دوهی ئێكشەمبی 20/4/2025، ل هەولێرێ هەردو شاندێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقێ ل گەل كۆمپانیێن بەرهەمئینانا پەترۆلێ كۆمبوون كو تێدا گەنگەشە ل دۆر هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ هاتە كرن.
ئومێد سەباح، سەرۆكێ دیوانا جڤاتا وەزیرێن هەرێما كوردستانێ د بەیاننامەیەكێدا راگەهاند» د كۆمبوونێدا باس ل كار و چالاكیێن كۆمپانیێن وەبەرئێنانا پەترۆلێ هاتە كرن، هەردو ئالییان پرسا دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ل گەل كۆمپانیێن پەترۆلێ گەنگەشە كر. د بەرانبەردا گوهدانا بیر و بۆچوونێن كۆمپانیێن بەرهەمئینانا پەترۆلێ هاتە كرن».
ئەڤە د دەمەكی دایە ل رۆژا شەمبیێ 19/4/2025، كۆمبوونا دناڤبەرا نوونەرێن وەزارەتا پەترۆلا فیدرالی، وەزارەتا سامانێن سروشتی ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و كۆمەلا پیشەسازییا پەترۆلا كوردستانێ (ئەپیكور) كو بڕیاربوو ل بەغدا بهێتە ئەنجامدان، هاتە پاشئێخستن.
پێشتر حەیان عەبدولغەنی، وەزیرێ پەترۆلا ئیراقێ، د چارچۆڤەیێ پشكداریێ د دیدارا سلێمانیێ یا نەهێ دا، ل دۆر هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ، راگەهاندبوو» دخوازین ب زووترین دەم پەترۆلا هەرێما كوردستانێ بهێتە هنارتن».
وەزیرێ پەترۆلا ئیراقی، د پشكەكا دی یا ئاخڤتنێن خوەدا ئاماژە ب وێ چەندێ ژی دا» هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ د بنەڕەتدا پشكەكە ژ بودجەیا ئیراقێ، زێدەتر ژ سال و نیڤایە ل سەر هێلین بۆ دانوستاندنێ ل دۆر میكانیزما دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ب رێكا بۆرییاا پەترۆلا ئیراق – توركیا، چونكە پێدڤییەكا مەزن هەیە بۆ هنارتنا پەترۆلێ و هەمەجۆركرنا پشتەڤانیكرنا سامانێ ئیراقێ و باشتركرنا وێ بۆ هەردو حوكمەتان».

دهۆك، لەزگین جوقی

ئەندامەكا جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ راگەهاند، پڕۆژەیێ پارێزگەهبوونا شنگالێ دێ دوبارە هنێرینە جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ و دێ كاركەین كو شنگال ببیتە پارێزگەهـ.
د.ڤیان دەخیل، ئەنداما جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان، گۆت»گرنگە شنگال ببیتە پارێزگەهـ ژ بەر كو كار دهێتە كرن پارێزگەهێن نوو ل ئیراقێ دروست بن ئەوژی شنگال و تەلەعفەر و دەشتا نەینەوا، پڕۆژەیێ پارێزگەهبوونا شنگالێ تشتەكێ نوو نینە وئەم دێ دوبارە پڕۆژەیێ پارێزگەهبوونا شنگالێ هنێرینە جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ و گرنگە شنگال ببیتە پارێزگەهەكا سەربەخوە».
ئاشكرا ژی كر» پارێزگەهبوونا شنگالێ گەرەنتییەكە بۆ پاشەرۆژەكا پتر سەقامگیر بۆ خەلكێ شنگالێ».
ژ ئالیێ خوەڤەو قاسم دەربۆ كەسایەتیێ ئێزدی ل شنگالی دیاركر» بەری نوكە چەندین جاران داخواز هاتیە كرن شنگال ببیتە پارێزگەهەك سەر ب هەرێما كوردستانێ، سەرۆك بارزانی كاركریە شنگال ببیتە پارێزگەه ب سەر كوردستانێ ڤە بیت كو ئەڤ چەندە ژی دێ بیتە ئەگەر پتر خزمەتا خەلكێ شنگالێ بهێتە كرن وئاوارە ڤەگەرن وپڕۆژە بهێنە بجهئینان».

