خواندنەكا كورت بۆ رۆمانا (بەرچاڤكا جادویی)
ئامێدیێ، محمود نهێلی
ئێك ژ پێشمەرگەیێن شۆڕەشا ئیلۆن و گولانێ بۆ رۆژنامەیا ئەڤرۆ بەحسێ سەردەمێن شۆڕەشێ دكەت و دیار كر ئەو دشیان ب وان چەكێن وان هەی بەرسینگێ تانكێن دوژمنی بگرن، و بشكێنن و من گەلەك شەران پشكداری كریە و چار جاران بریندار بوویمە.
زاهر زێرو مێزی ژ دایكبوویێ سالا 1951 یە، بۆ رۆژنامەیا ئەڤرۆ گۆت: ئەو ل گەل هەژمارەكا دی یا خەلكێ گوندێ وان ل سالا 1967 هێشتا ل دەسپێكا گەنجاتیێ گەهشتینە رێزێن شۆڕەشێ، و چوویە بێتواتە و پەیوەندی ب زەینەل كریادێری و شابەندەر رێكانی كریە، و هەر د وێ سالێ دا ئەم توشی چەندین شەڕێن گران بووینە و زێدەباری وێ ئێكێ ئەو د هەیاما ڤان شەران دا چار جاران بریندار بوویە، لێ پرانیا شەرێن خوە ل گەل رژێما ئیراقێ سەركەفتینە و دوژمن شكاندیە.
زاهر زێرو دبێژیت: دەڤەرەكا هەی وێڤەی بێتواتێ دبێژنێ (هندكێ) ، ل دووڤ زانیاریێن گەهشتیە بەردەستێ پێشمەرگەی كو دێ هێزەكا دوژمنی هێرشێ كەتە سەر وی جهی و گۆتە مە دڤێت هوون گەلەك د هشیاربن ، زەینەل گۆتە من تو هەڤالێن خوە هەرنە وێ زێنیا هنداڤی هندكێ و جه بەردان نینە حەتا كەتەك ژ مە نەمینت.
هەروەسا گۆت: ل دەشتا بیتنێ دورێن هەشتێ تانكا یێن لێ كو دكەڤیتە دانگ مەدا، ئەم یێن هنداڤی وان، وان تانكا تەقە ل مە دكر و مە ژی ب توپان بەرسڤا وان د دا و د وی شەری دا دو هەڤالێن مە بریندار بوون و لێ ئەم شیان تا سپێدی شەری بكەین و دوژمنی بشكێنین.
پێشمەرگەیێ هەردو شۆرەشان دیاركر، نەهـ هەیڤ و 15 رۆژان ئەم ماینە ل وێرێ بێی كو چ مۆلەتەكێ یان بهێنڤەدانەكێ وەربگرین.
و گۆت: مە جارەكێ بو پرسەكا ڤەگوهاستنێ سەرەدانا نەمر مەلا موستەفا بارزانی كریە ل دیلمان و كەس نەشێت بچیتە دەڤ ئیلا ب نڤیسار بیت و دەمێ من دیتی ئەو حەمیدێ بیری ل گەلێك بوون، و ب رێكێ دچون و پشتی مە خوە گەهاندیە حەمیدێ بیرێ و سەحكرە نڤیسارا مە و گۆتە مە هوون هاتنە ڤەگوهاستن و گۆت: سوبەهی وەرنە كەمپێ ئەز و مەلا موستەفا دێ ل وێرێ بین و رۆژا پاشتر ئەم ب كەیف بووین و ئەم چوینە دەڤ خودێ ژێ رازی مەلا موستەفای و پشتی سەحكریە بابەتێ مە دەستخوەشی ل مە كر، و گۆتە مە هەرنە بێتواتە ل گەل قەنجوی و زەینەلی و هەروەسا عەلی شەعبان و حەسەن هەرنی یێن ل وێرێ.
