ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا ساخلەمیێ یا هەرێما کوردستانێ راگەهاند کو ٥ کەسێن دی ل باژێرێ هەولێرێ تووشی ڤایرۆسێ کۆرۆنایێ بووینە.
وەزارەتا ساخلەمیێ دیار دکەت کو ئافرەتەکا ٣٦ سالی ل گەل سێ زارۆیێن خوە یێن د ژیێ ١١،١٥ و ١٦ سالی ل گەل زەلامەکێ دی ئەو ژی د ژیێ ٣٣ سالیێ دایە، ل باژێرێ هەولێرێ تووشی ڤایرۆسێ کۆرۆنایێ بووینە.
ل گۆر وەزارەتا ساخلەمیێ هەر ٥ تووشبوویێن نوو هەموو ژی بەرکەفتیێن تووشبوویێن بەرێ نە.
ئەڤرۆ نیوز:
مەسرور بارزانی سەرۆکێ حوکمەتا هەرێما کوردستانێ پێشوازی ل جینین پلاسخارت نوونەرا تایبەت یا سکرتێرێ گشتی یێ نەتەوێن ئێکگرتی ل عیراقێ کر.
د کۆمبوونێ دا سەرۆکێ حوکمەتا هەرێما کوردستانێ راگەهاند کو راگرتنا مووچێ فەرمانبەرێن هەرێما کوردستانێ ژ ئالیێ حوکمەتا عیراقێ بنپێکرنا دستووری یە و نابیت عیراق بابەتێ مووچێن فەرمانبەران وەکو کارتەکا فشارێ ل دژی هەرێما کوردستانێ بکار بینیت.
سەرۆکێ حوکمەتێ ئەو یەک ژی دیار کر کو دەمێ کابینا نەهێ یا حوکمەتێ دەست ب کارێ خوە کری وان سەرەدانا بەغدا کرینە و نیازپاکیا خوە بۆ چارەسەریا هەموو پرسێن د ناڤبەرا هەرێما کوردستانێ و بەغدا دا دیار کرینە.
مەسرور بارزانی ئەو یەک ژی دیار کر کو هەرێما کوردستانێ بەرهەڤە هەموو ئاریشێن هەی ل گۆر دستووری ل گەل بەغدا چارەسەر بکەت.
ئەڤرۆ نیوز:
پشتی کو حالەتەکێ ڤایرۆسێ کۆرۆنا ل ئێک ژ تاخێن باژێرێ نسێبینێ یێ باکورێ کوردستانێ هاتە تۆمار کرن، بریار هاتە دان کو سێ تاخێن وی باژێری بهێنە کەرەنتین کرن.
بەرپرسێن ساخلەمیێ دیار دکەن کو رەنگە وی کەسی تێکەلی ل گەل چەندین کەسان ل هەر سێ تاخێن باژێری هەبن و ژ بەر هندێ ژی بۆ پاراستنا باژێری ئەو نەچار ماینە هەر سێ تاخێن” گرمەلی، تەپەئوستو و دوروجا یێ باژێرێ نسێبینێ کەرەنتین بکەن.
ئەڤرۆ نیوز:
د. دلۆڤان محەمەد رێڤەبەرێ گشتی یێ ساخلەمیا هەولێرێ راگەهاند کو دو تووشبوویێن دی یێن کۆرۆنایێ ل هەولێرێ ب تەمامی باش بووینە و پشتی چەندین پشکنینێن نوو بۆ وان هاتیە کرن دیار بوویە کو ب تەمامی ژ کۆرۆنایێ باش بووینە.
رێڤەبەرێ گشتی یێ ساخلەمیا هەولێرێ دیار ژی دکەت کو ب گشتی هەتا نها ١٥٩ نەخوشێن کۆرۆنایێ ل هەولێرێ باش بووینە.