سەرۆك مەسعود بارزانی پێشوازی ل نوح یەلماز و هەردو ئالییان رەوشا دەڤەرێ گەنگەشەكر.
بارەگەهێ بارزانی د بەیاننامەیەكێدا بەلاڤكر» سەرۆك مەسعود بارزانی ل پیرمام پێشوازی جێگرێ وەزیرێ دەرڤەیێ توركیا و شاندێ د گەلدا كر كو پێكهاتبوو ژ نائیل بۆرا ئینان، بالیۆزێ توركیا ل ئیراقێ و ئیرمان توپچوو، قۆنسلێ توركیا ل هەولێرێ و هەژمارەكا دیپلۆماتكارێن توركیا».
ب گۆڕەی بەیاننامەیا بارەگەهێ بارزانی» د دیدارەكێدا گەنگەشە ل دۆر رەوشا ناڤخوەییا هەرێمێ و پێنگاڤێن پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هاتە كرن هەروەسا باس ل پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و بەغدایێ هاتە كرن».
بارەگەهێ بارزانی دیاركر ژی» هەر د وێ دیدارێدا بیر و بۆچوون ل دۆر رەوشا سیاسییا دەڤەرێ و ئەگەر و پێشهاتێن پاشەڕۆژا دەڤەرێ ب گشتی هاتنە لێكگۆهارتن» .
پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و توركیا و پێشڤەبرنا دۆستایەتییا د ناڤبەرا هەردو ئالییاندا و پرۆسەیا چارەسەریێ و ئاشتیێ ل توركیا تەوەرەكێ دی یێ وێ دیدارێ بوون.

سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل هەژمارەكا نڤیسەر و ئەدیب و رەوشەنبیرێن عەرەب كر كو ب هەلكەفتا ڤەكرنا پێشانگەها نێڤدەولەتییا 17 یا پرتووكێ ل هەولێرێ سەرەدانا هەرێما كوردستانێ دكەن.
د وێ دیدارێدا شاندێ مێهڤان رێز و پێزانین بۆ رۆلێ دیرۆكی یێ سەرۆك بارزانی د خەباتا گەلێ كوردستانێ دا و پشتەڤانیێ ل فەرهەنگا پێكڤەژیانێ و ئارامیێ هەبوو هەروەسا كەلتوورێ مێهڤاندۆستیێ و گیانێ هەڤدوقەبوولكرنێ و رێزگرتنێ ل دەف گەلێ كوردستانێ بلند هەلسەنگاند و وەكو نموونەیەكا بلند و جودا ژ دەڤەرێ هەژمارت.
هەر د وێ دیدارێدا سەرۆك بارزانی ب گەرمی ب خێرهاتنا شاندێ مێهڤان كر و كورتییەك ل دۆر دیرۆكا خەباتا گەلێ كوردستانێ و قۆناغا سەرهلدانێ و پشتی سەرهلدانێ بۆ شاندێ مێهڤان بەرچاڤكر و دوپاتی ل وێ چەندێ كر كو سەركەفتنا ئەزموونا هەرێما كوردستانێ بۆ وێ چەندێ دزڤریت كو گەلێ كوردستانێ پشتی سەرهلدانێ، لێبۆرین ل دەف هەبوو و دەست بۆ تۆلڤەكرنێ ژ نەیارێن خوە نەبر و بەرپەرەكێ نوو ژ ژیانا سیاسییا خوە ڤەكر.
سەرۆك بارزانی د ئاخڤتنێن خوەدا گرێدای رەوشا سیاسییا ئیراقێ دوپاتی ل وێ چەندێ كر كو بۆ چارەسەركرنا كێشەیان پێدڤییە د چارچۆڤەیێ دستووریدا هەموو ئالی پێگیری بنەمایێن هەڤپشكیێ و هەڤسەنگیێ و لهەڤهاتنێ ببن.
د پشكەكا دی یا وێ دیدارێدا ل دۆر كێشەیێن بنەڕەتی یێن دەڤەرێ و رەوشا سووریێ بەرهەڤبوویان كۆمەكا پرسیار و تێبینی ئاراستەی سەرۆك بارزانی كرن و سەرۆك بارزانی ژی بەرسڤا تێبینی و پرسیاراێن بەرهەڤبوویان دا.

سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل موسەننا ئەلسامەرایی، سەرۆكێ هەڤپەیمانییا عەزم كر.
بارەگەهێ بارزانی بەلاڤكر» د دیدارەكێدا گەنگەشە ل دۆر رەوشا سیاسییا ئیراقێ و دەڤەرێ هاتە كرن و دوپاتی ل سەر هەماهەنگیێ د ناڤبەرا ئالیێن سیاسی یێن ئیراقی بۆ دەربازكرنا كێشە و ئاستەنگان هاتە كرن».

