خانه‌نشینێ سنێله
كورته چیرۆك
ته‌حسین ناڤشكی
ل وێ سه‌ره‌پاییزێ، ل ژێر تیڕۆژكێن چاڤێ ڕۆژا، د ناڤ پرتومرتێن عه‌ڤری ڕا به‌ره‌ف مێلاكا ئه‌سمانی دچت، ل به‌ر ده‌رگه‌هێ ڕێڤه‌به‌رییا گشتی ژ ته‌كسییێ په‌یا بوو و باده‌كا معامه‌له‌یان دا به‌ر سینگێ خوه و هند دیت ترومبێله‌كا سپی یا بلند ل پێشیا وی راوه‌ستا و ب دیتنا وی قه‌یره‌كچه‌كا موحه‌جیبه و چاڤێن وێ به‌رچاڤكا پاراستن ژ هه‌تاڤێ ژێ په‌یا بوو و ترومبێل ب كۆنترۆلی دائێخست و چانته‌كێ خوه كره ملێ خوه و وی ژی فایلا خوه دا به‌ر سینگێ خوه، مینا قازه‌كا ل به‌ر ده‌ریا وانێ مه‌زن بوویی، به‌ره‌ف سازییێ چوو. ئه‌وی به‌رچاڤكێن خوه یێن نۆژداری بۆ چێ كرین، ل به‌ر چاڤێن خوه باش دورست كرن و زكێ وی ل پێشییێ چوو و كه‌فته شووپا وێ و چاڤێن وی ژ لاشێ وێ یێ د بن عه‌بایی خه‌لیجی ڤه دله‌یزت ڤه‌نه‌بوون. ده‌مێ پتر نێزیكی وێ بوویی و بێهنا گولاڤا ژێ دفڕت تژی خمخمكێن وی كری، پتر خوه ژ بیرڤه كر و مینا سیبه‌را وێ پێڤه هاته گرێ دان و هه‌ر تێ نه‌ئینا ده‌رێ كو كورسییا فه‌رمانبه‌رێ پرسگه‌هێ یا ڤالا یه و ژ ده‌رگه‌هێ دویێ ژی ده‌رباس بوون و هند خوه دیت یێ د پرسگه‌ها ڕێڤه‌به‌رێ گشتی ڤه و خودانا عه‌بایێ خه‌لیجی و ده‌رسۆك ل سه‌ر ده‌رسۆكێ كریه كۆفییا بالكێش، پشتی سلاڤێ، ئێكسه‌ر رێڤه‌به‌رێ نڤیسینگه‌ها رێڤه‌به‌رێ گشتی ب به‌رڤه رابوو و خوه بۆ وێ شكاند و ده‌رگه‌هێ ڕێڤه‌به‌ری بۆ ڤه‌كر و چوو د ژۆرڤه. وی ژی هه‌ول دا كو ل دووڤ بچت و سكرتێرێ ڕێڤه‌به‌ری ده‌رگه‌هـ گرت و گۆت:
ـ كه‌ره‌م كه سه‌یدا.
سه‌یدایێ هێشتا ب دورستی هشێن وی نه‌هاتینه سه‌ری:
– برا من ژی گۆت دێ چمه د ژۆرڤه.
رێڤه‌به‌رێ نڤیسینگه‌هێ، باده‌كا معامه‌له‌یێن وی ژێ وه‌رگرتن و چاڤچه‌رینه‌ك لێ كر و گۆت:
– سه‌یدا، ئه‌ڤه ده‌ستپێكا معامه‌له‌یێن خانه‌نشینییا ته نه، ئه‌ڤه مه‌كه‌ته‌با جه‌نابێ رێڤه‌به‌رێ گشتی یه، قۆناغا دوماهییێ به‌ری بچنه وه‌زاره‌تێ دێ ئینیه ده‌ف جه‌نابێ رێڤه‌به‌ری دا بۆ ته ئێمزا كت. نوكه تو دێ چی ژ ده‌ف عه‌رزوحالچی ده‌ست پێ كی.
