ئەڤرۆ نیوز:
عەدنان زورفی سەرۆک وەزیرێن راسپاردی بۆ ئاڤاکرنا کابینا نوو یا حوکمەتا عیراقێ راگەهاند کو وی بەرنامێ کابینا خوە رادەستی پەرلەمانێ عیراقێ کریە.
ناڤهاتی ئەو یەک ژی بۆ دەزگەهێن راگەهاندنێ دیار کر کو هەتا ٤٨ دەمژمێرێن دی ئەو دێ سیڤی یێ هەموو وەزیران ژی رادەستی پەرلەمانی کەت و گۆت: (من دڤێت کەسێن شارەزا و خوەدان شیان ببنە وەزیر دا بشێن د ڤێ رەوشا ئالۆز دا ل عیراقێ ب باشترین شێوە کار بکەن، ژ بەر هندێ ژی هەتا دو رۆژێن دی ئەز دێ ناڤێ هەموو وەزیران رادەستی پەرلەمانێ عیراقێ کەم).
ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز هه‌ورامی:
له پاش 16ی ئۆكتۆبه‌ری سالی 2017 ئیداره‌یه‌كی سه‌پێندراوی گه‌نده‌ڵ حكوومڕانی كه‌ركوك ده‌كات و داهاته‌كه‌ی به فیڕۆ ده‌درێت و هیچ خزمه‌ت گوزارێك بۆ هاوڵاتیان جێبه‌جێ ناكرێت، ئه‌ندامێكی پێشوی ئه‌نجوومه‌نی پارێزگاكه ده‌ڵێ، ئیداره‌یه‌كی گه‌نده‌ڵ حكوومڕانی كه‌ركوك ده‌كات.
جه‌وان زه‌نگه‌نه ئه‌ندامی پێشووی ئه‌نجوومه‌نی پارێزگای كه‌ركوك، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند:” كه‌ڵه‌كه بوونی زبڵو خاشاك له كۆڵان و شه‌قامه‌كانی كه‌ركوك ئه‌و گرفته‌یه به‌بێ چاره‌سه‌ری ماوه‌ته‌وه، هه‌رچه‌نده پارێزگاری سه‌پێندراوی كه‌ركوك باس له‌وه‌ده‌كات كاره‌كانیان به‌رده‌وامه به‌ڵام ده‌بینین ڕه‌وشی كۆڵان و شه‌قامه‌كان زبڵ و خاشاك كه‌ڵه‌كه‌بووه”.
هه‌روه‌ها ده‌ڵێ:” نه‌تواندراوه ئه‌و كۆمپانیایانه‌ی كه گرێ به‌ستیان له‌گه‌ڵ ده‌كرێت بۆ كۆكردنه‌وه‌ی زبڵ و خاشاكی ماڵان په‌یوه‌ست بكرێت به‌كاره‌كانیان له به‌ر گه‌نده‌ڵی زۆر له گرێبه‌سته‌كان، ئه‌و گرێ به‌ستانه‌ی ده‌كرێت هه‌ڵه‌ی تێداییه مه‌رجی قورس داناندرێت بۆ كۆپانیاكان له به‌ر ئه‌وه‌ی ڕێكه‌وتن ده‌كرێت و ده‌ستاوده‌ست ده‌كرێت پێ، ئیدی كۆمپانیاكان به مه‌زاجی خۆیان كار ده‌كه‌ن، ئه‌وه‌ش بوه‌ته هۆی كۆبونه‌وه‌ی زبڵ و خاشاك له شاره‌كه‌دا.
زه‌نگه‌نه زانیاری زیاتر ده‌دات:” پاش ڕوداوه‌كانی 16ی ئۆكتۆبه‌ر هاوڵاتیان خۆیان به ئۆتۆمبێلی خۆیان خۆڵ و خاشاكه‌كانیان فڕێ ده‌دا، به‌ڵام به‌هۆی قه‌ده‌غه‌ی هاتوچۆ ئێستا به‌هۆی ڤایرۆسی كۆرۆنا ،هاوڵاتیان ناچار زبڵه‌كانیان له به‌رده‌م ماڵه‌كان فڕێ ده‌ده‌ن، بێ زاربوون به‌هۆی بۆن و به‌رامه‌ی”.
ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، زبڵ و خاشاك له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی هاوكاری زیاتر ده‌بێت بۆ بڵاوبونه‌وه و ته‌شه‌نه‌كردنی زیاتری په‌تای كۆرۆنا ئه‌وه، له‌گه‌ڵ زیاتر گه‌رمكردنی جه‌وی شاره‌كه نه‌خۆشی له‌و زبڵ و خاشاكه بڵاو ده‌بێته‌وه، چونكه وه‌ستانه‌وه‌ی ئاو وه كه‌ڵه‌كه بونی زبڵ ده‌بێته هۆی بڵاو بونه‌وه‌ی نه‌خۆشی بۆن و به‌رامه‌یه‌كی ناخۆشی لێوه په‌یداده‌بێت مه‌ترسییه بۆ ته‌ندروستی هاوڵاتیان “.
