگ هەژمارت».
هەر د وێ دیدارێدا هەردو ئالییان بیر و بۆچوون ل دۆر رەوشا سیاسییا ئیراقێ و پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و ئیراقا فیدرال و هەروەسا دوماهی پێشهات و گوهۆڕینێن سیاسی و ئەمنی یێن دەڤەرێ و پێدڤییا پاراستنا سەقامگیرییا ئیراقێ، لێكگوهارت.

بارەگەهێ بارزانی بەلاڤكر، ل رۆژا سێشەمبی 29/10/2024، سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل موسەننا سامەرائی، سەرۆكێ هەڤپەیمانییا عەزم كر.
د دیدارەكێدا رەوشا سیاسییا ئیراقێ و دوماهی پێشهات و پەیوەندیێن د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقا فیدرال هاتنە گەنگەشەكرن.
هەر د وێ دیدارێدا باس ل ئەنجامدانا هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ هاتە كرن و سەرۆكێ هەڤپەیمانییا عەزم پیرۆزباهییا سەركەفتنا پڕۆسەیا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ل سەرۆك بارزانی كر.