ئه‌ڤرۆ، ئه‌میر ئه‌ترووشی:‏

وه‌به‌رهێنه‌ر و بازرگانێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ گله‌ییا ژ حۆكمه‌تا هه‌رێما ‏كوردستانێ‌ دكه‌ن ژ به‌ر نه‌بوونا فرۆكخانێ‌ و دخوازن ب زووترین ده‌م بهێته‌ ‏چێكرن، دا كو وه‌به‌رهێنه‌ر و بازرگان ب رێژه‌یێن مه‌زن به‌ره‌ڤ دهۆكێ‌ بهێن ‏و گه‌شه‌ لێ‌ په‌یدا ببیت. ئه‌ندامه‌كێ‌ فراكسیۆنا پارتی ل په‌رله‌مانێ‌ ‏كوردستانێ‌ ژی دیار كر، په‌رله‌مانی ب شێوه‌یه‌كێ‌ فه‌رمی داخواز ژ ‏حۆكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ كریه‌ بۆ هندێ‌ جاره‌كا دی ده‌ست ب چێكرنا ‏پرۆژه‌یێ‌ فرۆكخانا دهۆك بهێته‌ كرن، به‌لێ‌ حۆكمه‌تا هه‌رێمێ‌ هێشتا به‌رسڤ ‏ل سه‌ر داخوازا مه‌ نه‌دایه‌.‏

په‌رله‌مانتاره‌كێ‌ پارتی ل په‌رله‌مانێ‌ كوردستانێ‌ داخوازا تمامكرنا فرۆكخانا ‏دهۆكێ‌ دكه‌ت و هه‌موو بزاڤان دكه‌ت ئه‌ڤ پرۆژه‌ جاره‌كا دی بكه‌ڤیته‌ د ‏بوارێ‌ جێبه‌جێكرنێ‌ دا.‏

چیا حه‌مید شه‌ریف، ئه‌ندامێ‌ فراكسیۆنا پارتی ل په‌رله‌مانێ‌ كوردستانێ‌ بۆ ‏ئه‌ڤرۆ دیار كر، نه‌بوونا فرۆكخانێ‌ ل دهۆكێ‌ كێشه‌یێن مه‌زن بۆ خه‌لكی و ‏بازرگانان په‌یداكرینه‌ و گۆت: ل سالا 2012 به‌رێ‌ بنیاتی بۆ ڤی پرۆژه‌ی ‏هاتبوو دانان، ل سالا 2014 ژ ئه‌گه‌رێ‌ قه‌یرانا دارایی و شه‌رێ‌ داعش كار ‏تێدا هاتبوو راگرتن و ل سالا 2015 دووباره‌ كار د چێكرنا فرۆكخانا دهۆك ‏دا هاتبوو كرن، به‌لێ‌ جاره‌كا دی د هه‌مان سال دا كار تێدا هاتیه‌ راگرتن.‏

ناڤبری ئاماژه‌ ب هندێ‌ ژی دا، وان ب رێكا سه‌رۆكاتیا په‌رله‌مانێ‌ ‏كوردستانێ‌ دووڤچوون ل سه‌ر ده‌مێ‌ راگرتن و جاره‌كا دی ده‌ستپێكرنا ‏پرۆژه‌یێ‌ فرۆكخانا دهۆكێ‌ كریه‌ و په‌رله‌مانی ژی ب شێوه‌یه‌كێ‌ فه‌رمی ‏داخواز ژ حۆكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ كریه‌ بۆ هندێ‌ جاره‌كا دی ده‌ست ب ‏چێكرنا پرۆژه‌یێ‌ فرۆكخانا دهۆك بهێته‌ كرن، به‌لێ‌ حۆكمه‌تا هه‌رێمێ‌ هێشتا ‏به‌رسڤ ل سه‌ر داخوازا مه‌ نه‌دایه‌.‏

چیا حه‌مید شه‌ریف زێده‌تر دبێژیت: چێكرنا فرۆكخانا دهۆكێ‌ دێ‌ خزمه‌ته‌كا ‏مه‌زن بۆ خه‌لكێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌ كه‌ت، چونكو هژماره‌كا زۆر یا بازرگان و ‏وه‌به‌رهێنه‌ران هه‌نه‌ ژ به‌ر نه‌بوونا فرۆكخانێ‌ نه‌شیاینه‌ چو پرۆژه‌یان ل ‏دهۆكێ‌ بدانن و ره‌نگه‌ زه‌حمه‌ته‌كا مه‌زن ببینن هه‌تا ژ هه‌ولێرێ‌ به‌ره‌ڤ ‏دهۆكێ‌ دچن بۆ برێڤه‌به‌رنا كارێن خوه‌ یێن بازرگانی.‏