چو ب سه‌یدایی خانه‌نشین نه‌ما، ژ بلی داخوازییا لێبۆرینێ و سوپاسییێ و ئاڤرییه‌كا تژی پرس ل ده‌رگه‌هێ گرتی یێ ڕێڤه‌به‌ر گشتی دا و گۆمان بۆ رێڤه‌به‌رێ نڤیسێنگه‌هێ ژی چێ كر.
*
سه‌یدایێ خانه‌نشین، ب وان سه‌ر و دلان ڤه زڤڕی و به‌ره‌ف عه‌رزۆحالچی ڤه چوو دا بۆ خوه عه‌ریزه‌یه‌كێ بدت، دا كو قۆناغا نوو یا خانه‌نشینیێ ژ ژییێ خوه ده‌ست پێ بكت. د وێ ڕه‌وشێ دا، ئه‌و هه‌تا گه‌هشتیه ده‌ف عه‌رزۆحالچی، د دلێ خوه دا دگۆت: ((وه‌ی هه‌وار ئه‌و چ عه‌ترا هند خوه‌ش بوو وێ خاتوونێ ل خوه كری؟! ئه‌و ژی چو نه، باشه هه‌كه له‌شێ وێ وه‌سا د بن عه‌بای ڤه، وه‌سا د نه‌رم و نازك بن، پا نوكه وه‌كی دی د چه‌وانن؟! دی بلا هرچێ من ژی هۆسا بێهنێن خوه‌ش ل خوه كربانه، ما ئه‌ز دا هۆسا زوو پیر بم؟ خوه‌شترین بهێن بێهنێن سیر و پیڤازانه)). عه‌رزۆحالچییێ ل پشت مێزه‌یێ ژێهه‌ل ته‌ماشه دكه‌تێ، ب ده‌نگه‌كێ ژ سینۆرێ خوه ده‌ركه‌فتی، سه‌یدایێ كه‌ڕاخ دندل حوزنی ژ وان هزر و گۆمانان زڤڕاند و پاشی عه‌رزۆحالچی داخواز ژێ كر به‌رانبه‌ر وی ڕوونت. كه‌راخ روونشت و نه‌ڕوونشت، عه‌رزۆحالچی كره تڕانه و ل ئاخفتنا خوه زێده كر:
– سه‌یدا، گه‌له‌ك خه‌ما نه‌خوه، دونیا ب به‌ر چو ناكه‌ڤت، هه‌كه مووچه‌یێ مرۆڤی یێ باش بت، خێرا خودێ یه. تو هزر كه، ئه‌ز ژی ئه‌ڤه دو ساله ته‌قاعد بوویمه، لێ مووچێ من تێرا كرییا من ناكت، خودێ ژ سه‌یدایێ ڕێڤه‌به‌ر ڕازی بت، جامێری ڕێ دایه من، بۆ خوه بهێم ل ڤێرێ عه‌ریزان بنڤیسم، نیعه‌مه‌تا خودێ یه، هه‌رۆژ خودێ رزقه‌كی ژێ چێ دكت.
ئاخفتنا عه‌رزۆحالچی باوه‌رنه‌كری ژ سه‌یدای بهیستی:
– ئه‌رێ سه‌یدا، گرنگ مرۆڤ عه‌تر و ریحێن بێهنخوه‌ش ل خوه بكت.
عه‌رزۆحالچی ب نێڕینه‌كا تژی پرس ته‌ماشه‌ی سه‌یدایێ كه‌ڕاخ كر و ئاخفتنا ڤیای بێژتێ: ((سه‌یدا، ئه‌ڤه تو چ دبێژی؟!)) پاشڤه بر و داخوازییا به‌لگه‌یێن خانه‌نشینكرنێ ژێ كر و سه‌رێ خوه هه‌ژاند و ده‌ست ب نڤیسینا عه‌ریزه‌یێ كر و ره‌فتارێن وی د ئاخفتن كو ئه‌و وه‌سا یێ ناما خوه دگه‌هینت كو یێ ژ وی گه‌مشۆتر ئه‌و پیره‌مێره یێ هه‌تا دمرت هه‌ر سنێله دمینت.