ئەڤرۆ نیوز:
د. جوتیار عادل پەیڤدارێ حوکمەتا هەرێما کوردستانێ راگەهاند کو تێگەهشتنەکا باش د ناڤبەرا حوکمەتا هەرێما کوردستانێ ل گەل فراکسیۆنێن کوردستانی ل پەرلەمانێ عیراقێ ل دۆر بابەتێ مووچەی و پرسێن دارایی هەیە و گۆت: (نابیت بابەتێ مووچەی وەکو کارتەکا فشارێ ل دژی خەلکێ کوردستانێ بهێتە بکارئینان، هەرێما کوردستانێ پایبەندە ب رێککەفتنا سالا ٢٠١٩ یا ل گەل بەغدا).
پەیڤدارێ حوکمەتا هەرێما کوردستانێ ئەو یەک ژی دیار کر کو بۆ چارەسەریەکا بنگەهین ل دۆر بابەتێ مووچەی و پرسێن دی یێن گرێدای نەفتێ هەرێما کوردستانێ دڤێت یاسایا سالا ٢٠٠٧ یا کو رەشنڤیسا وێ ژ ئالیێ هەرێما کوردستانێ و بەغدا هاتبوو نڤیسین بهێتە کاراکرن و کار پێ بهێتە کرن.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
باوەریدان ب کابینا نوو یا حوکمەتا عێراقێ نێزیک بوویە و شرۆڤەکارەکێ سیاسی ژی ئاشکراکر، راستە کورد پشتەڤانیا کازمی دکەن، بەلێ ب مەرجەکی مافێن ھەرێما کوردستانێ ل بەرچاف بن.
دیندار دۆسکی، شرۆڤەکارێ سیاسی بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر” راستە کورد و ھەرێما کوردستانێ پشتەڤانیا مستەفا کازمی بۆ پێک ئینانا حوکمەتا نوویا عێراقێ دکەن، بەلێ د ئەڤی چوارچوڤەیێ لێک تێگەھشتن و پشتەڤانیا ھێزێن سیاسیە یێن عێراقێ بۆ بەربژێرکرنا مستەفا کازمی، چونکە بەری کازمی بھێتە بەربژێرکرن بۆ وەرگرتنا پۆستێ سەرۆک وەزیرێن عێراقێ پرس ب کوردان و ھەموو لایەنێن سیاسی یێن مەزن ل عێراقێ ھاتیە کرن.
دیندار دۆسکی ئاماژەکر” ھەر لایەنەکێ سۆزا پشتەڤانیێ دیارکربیت بۆ مستەفا کازمی ئەڤە بێگومان ل ھەمبەری ڤێ چەندێ کازمی سۆزدایە بەرژەوەندی و مافێن ھەموو پێکھاتان بھێنە بەرچاف گرتن، واتە کورد پشتەڤانیا حوکمەتا نوو یا عێراقێ ناکەن ھەکە ئەو حوکمەت دژی کوردان بیت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
نوونه‌را تایبه‌تا سكرتێرێ گشتی یێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی ل عیراقێ، بزاڤێن حكومه‌تا هه‌رێمێ بۆ به‌رهنگاربوونا ڤایرۆسێ كورونایێ ب بلند نه‌رخاند و ته‌ئكید كر كارێن باش هاتینه‌كرن.
جینین هینیس پلاسخارت نوونه‌را تایبه‌تا سكرتێر گشتی نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی بۆ كارۆبارێن عیراقێ د پرێس كونفرانسه‌كی دا ل گه‌ل د.سامان به‌رزنجی وه‌زیرێ ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێماكوردستانێ راگه‌هاند حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كارێن زۆر باش كرینه بۆ به‌رهنگاربوونا ڤایرۆسێ كورونایێ ئه‌ڤه زۆرا گرنگ بوو، عیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ كارێن باش كرینه بۆ به‌رهنگاربوونا كورونایێ و دڤێت زۆر هشیار بن چونكو هێشتا ڤایرۆس ب دوماهی نه‌هاتیه جهێ مه‌ترسیێیه و چ حكومه‌ته‌ك بتنێ نه‌شێت سه‌ر بكه‌ڤیت ب سه‌ر كورنایێ دا، چونكو ئه‌ڤه كاری مه هه‌میانه و دڤێت پێكڤه به‌رهنگاریا ئه‌ڤی ڤایرۆسی بكه‌ین.