و دیاركر، پشتی ئەم چوینە گەل زەینەل هەر هنگی شەرەكێ مەزن چێبو و ب هەشتێ تانكان دوژمنی هێرشی مە كرن، وگۆت: هندەك هەڤالێن مە چونە هندەكی ل هنداڤا دوژمنی، كەسەكی دی هەبوو ل گەل مە، ناڤێ وی مەهدی بوو یێ دوسكی ژێری بوو ، راستی پێشمەرگەیەكی زیرەك بوو و كەڤرەكێ مەزن هەبوو وەسا چێكربی ب دوشكێ رەخێن بەری دزڤری و رۆژێ چار فرۆكان هێرش دكرێ نەشیان چ لێ بكەن.
و گۆت: 17 لق هاتن داكو دوژمن بێتواتێ نەستینن و نەكەڤیتە د دەسێن وانا دا ، د دەمەكی دا وان هێرشی مە كر ، مە ژی بەرسڤ دا و ئەو ب تانكان بوون و ئەم ژی ب چەكێن سڤك بووین تا گەهشتیە دەڤ مە و شكەستن كەفتە هەر هەڤدە لقان بتنێ زەینل و چار هەڤالێن خوە مانە وی بستی ڕا و دوژمن گەهشتە جهێ مە ، و ب دوشكێ وی پێشمەرگەی تەقە ل تانكان دكر، و گۆلەیەكا دوشكێ ب سینگێ شوفێرێ تانكی كەفت و د نیڤەكی را قەدكر، ئەو بوو یێ ئاگر بەردایە كەپرێ و ل گەل هندێ شكەستن كەفتە هەر هەشتێ تانكێن دیتر و ئێك گۆلەیا دی نەهاڤێت لێ زیانێن مادی گەهشتنە كەپرو و مەرجەبێن مە یێن چەكی، هەر چەندە مە زیانێن گیانی نەبوون و زیانێن مادی هەبوون لێ ئەم شیان دوژمنی بشكێنین خوە حەتا دەستخوەشی بو مە ژلایێ مەلا موستەفا بارزانی بو مە هات و تایبەت بو زەینەل كریادێری.
زاهر زێروی گۆت: جارەكی ژی ئەز ل پشتا چیایێ كورەژی بریندار بووم ل دوماهیا بهارا سالا 1988 ێ دەمێ مە بەرسینگێ دوژمنان گرتی كو نەهێلن ب سەر پێ شمەرگەیان دا بهێن و دەمێ شەڤێ ئەم دا نڤین دو ژ هەڤالێن مە بەتەنی نەبوو تێدا بنڤیت و ئێك ژ وانا تۆرە بوو و ئاگر هەلكر و هەر زوو مە ڤەمراند ژی لێ جهێ مە هاتە دیتن و بو من گومان چێبوو و من گۆتێ دێ دو دوە زێرەڤانیێ كەین، و دمێ زێرەڤانیا من و هەڤالەكی، ل نێزیك كانیكی بەر گڤێر بوون و هەڤالێ من گۆت تەقێ لێ بكەین من گۆتێ نە دێ هەڤالێن مە یێن دی ترسن و پشتی زێرڤانیا مە تمام بووی، ئەم چووینە سەر هەموو خالێن خوە و مە ئاگەهدار كرن كو دهشیاربن و پشتی ئەم هاتینە جهێ خوە، ل گەل هەلاتنا رۆژێ هێرشی مە كر و سێ ئارپێچی پێكڤە ل ئاگرێ مە دان، ئەز و بەهجەت و ناسر و سەوری یێ میكائیل و عەزیز ئەم هەموو بریندار بووین، و ب برینداری ڤە مە بەرسینگێ وان گرتن و مە شەر كر، و ئەم شیان دوژمنی بشكێنین و پتر ژ دو دەمژمێران مە شەركر كو بتنێ ئەم نەه پێشمەرگە بووین و ئەم پێنج یێن بریندار بووین و چار یێن دروست بوون و دەمێ وان دیتی مە قوپێ سەری گرتی ئەوان خوە دا بەر گری دا و پێشمەرگەیەكی مە یێ نێروە سیتو ناڤێ وە عوبەیدە ، ئەوی بتنێ حەفت ئارپێچی یێن هاڤێتینێ و گەلەگ جهێن وی یێن بریندار بووین .