سه‌رۆكێ‌ لیژنا ئاكنجیبوونێ‌ و ئاڤه‌دانی و رێك و پرا ل جڤاتا پارێزگه‌ها ‏دهۆكێ‌ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، پرۆژی فرۆكخانه‌یا دهۆكێ‌ یا نێڤده‌وله‌تی ل سالا ‏‏2012 هاتبوو دانان ژلایێ‌ حۆكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ ڤه‌، لێ‌ ژبه‌ر ‏تێكچوونا ره‌وشا دارایێ‌ و سه‌پاندنا شه‌ری تیرۆرستێن داعش ب سه‌ر ‏هه‌رێما كوردستانێ‌ دا و برینا مۆچه‌ و پاری هه‌رێما كوردستانێ‌ ژلایێ‌ به‌غدا ‏ڤه‌ پرۆژه‌ فرۆكخانا دهۆك هاته‌ راوه‌ستاندن، مه‌ گه‌له‌ك هه‌ولدان كرینه‌ وه‌كو ‏ئه‌ندامێن جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دگه‌ل پاێزگارێ‌ دهۆكێ‌ و لایه‌نێن ‏په‌یوه‌ندیدار هه‌ولدان كرینه‌ بهێته‌ چێكرن”.‏

مشیر ره‌شید، سه‌رۆكێ‌ لیژنا ئاكنجیبوونێ‌ و ئاڤه‌دانی و رێك و پرا ل جڤاتا ‏پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دیار كر : فرۆكخانه‌یا دهۆكێ‌ پرۆژه‌كێ‌ ستراتیجی یه‌ دێ‌ ‏خه‌لكێ‌ دهۆك و زاخۆ و مووسل ژی مفایه‌كێ‌ مه‌زن ژێ‌ بینن ده‌مێ‌ ل ‏دووماهیێ‌ دهێت و پێدڤیه‌ ده‌ست پێ‌ بهێته‌ كرن و ب زووترین وه‌خت بهێته‌ ‏ته‌مامكرن ل په‌رله‌مانێ‌ كوردستانێ‌ ژی په‌رله‌مانتاره‌كێ‌ راپۆرته‌ك ل سه‌ر ‏فرۆكخانه‌یا دهۆكێ‌ دایه‌ سه‌رۆكاتیا په‌رله‌مانێ‌ و داخواز هاتیه‌ كرن ‏نڤیساره‌ك بۆ ئه‌نجومه‌نێ‌ وه‌زیران ئه‌ڤ بابه‌تێ‌ فرۆكخانه‌یا دهۆكێ‌ ل به‌رچاڤ ‏بهێته‌ وه‌رگرتن.‏

ئاشكه‌را كر كو ل دووڤ پێزانینێن مه‌ ئه‌و خه‌لكێ‌ ئه‌ردێ‌ وان ژی كه‌ڤتیه‌ به‌ر ‏جهێ‌ فرۆكخانه‌یا دهۆكێ‌ هه‌موو یێن هاتینه‌ قه‌ره‌بوو كرن و به‌ری چه‌ند ‏سالان ئه‌و بابه‌ت چاره‌سه‌ر بوویه‌ و هیچ كێشه‌ك نه‌مایه‌.‏

زێده‌تر گۆت: دو كومپانیی ب ناڤێ‌ كومپانیا جه‌نگیز و كومپانیا مایكولا ئه‌ڤ ‏هه‌ردوو كومپانیێن توركیی نه‌ ب كارێ‌ بجهئینانا فرۆكخانه‌یا دهۆكێ‌ رادبن ‏و گه‌له‌ك ئامیره‌ و كه‌ره‌ست ئیناینه‌ جهێ‌ فرۆكخانێ‌ ل ده‌ڤه‌را باتیلێ‌ سه‌ر ‏قه‌زا سێمیلێ‌ ڤه‌ سنۆری دهۆكێ‌ ب رێژا 8% پرۆژه‌ هاتبوو ئه‌نجامدان و ‏گه‌له‌ك جاران مه‌ سه‌ره‌دانا پرۆژه‌ی كریه‌ ئه‌و كومپانیی به‌رهه‌ڤن كاربكه‌ن و ‏جهێ‌ فرۆكخانی ژی گه‌له‌ك باشه‌ دێ‌ خزمه‌ته‌كا مه‌زن گه‌هینیته‌ هه‌موو ‏ده‌ڤه‌ری بۆ دهۆك و زاخۆ ژی یا نێزیكه‌ هه‌تا ژی بۆ پارێزگه‌ها مووسل ژی ‏یا نێزیكبوویه‌ و چاڤه‌رێ‌ بوو پرۆژه‌یێ‌ فرۆكخانه‌یا دهۆكێ‌ ب ئێكجاری دا ‏بهێته‌ چێكرن، لێ‌ قه‌یرانا دارایی پرۆژه‌ راوه‌ستاند و نوكه‌ ژی پشتی ره‌وشا ‏دارایی یا هه‌رێما كوردستانێ‌ به‌ره‌ڤ باشیێ‌ ڤه‌ چوویی هه‌ولدان دهێنه‌ كرن ‏بۆ چێكرنا پرۆژی فرۆكخانه‌یا دهۆكێ‌”.‏