نوونه‌را تایبه‌تا سكرتێرێ گشتی نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی بۆ كارۆبارێن عیراقێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: ئه‌ركێ هه‌ر تاكه‌كی یه ژ كه‌سێن دوروبه‌رێن خو دوور بكه‌ڤن، چونكو ئه‌ڤه باشترین رێكاره بۆ خۆ پاراستن و سوپاسیا هه‌ر لایه‌نه‌كی دكه‌ین كۆ به‌رهنگاریا ڤایرۆسێ كورونایێ كریه.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز هه‌ورامی:
هه‌رێمی كوردستان له ڕێگه‌ی غازی سروشتی ده‌توانێت ئه‌و كه‌میی بوودجه‌ییه‌ی پڕبكاته‌وه به‌هۆی دابه‌زینی نرخی نه‌وت تووشی بووه سه‌رۆكی ڕێكخراوی بواری نه‌وت و غاز باس له‌وه‌ده‌كات غاز كارتێكی گرنگی كورده به‌رامبه‌ر به‌غدا.
وریا هەورامی، سەرۆكی ڕێكخراوی دۆر بۆ زانیاریی نەوت و غاز، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند:” قه‌باره‌ی وه‌به‌رهێنان له كه‌رتی غازی هه‌رێمی كوردستان نزیك بووه‌ته‌وه له ده ملیار دۆلار، كوردستان له سنووری پارێزگای هه‌ولێر دوو كێڵگه‌ی گرنگی غازی سروشتی هه‌یه میران و بنه‌باوی هه‌یه له‌لایه‌ن كۆمپانیای گنێڵ ئینێرجی سه‌رپه‌رشتی ده‌كرێت، له سنووری پارێزگای سلێمانیش هه‌ردوو كێڵگه‌ی چه‌مچه‌ماڵ و خۆرمه‌ڵه هه‌یه، بۆ زیاتر بۆ دابینكردنی غازی ناوخۆ به‌كاردێت، به‌ڵام هه‌ردوو كێڵگه‌ی میران و بنه‌باوی له ده‌شتی هه‌ولێر زیاتر بۆ هه‌نارده‌كردنی بۆ بازاڕه‌كانی جیهان كاری له‌سه‌ركراوه بڕیاربوو ئه‌مساڵ ده‌ست به‌هه‌نارده‌ی غازی سروشتی كوردستان بكرێت.
گوتیشی،هه‌رێمی كوردستان ده‌ستبكات به هه‌نارده‌كردنی غازی سروشتی سه‌رچاوه‌یه‌كی داهاتی گرنگی ده‌بێت بۆ جێگره‌وه‌ی نه‌وت، ئێسته جیهان به‌ره‌و سه‌ده‌ی غازی سروشتی ده‌ڕوات كوردستان به‌شێك ده‌بێت له پڕكردنه‌وه‌ی غازی سروشتی بۆ وڵاتانی ناوچه‌كه وه‌ك توركیا و عێراق وه یه‌كێك ده‌بێت له‌و ناوچه‌یه‌ی ئه‌وروپا چاوی له‌سه‌ره بۆ پڕكردنه‌وه‌ی كه‌می غازی و خواستی وڵاتانی ئه‌و روپی بۆ غازی سروشتی چاویان بڕیوه‌ته له‌سه‌رغازی كوردستان.
به‌پێ زانیارییه‌كانی ئێمه له‌لایه‌ن كۆمپانیایی گنێڵ ئینێرجی ،چه‌ند كۆمپانیایه‌كی تایبه‌تمه‌ند هێندراون بۆ ئه‌وه‌ی چاكسازی له غازی سروشتی هه‌رێمی كوردستاندابكه‌ن و ئاماده‌ی بكه‌ن بۆ هه‌نارده‌كردن، به قیاساتیی نێوده‌وڵه‌تی كۆمپانیاكان ده‌ستیان به‌كاره‌كانیان كردووه.