هاوڵاتیان پێش ڕوداوه‌كانی 16ی ئۆكتۆبه‌ر كاتێك كه‌موكوڕێك له‌شار ده‌بوو گردبونه‌وه‌یان ده‌كرد و ناڕه‌زاییان ده‌رده‌بڕی ئازادی هه‌بوو به‌ڵام ئێستا به‌هۆی ئه‌وئازادییه نه‌ماوه هه‌ر پێشێلكارێك ده‌كرێت و مافی هاوڵاتیان پێشێل ده‌كرێت ناتوانن بێنه سه‌رشه‌قام و بێده‌نگی هه‌ڵده‌بژێرن.
له ئیداره‌ی كه‌ركوك گه‌نده‌ڵێكی فراوان هه‌یه له پارێزگاره‌وه بۆ فه‌رمان به‌رێكی ئاسای دیوان هه‌رچه‌نده گه‌نده‌ڵیان له‌سه‌ر ساخ ده‌بێته‌وه، به‌ڵام به‌پاره‌یه‌كی زۆر خۆیان ڕزگار ده‌كه‌ن و له‌سه‌ر گه‌نده‌ڵییه‌كان ده‌ستگیرناكرێن، جوان زه‌نگه‌نه وای گوت”
ئه‌ڤرۆ نیوز:
هنارتیا نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی ل عیراقێ، گۆمانا ژ ئه‌واێ ژماره‌یێ هه‌یی كۆ حكومه‌تا عیراقێ به‌لاڤ دكه‌ت ده‌ربارێ توشبویێن ڤایرۆسێ كورونایێ به‌لاڤ دكه‌ت.
د به‌یاننامه‌یه‌كێ دا به‌لاڤكر، كۆ ڤایرۆسێ كورونایێ گه‌فه‌كا مه‌زنه ل سه‌ر جیهانێ و پێدڤیه ه حكومه‌ت و جڤاك و تاك هه‌ماهه‌نگ بن بۆ ده‌ربازكرنا ئه‌ڤێ ره‌وشێ.
یونامی ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: ل عیراقێ پشكه‌ك ژ توشبوویێن كورونایێ ب ئه‌گه‌رێ ترس و نه‌بوونا هشیاریا ساخله‌میێ، لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار ئاگه‌هدار ناكه‌ن بڤێ مه‌ترسیێ به‌لاڤبوونا زێده‌ترا كورونایێ و مرنێ زێده‌تر دبیت.
هه‌ر د وێ به‌یانامه‌یێ دا هاتیه ساخله‌میا عیراقێ چ ژماره‌یێن توشبوویان و مریان ب ئه‌گه‌رێ ڤایرۆسێ كورونایێ نه‌ڤه‌شارتینه به‌لكو خه‌لكێ توشبویی حكومه‌تێ و لایه‌نێن ساخله‌میێ ژ توشبوونێ ئاگه‌هدار ناكه‌ن
ئه‌ڤرۆ نیوز:
ئامارا توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایێ ل ئه‌مریكا بلند بوویه تانوكه زێده‌تری هه‌فت هزار كه‌س بڤێ ڤایرۆسێ مرینه.
لگۆری دوماهی ئاماران، ل ده‌مێ 24 ده‌مژمێرێن بوری ته‌ڤایا توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایێ ل ئه‌مریكا گه‌هشته 278 هزار و 492 كه‌سان.
تانوكه ل ئه‌مریكا حه‌فت هزار و 403 كه‌س ب ئه‌گه‌رێ ڤایرۆسێ كرونایێ ژی مرینه و 12 هزار و 283 كه‌س ژی باش بوویه.
ئه‌ڤرۆنیۆز، سالاردۆسكی:
راوێژكاره‌كێ نه‌خوشیێن میكروبات و سیسته‌مێ به‌رگێریێ ل زانكۆیا زاخۆ ئاشكراكر كوهه‌رێما كوردستانێ كونتروكا باش هه‌یه ل سه‌رڤایرۆسێ كورونا، دیاركرژی كو جڤاكێ كوردی جوداهی هه‌یه ژ جڤاكێن جیهانێ له‌وما ژی رێژا مرنێ ل كوردستانێ گه‌له‌ك یا كێمه.
