تیرۆركرنا قونسلێ توركیا د به‌رژه‌وه‌ندا كێ دایه!
محه‌مه‌د چه‌لكی
ل 17 ته‌مووزێ قونسلێ توركیا ل هه‌ولێرێ هاته تیرۆكرن، به‌ری ده‌سته‌سه‌ركرنا وان كه‌سێن ئه‌ڤ كریاره ئه‌نجامدای, گه‌له‌ك كه‌س و مالپه‌رێن تۆرێن جڤاكی بزاڤ دكرن ڤێ كریارێ ب لاڕێ دا ببن و ب هندێ ژی نه‌ڕاوه‌ستان، به‌لكو وه‌ك شكۆیه‌كا نه‌ته‌وی و سه‌رفرازی بۆ لایه‌نێ ئه‌نجامدای هه‌ژمارتن! هه‌لبه‌ت هه‌ر كه‌س و لایه‌نه‌ك یێ ئازاده چاوا ل روودانان دمه‌یزنت و شرۆڤه بكه‌ت، لێ هه‌ژمارتنا كریارێن تیرۆری ب شكۆمه‌ندی، ئه‌ڤه ته‌نێ كۆله‌واریا سیاسی و ل به‌رچاڤنه‌گرتنا ره‌وشا ئه‌و كریار تێدا هاتیه ئه‌نجامدان، دهێته هه‌ژمارتن به‌لكو پاساو (موبه‌رر) ڤه‌دیتنه بۆ هه‌ر كارڤه‌دانه‌كا زیانبه‌خش یا ژ ئه‌نجامێ وێ كریارێ ڤه په‌یدا دبت.
ره‌وشا ئه‌ڤرۆ هه‌رێما كوردستانێ تێدا ده‌رباز دبت یا پر هه‌ستیاره و ڤه‌مانا وێ وه‌ك هێلیڤانك بۆ ده‌وله‌تا كوردی یا پاشه‌رۆژێ به‌رپرسیاریا هه‌موو لایه‌نێن سیاسی و جڤاكێ كورده‌ستانێ یه. روودانێن ب له‌ز یێن ده‌ڤه‌را رۆژهه‌ڵاتا ناڤین و گرژیا د نابه‌ینا توركیا ـ ئه‌مریكا و رۆژئاڤا، ئیران ـ ئه‌مریكا و رۆژئاڤا و پرانیا وه‌ڵاتێن عه‌ره‌بی دا باندۆره‌كا مه‌زن ل نه‌خشێ سیاسیێ ده‌ڤه‌رێ دێ هێلت و ل گۆره‌ی ڤه‌رێژێن ژ ڤان گرژیان په‌یدا دبن وێ نه‌خشێ رۆژهه‌ڵاته‌كا ناڤین یا جودا دێ هێته شكه‌ڤێ و هه‌رێما كوردستانێ خالا هه‌ری بێهێزه د ڤێ هه‌ڤكێشێ دا ئه‌و ژی سه‌ده‌مێن جیۆپۆلیتیكا هه‌رێما كوردستانێ یه و پارڤه‌بوونا وێ ب سه‌ر چه‌ند ده‌وله‌تێن سیسته‌م جودا و ڤه‌خواندێن جودا هه‌ین بۆ پرسا كوردی، هه‌لبه‌ت ته‌ڤ ژی دژی سه‌ربه‌خۆیا هه‌رێما كوردستانێنه وه‌ك هه‌رێمه‌كا فیدڕال.
هه‌تا نوكه حوكمه‌تێن ئێك ل په‌ی ئێكێن هه‌رێما كوردستانێ و ب ڤێ حوكمه‌تا نوو ڤه ژی هه‌موو شیانێن خوه دانه خه‌بتاندن خوه ژ ده‌ستێوه‌ردانا ناڤ كێشێن ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ خوه دوور ڕابگرت و بێلایه‌ن مایه، هه‌لبه‌ت ئه‌ڤه نه داگێڕانه بۆ داگیركه‌ران وه‌ك هنده‌ك لایه‌نێن پۆپۆلیست و چه‌پڕه‌و و …تد دده‌نه‌هه‌ژمارتن، به‌لكو پاراستنا هه‌رێما كوردستانێ یه و خوه دوور ڕاگرتنه ژ ئالۆزبوونا كێشه‌یان و ژ بن كونترۆل ده‌ركه‌فتنێ و ته‌ڕ و هشك پێكڤه بهێنه سۆتن.
تیرۆركرنا قونسلێ توركیا ل هه‌ولێرێ د ڤی ده‌می دا (دڤێت نه‌هێت ژبیركرن كو رێگرتن ل كریارێن تیرۆری كاره‌ك ب زه‌حمه‌ته و ب كێمانی بۆ حوكمه‌تێ نازڤڕت) ئه‌وێن ئه‌نجامدای چه‌ند مه‌ره‌م پێ هه‌نه:
• ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه:
تێكدانا ره‌وشا ئارامیا كوردستانێ و وێ كۆده‌نگیا هه‌یی ل سه‌ر دامه‌زراندنا كابینا نوو بۆ ده‌ربازكرنا ڤان قه‌یرانێن ئابووری، سیاسی، رێڤه‌به‌ری و گه‌نده‌لیێ یێن به‌رووكا حوكمه‌تێ گرتین و نه‌هێلانا شوونوارێن شه‌رێ تیرۆرێ و ڤه‌ژاندنا ئابوورێ كوردستانێ ب ڕاكێشانا سه‌رمایێ بیانی و ڤه‌ژاندنا كه‌رتێ تایبه‌ت. بازار پێدڤی كه‌شێ ئارام و ئازاد هه‌یه دا بكارت كاربكه‌ت، هه‌ر جهێ ئارام سه‌رمایه‌دار قه‌ستا وی جهی دكه‌ن.
خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك هیڤی ل سه‌ر كابینا رێزدار مه‌سروور بارزانی ئاڤاكرنه و ئه‌ڤه ژی ڤه‌دگه‌رت بۆ كه‌ساتیا رێزداری كو مرۆڤه‌ك جدی و ده‌ستپاكه و رۆلێ جه‌نابێ وی د به‌رقه‌راكرنا ئارامیێ ل هه‌رێما كوردستانێ دا یێ به‌رچاڤه.
2- ل سه‌ر ئاستێ ده‌ڤه‌رێ:
ئالۆزو یێن ل كه‌نداڤێ (فارس ـ عه‌ره‌ب)ی ل به‌ر په‌قینێنه و ئه‌گه‌رێن شه‌ره‌كێ مه‌زن دبه‌رهه‌ڤن ل نابه‌ینا ئه‌مریكا و هه‌ڤالبه‌ندێن وێ دژی ئیرانێ، سه‌ره‌ڕای نه‌قۆله‌یێن ئیرانێ ئه‌مریكا شیایه هه‌ستێن خوه بكه‌ته د به‌فرینكێ دا(سه‌لاجه) لێ هه‌تا كه‌نگی دێ شێت ئارام بت و مسته‌ر ترامپ یێ پێگۆتیه ب ده‌ركرنا بریارێن سه‌رپلكی و ها ته دیت رپێن ژبنێ گوهێ ئیرانێ. ل ئالێ دن توركیا یا شه‌رێ ده‌می دكه‌ت كو خوه ژ عه‌مبارگۆیا قۆلپا ناتۆ وب تایبه‌ت یائه‌مریكا بپارێزت و ئه‌نجامێن ژ شه‌رێ ناڤخوه‌یێ سووریا په‌یدا دبن و وه‌ك دیار دێ ستاتۆیه‌كا وه‌كو هه‌رێما كوردستانێ هێته شكه‌ڤا كوردی كو بۆ توركیا ئه‌ڤه مرنه‌كا هێدیه و نه‌جهێ قه‌بوولكرنێ یه، بۆ پێك نه‌هاتنا ڤی ستاتۆی توركیا بنێ هاونان كون دكه‌ت و جار ل گه‌ل روسیا هه‌ڤپه‌یمانه و جار ل گه‌ل ئه‌مریكا و جار دلنه‌وازیا رژێما ئه‌دسه‌دێ دكتاتۆر دكه‌ت. ته‌ڤ ژی بۆ هندێ یه دا رێكێ ل دروستبوونا ستاتۆیه‌كه دن ئێ كوردی بگرت.
ئیران ـ توركیا ل سه‌ر هێلا په‌یدابوونا ساتۆیه‌كا كوردی هه‌ڤ ئاوازن و ته‌ڤ كارتێن خوه پێكڤه دده‌ن خه‌بتاندن و ئه‌ڤرۆ په‌كه‌كه و باسكێ ئیسلاما سیاسی ل دژی هه‌رێما كوردستانێ و نه‌خشێ ستاتۆیا ئاینده ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دده‌ن ئازراندن. ئه‌نجامدانا كریارا تیرۆركرنا قونسلێ توركیا په‌كه‌كێ ب فیتا ئیرانێ و ئاگه‌هیا ده‌وله‌تا توركی ئه‌نجامدایه دا حوكمه‌تا رێزدار مه‌سروور بارزانی ئیحراج بكه‌ت به‌رامبه‌ری وێ متمانا رێزداری هه‌ی ل سه‌ر ئاستێ ناڤنه‌ته‌وی و ناڤخوه‌یی و بزاڤێن پێكئینانا حوكمه‌ته‌كا ب هێز و ئابووره‌كا گه‌شه‌دار.
ئه‌ڤه ده‌مه‌كێ درێژه په‌كه‌كه ل دژی حوكمه‌تا هه‌رێمێ ته‌ڤگه‌رێ دكه‌ت و هێرشێن تۆند و ناڕه‌وا دكه‌ته سه‌ر و به‌رده‌وام كێشه‌یان بۆ دروست دكه‌ت و شیانێن خوه ته‌ڤ ل سه‌ر سنوورێ توركیا ـ هه‌رێما كوردستان (عیراقێ) چڕكرنه دا هێجه‌تێ بده‌ت ده‌وله‌تا توركیا سنوورێ هه‌رێمێ ببه‌زینت.
ژ ئه‌نجامێ ڤێ سیاسه‌تا شاشا په‌كه‌كێ ب هه‌زاران گوندێن سنووری هاتنه ڤاله‌كرن ژبلی بارگرانی بۆ باژێران و ئاریشێن نیشته‌جهكرن و بلندبوونا بهایێ خانی و كرێیا خانیان، ئاریشا بێكاری و بێبه‌هربوونا ئابوورێ كوردستانێ ژ گه‌شتیاران چونكو ئه‌و ده‌ڤه‌رێن هاتینه ڤاله‌كرن ته‌ڤ د گه‌شتیارینه.
تیرۆركرنا قونسلێ توركیا نه د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردان دایه، به‌لكو خزمه‌تا ئه‌نجندا ئیران ـ توركیا دكه‌ت و بزاڤه‌كه بۆ بێهێزكرنا پێگه‌هێ كوردان ل ده‌ڤه‌رێ.
