زاگرۆس به‌رواری
د وه‌لاتێن دیمۆكراسی و ئازادی و خودان دستوور بن.! گه‌شه‌كرنا ره‌وشه‌نبیری و په‌روه‌ردێ و جڤاكێ و ئابووری و.. هتد. تێدا یا به‌رده‌وام بیت، گومان تیدا نینه‌! گوهۆرینێن سیاسی ژی دێ د ناڤ ڤێ گه‌شه‌كرنێ دا هه‌بن.
هه‌لبه‌ت وه‌لاتێ مه‌ ب مۆزایك و ئه‌رد نیگاری و خوه‌زایا خوه‌، قاده‌كا به‌رهه‌ڤه‌ بۆ ڤان خالێن مه‌ ئاماژه‌ پێكرین، كه‌سێن هزرێ د سه‌ركه‌فتنا خوه‌ دا دكه‌ن! د وه‌لاتان دا، دڤێت ب بنه‌ ده‌ستهه‌لاتدار و بێنه‌ سه‌ر كورسیێ بریارێ.!
هنده‌ك خه‌بات و تێكۆشین و پراكتیك پێدڤیه‌، پارت و ئالیێن ل وه‌لاتێ مه‌ د ده‌ستهه‌لاتێ دا، ژ خوه‌ باگره‌وه‌ندێ وان یێ دیاره‌، ژ خه‌باتا چیان و پێشه‌نگیا ته‌ڤگه‌را ئازادیخوازیا كوردی ب سالان د قاد و چه‌په‌رێن به‌ره‌ڤانیكرن ژ ماف ئارمانجێن ملله‌تێ كورد كرینه‌ حه‌تا گه‌هیشتینه‌ هنده‌ك ژ وان ئارمانج و دوروشمان!
لێ نفشێ پشتی وان ئه‌گه‌ر وه‌كوو ئۆپۆزسیۆن بێنه‌ د مه‌یدانا هه‌ڤركی و سیاسه‌تێ دا! هه‌لبه‌ت هنده‌ك كار و خه‌باتێن جودا (جێواز)بن ژ وان. چونكو شێوازێ خه‌بات و تێكۆشینێ ژی یێ هاتیه‌ گوهۆرین، د وی واری دا! ئه‌و ژی نه‌چار و د پێدڤینه‌ شێوازه‌كێ تایبه‌ت بگرنه‌ به‌ر، دا بگه‌هنه‌ بلنداهیا ده‌ستهه‌لاتێ.
ئێك:د پێنگاڤا ده‌سپێكێ و د ده‌مه‌كێ نێزیكدا ئه‌و كۆما خوه‌دی پرۆژه‌، خوه‌ بده‌ته‌ ناسكرن د ناڤ جه‌ماور و فه‌رمیه‌تێ دا. دو: ل پشت وان ئابووریه‌كا ب هێز هه‌بیت! سێ: مه‌دیا راگه‌هاندن. چار: هه‌موو ژی ژ ده‌ستهه‌لاتێ جوداتر و جێوازتر بن.
بۆ نموونه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌م ته‌ماشه‌ی سه‌رۆكێ جولانه‌وه‌یا نه‌وه‌ی نوێ (ڤه‌لڤینا نفشێ نوی) بكه‌ین؟ دێ بۆ مه‌ ب روهنی خوه‌یا بیت، ل ده‌سپێكێ ب هنده‌ك رێكان خوه‌ دایه‌ ناسكرن، كو بوویه‌ هه‌ڤال و هه‌ڤپشك ل گه‌ل هنده‌ك سیاسیان د بیاڤێن ئابووری و سه‌رمایه‌داریێ دا و وه‌كو سه‌رمایه‌داره‌ك خوه‌ دایه‌ دیاركرن و پێناسه‌كرن.
هه‌لبه‌ت دا كو پرۆژه‌یێ وی یێ سه‌ره‌كی بێته‌ د پراكتیكێ دا، د ناڤ پرۆژێ وی دا ئاڤاكرنا كۆمپانیا نالیا بوو، ژ بۆ هنده‌ك ئارمانجێن مه‌زنتر و پرۆژێ خوه‌ به‌رفره‌هتر لێ بكه‌ت، و ب رێیا كۆمپانیا خوه‌ شیا هه‌ست و سۆزێن هنده‌ك به‌رپرس و سیاسیێن گه‌نده‌ل بۆ خوه‌ بكێشیت و سه‌رمایه‌ و داهاتێ وان د ناڤا كۆمپانیا خوه‌ دا سپێبكه‌ت.
هه‌لبه‌ت ب رێیا كۆمپانیێ و ڤی ئابووریێ مه‌زن ل به‌ر ده‌ستێ وی، شیا بێته‌ د خالا سه‌ركی ئه‌وا وی ئارمانج پێهه‌ی، كو د بیت گه‌له‌ك وه‌لاتێن ده‌ور و پشت و یین دوورتر ژی ده‌ست ل گه‌ل هه‌بیت ژ خوه‌ به‌غدا ب رۆهنی پشته‌ڤان بوو، ژ بۆ خه‌بات و تیكۆشینا سیاسی و ئاڤاكرنا پارتیه‌كێ ل سه‌ر سۆز و هه‌ستێن خۆرت و لاوێن نوی گه‌هشتی و هنده‌ك ب ناڤ سیاسیێن توره‌ و به‌رژه‌وه‌ندپه‌رست.
تۆره‌كا مه‌زن یا راگه‌هاندنێ ژی دامه‌زراند، ژ ئالیێن سیاسی جڤاكی ره‌وشه‌نبیری، ئۆل ژی تێكه‌لی ڤان مژاران كر و ب سه‌دان خۆرت و لاو وه‌كو خۆبه‌خش و د پشترا بكه‌ته‌ خودان مووچه‌ ل خوه‌ جڤاندن.
هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ كارێن وی ب جوداهیه‌كا دی ل گه‌ل پارت و ئالیێن ده‌ستهه‌لاتدار كو سوود ژ هنده‌ك ڤالاهیێن وان وه‌رگرتن.
بۆ نموونه‌: د ئالیێن سیسته‌می راگه‌هاندنێ و په‌روه‌ردێ و برێڤه‌برنا پارت و حوكمه‌تێ، دیسا پێگه‌ه و زه‌مینه‌ خۆش بوو! كو هزر ل سه‌ر ئاڤاكرنا پارتیه‌كێ بكه‌ت! پشتی بوویه‌ خوه‌دی ئێك: ئابووریه‌كا ب هێز، دو: راگه‌هاندنه‌كا هه‌ڤچه‌رخ و جودا. سێ: ده‌لیڤێ ئاڤاكرنا پارتیه‌كێ ژی ژ ڤالاهیا كو ل زونا كه‌سك ته‌ڤگه‌را گۆڕان هه‌م بۆ وی و بۆ هه‌ڤالێن وی بوو، خواندنگه‌هه‌ك و ب تایبه‌ت پشتی مرنا رێكخه‌ڕێ ته‌ڤگه‌رێ و سوود وه‌رگرتن ژ هنده‌ك شاشیێن رایه‌دارێن ته‌ڤگه‌رێ و گه‌له‌ك هه‌ڤالێن وان و جه‌ماوه‌رێ وان ژی ب هنده‌ك درووشمان هاتنه‌ فریدان و هه‌ست و سۆزا وان بۆ لایێ خوه‌ ڤه‌كێشان،
لێ یا ئه‌ز دبینم و ب دیتنا من پرۆژێن كو وه‌لاتان سیسته‌مه‌ دكه‌ن و ریفۆرمێن د دیمۆكراسیێ و ده‌ستهه‌لاتێ دا دكه‌ن! گه‌له‌ك دێ یا باش و سه‌ركه‌فتی بیت. لێ ب مه‌رجێ ئۆپۆزسیۆنه‌كا كارا بیت و لانه‌ده‌ت ژ پره‌نسیپێن ئۆپۆزسیۆنبوونێ!
گومان تێدا نینه‌ د په‌رله‌مانی دا، دێ بیته‌ هه‌ڤكاره‌كا مه‌زن بۆ حوكمه‌تێ كو ب گڤاشتنێن وان حوكمه‌ت و كابینه‌یا ل سه‌ر هنده‌ك سۆزان هاتیه‌ ئاڤاكرن! كارنامه‌یا خوه‌ یا ده‌ما هه‌لبژارتنان بێی جووداهی، بێخیته‌ د وارێن پراكتیك و خزمه‌تا جه‌ماوری دا.
ب كوردی و كورتی د هه‌رسێ خالێن مه‌ ئاماژه‌ پێكرین نه‌وه‌ی نوێ نه‌شیا جێوازیا خوه‌ بپارێزیت و جوداهیا خوه‌ و یا ئابووری و كۆمپانیێ بێخیته‌ د خزمه‌تا ملله‌تی دا.! به‌لكو به‌روڤاژی ملله‌ت ئێخسته‌ د خزمه‌تا به‌رژوه‌ندیێن خوه‌ دا، ژ بۆ زێده‌تر ده‌وله‌مه‌ندكرن و ناڤداركرنا مالباتا خوه‌.
لێ دبیت ل هنده‌ك خالان دا ل ڤێره‌ و ئالیه‌كی دی، هنده‌ك كار ل سه‌ر ڤێ ته‌ڤگه‌رێ هاتبیته‌كرن ژ بۆ نه‌شرینكرن و ره‌شكرنا ناڤ و روومه‌تا وێ لێ ئه‌و نه‌بوویه‌ رێگریه‌كا سه‌ره‌كی كو پرۆژێ وێ سه‌رنه‌كه‌ڤیت.
ئانكو باش خوه‌یا بوو نه‌وه‌یا نوێ ژ هنده‌ك كه‌سێن به‌رژه‌وه‌ندپه‌رست مودێله‌كێ مۆدێرن و پێشكه‌فتی و بازرگانیكرنێ ب هه‌ست و ڤیانا ملله‌تێ كورد زێده‌تر نه‌بوویه‌، و ل ده‌سپێكا ته‌مه‌نێ خوه‌ شكه‌ستن ب ئۆپۆزسیۆنه‌كا راسته‌قینه‌ و كارا ئینا.

زاگرۆس به‌روارى

ب دیتنا من وه‌كو چاڤدێره‌ك و خواندنا من بۆ ێاكپارتی و رایه‌دار و ده‌ستهه‌لاتا توركیا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین! د ڤان سالێن ده‌ربازبووی دا، ماسكێ سه‌روچاڤێن وان یێ كه‌فتی و روویێ وان یێ راسته‌قینه‌یێ بو هه‌موو جیهان و زلهیزان خوه‌یا بووی و دێ دیتنا خوه‌، د چه‌ند خاله‌كان دا ئاماژێ پیكه‌م.
1ـ د سالێن ده‌ربازبووی دا كو د ده‌ما بوهارا عه‌ره‌بی دا، ئه‌مریكا دراڤ و پشته‌ڤانیێن ماددی یێن مه‌زن پێشكێشی ئه‌ردوغانی و ده‌ستهه‌لاتا ئاكپارتی كرن. ژ بۆى ل سووریێ هێزه‌كا جهگیر و ئه‌لته‌رناتیفه‌كێ دورست ل جهێ رژێما به‌عسا سووری یا به‌شار ئه‌سه‌دی بهێته‌ د قادا سیاسی دا.