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پێشوازی ل نوح یەلماز، جێگرێ وەزیرێ دەرڤەیێ توركیا كر.
سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ بەلاڤكر» د كۆمبوونەكێدا، پێشڤەبرنا پەیوەندیێن توركیا ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ و پڕۆژەیێ رێكا گەشەپێدانێ هاتە گەنگەشەكرن، هەروەسا ل دۆر هاریكاریێ د ناڤبەرا واندا د وارێن جودا دا، ب جۆرەكی كو ببیتە ئەگەرێ ب هێزكرنا ئاسایشێ و ئارامیێ و گەشەكرنێ ل دەڤەرێ، بیر و بۆچوون لێكگۆهارتن».
ب گۆڕەی سەرۆكایەتییا هەرێمێ» پرۆسەیا ئاشتیێ ل توركیا تەوەرەكێ دی یێ كۆمبوونێ بوو كو تێدا نێچیرڤان بارزانی پشتەڤانییا هەرێما كوردستانێ بۆ سەرئێخستنا پرۆسەیێ دوپاتكر. هەر سەبارەت ڤێ چەندێ هەردو ئالی د هەڤڕابوون كو ئاشتی دێ كاریگەرییا ئەرێنی ل سەر هەموو دەڤەرێ هەبیت و ئاسوویێن بەرفرەهتر بۆ گەشەپێدانێ و هاریكارییا هەڤپشك ڤەكەت».
هەروەسا د كۆمبوونێدا رەوشا سووریێ، دوماهی پێشهاتێن دەڤەرێ وچەندین پرسێن دی یێن جهێ گرنگییا هەڤپشك، هاتنە باسكرن.

مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل كریستیانە هۆمان، بالیۆزێ ئەلمانیا ل ئیراقێ كر.
د كۆمبوونێدا، بزاڤێن پێكئینانا كابینەیا دەهێ یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ هاتە گەنگەشەكرن و هەردو ئالی د هەڤڕابوون ل سەر وێ چەندێ پێدڤییە كابینەیەكا ب هێز و ئێكگرتی ل نێزیكترین دەم و بەری هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بهێتە پێكئینان.
هەروەسا دوپاتی ل گرنگییا نەهێلانا هەموو كێشە و ئاستەنگ و بهانەیێن ل پێشبەری دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ هاتە كرن.
بالیۆزێ ئەلمانیا پشتەڤانییا وەلاتێ خوە بۆ هێزا پێشمەرگەی و هەرێما كوردستانێ و خواستا زێدەتر پێشڤەبرنا پەیوەندیێن دو ئالییانە دوپاتكر.
د پشكەكا دی یا كۆمبوونێدا، بیر و بۆچوون ل دۆر رەوشا گشتییا ئیراقێ و دوماهی گوهۆڕین و پێشهاتێن دەڤەرێ هاتنە لێكگۆهارتن.

سەرۆكێ شاندێ پارتی بۆ پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ راگەهاند: ب ئومێدین كابینەیا نوو د دەمەكێ زوو دا بهێتە پێكئینان و كۆمبوون ژی ب باشی ب رێڤەدچن.
هشیار زێباری، سەرۆكێ شاندێ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، د كۆنفــــــــــــــرانسەكێ رۆژنامـــــــەڤانیدا گۆت» كۆمبوونێن ل گەل ئێكەتی نیشتمانی كوردستان بۆ پێكئینانا حوكمەتا نوو یا هەرێما كوردستانێ ب باشی ب رێڤەدچن».
هشیار زێباری گۆت ژی» كاغەزا سیاسی و بەرنامەیێ حوكمەتا نوو یێن ب دوماهی هاتین، نوكە د قۆناغا بەلاڤكرنا پۆستانداینە».
باس ل وێ چەندێ ژی كر» ب ئومێدین كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێمێ زوو بهێتە پێكئینان».
پێشتر ژی مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ راگەهاندبوو» پەیوەندیێن پارتی و ئێكەتیێ د ئاستەكێ باش دانە و كۆمبوون ژی ب باشی ب رێڤەدچن و هیڤیدارین بشێین د دەمەكێ كورتدا حوكمەتێ پێكبینین».

دوهی چارشەمبی 16/4/2025 ل سلێمانیێ، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل گەل محەمەد شیاع سۆدانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ كۆمبوو.
سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ د بەیاننامەیەكێدا ل دۆر كۆمبوونێ بەلاڤكر» د كۆمبوونێدا رەوشا سیاسی و گشتی یا وەلاتی و دۆسییێن هەڤپشك هاتنە گەشنگەشەكرن و دوپاتی ل سەر بەردەوامییا هەماهەنگی و هاریكارییا هەولێر – بەغدا، هەروەسا ب هێزكرنا هاریكارییا د ناڤبەرا هێزێن نیشتمانی بۆ پاراستنا ئارامیێ هاتە كرن، ب شێوەیەكی كو خزمەتا ئێكڕێزییا نیشتمانی و بەرژەوەندیێن بلند یێن وەلاتی بكەت و هاریكار بیت بۆ بزاڤێن حوكمەتا فیدرال د بجهئینانا گەشەپێدانێ ل سەرانسەری ئیراقێ».
سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ دیاركر ژی» نێچیرڤان بارزانی، داكۆكی ل گرنگییا مسۆگەركرنا ماف و شایستەیێن دستووری یێن هەرێما كوردستانێ كر، هەروەسا پێگیرییا هەرێما كوردستانێ بۆ ب هێزكرنا هاریكارییا ئاڤاكەر ل گەل حوكمەتا فیدرال بۆ چارەسەركرنا هەموو پرسان دوپاتكر، ب جۆرەكی كو هاریكار بیت د ب هێزكرنا تێكگەهشتنێ و هەڤپشكیێ د ناڤبەرا هەردو ئالییاندا و هەڤسەنگی و ئارامییا وەلاتی بپارێزیت».
د بەیاننامەیا سەرۆكایەتییا هەرێمێدا هاتیە ژی» دوماهی پێشهاتێن دەڤەرێ و رەوشا هەرێمی و نێڤدەولەتی و كاریگەریێن وێ ل سەر ئیراقێ، تەوەرەكێ دی یێ كۆمبوونێ بوو. تێدا دوپاتی ل سەر پێدڤییا دووركەفتنا ئیراقێ ژ ململانێیان و پشتەڤانییا وان دەستپێشخەرییان هاتە كرن كو رێكا چارەسەرییا ئاشتییانە ودیالۆگێ دگرنە بەر بۆ چارەسەركرنا كێشە و ئالۆزیێن دەڤەرێ».