پ.د.هیشام یوسف، راوێژكارێ نه‌خوشیێن میكروبات و سیسته‌مێ به‌رگێریێ ل زانكۆیا زاخۆ بۆ ئه‌ڤرۆنیۆز، گۆت: ئه‌ڤه پێلا پێنجێ یا هاتنا ئه‌ڤان جوره ڤایرۆسێن دژی مرۆڤایه‌تیێ و هاتنا ئه‌ڤان ڤایرۆسێن كوژه‌ك بۆ سالا 1918 دزڤریت، پێلا كورونا ڤایرۆسی بۆ جاراسیێ‌یه، هه‌رهه‌شت بۆده‌ه سالان ئه‌ڤ ڤایرۆسه خوه دروست دكه‌ت و دهێت وڤی ڤایرۆسی جوداهی هه‌یه ژ ڤایرۆسێن دی، بله‌زبه‌لاف دبیت و كوژه‌كتره ژ ڤایرۆسێن دی 90% ژ خه‌لكی ب سیسته‌مێ به‌رگێریێ دروست بن و 10% بتنێ دانعه‌مر و ئه‌وێن نه‌خوش پێ دمرن.
هه‌مان بسپور گۆت: كاودانێن كوردستانێ گه‌له‌ك دباشن و كونترول ل سه‌رهاتیه‌كرن و كاره‌كێ باش هاتیه‌كرن و رێنمایێن دروست هاتینه‌بجهئینان، ئه‌ف ڤایرۆسه ل گه‌ل هه‌وایی ناهێـته به‌لاڤه‌كرن به‌لكو مرۆڤ به‌لاف دكه‌ت و ب كوخكێ و چوونا ده‌ستی به‌لاڤ دبیت و هه‌كه 15 خوله‌كا ل ده‌ف كه‌سه‌كی بی و ئه‌ف نه‌خوشیه‌هه‌بیت و ته خو نه‌پاراست بیت گومان نینه دێ ڤایرۆس هێته‌ته.
د.هیشام یوسف ئه‌وژی گۆت: جڤاكێ كورده‌واری نه وه‌ك جڤاكێن ئوروپییه و پێشتر ژی تووشی نه‌خوشیان بووینه و ئه‌ڤه ژی سیسته‌مێ به‌رگێری بهێزدكه‌ت و تایبه‌ت ئه‌و ڤاكیسنێن پێشتر مه وه‌رگرتین، ره‌نگه ئه‌ڤه‌ژی مه ب پارێزیت و جڤاكێن جیهانێ 60% دانعه‌مرن و پێشتر ئه‌ف نه‌خوشیه نه‌هاتینه له‌وما مه‌ترسی ل سه‌ر ئه‌وان جڤاكا زێدده‌ترهه‌نه، پێدڤییه خوه ل ڤاكیسنێ نه گرین و گرنگه بتنێ خوه ل مالێن خوه ب پارێزین.
هه‌مان بسپورئه‌وژی گۆت: هه‌تا نوكه چاره‌سه‌ری نه‌هاتیه دیتن و بتنێ چه‌ند چاره‌سه‌ریێن به‌روه‌خت دهێنه بكارئینان، داخازێ ژ خه‌لكی دكه‌م گوهداریا گوت گوتكا نه‌كه‌ن و بتنێ پاراستن رێكا سه‌ره‌كییه و ب بورینا ده‌می دێ ده‌ربازبین و پێدڤییه خه‌لكێ مه هاریكاربیت ل گه‌ل حوكمه‌تێ.
ئەڤرۆ نیوز:
د بەردەوامیا پشکنینان و لێگەریانێ لدووڤ گومانلێکریان، دو تووشبوویێن ڤایرۆسێ کۆڕۆنا یێ ل ھەولێرێ هاتنە دەست نیشانکرن، کو دو ژنن و هەردو ژی بەرکەفتیێن تووشبوویەکێ وێ بەهیێ نە یا ل کۆلانا کارێز ل ھەولێرێ.
وەزارەتا ساخلەمیێ ئاماژە ب هندێ دکەت، هەتا نوکە سەرجەمێ گشتی یێ تووشبوویان ب ئەگەرێ بەهیا ژنەکێ ل کۆلانا کارێز ل هەولێرێ کو رۆژا ئێکێ یا نەورۆزێ بوویە، گەهشتینە 14 تووشبوویان.
ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا ساخلەمیێ راگەهاند، چار کەسێن دیتر ل سلێمانیێ و هەلەبجە تووشی کۆرۆنا یێ بوون کو سێ ژ وان ل هەلەبجە نە ئێک ژی ل سلێمانیێ یە.
لدووڤ راگەهاندنا وەزارەتا ساخلەمیێ سەرجەم تووشبوویی بەرکەفتیێن تووشبوویێن پێشی نە.
نوکە هژمارا تووشبوویێن ڤایرۆسێ کۆرۆنا ل هەرێما کوردستانێ گەهشتە 212 کەسان کو 74 کەس ژ وان چێبووینە و دو کەسان ژی گیانێ خوە ژ دەستدایە.
ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا نافخۆ یا هەرێما کوردستانێ د راگەهاندنەکێ دا دبێژیت بۆ دەمێ 48 دەمژمێران هاتنوچوونا ترۆمبێلان و پێیان ب تەمامی دێ هێتە قەدەغە کرن و هەر کەسێ سەرپێچیێ بکەت دێ هێتە سزادان.
بریارا وەزارەتا نافخۆ دەمژمێر 12:00 نیڤرۆیا رۆژا 4-4-2020 دێ هێتە جێبەجێکرن.
وەزارەتا نافخۆ دیارکریە، قه‌ده‌غه‌یا هاتنوچوونێ وه‌ك پێدڤی نەهاتیە جێبه‌جێ كرن، لەوما مە ئەڤ بریارە دەرکرینە:
ئێک: راگرتنا هاتنوچوونا ب ترۆمبێل و پیان ب شێوه‌کێ ته‌مام ل گشت پارێزگەهێن (هه‌ولێر، سلێمانی، دهۆك، هه‌له‌بجه و ئیدارێن سه‌ربه‌خۆ یێن راپه‌رێن و گه‌رمیان و گشت یه‌كێن كارگێڕی) بۆ ماوێ 48 دەمژمێران، هه‌ر كه‌سەکێ سه‌رپێچیێ بكەت پێدڤیە ژ لایێ وان هێزێن ئه‌منی یێن هاتینە راسپاردن ب جێبه‌جێكرنا بڕیارا راگرتنا هاتنچوونێ بهێنە ده‌ستگیر کرن و ترۆمبێلێن وان ده‌ست ب سه‌ردا بهێتە گرتن و لدووڤ قانوونێ دێ رێكاران به‌رامبه‌ری وان گرینە به‌ر.
دو: هه‌ر ئه‌فسه‌ر و كارمه‌ندەکێ سه‌ر ب هێزێن ئاسایشا نافخۆ و ئاسایشێ و وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگەی و ئه‌و هێزێن سه‌ر ب هێزێن ئیتحادی یێن عیراقی و ل ناڤا هه‌رێمێ خزمه‌تێ د‌كه‌ن، ئه‌گه‌ر د ئه‌ركێ فه‌رمیدا نه‌بن و ترۆمبێلێن سه‌ربازی یان ناسناما سه‌ربازی ب كاربینن بۆ شكاندنا قه‌ده‌غه‌یا هاتنوچوونێ پێدڤیە ژ لایێ هێزێن ئه‌منی ڤە بهێنە ده‌ستگیر كرن و ترۆمبێلێن وان ده‌ست ب سه‌رداب بهێتە گرتن و لدوڤ قانوونێ دێ رێكار به‌رامبه‌ر هێنە وەرگرتن و ل هه‌ر پۆستێ و پلەکێ دا بن و پێدڤیە بسه‌لمینن كو د ئه‌ركێ فه‌رمیدانە.
هەروەسا ئەڤ بریارە هەموو وان فەرمانبەر و ستافێ ساخلەمیێ ژی ڤەدگریت یێن کو د ئەرکی دا نەبن.
ب، زنار تۆڤی:
ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا ساخلەمیا هەرێما کوردستانێ تووشبوونا چار کەسێن دیتر ب کۆرۆنا ل هەولێرێ راگەهاند.
د راگەهاندنا وەزارەتا ساخلەمیێ دا هاتیە، ئەو چار تووشبوویە هەموو بەرکەفتیێن تووشبوویەکێ نە ل بەهیەکێ ل گەرەکا کارێز ل هەولێرێ، کو ژنەک و سێ زارۆکن.
ل هەرێما کوردستانێ 208 کەس تووشی ڤایرۆسێ کۆرۆنا یێ بووینە، دو کەسان گیانێ خوە ژ دەستدایە و 68 کەس ژی ساخبووینە.
ئەڤرۆ نیوز:
رێڤه‌به‌رێ گشتی یێ ساخله‌میا پارێزگه‌ها دهوكێ راگەهاند، کو 50% ژ تووشبوویێن کۆرۆنایێ ڤەگەریاینە مال و چ تووشبووییێن کۆرۆنا یێ ل دهۆکێ پێدڤی ب ئامیرێ هەناسەیا دەستکرد نەبووینە.
د. نزار عسمەت، رێڤەبەرێ گشتی یێ ساخلەمی یا پارێزگەها دهۆکێ راگەهاند، شەش تووشبوویێن کۆرۆنا یێ ل دهۆکێ پشتی وەرگرتنا چارەسەریێ ڤەگەریاینە مال و رەوشا هەر شەش کەسێن دیتر ژی بەرەف باشییێ ڤە دچیت و چ تووشبوویی ژی پێدڤی ب ئامیرێ هەناسەیا دەستکرد نەبووینە.
نيشاندان