لێ ل جهێ ڤێ چه‌ندێ ئه‌ردوغانی، هێزێن تیرۆرستین وه‌كو داعش. جه‌بهه‌یا ئه‌حرارئه‌لشام. له‌شكرێ ئازاد و گرۆپا چه‌ته‌یین زه‌نگی و هتد… ئاڤاكرن و پشته‌ڤانیه‌كا ل ژێر ماسكا خوه‌یا دوروویاتیێ به‌رده‌وامبوو.
2ـ پاره‌كێ مه‌زن ژ ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا وه‌رگرتن، ژ بۆ رێگرتنا په‌نابه‌رێن ژ سووریێ ژ به‌ر چه‌ته‌یین وێ دره‌ڤیت و د هه‌مان ده‌م دا ژ عیراق و كوردستانێ ژی كو د رێیێن، توركیا را ده‌ربازی ئه‌ورۆپا دبوون نه‌بن.
لێ به‌روڤاژی دراڤ ژێ وه‌رگرت و ب ده‌هان تیرۆرست ژی هنارتنه‌ ئه‌ورۆپا د ناڤ وان ب ناڤ په‌نابه‌رێن كو د چوونه‌ ئه‌ورۆپا.
3ـ ل هه‌مبه‌ری گرتنا ئه‌دلب و هنده‌ك ده‌ڤه‌رێن دی ل سووریێ، سه‌ره‌رای كریزا ئێخستنا باله‌فرا رۆسی لێ ئه‌ردوغانی. ل گه‌ل لێبۆرینێ نیازپاكیا خوه‌ وه‌كو له‌شكره‌كی بۆ رۆسیا دا دیاركرن. و گۆت ئه‌و جهێن ئوپوزسیۆن لێ بیت ئه‌ز دێ گرم و د پشترا راده‌ستی ته‌ و حوكمه‌تا سووریێ كه‌م.
ئه‌وبوو هێرش بره‌ ئه‌دلب و ده‌رودۆرێن وێ و حه‌له‌بێ، چونكو چه‌ته‌یێن گرێدای وێ لێبوون. وه‌كو داعش و ئه‌حرار ئه‌لشام. ئه‌و ده‌ڤه‌ر بێ شه‌ر د چه‌ند رۆژه‌كان دا تركان گرتن.
هه‌لبه‌ت یا دیاربوو چونكو به‌رخوه‌دان نه‌هاته‌كرن، ب ڤێ رییێ ئه‌ردوغانی په‌یوه‌ندی د گه‌ل بۆتین و رۆسیا خۆشكرن و چوو ناڤ ئه‌ردێ سووریا و پاره‌كێ مه‌زن ژی وه‌رگرت و بوونه‌ رێگر ل به‌ر مافێن كوردان. ل وێ پارچێ كو ب رێیێن قانوونى و د چارچووڤێ ده‌وله‌تا سووریێ دا دۆزا كوردی ل ژێر چاڤدێریا لایه‌نێ سیێ بێته‌ چاره‌سه‌ركرن.
پشتی نێزیكی رۆسیا بووی شیان ل ژ ێر چاڤگرتنا رۆسیا و به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا، عه‌فرین ژی پشتی وێ به‌رخوه‌دانا مه‌زن داگیر بكه‌ن.
لێ كه‌نگی دیاربوو كو كورد ل وێ پارچێ نه‌گه‌فن ل سه‌ر چ وه‌لاتان، د شه‌رێ كۆبانێ دا و وی ده‌می دیاربوو كو كورد یێن ل جهێ جیهانێ شه‌رێ تیرۆرا ناڤنه‌ته‌وه‌ی دكه‌ن.
و ب وێ رێیێ په‌یوه‌ندیێن كوردان و زلهێزان چێ بوون و ل سه‌ر وێ دیتنێ هێزێن پێشمه‌رگه‌ی ژی ژ باشوور چوونه‌ رۆژئاڤا بۆ پاراستنا كۆبانێ و دیاربوو كو كورد دێ بنه‌ ده‌رگه‌هێ گوهۆرینان ل ده‌ڤه‌رێ نه‌كو ئه‌ردوغان و رژیما خوه‌.
ڤێجا پشته‌ڤانیێن له‌شكری یێن ئه‌مریكا بۆ كوردان وه‌كر كو راستیا ئه‌ردوغانی دیاربیت. ژ به‌ر هندێ ئه‌ردوغان یێ وه‌كو كه‌سه‌كێ ده‌روونێ وی تێكچووی لێ هاتی.

زاگرۆس به‌روارى
د ڤان سالین ده‌ربازبووی ماسكێ سه‌روچاڤێن وان یێ كه‌فتی و روویێ وان یێ راسته‌قینه‌یێ بۆ هه‌موو جیهان و زلهێزان خوه‌یا بووی و دێ دیتنا خوه‌ د چه‌ند خاله‌كان دا ئاماژێ پیكه‌م:
1ـ ل سالین ده‌ربازبووی كو د ده‌ما بوهارا عه‌ره‌بی دا، ئه‌مریكا دراڤه‌كێ مه‌زن پێشكێشی ئه‌ردوغانی و ده‌ستهه‌لاتا ئاكپارتی كرن. ژ بووی ل سووریێ هێزه‌كا شوونگر وئه‌لته‌رناتیفه‌كێ دورست ل جهێ رژێما به‌عسا سووری به‌شار ئه‌سه‌دی بهێته‌ د قادا سیاسی دا.
لێ ل جهێ ڤێ چه‌ندێ ئه‌ردوغانی، هێزێن تیرۆرستێن وه‌كو داعش، جه‌بهه‌یا ئه‌حرار و شام، له‌شكرێ ئازاد و گرۆپا چه‌ته‌یێن زه‌نگی.. و هتد. ئاڤاكرن و پشته‌ڤانیه‌كا ل ژێر ماسكا خوه‌یا دو روویاتیێ به‌رده‌وام بوو.
2ـ پاره‌كێ مه‌زن ژ ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا وه‌رگرتن، ژ بۆ رێگرتنا په‌نابه‌رێن ژ سووریێ ژ به‌ر چه‌ته‌یێن وێ دره‌ڤیت و د هه‌مان ده‌م دا ژ عیراق و كوردستانێ ژی. كو د رێیێن. توركیا را ده‌ربازی ئه‌ورۆپا نه‌بن.
لێ به‌روڤاژی دراڤ ژی وه‌رگرت و ب ده‌هان تیرۆرست ژی هنارتنه‌ ئه‌ورۆپا د ناڤ وان ب ناڤ په‌نابه‌رێن كو د چوونه‌ ئه‌ورۆپا.
3ـ ل هه‌مبه‌ری گرتنا ئه‌دلب و هنده‌ك ده‌ڤه‌رێن دی ل سووریێ، سه‌ره‌رای كریزا ئێخستنا باله‌فرا رۆسی لێ ئه‌ردوغانی. دگه‌ل لێ بوورینێ نیازپاكیا خوه‌ وه‌كو له‌شكره‌كی بۆ رۆسیا دا دیاركرن. و گۆت: ئه‌و جهێن ئوپوزسیۆن لێ بیت، ئه‌ز دێ گرم و د پشترا راده‌ستی ته‌و حوكمه‌تا سووریێ كه‌م.
ئه‌و بوو هێرش بره‌ ئیدلب و ده‌رودۆرێن وێ و حه‌له‌بێ، چونكو چه‌ته‌یێن گرێدای وێ لێ بوون. وه‌كو داعش و ئه‌حرار ئه‌لشام. ئه‌و ده‌ڤه‌ر بێ شه‌ر د چه‌ند رۆژه‌كان دا توركان گرتن..
چونكو به‌رخوه‌دان نه‌هاته‌كرن، ب ڤێ رییێ ئه‌ردوغانی په‌یوه‌ندی د گه‌ل پۆتین و رۆسیا خۆشكرن و چوو ناڤ ئه‌ردێ سووریا. و پاره‌كێ مه‌زن ژی وه‌رگرت و بوونه‌ رێگر ل به‌ر مافێن كوردان.
پشتی نێزیكی رۆسیا بووی شیان ل ژێر چاڤگرتنا رۆسیا و به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا. عه‌فرین ژی پشتی وێ به‌رخوه‌دانا مه‌زن. داگیر بكه‌ن.
لێ كه‌نگی دیاربوو كو كورد ل وێ پارچێ نه‌گه‌ڤن ل سه‌ر چ وه‌لاتان، د شه‌رێ كۆبانێ دا و وی ده‌می دیاربوو كو كورد یێن ل جهێ جیهانێ شه‌رێ تیرۆرا ناڤنه‌ته‌وه‌ی دكه‌ن.
و ب وێ رییێ په‌یوه‌ندیێن كوردان و زلهێزان چێ بوون. دیاربوو كو كورد دێ بنه‌ ده‌رگه‌هێ گوهۆرینان ل ده‌ڤه‌رێ نه‌كو ئه‌ردوغان و رژێما خوه‌.
ڤێجا پشته‌ڤانیێن له‌شكری یێن ئه‌مریكا بۆ كوردان، وه‌كر كو راستیا ئه‌ردوغانی دیاربیت. ژ به‌ر هندێ ئه‌ردۆغان یێ وه‌كو كه‌سه‌كێ ده‌روونێ وی تێكچووی لێ هاتی.

زاگرۆس به‌روارى
ده‌نگێ هه‌ر كورده‌كى ل گه‌ل ده‌نگێ خوه‌نیشاده‌رانه‌ و ئه‌م پشته‌ڤانێن خواسته‌ك و داخۆیانیا وانین! ئه‌وێن ژ به‌ر بومبه‌بارانا باله‌فڕێن شه‌ڕی یێن توركان و ململانا وان یا سیاسی و له‌شكری ل گه‌ل PKK و ل ئه‌نجاما ڤێ چه‌ندێ، خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ یێ سڤیل دبنه‌ قوربانیێن كریارێن وان یین چه‌په‌ل و باغ و بیستان و گوند ژی زیانێن مه‌زن ڤێدكه‌ڤن.
ب كورتی باجا هه‌ری مه‌زن خه‌لكێ مه‌یێ سڤیل و بێگونه‌هـ دده‌ت.!
هه‌لبه‌ت: ژبۆ ڤێ مه‌به‌ستێ: پێدڤیه‌ هه‌ردو حوكمه‌تێن عیراق و كوردستانێ، زێده‌باری د رێیا سه‌رۆكێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ یێ ده‌مكی دا، تێكۆشه‌ر رێڤنگ هرووری، كو گڤاشتنان ل ئالیێن تێكلدار بكه‌ن دا سنۆره‌ك ژ بۆ ڤان ده‌ستدرێژیێن ده‌وله‌تا تورك، ژ لایه‌كی و ژ لایێ دی ژی به‌س HPG به‌هانه‌یان بده‌نه‌ ده‌ستێ توركێن داگیركه‌ر!
ل ڤێره‌ گرنگه‌:
1ـ ده‌ملده‌ست كار بۆ راوه‌ستاندنا هێرشێن عه‌سمانی یێن توركان بێته‌كرن!
2ـ بزاڤ بێنه‌كرن ب زووترین ده‌م له‌شكرێ توركیا ژ ئاخا كوردستان و عیراقێ بێنه‌ده‌ریخستن، كو مانا وان ژ سه‌رگێژیا پێڤه‌تر چ سووده‌ك بۆ هه‌رێما كوردستانێ نینه‌!.