گرێبه‌ستی غازی سروشتی نێوان عێراق و ئێران كۆتایی هاتووه ئه‌مریكا ده‌یه‌وێت پێوه‌ندی ئێران و عێراق ببڕێت له ئاستی ناوخۆدا عێراق پێویستی غاز پڕبكاته‌وه بۆ به‌رهه‌م هێنانی كاره‌با و غازی ماڵان ،عێراقیش ئێسته تاكه‌سه‌رچاوه‌ی هه‌رێمی كوردستانه ،بۆیه غاز كارتێكی باش ده‌بێت به‌رامبه‌ر عێراق بۆ ڕه‌وانه كردنی مووچه و بوودجه‌ی كوردستان.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
پشتی وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دو توشبوویێن كورونایێ ل پارێزگه‌ها هه‌ولێرێ راگه‌هاند بوو، ئێك ژ وان توشبوویان ل كه‌مپا داره‌شه‌كرانه‌بوو، هه‌ر ئه‌گه‌رێ توشبوونا ئه‌ڤی كه‌سی هاتنوچونا ل كه‌مپێ هاته قه‌ده‌غه‌كرن و تیمێن ساخله‌میێ پشكنینان بۆ خه‌لكێ كه‌مپێ دكه‌ن.
پشتی تووماركرنا دو توشبوویێن كورونایێ، دو كه‌مپێن ئاواران و ته‌لارستی ل هه‌ولێرێ هاتنه گرتن.
ساخله‌میا هه‌ولێرێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا دیاركر كه‌مپا داره‌شه‌كران و قوشته‌به و ته‌لار ستی هاتنوچون لێ هاته قه‌ده‌غه‌كرن.
ئه‌گه‌رێ ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژی ڤه‌دگریت بۆ توشبوونا دو كه‌سان كۆ دهی ل هه‌ولێرێ هاتنه توماكرن، ل كه‌مپا داره‌شه‌كران و قوشته‌په و تلارستی به‌ربه‌ستێن كونكریتی بۆ رێگرتن ژ هاتنوچونێ هاتنه‌دانان.
كه‌مپا داره‌شه‌كرانه زێده‌تری 12 هزار كوردێن رۆژئاڤا تێدا نه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
هه‌یسه‌ك جبوری سه‌رۆكێ لژنا دارای ل جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ راگه‌هاند: پاره‌یێ تێرا دو هه‌یڤێن دی یێ دابینكریه بۆ موچه‌ی پشتی دو هه‌یڤێن دی دێ ئاریشه بۆ عیراقێ دروست بیت، له‌ورا هه‌كه داكه‌تنا بهایێ پترۆلێ بڤی شیوه‌یێ ب مینیت، ئه‌ڤه مه پێدڤی ب دیتنا چاره‌سه‌ریه‌كێ هه‌یه.
هه‌یسه‌ك جبوری سه‌رۆكێ لژنا دارایی ل جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند داهاتێ وه‌لاتی 96% پشت به‌ستن ل سه‌ر پترۆلێ كریه، پرانیا داهاتی ژ ژێده‌رێ فرۆتنا پترۆلێ ده‌ست دكه‌فیت، به‌رمیلا پترۆلێ ب 61 دۆلاران دهاته فرۆتن، به‌لێ نوكه دناڤبه‌را 16 بۆ 18 دۆلاران دایه، له‌ورا تشته‌كێ سروشتی یه كورت ئینانه‌كا مه‌زن دێ دروست بیت ل عیراقێ، كۆ هه‌یڤانه عیراق 5 بۆ 6 تریلیۆن دیناران توشی كورت ئینانێ دبیت، هنده‌ك پاره ژ ژماره‌یكا به‌نكان لبه‌رده‌سته، ل گه‌ل ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژی نه‌چارین گلوپا كه‌سك بۆ وه‌زیرێ دارایی هه‌لبكه‌ین و ژبوی قه‌رێن ده‌ره‌كی و ناڤخویی بۆ تژیكرنا ئه‌ڤێ كورت ئینانێ بكه‌ت.
سه‌رۆكێ لژنا دارایی ل جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ ئه‌و چه‌نده ژی دا زانین هه‌تا نوكه چ بریار نه‌هاتینه دان بۆ كێمكرنا موچه‌ی و ئه‌و چه‌نده ل ده‌سه‌لاتا حكومه‌تێ دایه، به‌لێ لژنا دارایی ئه‌وێ هزرێ ره‌ت دكه‌ت.
نيشاندان