و ئەم چووینە دەڤ وی و گەل هندێ مە دیت سماهیلێ ئەرتیسی هات گەلەكێ زیرەك بوو و هەڤالەكێ مە گەهشتە دەڤ بەهجەت كو گەلەك یێ بریندار بوو و ئەم شیان دوژمنی بشكێن كو هەژمارەكا زۆرا جاش و لەشكری بوون ، بریندارێن مە بوونە شەش و و پاشان ناسر گیانێ خوە ژ دەست دا و شەهید بوو و دووڤ دا دەوار ئینان و ئەم ل دەوارا سیاركرین و بەرڤ لژنا گۆلان هاتینە ڤەگوهاستن بو چارەسەریێ هەشت قولپ ل تەنیشتا من دان و پشتی هەیڤەكێ ل بن چاڤدێریا نوشداری دا ئەم نەچێبوینە ڤە و گۆتن دڤێن ببنە ئیرانێ و ب رێكا ئیرانێ ڤە ئەم چووین و گەهشتینە دولا گەلی رەش ، حەمێدی بیری ل وێرێ بوو و رژێمێ كیمیا هاڤێتە سین و زەهران چ ئاژەلەكێ وێ دەڤەرێ نەهێلا و كوشتن ژ بەر كێمیایێ.
و ئەم چووینە سرتەكێ 65 پیشمەرگەیێن مەفرەزەیا حەجیێ بێروخی ل وێرێ بوون و خوە ئێك نەشێت قەلەمی بنڤیسیت كەفتبوونە بن كارتێكرنا چەكێ كیمیایی و گۆتن ئەم ژن و مێرا ژێك جودا ناكەین و ل زێوا ئیرانێ ل هەوارێ هاتن و هەموو برنە ئورمیێ و نوكە ژی دو ژ وانا نەچێبینە ڤە و یێن تەهران چارەسەریێ وەردگرن.
زاهر مێزێ زێدەتر گۆت: ل چیایێ ماكوكێ ژی جارەكی ئەز بریندار بووم هەر ل سالێن شێستان دا و گەلەك ساجمە نوكە ژی د لەشێ من داینە و نەشێم ب دروستی نڤێژێ بكەم و هەرەوسا ل شەرێ نافخوە ژی ئەز جارەكی بریندار بوومە.
و گۆت: دمێ ئەنفالان ئەز ل ئیرانێ بووم و خێزانێن مە كوردستانێ بوون وگۆتنە مە پێدڤیە هوون دووڤ خێزانێن خوە را بچن و ئەم چووینە ئەرتوش ناڤ خێزانێن مە و وان بەری هنگی تازیا مە دانا بوو وەسا هزر دكر كو ئەم ب چەكێ كێمیایی یێن مرین وسا هاتبوونە زانین.
و دیار كر، پشتی ئەو چووینە گەڤەرێ و چوینە ئیرانێ و پشتی سەرهەلدانێ ڤەگەریاینە هەرێما كوردستانێ و گۆت : هنگی هەموویا شۆرەش دكر كو ب دروستی چێببیت لێ چێنابیت چونكە ئەم هەموو دوژمنێن ئێكین و دیار كر، چ جار كورد نابنە دەولەت تا نەبنە ئێك و پێدڤیە ئەم ببینە ئێك و ئێك دەست بین بو وێ ئێكێ بگەهینیە مافین خوە یێن رەوا.
ئاشكرا كر، دەمێ ئەنفالان ئەو ل ئیرانێ بوون خودێ وان رۆژان زارۆیەك دابوو خێزانا من و یێن بێ خودان بوون برازایەكی من ئەو زارۆك هەلگرت بوو و دئینا ب رێڤە دانا بوو و هێلا بوو هیڤیا خێزانا من و هەردوویان هێلا بوو و ب دووراتیا دەه كێلومەرتن شنی جارەكا دی ڤەگەریان چوون ئیناڤە، لێ سوپاس بو خودێ نوكە خوەشە و بەرفرەهیە بتنێ تشتەك یێ ل مە كێمە ئەو ژی ئێكگرتن و ئێك رێزیە.