3ـ پێدڤێه‌ هێزێن چه‌كدارێن PKK و HPG ده‌ڤه‌رێن گوندنشین و جهێن سڤێل و ب ژیانا خه‌لكێ مه‌ڤه‌ د گریدای چوول كه‌ن و خوه‌ دووری باژێر و گوندان بكه‌ن. ئه‌م هه‌موو دزانین كو قادا سیاسی و له‌شكرى یا وان باكوورێ كوردستانێ و بۆتان و سه‌رحه‌ت و جیلو و ئارارات و ..هتد. نه‌كو به‌روڤاژی. باشوور و مه‌تین و گاره‌نه‌..
4ـ گرنگه‌ خه‌لكێ كوردستانێ و سازیێن سڤیل، پشته‌ڤانیا په‌رله‌مان و حوكمه‌تا خوه‌ بكه‌ن چ ب رێیا خوه‌نیشادانان بیت چ ژی ب رێیا داخویانیێن شه‌رمزاركرنا ڤان تاوان و كریارێن توركان بیت!
5ـ پێدڤیه‌ په‌رله‌مان ل داخوازیێن خه‌لكێ خوه‌دی ده‌ركه‌ڤیت، چونكو ئه‌و نوونه‌رێن راست و دروستێن گه‌ل و خه‌لكێ كوردستانێ نه‌. چونكو ئه‌و ب پرۆسیسه‌كا ده‌مۆكراتیك بووینه‌ نوونه‌رێن ملله‌تی.
6ـ پێدڤیه‌ ب رێیێن شارستانی و ده‌مۆكراتیك و دپلۆماتیك بالیۆزخانه‌یێن هه‌ر پێنچ وه‌لاتێن ئه‌ندامێن هه‌رده‌می یێن ئاسایشا ناڤنه‌ته‌وه‌ی. نوونه‌رێن نه‌ته‌وێن ئێكگرتی ل عیراقێ و ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا ل سه‌ر ڤان كریار و تاوان و ده‌ستدرێژیێن ده‌وله‌تا تورك هایدار بكه‌ن.
ئه‌م باوه‌رین ب ڤان رێك و ته‌ڤگه‌رێن فه‌رمی، دێ حوكمه‌ت و په‌رله‌مان و گه‌لێ مه‌ گه‌هنه‌ ئه‌نجامه‌كا باش كو پرسگرێكا كوردی و دۆزا وی ل توركیا و باكۆرێ كوردستانێ ب رێیێن ئاشتیانه‌ بێنه‌چاره‌سه‌ركرن.. و ب ئاگربه‌سته‌كا دو ئالی ده‌وله‌تا تورك و PKK دكارن پرسگرێكێن خوه‌ ل سه‌ر ماسه‌یا دیالۆگ و دانوستاندنێ چاره‌سه‌ركه‌ن!

زاگرۆس به‌رواری
من دیتنه‌ك هه‌یه‌ ل سه‌ر ده‌لیڤێ بۆ هنده‌ك مرۆڤین خودان شیان و ل ناڤ جڤاكى و سیسته‌مێن رۆژهه‌لاتا ناڤین یێن گه‌له‌ك ب ئاسته‌نگ. چونكو هێزا مرۆڤكانێ و بابك سالاری و هۆزاتی، ب سه‌رێ خوه‌ دبنه‌ ئاسته‌نگ هنده‌ك مرۆڤین خودان شیان ئه‌و ئاسته‌نگێن ده‌ستكرد. د رێیا وێ ته‌خا مرۆڤین ژ مالباتین ناڤنجی، كو پشتا وان ب شیانین وان یین كه‌سۆكی ڤه‌ دگریداینه‌.. د گه‌له‌ك بابه‌تێن ژیانێ دا سه‌رهلدانێ دكه‌ن، دا بگه‌هنه‌ شیانێن خوه‌. دا شیانێن خوه‌ بمه‌زیخن نه‌ ژ بۆ كه‌ساتیا خوه‌. به‌لكو ژ بۆ ئازادی و رزگاریا وه‌لاتێ خوه‌، ئه‌ز دخوازم دو مرۆڤان د ڤی واری دا. لێ دو مژارێن ژ هه‌ڤجودا، بكه‌مه‌ میناكێن د كارێن خوه‌دا دسه‌ركه‌فتی. ژ وان لیوا فازل به‌رواری ژ مالباته‌كا هه‌ژار و ژ گونده‌كێ وه‌كو ئێكمالێ كو هه‌رده‌م ب چاند و كه‌لتۆره‌كێ وه‌لاتپارێزیێ ب ناڤداربوون، لێ د هه‌مان ده‌م دا. ژی ده‌ڤه‌ر ب گشتی ل سه‌ر چه‌ند خاله‌كان وه‌كو سیسته‌مێ بابكسالاری وه‌كو كورێ فلان كه‌سیه‌ دڤێت ئه‌و ل جهێ بابێ خوه‌ یان مالباتا خوه‌، بریار بده‌ست بیت ل سه‌ر جڤاكى بلا نه‌كه‌سه‌كێ خودان شیان ژی بیت.! دیسا هه‌كه‌ ل گه‌ل ئالیه‌كێ سیاسی بیت ژی دڤێت هێزه‌كا مه‌زن ل پشت بیت هه‌تا بشێت رۆلێ خوه‌ بگێریت! لێ هه‌كه‌ ده‌لیڤه‌كی بده‌نه‌ هنده‌ك مرۆڤان ژی دبیژنێ ئه‌و مه‌ تو فرێكریه‌ د ناڤ دوژهه‌كا مه‌زن دا،! وه‌كو چاوا ل ده‌سپێكا شه‌رێن ئازادیا عیراقێ لیوا فازل به‌رواری، ژ كوردستانێ به‌رب عیراقا وه‌كو دوژه‌هێ چووی و ل ده‌مه‌كا كورت شیایی شیانێن خوه‌ یێن راسته‌قینه‌ د دو ئالیان دا. ده‌ربیخیت! ئیك ب كورتی د ناڤ چه‌ند سالان دا شیا خوه‌ ل ناڤ عیراق و كوردستان و هه‌رێمێ و جیهانێ دا بكه‌ته‌ مرۆڤه‌كێ ناڤدار و هزه‌كا مه‌زن ل ده‌ور و پشتێن خوه‌ كۆم بكه‌ت، كو ببیته‌جهێ باوه‌ریا هێزێن كوردی و عیراقی و هه‌ڤپه‌یمانان كو خزمه‌ته‌كا مه‌زنا مرۆڤاتیێ بكه‌ت! دگه‌ل هندئ ناڤ و بانگه‌كێ مه‌زن و پاك، ژی ل گه‌ل پله‌ و پۆستان ب ده‌ستبێخیت، عیراقێ ژ وێ دوژه‌ها، ب ترس بكه‌ته‌ بهه‌شته‌كا مه‌زن بۆ مرۆڤاهیێ. ژ لایێ دی ڤه‌ د ئالیێن ماددی و ئابووری دا دیسا بۆ خودان شیان و دلێ وی یێ مه‌زن شیا ب دلۆڤانیه‌كا مه‌زن شیانێن خوه‌ بۆ ده‌ستكورت و خه‌لكێ هه‌ژار و دۆست و هه‌ڤال و هه‌ڤچه‌په‌رێن خوه‌ ژ بیرنه‌كه‌ت و ده‌ستێن وان د رۆژین هه‌ری دژوار دا بگریت. ئانكو شیان و پله‌ و پۆستێن وی بوونه‌ هانده‌ر هه‌تا بگه‌هیته‌ گوپیتكا سه‌ركه‌فتنان. دو: ژ لایێ دیڤه‌ رۆژنامه‌ڤان هیڤیدار ئه‌حمه‌د، دیسا ژ مالباته‌كا هه‌ژار و بێ شیان ل ده‌ڤه‌ره‌كا كوردپه‌روه‌را وه‌كو زاخۆ، ل ته‌مه‌نه‌كێ بچووك هه‌ولێن خوه‌ كۆمی سه‌رهه‌ڤكرن. لێ دبیت گه‌له‌ك ئاسته‌نگ د رێیا وی ژی دا بوون، ژ رێیا هێز و شیانێن خوه‌ كۆلنه‌دا. هه‌تا رۆژ بۆ رۆژێ د وارێ كارێ خوه‌دا به‌ره‌و سه‌ركه‌فتنه‌كا مه‌زن چووی. و وه‌كو رۆژنامه‌ڤانه‌كێ سه‌ركه‌فتی راستگۆ ل تۆرا میدیا روداوو وه‌كو ستێره‌كا گه‌ش خوه‌یا بووی.! دیسا ل ئاستێ زاخۆ كوردستان و عیراق و ناڤچێ و جیهانێ ب ناڤوده‌نگ كه‌فتی! د هه‌لبژارتنان دا گه‌له‌ك مرۆڤان دگۆت: باشه‌ دبیت رۆژنامه‌ڤانه‌ك. چاوا ب ته‌نا سه‌رێ خوه‌. چ شیانێن هۆزاتی، هێزا عه‌شائیری. باگره‌وه‌ند و. دیرۆك و پێشمه‌رگاتی و تێكۆشینان چیا نه‌بیت؟ كورێ چ شه‌هیدان ژی نینه‌ ئه‌ندامه‌كێ بلندێ . چ حزبا ژی نینه‌ كو بۆ ببنه‌ هێز و دراڤ دا د ڤێ پرۆسه‌سا ده‌مۆكراتیكدا بسه‌ركه‌ڤیت! لێ مرۆڤێ ب خوباوه‌ر و خودان ئارمانج، ب مه‌رجێ ژ رێیا خوه‌ یا راست و تژی هیڤی و ئۆمید لانه‌ده‌ت! دێ هه‌ر بسه‌ركه‌ڤیت و گه‌هیته‌ گوپیتكا سه‌ركه‌فتنێ.