سەرۆك بارزانی ل سالڤەگەڕا ئنفالێ دا دبێژیت: باشترین وەفاداری بۆ شەهیدێن ئەنفالێ ئەوە ئەم هەموو د خزمەتكرن و پاراستنا وەلاتێ خوە ئێكدەنگ بین و پێكڤە پاشەڕۆژەكا گەش بۆ گەلێ خوە ئاڤا بكەین.
دوهی دوشەمبی 14 نیسانا 2025، سەرۆك بارزانی، پەیامەك ب هەلكەفتا سالڤەگەڕا 37 یا ئەنفالێ بەلاڤكر و ئاماژە ب وێ چەندێ كر» دڤێت دەولەتا ئیراقێ قەرەبوویا ئەنفال و جینۆسایدێ بكەت كو ل دژی مللەتێ مە هاتیە ئەنجامدان، پێدڤییە ژی رێك ل هەموو جۆرە*- بۆچوون و سیاسەت و كریارەكا شۆڤینی ل دژی خەلكێ كوردستانێ بهێتە گرتن».
دەقێ پەیاما سەرۆك بارزانی ل سالڤەگەڕا 37 یا تاوانا ئەنفالێ:
پرۆسەیا ئەنفالێ پشكەكا وان ستەم و تاوانان بوو كو ل چەرخێ بۆری ژ ئالیێ رژێما بەرێ یا ئیراقێ دژی گەلێ مە هاتیە ئەنجامدان. ژ ئەنجامێ وێ پرۆسەیا نە مرۆڤانەدا كو ب چەند قۆناغان هەموو دەڤەرێن كوردستانێ ڤەگرت، 180 هزار هەڤوەلاتیێن بێتاوانێن كوردستانێ هاتنە بێسەروشوین و شەهیدكرن. هەڤدەم ل گەل وێ چەندێ دا كیمیابارانكرن و سیاسەتا ب ئەرەبكرنێ و دەربەدەركرنێ و تێكدانا ژێرخانەیا ئابوورییا كوردستانێ و وێرانكرنا هزاران گوندان پشكەكا دی یا وان تاوانان بوون كو ل چەرخێ بۆری ژ ئالیێ رژێما ئیراقێ ل بەرانبەر گەلێ مە هاتینە ئەنجامدان.
تاوانبار كەفتنە د زبلدانا دیرۆكێ دا، بەلێ برین و شوونوارێن وێ جینۆسایدێ و ستەمێ هێشتا یێن ماین و نەهاتینە دەرمانكرن. دڤێت دەولەتا ئیراقێ قەرەبوویا ئەنفال و وێ جینۆسایدێ بكەت كو ل دژی مللەتێ مە هاتینە ئەنجامدان. هەروەسا پێدڤییە ژی رێك ل هەموو جۆرە بۆچوون و سیاسەت و كریارەكا شۆڤینی ل دژی خەلكێ كوردستانێ بهێتە گرتن. ل سالڤەگەڕا 37 یا بیرئینانا خەمگین یا ئەنفالێ باشترین وەفاداری بۆ شەهیدێن ئەنفالێ ئەوە ئەم هەموو د خزمەتكرن و پاراستنا وەلاتێ خوە د ئێكدەنگ بین و پێكڤە پاشەڕۆژەكا گەش بۆ گەلێ مە ئاڤا بكەین.
سەربلندی بۆ مالبات و كەسوكارێن شەهیدان و ئەنفالێ، هزاران سلاڤ ل گیانێ پاقژ یێ شەهیدێن ئەنفالێ و هەموو شەهیدێن رێكا ئازادییا كوردستانێ.