ئه‌و ژی راگه‌هاند، به‌رێ‌ ده‌مه‌كی ئه‌ندامێن په‌رله‌مانێ‌ كوردستانێ‌ ل دهۆكێ‌ ‏دگه‌ل ریڤه‌به‌ریێن دهۆكێ‌ كۆمبوونه‌ك ل سه‌ر پرۆژێن راگرتی ئه‌نجامدایه‌ ‏هه‌تا 300 پرۆژه‌یێن نیڤه‌ر و راوه‌ستایێ‌ ل دهۆكێ‌ بوون و راپورته‌كا تێر و ‏ته‌سه‌ل ل سه‌ر هاتیه‌ دروستكرن بۆ په‌رله‌مانێ‌ دی ریێا په‌رله‌مانێ‌ بۆ ‏ئه‌نجومه‌نێ‌ وه‌زیران هێته‌ ره‌وانه‌كرن،‎ ‎نوكه‌ ژی په‌رله‌مانتاره‌كێ‌ خه‌لكێ‌ ‏دهۆكێ‌ ل په‌رله‌مانێ‌ كوردستانێ‌ نڤسیاره‌ك دایه‌ سه‌رۆكاتیا په‌رله‌مانێ‌ بۆ ‏چێكرنا فرۆكخانه‌یان پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ راستی ژی خه‌لكێ‌ دهۆك چاڤه‌رێنه‌ ‏د وه‌خته‌كێ‌ نێزیك دا بهێته‌ چێكرن “.‏

ئه‌ڤرۆ نيوز، نيوار محه‌مه‌د سه‌ليم:

ئه‌ڤرۆ رۆژا ئێكشه‌مبى 29ى ئيلۆنا 2019ێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ دێ كۆم بيت و ب گۆره‌يى به‌رنامێ كارێ كۆمبوونێ، ئه‌ندامێن په‌رله‌مانى دێ ده‌نگى ل سه‌ر راستڤه‌كرنا ئێكێ يا په‌يره‌وێ ناڤخۆ يێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ كه‌ن.

د به‌رنامێ كارێ ده‌سته‌يا سه‌رۆكاتيا په‌رله‌مانێ بۆ كۆمبوونا ئه‌ڤرۆ دا هاتيه‌: “ب گۆره‌ى حوكمێ برگێن (ئێك، دو) ژ ماددێ (16) و برگا (سێ) ژ ماددێ (18) و برگا (ئێكێ و دويێ و سيێ و چارێ و پێنج) ژ ماددێ (20) و ماددێن (47 ،48 ،52 ،54 ،55 ،55 ،56 ،57) ژ په‌يره‌وێ ناڤخۆيێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ – عيراق ده‌سته‌يا سه‌رۆكاتيا په‌رله‌مانى بڕيار دايه‌ به‌رنامێ كارێ روونشتنا ژماره‌ (3) يا ئاسايى يا سالا ئێكێ ژ خۆلا پێنجێ يا هه‌لبژارتنا په‌رله‌مانى ده‌مژمێر (11) يێ به‌رى نيڤرۆ يا رۆژا ئێكشه‌مبى رێكه‌فتى 29ى ئيلۆنا 2019ێ ب ڤى ره‌نگى بيت:

ئێك: ده‌نگدان ل سه‌ر راستڤه‌كرنا ئێكێ يا په‌يره‌وێ ناڤخۆ يێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ، ب گۆره‌ى حوكمێ ماددێن (90، 91، 93، 96، 97، 125)يا په‌يره‌وێ ناڤخۆ يێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ.

حه‌فتيا بۆرى ژى په‌رله‌مانێ كوردستانێ خواندنا دويێ بۆ قانوونا راستڤه‌كرنا ئێكێ يا په‌يره‌وێ ناڤخۆ يێ په‌رله‌مانى كر و چه‌ند بڕگه‌يه‌كێن قانوونێ گوهۆڕين تێدا هاتيه‌ كرن.