زاگرۆس به‌رواری
گومان تیدا نینه‌ ژ بۆ: پاراستنا هه‌ر ده‌ستهه‌لاته‌كێ دو، خال پێدڤیینه‌! ئه‌گه‌ر ئه‌و هه‌ردو خال ب دورستی و خوه‌دی هه‌موو مه‌رج بن، دێ ب ئاوایه‌كێ سه‌ركه‌فتیانه‌ ئه‌و ده‌سهه‌لات و حوكمرانی هێنه‌ پارستن. خالا ئێكێ: پیكهاتیه‌ ژ دراڤ و سه‌روه‌ت و سامانی. خالا دووێ: هیزا چه‌كدار یا خوه‌دی ده‌سپلین. مه‌ره‌ما مه‌ ژ ڤێ نڤیسینێ ئه‌وه‌ كو ئاماژه‌كا كورت ب ده‌سهه‌لات و حوكمرانیا كوردی و كوردستانێ بكه‌ین؟ هه‌لبه‌ت د شۆره‌ش و سه‌رهلدانێن كوردی دا، ب هیز و شیانێن شۆره‌شگیران یێن له‌شكری و سه‌ربازی، یێن شیاین هه‌رده‌م خوه‌دی دراڤ و سه‌روه‌ت و سامان بن. د ڤان (28) سالێن ده‌سهه‌لاتێداریا كوردی دا ژی، سه‌ره‌رای هنده‌ك كێماسیێن مادی و دراڤی، لێ ژ گه‌له‌ك وه‌لاتێن خودان سه‌روه‌ری یا ب دراڤ و سه‌روه‌ت و سامانتره‌. خالا دووێ: هێزێن چه‌كدار: پێشمه‌رگێ كوردستانێ خوه‌دی رۆله‌كێ مه‌زنن د دیرۆكا كوردستانێ دا ژی، ئه‌ڤ چه‌نده‌ هاتیه‌ سه‌لماندن. ژ به‌ر سه‌روه‌ری و خوه‌ گوریكرن و جان به‌ختكرنا هیزا پێشمه‌رگێ كوردستانێ ژ بۆ گه‌ل و وه‌لاتێ خوه‌. هه‌ر ده‌م پرانیا كوردان خوه‌ ب پێشمه‌رگه‌ و شه‌رڤان ب ناڤ دكه‌ن!. ده‌سهه‌لاتا باشوورێ كوردستانێ ژی وه‌كو هه‌موو هیزێن جیهانی یا خوه‌ ب ڤان هه‌ردو خالان ڤه‌ گرتی، و ب تایبه‌تی هێزا پێشمه‌رگێ كوردستانێ،چ د شه‌رێن ناڤخوه‌ی دا بیت چ ژی د شه‌رێن به‌رگری و رزگاركرنێ دا بیت.! پێشمه‌رگه‌ وه‌كو ناڤێ خوه‌ هه‌ر ده‌م جانگۆری بوویه‌. لێ گه‌لۆ بۆچی هه‌تا نوكه‌ وه‌كو پێدڤی گرنگی ب ڤێ هێزێ نه‌ هاتیه‌دان؟ و خالا ئه‌م دخوازین بێته‌ بجیهكرن ژی هه‌ر ئه‌ڤه‌یه‌. باشه‌ ده‌ما پێشمه‌رگه‌ هێزا پاراستنا گه‌ل و ده‌سهه‌لاتێ بیت؟ كانێ ئه‌و چه‌كێن د ده‌ما شه‌ر و قوناغێن پێدڤی دا بكار بینن؟ ما پێشمه‌رگه‌ی ماف نینه‌ خوه‌دی نه‌خوه‌شخانه‌كا له‌شكری، ل گۆره‌ی سیسته‌م و ستاندارتێن له‌شكری یێن وه‌لاتێن جیهانی بیت؟ باشه‌ ما ده‌مێ هندێ نه‌ هاتیه‌ هێزا پێشمه‌رگێ كوردستانێ ژی خوه‌دی هنده‌ك ماف بیت؟ ئه‌م دبینین و د ناڤ هێز و رێخستنێن پێشمه‌رگه‌یدا د ژین، كو ژ گه‌له‌ك ئالیان ڤه‌ گه‌ف ل سه‌ر ژیانا پێشمه‌رگێ كوردستانێ یه‌. ژبلی پێشمه‌رگه‌ هه‌رده‌م د قووناغا ئاماده‌باشی و شه‌ر و هێرشكرن و به‌رگریاندا یه‌. هنده‌ك نه‌خۆشیێن خوه‌ یێن تایبه‌ت ژی یێن هه‌ین، چ بۆ بهێته‌كرن: 1ـ خوارنه‌كا ساخله‌م، 2ـ پارستنا وان ژ گه‌رم و سارمایێ و تیرێژكا تاڤێ،3ـ ئالاتریكه‌كا به‌ردوام هه‌بیت.4ـ جلوبه‌رگێن هه‌موو ده‌م و قووناغان هه‌بن.5ـ ده‌مێ هێرشان دكه‌نه‌ سه‌ر دوژمنی، تیمێن ساخله‌میێ و ب تایبه‌تی هه‌لیكۆپته‌را ئامبۆلانس یا هه‌وارهاتنێ ژ بۆ رزگاركرنا بریندار و شه‌هیدان. ئه‌ڤ ئامبۆلانسه‌ یا به‌رده‌وام بیت د ناڤ ئه‌نیێن له‌شكری دا .دا ژیانا پێشمه‌رگه‌ی ژ گیانه‌وه‌رێن وه‌كو مار و دیپشك و هتد.. ب پارێزن. هه‌لبه‌ت ژ به‌ر ڤان خالێن مه‌ ئاماژه‌ پێكرین. ب رۆناهیا رۆژێ بۆ مه‌ خوه‌یا بوو كا سه‌ده‌مێن مه‌ترسیا ل سه‌ر ژیانا پێشمه‌رگه‌ی چنه‌؟ و د كیژ ده‌م و قووناغێ داینه‌؟ دێ بیرا خوانده‌ڤانێن رێزدار ل شه‌رێ به‌ری چه‌ند رۆژان یێ چیایێ قه‌ره‌چۆخێ باشوورێ مه‌خموورێ ئینم. ده‌ما هێرشه‌كا توكمه‌ كریه‌ سه‌ر تیرۆرستێن دێعش. چه‌په‌رێن تیرۆرستان و تیرۆرست ژ ناڤبرین، ئاها د وان ده‌مان دا، مخابن چه‌ندین شه‌هید و بریندار هه‌بوون.و د شه‌راندا شه‌هید بوون و بریندار كریاره‌كا نۆرماله‌. لێ یا نه‌ نۆرمال ئه‌و بوو! ده‌ما شه‌هید و بریندار، ژ به‌ر ئالاڤێن ڤه‌گوهاستنێ د قادا شه‌ریدا ماین و نه‌ هاتینه‌ چاره‌سه‌ركرن؟ به‌ری چه‌ند رۆژه‌كان هه‌ڤسه‌نگه‌ره‌كێ مه‌ یێ ب ناڤێ (نه‌قیب هاشم حمین بێركیاتی) ل ئه‌نیا به‌رخوه‌دانێ، ژ ئه‌گه‌را، پێڤه‌دان و ژه‌هرا ماری ب مخابنی ڤه‌ ژیانا خوه‌ ژ ده‌ستدا و گه‌هشته‌ كاروانێ شه‌هیدان. ژ لایێ دیڤه‌، ژ به‌ر نه‌خوه‌شیێن گران و جودا جودا، چه‌ندین پێشمه‌رگه‌ د نالینن؟ ژ وانا ب تایبه‌تی، شه‌كرێ، ددانا، چاڤان، دل و هناڤ و گولچیسك و باوه‌سیری. گه‌له‌ك ژ بریندارێن پێشمه‌رگه‌ی، یێن شه‌رێن تیرۆرستێن داعش وه‌كوو پێدڤی نه‌ هاتیه‌ چاره‌سه‌ركرن.! وه‌كو مه‌ د سه‌ریدا ئاماژه‌ پێكری باشه‌ مانه‌ گرنگ و پێدڤیه‌ نه‌خۆشخانه‌كا له‌شكری د ناڤا وه‌لاتی دا بێته‌ ئاڤاكرن؟ چاره‌سه‌ریێن ڤان نه‌خۆشیان هه‌ر هه‌موویان د ناڤدا بێنه‌ چاره‌كرن.؟ دا هێزا پێشمه‌رگه‌ی یا پاراستی بیت و هه‌ر كه‌سه‌ك ل ژێر ناڤێ پیرۆزێ پێشمه‌رگاتیێ د ڤێ نه‌خوه‌شخانێ دا بێته‌ چاره‌سه‌ركرن و نه‌خوه‌شخانێن دی بۆ خه‌لكێ سڤیل و پێدڤیێن تایبه‌ت بێنه‌ ڤاله‌كرن.دێ حوكمه‌تا كوردستانێ ژی ژ رێكێن نه‌ یاسای و وه‌سته‌كاریێن ده‌رڤه‌ی وه‌لاتی رزگار بیت

زاگرۆس به‌رواری

هه‌لبه‌ت پشتی هه‌ڕفین و ژ ناڤچوونا رژێما دكتاتۆرێ عیراقێ دۆزا ملله‌تێ مه‌ یا ره‌وا د هه‌ر واره‌كی دا، جاره‌كا دی بۆ رۆژه‌ڤا هه‌رێم و ناڤه‌ندێن جیهانێ، نه‌خشه‌رێیا چاره‌سه‌ریا وێ د گه‌له‌ك ئالیێن قانوونی دا، باده‌ك و دۆسیه‌ یێن چاره‌سه‌ریێ بۆ هاتنه‌ ڤه‌كرن.
وه‌كو دیتنا مه‌ بۆ چاره‌سه‌ریا پرسگرێكا كوردی، د خالا ئیكێ دا: باش ل بیرا منه‌ چه‌ند هه‌یڤه‌كان به‌ری شه‌رێ ئازادیا گه‌لانێن عیراقێ بۆ سه‌ر رژێما به‌عس، ب سه‌رپه‌رشتیا خودێ ژێ رازی مام جه‌لال شانده‌كا بلند ژ ئۆپۆزسیۆنا عیراقێ یا وی ده‌می چووبوون ئه‌مریكا ژ بۆ چه‌ندین جڤینان ل گه‌ل رایه‌دارێن ئه‌مریكا ئه‌نجام بده‌ن.
د وی چارچووڤه‌یدا چه‌ندین دیدار دگه‌ل سیناتۆر و كۆنگریسمان و رایه‌دار و كه‌ساتیێن نیزیكی سه‌رۆك بۆش و رۆژهه‌لاتناس و دۆستێن كوردان كرن. د ڤان دیداران دا نێرین و بۆچوونێن خوه‌، ل گه‌ل هه‌ڤدو گوهارتن.
ده‌ما شاندا ناڤبری زڤرینه‌ كوردستانێ ب رۆهنی و د كۆنگره‌كا رۆژنامه‌ڤانی دا.مام جه‌لال گۆت: ئه‌ز گه‌هشتمه‌ وێ خالێ ئه‌گه‌ر د ڤێ قووناغێ دا ئه‌م رێزێن خوه‌ نه‌كه‌ینه‌ ئێك و نه‌بینه‌ خودانێن گۆتاره‌كا سیاسی و نه‌ته‌وه‌یی، دۆزا ملله‌تێ مه‌ یا ره‌وا. دێ نرخێن خوه‌ یێن نه‌ته‌وه‌یی، نیشتیمانی، مرۆڤی، ژئالیێن نافخۆه‌ی، ناڤنه‌ته‌وه‌ی و هه‌رێمی ژ ده‌ستده‌ت!
ل سه‌ر ڤێ دیتن و بیرۆكێ د هه‌لبژارتنێن ئیكێ یێن عیراقێ كو ل سالا 2005 ب رێیا پرۆسێسه‌كا ده‌مۆكراتیك هاتنه‌ برێڤه‌برن و ب ئه‌نجام گه‌هاندن.
هه‌لبه‌ت كورد ب گشتی ل ژێر رێبه‌ری و فه‌رمانا سه‌رۆك بارزانی و مام جه‌لال تاله‌بانی دا، ب ئێك لیست، یا ب ناڤێ لیستی هه‌ڤپه‌یمانی كوردستانی ژماره‌ (130) بوو.
بۆ جارا ئێكێ بوو، ل 30/1/2005 ل عیراق و كوردستان و ره‌ڤه‌ندا كوردی و عیراقی ل هه‌موو جیهانێ پشكداری د ڤێ هه‌لبژارتن و پرۆسێسا ده‌مۆكراتیكدا كرین.
هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ هه‌لبژارتنه‌ گه‌له‌ك د گرنگ و ب نرخ و بها بوون! چونكو پشتی 35 سالێن دیكتاتۆریه‌ت و رژێما زولم و زۆرداریێ و روومه‌ت شكاندنا مرۆڤاتیێ، به‌رێ بنیاتی بۆ دیمۆكراسیه‌ت و دیالۆگێ و چاره‌سه‌ریێن ئاشتیانه‌ ل عیراقا نووی ب تایبه‌تی و رۆژهه‌لاتا ناڤین ب گشتی هاته‌ دانان!
ئه‌ڤان هه‌لبژارتنا گه‌له‌ك بایه‌خ و بها پێ هاته‌ دان، ژ ئالیێ ناڤنه‌ته‌وه‌ی و وه‌لاتێن زلهیز و ده‌مۆكراتیك ڤه‌.
ژ ئالیێ عیراقی و كوردستانیان ڤه‌ ژی پێشوازیه‌كا گه‌رم و گۆر لێ هاته‌ كرن و هه‌ولێن خوه‌ گه‌ل و ئالی و سازیان ئێخستنه‌ سه‌ر هه‌ڤ دا كو ئه‌ڤ پرۆسێسا ساڤا ب ئارامی، ئاشتی و ئازادانه‌ و سه‌ركه‌فتی برێڤه‌ بچیت.! ژ بۆ كو گه‌لانێن عیراقی و كوردستانی بگه‌هنه‌ مافێن خوه‌ یێن كو ب سالان ژ ده‌ستداین.
ئه‌م ژی وێ قووناغێ ل وه‌لاتێ هۆله‌ندا بوون! مه‌ ژی ب گه‌رمی به‌رهه‌ڤی و پێشوازیا ڤێ پرۆسێسا ده‌مۆكراتیك كر.
ئه‌م وه‌كو پارت و ئالیێن سیاسی، جڤاكی و رۆشه‌نبیری و هه‌موو جین و ته‌خه‌یێن گه‌لێ مه‌ یێ وه‌لاتپارێز، ب ئاوایه‌كێ خۆبه‌خش، ل گۆره‌ی شیانێن خوه‌ یێن مادی و مۆرالی، و هه‌موو شیانێن خوه‌ خستنه‌ سه‌رئێك بكارئانین ژ بۆ سه‌رخستنا ڤێ پرۆسێسا هه‌نێ.
وێ ده‌مێ ئه‌ز ژی یه‌ك: ژ نوونه‌رین ڤێ لیستێ ل سه‌ر ناڤێ پارتیا ده‌مۆكراتا كوردستانێ ب ئاوایه‌كێ چالاك وه‌كو چاڤدێر وه‌كو نوونه‌رێ لیستێ ل وه‌لاتێ هۆله‌ندا. هه‌موو شیانێن خوه‌ بكارئانین كو هێز و ده‌نگێن كوردان مه‌زنتر لێ بكه‌ین.
دا كو بگه‌هینه‌ ئارمانجا خوه‌ یا نه‌ته‌وه‌یی رۆژانه‌ سمینار، پانێل، مه‌ ل گه‌له‌ك باژێر و ناڤه‌ندان و ب تایبه‌تی، د رێیا تۆرێن جڤاكی دا، ئه‌نجامددان. لێ وه‌كو من د سه‌ری دا ئاماژه‌ پێكری خه‌لكێ مه‌ ره‌ڤه‌ندا كورد یا وه‌لاتپارێز په‌یوه‌ندی ب مه‌ دكرن و د گۆتن: ئه‌م د ئاماده‌ینه‌ ب خوینا خوه‌، ب مال و سامانێن خوه‌ ڤه‌، بۆ گه‌هشتنا ئارمانجا نه‌ته‌وه‌یی هه‌ر كار و ئه‌ركێ بكه‌ڤیته‌ سه‌ر ملێن مه‌ ئه‌نجام بده‌ین.
دخوازم ئاماژه‌كا كورت ب كه‌رنه‌ڤالا رۆژا 30/1/2005 یا ده‌نگدانێ بكه‌م.!
كا چاوا ب هه‌زاران كورد و كوردستانی ب ئالا و جلوبه‌رگێن كوردی ژن و مێر ب هۆزان و ئاواز و شاهی و گۆڤه‌ند ڤه‌، ل به‌ر ده‌نگێ داهۆل و زڕنایا كوردی و ب پشته‌ڤانیا كوردێن هه‌رچار پارچێن كوردستانێ ژ ناڤه‌ن دا شه‌مه‌نده‌فرا ئه‌مستردام، ژ بۆ ناڤه‌ندا ده‌نگدانێ چوون. من ب چاڤێن خوه‌ چه‌ندین كورد دیتن ل گه‌ل ده‌ربرینا هه‌ستێن خۆشیێ رۆندك ژ چاڤێن وان دهاتن. د وان كێلیكان دا، ب ده‌هان رۆژنامه‌ڤان و چالاكڤانێن مافێن مرۆڤی یێن بیانی چاڤدێریا ڤێ كه‌رنه‌ڤالێ دكرن.زێده‌تر ئه‌ڤ هێزه‌ د بوو ووره‌یه‌كا مه‌زنتر بۆ گه‌لێ مه‌ و هێزێن سیاسی و دۆستێن گه‌لێ كورد.چ كورده‌ك مه‌ نه‌دیت بێژت: ئه‌ز ناهێم سه‌ر سندۆق و ناڤه‌ندێن ده‌گندانێ.! حه‌تا ل بیرا منه‌ ل وه‌لاتێ به‌لچیكا و فه‌ره‌نسا ناڤه‌ندێن ده‌نگدانێ نه‌بوون، ره‌ڤه‌ندا كورد هاتنه‌ هۆله‌ندا ده‌نگێ خودان.
لێ پرسیار: ئه‌وه‌ گه‌لۆ چ بۆ سه‌ده‌م؟ ئه‌ڤ هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی ئه‌ڤ ڤیان و خۆبه‌خشیا، تاك و جڤاكا كورد بۆ دۆزا وی یا ره‌وا نه‌مینت؟
هه‌لبه‌ت ئه‌ڤ به‌رسڤه‌ یا رۆهن و ب ساناهی و ساده‌یه‌. ب دیتنا من پشتی پارت و ئالیێن سیاسی ژ ئارمانجا خوه‌ یا سه‌ره‌كی و دۆزا نه‌ته‌وه‌یی ب دووركه‌فتین هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی ل جه‌م تاكێ كورد گه‌له‌ك لاوازبوو و دێ ئاماژێ ب چه‌ند سه‌ده‌مان كه‌م؟
چونكو گومان تیدا نینه‌ چه‌ندین سه‌ده‌م و ره‌هه‌ندێن خوه‌ هه‌نه‌ ژ وانا ئه‌و پارت و ئالی و كه‌ساتیێن ل سه‌ر ناڤێ خوین و خه‌بات و ره‌نج و ناڤێ كورد و كوردستانێ ژ بۆ چاره‌سه‌ریا دۆزا كورد مافێن وان یێن ره‌وا، كورسیك ل به‌غدا داگیركرین. ل جهێ خزمه‌تا دۆزا ره‌وایا ملله‌ت و هه‌ژار و ره‌نجكێشان بكه‌ن.
مانه‌ ب پركرنا به‌ریكێن خوه‌ڤه‌ دراڤ و پله‌ و پۆست ژ چاره‌سه‌ریا دۆزا كوردستانێ گرنكتر دیتن و به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن تاك و مالباتی پاراستن و كه‌سێن نێزیكی خۆ ل ده‌ور و پشتێن خوه‌ كۆمكرن. پاشی مانه‌ ب دژاتیا ئێك و دوڤه‌، كا دێ كیژ ئالی د چاڤێن عه‌ره‌بێن شیعه‌ و سونی دا خوه‌ شرینتر لێ كه‌ت؟ حه‌تا گه‌هشته‌ وی ئاستی فه‌سادی و گله‌یا ئێكودو ل جه‌م حوكمه‌ت و رایه‌دارێن عیراقی دكرن. و ب ده‌ڤێ هنده‌ك كوردان بۆدجه‌یا كوردستانێ ژی د نه‌خۆشترین قووناغ دا برین. كو شه‌ڕێ تیرۆرستێن داعشێ هه‌رێما كوردستانێ ل جهێ هه‌موو عیراق و جیهانێ دكر. گه‌ل و حوكمه‌تا مه‌ ب هه‌موو ده‌ستهه‌لاتڤه‌ كه‌فتنه‌ د چه‌ندین قه‌یرانادان. مخابن ل هه‌رێما كوردستانێ ژی، ژ به‌ر وان دزی و گه‌نده‌لیان ژ به‌ر وان زێده‌گاڤی و بێ دادیان ژ به‌روان گه‌نگه‌شه‌ و شه‌رێن نه‌ ره‌وا یێن پارت و ئالیان دلێ گه‌لێ مه‌ زامدار كر.كو هه‌ستا خوه‌، یا نه‌ته‌وه‌یی ژ ده‌ست بده‌ن. ئه‌ڤه‌ ژی جهێ مخابنیێ یه‌؟
ئه‌ڤ خاله‌ و زێده‌باری، نه‌ چاكسازی و نه‌ ریفۆرمكرنا سیسته‌می بوونه‌ سه‌ده‌م، كو ملله‌تێ مه‌ ئێكرێزیا خوه‌ ئێك گۆتاریا خوه‌، پشته‌ڤانیا ناڤنه‌ته‌وه‌یی، جیهانی ژ ده‌ستبده‌ت ژ هه‌موو ئالیه‌كی ڤه‌ بێته‌ دۆرپێچ و خاچكرن.
ب دیتنا من چ هیز ل سه‌ر ئه‌ردی نه‌شێن ب باشترین و پێشكه‌فتیترین چه‌ك چ ملله‌ت و سیسته‌مان ژناڤ ببه‌ن، ته‌نێ دێ هینگێ ژ ناڤچیت، ده‌ما باوه‌ری ب ملله‌ت و دۆزا خوه‌ نه‌ما، ده‌ما هه‌ستێن نه‌ته‌وه‌یی بوونه‌ هه‌ستێن به‌رژه‌وه‌ندیان.
دخوازم د ڤی چارچووڤه‌ی دا ئاماژێ ب میناكه‌كێ بكه‌م و بۆ هه‌وه‌یێن رێزدار بێخمه‌ به‌رچاڤان. د هه‌لبژارتنێن 12/5/2018من په‌یوه‌ندی ب كه‌سه‌كی ژ وانكر یێن ده‌ما هه‌لبژارتنێن 30/1/2005 ل كه‌رنه‌ڤالا ئه‌مستردام ب تلیلی و گوڤه‌ند ڤه‌ دچوو ناڤه‌ندا ده‌نگدانێ، كا تو یێ ئاماده‌ی ڤێجارێ ژی ب وی ره‌نگی بچیه‌ ده‌نگدانێ؟
به‌رسڤ: گۆت بۆ كێ بچم؟ ده‌نگدانێ ده‌نگێ خوه‌ بده‌مه‌ كێ؟ كا چاره‌سه‌ریا دۆزا كورد كه‌نگی هاتیه‌ كرن؟ هه‌كه‌ سندۆقان بیننه‌ ناڤ مالا مه‌ دا ده‌نگێ خوه‌ ناده‌م.!
باشه‌ ئه‌ڤه‌ دئێته‌ چ واته‌یه‌كێ؟د ناڤبه‌را چه‌ند ساله‌كاندا چ بۆ سه‌ده‌م هه‌مان مرۆڤ چه‌ند بێ ئومێد و بێ هیڤی ببیت ژ پارت و ئالی و ده‌ستهه‌لاتا وی ب خوین و خوهدانا خوه‌ دورستكری؟باشه‌ ما ئه‌و دراڤ و به‌رژه‌وه‌ندی شایسته‌ی هندێ بوون؟ كو جڤاك و تاكێ كورد ژ هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی بێنه‌ هه‌لوه‌شاندن؟

د شه‌ڕێن رزگاركرنا گه‌لانێن عێراقێ ژ دیكتاتۆریه‌تا رژێما به‌عس و سه‌دامێ گۆربه‌گۆر، ل سالا 2003 ب پێشه‌نگیا، ئه‌مه‌ریكا و هێزێن ناڤنه‌ته‌وه‌ی و هه‌ر پێنچ ئه‌ندامێن جڤاتا ئاسایشا ناڤنه‌ته‌وه‌ی و ب تایبه‌ت ئه‌مه‌ریكا و فه‌ره‌نسا و بریتانیا مه‌زن.
هه‌لبه‌ت سه‌ده‌مێن ژناڤبرنا رژێما به‌عس و سه‌رانێن وێ ژ به‌ر هندێ بوون كو رژێما ناڤبری مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌ ل سه‌ر ئاسایشا ناڤنه‌ته‌وه‌ی و رۆژهه‌لاتا ناڤین و وه‌لاتیێن خوه‌ ژی، وه‌كو كورد و عه‌ره‌بێن شیعه‌ و كه‌مه‌نه‌ته‌وه‌یێن دی یێن جینۆسایدكرین و مافێن وان یێن مرۆڤی و سیاسی یێن بنپێكرین، زێده‌باری هه‌ڤكاره‌كێ سه‌ره‌كیه‌ ل گه‌ل ته‌رۆرا، ناڤنه‌ته‌وه‌ی و چه‌كێن كۆمكوژ د ده‌ستی داینه‌..
بێگومان به‌رژه‌وه‌ندیا ئالیێن عێراقی ب گشتی و ب تایبه‌تی یا ته‌ڤگه‌را كوردی د وێ چه‌ندێ دا بوو كوو رژێما گۆربه‌گۆر سه‌دامی بهێته‌ ژناڤبرن و عێراقه‌كا ده‌مۆكراتیك و فه‌ره‌ نه‌ته‌وه‌ و فره‌ پارتتی و ئالیێن سیاسی د ده‌ستهه‌لاته‌كا راسته‌قینه‌دا جهێن خوه‌ بگرن و برێكێن ئاشتیانه‌ و بدانوستاندن و دیالۆگێ پرانیا ئارێشه‌یان ب یاسا و قانوونێ چاره‌سه‌ر بكه‌ن و په‌نایێ بۆ زوولم و زۆرداری و رێكێن ده‌ر قانوونی نه‌به‌ن.
پشتی سه‌ركردایه‌تی و ته‌ڤگه‌را كوردی ل باشوورێ كوردستانێ هه‌ولێن خوه‌ ژ بۆ عێراقه‌كا فه‌ده‌رال هه‌ڤگرتی داین ب مه‌رجێن مافێن كوردان وه‌كو وه‌لاتیێن پله‌ ئێك و خوه‌دیێن وه‌لاتی بن و جهێ خوه‌ د پرۆسێسا ئاڤاكرنا عێراقا نوو دا بگرن.
د كیژان قووناغێدا مافێن كوردان هاتنه‌ ژ ده‌ستدان؟ دێ نووكه‌ ئاماژێ پێكه‌م و ئینمه‌ بیرا خوه‌نده‌ڤانان،پشتی گڤاشتنێن وه‌لاتێن هه‌رێمی و ب تایبه‌تی ئیرانێ ب رێیا ده‌ست و چه‌قێن خوه‌ یێن مه‌زهه‌بی و سیاسی ل عیراقێ ئێخستینه‌ سه‌ر هێزێن ناڤنه‌ته‌وه‌ی و ب تایبه‌تی ئه‌مه‌ریكا و له‌ز لێ كرین كو ب زووترین ده‌م له‌شكرێن خوه‌ ژ عێراقێ بكێشنه‌ ده‌رڤه‌ و ئه‌گه‌ر نه‌، دێ شه‌ڕی ل گه‌ل كه‌ین و وه‌كو هێزه‌كا داگیركه‌ر ژی بناڤكرن،
د وێ ده‌مێ دا پێدڤی بوو ل جهێ كو كونسلی و نوونه‌ریێن وه‌لاتێن زلهێز و پێشه‌نگیا شه‌رێ ئازادیا عیراقێ كرین چه‌ندین باره‌گا و بنگه‌هێن له‌شكری ل كوردستانێ هاتبانا ئاڤاكرن و سنۆرێن كورد تێدا ب ده‌ستهه‌لات، ده‌ستهه‌لاتا خوه‌ ب هه‌ڤكاریا ڤان هێزان مه‌زنتر و بهێزتر لێ كربان. چونكو ڤاله‌هیێن مه‌زن چێبوون د قاد و مه‌یدانا سیاسی و له‌شكری و ئه‌من و ئاسایشا عێراقێ دا. راسته‌ راست وه‌لاتێن هه‌رێمی و ب تایبه‌تی ئیرانێ خوه‌ كره‌ ده‌ستهه‌لاتدار و والیێن عیراقا كو خوه‌ ل سه‌ر هیم و لنگێن یاسای و له‌شكری نه‌گرتین. و چه‌ندین ئه‌جینده‌یێن ژناڤبرن و سنۆرداركرنا ده‌ستهه‌لاتا كوردی برێڤه‌برن و حه‌تا ئه‌نجام گه‌هشتیه‌ وێ چه‌ندێ كو ب رۆناهیا رۆژێ ئیرانێ سه‌رپه‌رشتیا كۆم جڤینێن ئالیێن عیراقی دكرن، و بوونه‌ حاكمێن راسته‌قینه‌ ل سه‌ر نه‌خشه‌یێ عێراقێ.
هه‌لبه‌ت ب دیتنا من، تاوانا هه‌ری مه‌زنتر ئه‌وبوو ده‌ما رێخستیێن تیرۆرستی ب هه‌ڤكاریا وه‌لاتێن داگیركه‌ر كو ده‌ستێ ده‌وله‌تا تورك و چه‌ند وه‌لاته‌كێن دی ژی د ناڤ مژارێ دا هه‌بوو و ته‌رۆریستێن داعش ل ده‌ستپێكێ بۆ رێگریا زێده‌گاڤیێن ئیرانێ و نه‌ دادپه‌روه‌ریا حوكمه‌تێن عێراقا شیعه‌یان كو د نه‌خشه‌ و ئه‌رد نیگاریا عه‌ره‌بێن سنه‌دا دكرن. ڤاله‌هیا له‌شكرێن ناڤنه‌ته‌وه‌ی ل ده‌ڤه‌رێن ناڤبری، چێكرین جهێ وان گرت و ب ره‌نگه‌كی هاتبوونه‌ به‌رهه‌ڤكرن كو كه‌ربوكینا خوه‌ ب هۆڤیتیه‌كا مه‌زن كو د دیرۆكێ دا، یا كێم وێنه‌یه‌ كرنه‌ سه‌ر هه‌موو ئالێێن ژیانێ و ب تایبه‌تی د وی ده‌میدا كو له‌شكرێن عێراقێ ب وی چه‌كێن گران و پێشكه‌فتی ده‌مژمێره‌كێ ژی خوه‌ ل به‌ر سینگێن ته‌رۆریستێن داعشێ نه‌گرتن و چه‌ك و لۆجیكا خوه‌ هه‌ر هه‌موو ب جهێلان و راده‌ستی ته‌رۆریستان هاتنه‌ كرن و باجا مه‌زن ژ ڤێ چه‌ندێ ژی ده‌ستهه‌لاتا كوردی ل هه‌ردو پارچه‌یێن وه‌لاتێ مه‌ ل باشوور و رۆژئاڤایێ كوردستانێ و ب تایبه‌تی ل باژێرێ شنگال و هنده‌ك ده‌‌ڤه‌رێن دی كو خه‌لكێ بێگونه‌هێن سڤیل دان..
هه‌لبه‌ت ل هه‌مبه‌ری ڤێ چه‌ندێ دیسا رژێما ئیرانێ ل جهێ پشته‌ڤانیا حوكمه‌ت و له‌شكرێن عیراقێ بكه‌ت هێزه‌كا ملیشیات یا ب ناڤێ حه‌شدا شه‌عبی دورستكر، دیسا ل هه‌ردو ئالیان ژی به‌رژه‌وه‌ندیێن كوردان كه‌فتنه‌ د مه‌ترسیێ دا و تاوانێن تیرۆرستێن داعش دكه‌ن د هه‌مان ده‌م دا ل هه‌مبه‌ری حوكمه‌ت و گه‌لێ كورد حه‌شدا شه‌عبی ژی دكه‌ت و به‌لكو ئه‌گه‌ر ژ ده‌ستی بێت كێمتر ناكه‌ت ژ داعش و هه‌ر نوكه‌ ل گه‌له‌ك ده‌ڤه‌ران ل سنۆرێن كوردستانێ یا گه‌فان ل ماف و سه‌روه‌ریێن كوردان دكه‌ت.
هه‌لبه‌ت ژناڤبرنا ته‌رۆریستێن داعشێ دیسا ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن كوردان گه‌له‌ك باش بوو، كورد دێ چاوا خوه‌ ژ مه‌ترسیا ته‌رۆرێ و گه‌ف و گوهۆرێن حه‌شدا شه‌عبی و حوكمه‌تا عێراق و داگیركه‌ران پارێزن؟ پێدڤیه‌ ده‌ستهه‌لاتا كوردی داخوازێ ژ هێزێن ناڤنه‌ته‌وه‌ی د چارچووڤێ شه‌ڕێ دژی ته‌رۆرێ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و هه‌موو جیهانێ بكه‌ن، ژ بۆ پاراستنا سه‌روه‌ریا حوكمه‌ت و ده‌ستهه‌لاتا كوردستانێ، پێدڤیه‌ هنده‌ك باره‌گا و بنگه‌هێن فه‌رمی یێن هێزێن ناڤنه‌ته‌وه‌ی ل كوردستانێ بهێنه‌ دامه‌زراندن وه‌كو چاوا ل شه‌رێن جیهانێ یێ دویێ ل وه‌لاتێن ئه‌لمانیا و هۆله‌ندا و چه‌ندین وه‌لاتێن دی هاتینه‌ دامه‌زراندن. د هه‌مان ده‌مدا ناڤمالیا كوردی رێك بێخیت و پشته‌ڤانیا پارچه‌یێن دی یێن كوردستانێ ژی گه‌له‌ك یا گرنگه‌ ژ بۆ حوكمه‌ت و ده‌ستهه‌لاتا كوردی.
بێگومان هه‌كه‌ ئه‌ڤه‌ نه‌هێته‌كرن دبیت جاره‌كا دی ل ژێر هنده‌ك ناڤێن دی دیسا هێرش و گه‌فخوارن ل كوردستانێ بێنه‌ كرن. ڤێ جارێ باجه‌كا مه‌زنتر بده‌ین..

گرنگه‌ بێته‌ خوه‌یاكرن كو، سه‌رۆك و رێبه‌ر و شه‌هیدێن مه‌ یێن نه‌مر دبیت د بیر و هزرێن خۆ دا‌ ژ هه‌ڤ جودا بن. لێ ئارمانجا وان ئێك بوویه‌ و تێكۆشین و خه‌بات و خوینرژاندنا وان، د رێیا ئازادی و دیمۆكراسیێ و ب ده‌ستخستنا مافێن ره‌وا و سه‌ربخۆیا كوردستانێ دا بووینه‌، ژ به‌ر ڤێ ئێكێ ئه‌و دبنه‌ به‌رهه‌م و سامان و ملكێ ته‌ڤایا نه‌ته‌وه‌یا كورد، شه‌هید و جانگۆریێن گه‌لێ خوه‌نه‌ و به‌روڤاژی نه‌، یێن چ پارتی و ئالیان یان پارچه‌كا وه‌لاتێ خوه‌، و ئه‌ركێ هه‌ری گرنگ دكه‌ڤیته‌ سه‌ر ملێن گه‌لێ كورد خوه‌دی ل رێبازا سه‌رۆك و رێبه‌رێن خوه‌ یێن نه‌مر و خوینا شه‌هید و پاگره‌وانێن خوه‌ ده‌ركه‌ڤن، ژ ئه‌ژندا و ته‌رۆرا فكری یا وه‌لاتێن داگیركه‌ر دووركه‌ڤن و بكه‌ڤنه‌ د خزمه‌تا خوینا شه‌هید و گه‌لێ خۆ دا..
هه‌لبه‌ت، دخوازم ب كورتی چه‌ند گۆتنه‌كان ده‌رباره‌یی ته‌رۆرێ بینمه‌ زمان، وه‌كو ئه‌م هه‌موو دزانین!.
كریارێن تیرۆرستی دبه‌رزه‌نه‌ و گیانێ مرۆڤی دكه‌نه‌ ئارماناجا خوه‌ یا سه‌ركه‌، شێوه‌یا پێكئانینا بۆیه‌رێن وێ د هۆڤانه‌نه‌ و ترسه‌كا مه‌زن ل ده‌ف، گه‌لێ سڤیل و جڤاتێ په‌یدا دكه‌ن، ژ ناڤه‌نده‌كا گه‌له‌ك ب زانه‌بوون دئێنه‌ ئۆرگانیزه‌كرن، ژ بۆ بده‌ستخستنا ئارمانجێن خوه‌، جڤاكێ ژ ئالیێ پیسكۆلۆژی و فیزیكی ژ ده‌ستهه‌لاتیێ تێخن و سه‌رێ رێیان لێ به‌رزه‌دكن، یا كو هه‌ری مه‌ترسیدار ل سه‌ر گه‌ل و نه‌ته‌وه‌یا مه‌ هه‌تا ئیرۆ ژی قۆربانا ده‌ستێ وێ یه‌ شێوه‌یا ته‌رۆرا ده‌وله‌تێ یه‌،
ئه‌وا ژ ئالیێ هێزێن ده‌وله‌ته‌كێ ڤه‌ ب ئاشكه‌را ئان ب ڤه‌شارتی ئارمانجا خوه‌ خوینرژاندنا سه‌ر مه‌ژیه‌ و نیشانا خوه‌ یا سه‌ره‌كی پرانیا جاران كه‌سێن چالاك و سه‌رۆك و رێبه‌ر و ره‌وشه‌نبیرن، بۆ میناك سه‌رۆكێ، نه‌ته‌وه‌یی بارزانیێ نه‌مر ل رۆژا 29 ئیلۆنا 1971 بۆ ئارمانجا ته‌رۆرا ده‌وله‌تا عێراقێ یا وێ ده‌می، هه‌روه‌ها ل ڤیه‌تنا رێبه‌رێ كورد دكتۆر قاسملۆ ل 1989 بۆ ئارمانجا ته‌رۆرا ده‌وله‌تا ئیرانێ و چه‌ند سالان د پشترا ل به‌رلینێ دكتۆر شه‌ره‌فكه‌ندی ل 1992 بۆ قۆربانێ ته‌رۆرا هه‌مان ده‌وله‌تێ و چه‌ندین تێكۆشه‌رێن دی یێن بینا شه‌هید عه‌لی كاشف پوور و ئاپێ مووسا عه‌نته‌ر و وه‌داد ئایدن، د ناڤ وه‌لاتێ توركیا و باكوورێ كوردستانێ دا، بوونه‌ قۆربانێن ده‌ستێ ته‌رۆرا ده‌وله‌تێ و ل رۆژئاڤا و سووریێ شێخ محه‌مه‌د مه‌عشۆق و چه‌ندین كه‌سێن دی بوونه‌ قۆربانێن ده‌ستێن به‌عسیێن ئه‌سه‌دی، ئه‌ڤ كریارێن ده‌وله‌تێ نیشانا ئانتی دیمۆكراسیا وانه‌ و ب ڤان كریارێن خوه‌ یێن هۆڤانه‌، ته‌مه‌نێ ده‌ستهه‌لاتا خوه‌ درێژتر لێ دكه‌ن. د رێیا ته‌رۆرا ده‌وله‌تێ دا ته‌رۆرا ناڤ نه‌ته‌وه‌یی مه‌زنتر لێهات، و هه‌تا ته‌رۆرا ناڤنه‌ته‌وه‌یی شیا ل وه‌لاته‌كێ مینا ئه‌مریكا ل 11/9/2001 گۆرزێ خوه‌ یێ كۆژنده‌ بوه‌شینت، ل باشوورێ كوردستانێ ژی ل ئێكی شوباتێ جه‌ژنا قوربانێ ژی ب ده‌ستهه‌لات و خه‌لكێ سڤیل ڤه‌ ته‌رۆركرن..
لێ یا گه‌له‌ك مه‌ترسیدار ئه‌وه‌ ده‌ما رێخستن و ئۆرگانێن جڤاكا سڤیل و پارێزڤانێن مافێن مرۆڤان، ستۆیێ خوه‌ ل به‌ر ڤان كریارێن هۆڤانه‌ خوار دكه‌ن و چاڤێن خوه‌ دگرن، وێ ده‌مێ زێده‌تر وێره‌كیێ، دده‌نه‌ ته‌رۆرا ده‌وله‌تێ، هه‌ر رۆژ به‌رده‌وام دبیت‌ ل سه‌ر كریارێن خوه‌ و ژ چارچووڤێ وه‌لاتێ خوه‌ ده‌ردكه‌ڤیت، ل هنده‌ك وه‌لاتێن دی ژی كریارا خوه‌ یا تیرۆرستانه‌ ئه‌نجامدده‌ن.
مخابن گه‌له‌ك جاران هنده‌ك گرۆپ ده‌ردكه‌ڤن مه‌یدانێ و ناڤێ وان دبیته‌‌ تیرۆرست لێ یا راست ئه‌و ژ به‌ر ته‌رۆرا ده‌وله‌تێ سه‌ری ل هشكاتیان دده‌ن و هه‌مان كریاران به‌رامبه‌ر ده‌وله‌تێ دكه‌ن، ئه‌ڤا هه‌ژی ژ ئالیێ وه‌لاتێن خوه‌دی دیمۆكراسی و پاراستنا مافێ مرۆڤان و خوه‌دی قانوون و دادپه‌روه‌ری ژ به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌، ناهێنه‌ ژ هه‌ڤجوداكرن، بۆ نموونه‌ نه‌ته‌وه‌یێن ئێگرتی و كۆمسیۆنا مافێ مرۆڤان یا ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپا دكاریت، پێشه‌نگیا ڤێ چه‌ندێ بكه‌ت و وه‌لاتێن ته‌رۆرا ده‌وله‌تێ برێڤه‌دبن، ده‌ستنیشان بكه‌ن و بێخنه‌ به‌ر سزایێن دژوار، دا رێك ل به‌ر ته‌رۆرێ بێته‌گرتن.
ل رۆژهه‌لاتا ناڤین ئه‌ڤه‌ ب سالانه‌ گه‌لێ كورد ب ده‌ستێ ته‌رۆرا ده‌وله‌تێ د نالینیت،‌ و ئه‌ڤ چه‌ندا هه‌ هه‌تا ئیرۆ ژی به‌رده‌وامه‌ و كورد بینا وه‌لاتێن دی یێن جیهانێ نه‌شیاینه‌ ببنه‌ خوه‌دی وه‌لاته‌كێ سه‌ربخوه‌، ژ به‌ر ته‌رۆرا ده‌وله‌تێ.
ژ ئالیێ دیڤه‌ ئه‌ز دخوازم بالاوه‌ بكێشمه‌ سه‌ر روودانێن چه‌ند سالێن ده‌ربازبووی، ل په‌رله‌مه‌نتۆیا عێراقا فه‌ده‌راڵ هاتینه‌ مه‌یدانێ، و ئه‌و كۆده‌تایێن ب رێیا قانوونی و ل ژێر ناڤێ دیمۆكراسیێ دژی، مافێن نه‌ته‌وی و ده‌ستكه‌فتێن گه‌لێ كورد، كه‌ڤنه‌ به‌عسیان و عه‌ره‌بێن شۆڤینی ب هه‌ڤكاریا دار و ده‌سته‌یێن وه‌لاتێن ده‌ور و پشتێن عێراقێ ئه‌نجامداین، ده‌مه‌كی بوودجه‌ و قووتێ خه‌لكێ كوردستانێ برین و د پشترا ته‌رۆریستێن وان ب ده‌ستێن خوه‌ و ده‌وله‌تێن داگیركه‌ر یا ب ناڤێ ده‌وله‌تا ئیسلامی ل عێراق و شامێ (داعش) ئاڤاكرن د به‌ره‌یه‌كی مه‌زن دا رێخستن، و هێرشێن هۆڤانه‌ كرینه‌ سه‌ر خه‌لكێ بێگۆنه‌هێن كوردستانێ و ب تایبه‌تی ل ده‌ڤه‌رێن كوردێن ئێزدی یێن وه‌كو شنگال و ل باژێرێ كۆبانێ و هتد..، لێ ب سایا سیاسه‌تا حه‌كیمانه‌یا سه‌ركردایه‌تیا كورد و هێزا پێشمه‌رگێ كوردستانێ، ب به‌رخوه‌دانا گه‌لێ مه‌ ئه‌ڤ كۆمپلۆ و كۆده‌تا هاتنه‌ ژ ناڤبرن و په‌یامه‌كا ڤه‌كری دا دۆست و دۆژمنان و یا ژ نۆكه‌ و شووندا ژ ته‌ڤایا گه‌لێ كورد دئێته‌ خواستن، ئه‌وه‌ ب هێزه‌كا پۆلاین و ئێكگرتی، ل ده‌ورۆ پشتێن سه‌رۆكاتیا خوه‌ بجڤن. خوه‌دی ل ده‌ستكه‌فتیێن كوردستانا ئازاد ئه‌وا ب خوینا ب سه‌دان هه‌زار شه‌هیدان و جانگۆریێن ئازادیێ ده‌ركه‌ڤن.
بێگومان خه‌بات و ب سه‌دان هه‌زار شه‌هید و ب سالان ده‌ربه‌ده‌ری و ره‌نجكێشان و سه‌رێ خوه‌ نه‌چه‌ماندن بۆ چ داگیركه‌ران و سه‌رهلدان هه‌تا ئیرۆ ژی یا به‌رده‌وام كو مه‌ هه‌موو قووناغێن مه‌ترسیدار یێن ده‌ربازكرین. كو ئه‌م د كه‌رنه‌ڤانێ سه‌رخوه‌بوونێ دا ل 25/9/2017 ب ئێك ده‌نگ بێژین: به‌لێ بۆ سه‌رخوه‌بوونێ.
لێ شوونی ل وه‌لاتێ مه‌ ل كوردستانا ئازاد ئه‌وا كو به‌ره‌یا شه‌هید و ره‌نجكێشان ب پراكتیك هه‌ولده‌ت كو خه‌ونا ب هه‌زاران سالان یا سه‌رۆك و رێبه‌رێن كوردستانێ و یا هه‌موو شه‌هیدان ب جیهه بكه‌ین و د پرۆسێسه‌كا دیمۆكراسی و یاسای دا ب رێیا گشتپرسی و ریفراندۆمێ دا، قووناغا داویێ ژی ببرن، و به‌ره‌و سه‌رخوه‌بوونێ ژی گاڤا داویێ باڤێژن، لێ هنده‌ك كه‌سێن ب ناڤ ره‌وشه‌نبیر و سیاسه‌تڤان و بازرگان و ب پالپشتیا مه‌دیا و داخۆیانیێن ل سه‌ر ئه‌كرانێن تی ڤی و رۆژنامه‌یان سود وه‌رگرتن ژ ڤێ ئازادی و دیمۆكراسیێ، ب رێیا ته‌رۆرا فكری ئه‌ژندایێن ده‌وله‌تێن داگیركه‌ر ل سه‌ر خه‌لكێ مه‌ یێ ماندی و ره‌نجكێش په‌یره‌و دكه‌ن كو ئه‌ڤ خه‌ونه‌ ژی ژ به‌ر هنده‌ك كێماسیێن ئیداری و سیاسی و دپلۆماسی و گه‌نده‌لیێ، نه‌هێته‌ چه‌سپاندن. كو ئه‌ڤه‌ دو بابه‌تێن ژ هه‌ڤجوودانه‌، و د كارن داخوازا، ره‌فۆرمان ژ حوكمه‌ت و ده‌ستهه‌لاتا كوردی بكه‌ن بۆ چاره‌كرنا وان پرسگرێكێن ئیداری، لێ هه‌كه‌ ئه‌و ئالی هه‌ر د به‌رده‌وام بن ل سه‌ر ته‌رۆرا خوه‌ یا فكری، ب دیتنا من و یا وه‌لاتپارێزان، ئه‌ڤ چه‌ندا هه‌ ژی د چارچووڤێ نه‌ته‌وه‌ی و نشتیمانی دا، دكه‌ڤیته‌ د خانا خیانه‌تێدا.

ده‌ما مرۆڤ لاپه‌ران ل سه‌ر مه‌ها ئادارێ ڤه‌دكه‌ت، گه‌له‌ك رۆژێن گه‌ش و ره‌ش، سه‌رئه‌ڤرازی و سه‌رنشیڤی د ناڤا لاپه‌رێن دیرۆكا خوه‌ دا تۆماركرینه‌. ئێك ژ وان ژی ئێكی ئادارا سالا 1979 یه‌.

هه‌لبه‌ت: د ئێكی ئادارێ دا، مه‌زنترین رێبه‌ر و سه‌رۆكێ نه‌ته‌وه‌یی یێ باندۆره‌كا ئه‌رێنی ل ئالیێن سیاسی، جڤاكی، ره‌وشه‌نبیر و ب تایبه‌تی خورت و ته‌خا خوانده‌ڤانان د ئالیێن نه‌ته‌وه‌ی دا كرین؛ پرانیا كوردان وه‌كو سه‌رۆك و بابێ گیانیێ خوه‌ دپه‌ژرینن، هه‌كه‌ د وارێ فیزیكی دا ژناڤا گه‌لێ خوه‌ كۆچبار كربیت ژی لێ رێبازا وی یا پیرۆز گه‌لێ مه‌ یێ زۆلم و سته‌م لێكری گه‌هانده‌ كنارێن ئارامیێ.
بێگومان مه‌زنترین رێبه‌ر و سه‌رۆكێ ته‌ڤگه‌را ئازادیخوازا كوردستانی بوو، كو ب ده‌هان كوردان ب شانازی ڤه‌ ناڤێن زارۆكێن خوه‌ كرینه‌ بارزانی و مسته‌فا، ئه‌و سه‌رۆكێ مه‌زنترین شۆره‌شێ بوو كو د دیرۆكا كوردستانێ‌ دا موهرا خوه‌ یا ل چه‌ندین سه‌روه‌ری و سه‌ركه‌فتنان دای.
ڤی رێبه‌رێ مه‌زن ب شۆره‌ش و تێكۆشینا خوه‌، یا ب سالان باندۆره‌كا مه‌زن ل سه‌ر هه‌ر چار پارچێن وه‌لاتێ مه‌ چێكر بوو. ژ به‌ر هندێ ره‌ف ره‌ف خورتێن كوردان جهێ خوه‌ د ناڤا رێزێن شۆره‌شا مه‌زنا ئیلۆنێ دا دكرن. هه‌لبه‌ت شۆره‌شا (26) گولانا پێشكه‌فتنخواز ژی بنگه‌هێ خوه‌ ژ ڤان تێكۆشه‌ران ئاڤا كربوو.
كو د وێ قووناغێ دا، گه‌له‌ك شۆره‌شگێرێن باشوورێ كوردستانێ و كوردستانا مه‌زن ب گشتی و باكوورێ وه‌لاتی ب تایبه‌تی پشتی شۆره‌شا مه‌زنا ئیلۆنێ ب پیلان و كۆمپلۆیه‌كا ناڤنه‌ته‌وه‌یتێكچووی خوه‌ راده‌ستی دوژمنی نه‌كرین، خوه‌ ب ئاوایه‌كێ نووژه‌ن رێخستی و رێكوپێك كرین.
به‌لێ ب شانازی ڤه‌ دبێژم: بابێ من یێ جانگۆری ل گه‌ل برا و چه‌ندین پسمام و هه‌ڤچه‌په‌رێن خوه‌ یێن دێرین، ئه‌و شه‌ره‌ف هه‌بوو كو ببنه‌ تێكۆشه‌ر و پێشمه‌رگێن ده‌ستپێكا شۆره‌شا گولانێ، د وێ قووناغا سه‌خت و دژوار دا پێشمه‌رگه‌ ب تلێن ده‌ستان د هاتنه‌ هه‌ژمارتن، ئه‌م ژی ب مالباتڤه‌، ل ده‌ڤه‌را جۆله‌مێرگێ (هه‌كاریێ) ل گوندێن: باته‌ و پیرهه‌سنان، ئاكنجی ب بوون، ته‌مه‌نێ ژ دایك بوونا شۆره‌شا گولانێ یێ ساڤا بوو، كوردێن هه‌رچار پارچێن كوردستانێ هیڤی و سه‌ركه‌فتنێن خوه‌ ب شۆره‌شا (26) گولانا پێشكه‌فتنخواز ڤه‌ گرێدابوون.
ئاها: د ڤێ قووناغا نازك دا ب مخابنی ڤه‌ رێبه‌رێ ته‌ڤگه‌را ئازادیخوازیا كوردستانێ بارزانیێمه‌زن د ئێكی ئادارا سالا (1ـ3ـ1979) دا ل واشنتونا پایته‌ختا ئه‌مریكا ژیانا خوه‌ ژ ده‌ست دا و ڤالاهیه‌كا مه‌زن د ناڤا ته‌ڤگه‌را ئازادیخوازیا كوردی دا چێكر.
هه‌لبه‌ت: دێ ئاماژێ ب (1 ـ 3 ـ 1979) ێ كه‌م و بالا خوانده‌ڤانان كێشمه‌ سه‌ر ڤێ بوویه‌را مه‌زن، كا چاوا ل سه‌رانسه‌ری جیهانێ و هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ ب گشتی و ده‌ڤه‌را جۆله‌مێرگێ و گوندێن ئه‌م لێ د ئاكنجی ب تایبه‌تی، پێشوازیا كۆچا بارزانیێ مه‌زن كر؟ د وێ سالێ دا به‌فره‌كا زێده‌ ل ده‌ڤه‌را جوله‌مێرگێ باری بوو، لێ‌ ژ نشكه‌كێ ڤه‌ كراسێ ره‌ش ده‌ڤه‌رێ ل به‌رخوه‌ كر.
ل گۆره‌ی شیان و ده‌رفه‌تێن وێ قووناغێ كوردان ب گشتی و ده‌ڤه‌را جۆله‌مێرگێ و گوندێن، ئه‌م لێ د ماین ب تایبه‌تی، هه‌ستێن خوه‌ ب رێیا خوه‌پیشاندانێن گرسه‌ی كو، خورت و خوانده‌ڤانان پێشه‌نگیا وێ دكرن و خه‌لكێ وه‌لاتپارێزێن ده‌ڤه‌رێ و ب تایبه‌ت د رێكا ره‌وشه‌نبیر و مامۆستایێن ئۆلی و رێخستنێن پارتیا ده‌مۆكراتا كوردستانێ‌ دا، چه‌ندین رێ و پیڤان هاتنه‌ ل دارخستن، گوتار و مه‌ولوود و قورئانا پیرۆز دهاتنه‌ خواندن بۆ ده‌ما چه‌ند رۆژه‌كان ب شه‌ڤ رۆناهی نه‌د هاتنه‌ هه‌لكرن.
ب ڤی ئاوایێ نه‌ته‌وه‌ی و هه‌ستێن براتیێ بێی جوداهیا ڤێ پارچێ و پارچا هه‌ یا وه‌لاتێ مه‌، گه‌لێ مه‌ یێ تێهنیێ ئازادیێ، هه‌ستێن خوه‌ ژ بۆ ئێكی ئادارا (1979) ده‌ربرین و چه‌ندین، په‌ز و كه‌وال هاتنه‌ سه‌رژێكرن و گۆشت ل سه‌ر هه‌ژاران و گوندیان د هاتنه‌ پارڤه‌كرن.
به‌لێ ب ده‌لیڤه‌ د بینم، د ڤێ بیرئانین و گۆتارێ دا ئاماژێ ب گۆتنه‌كا حه‌كیمانه‌ یا بارزانیێ نه‌مر بكه‌م، ده‌ما دبێژیت: هه‌كه‌ ئه‌ز و ته‌ڤگه‌را ئازادیخوازا كوردی چه‌ند ب هێزبین؟ و دوژمنێ مه‌ چه‌ندێ بێ هێزبیت،‌ هه‌كه‌ دلسۆژ و وه‌لاتپارێز ل گه‌ل من نه‌بن ئه‌م دێ هه‌ر شكێین و قازانج ناكه‌ین، لێ دیسا دبێژیت: هه‌كه‌ ته‌ڤگه‌را مه‌ چه‌ندا بێ هێزبیت، و دوژمنێ مه‌ چه‌ندێ ب هێزبیت، لێ هه‌كه‌ دلسۆژ و وه‌لاتپارێز ل گه‌ل مه‌ بن ئه‌م دێ هه‌ر قازانجكه‌ین و دوژمنێ مه‌ دێ شكێت.
هه‌لبه‌ت ب دیتنا من ئه‌ڤرۆ ئه‌و رۆژه‌ و به‌لكو دره‌نگه‌ ژی كو هه‌لگرێن بیروهزرێن بارزانیێ نه‌مرو پارێزڤانێن رێبازا وی، ل ڤان گۆتنێن وی خوه‌دی ده‌ركه‌ڤن، پاكسازی و چاكسازیان د وارێن پراكتیكی دا، د سیسته‌م و ده‌ستهه‌لاتداریا كوردستانێ و پارتیا ده‌مۆكراتا كوردستانێ دا، بكه‌ن و دلسۆژ و په‌یره‌وكرێن راستێن رێبازا وی، گه‌نده‌ل و دلره‌قان ژ هه‌ڤجودا بكه‌ن و سه‌رپێچیكار و گه‌نده‌لچیان بده‌نه‌ دادگه‌هان و نه‌كه‌ڤنه‌ د چارچووڤێ مزایداتێن سیاسی و راگه‌هاندنا پێشده‌م یا هه‌لبژارتنان دا، ژ بۆ سه‌رخستنا پرۆژێ ڤێ رێبازا پیرۆز، كو ئارمانج ژێ خزمه‌تكرنا گه‌ل و وه‌لاتیه‌ و رزگاریا ئێكجاری و سه‌رخوه‌بوونه‌.