NO IORG
Authors Posts by د. سۆزان ئامێدی

د. سۆزان ئامێدی

د. سۆزان ئامێدی
65 POSTS 0 COMMENTS

13

د. سۆزان ئامێدى
گشتپرسى پێرابۆنه‌كا دیمۆكراسى و سڤیل و شارستانى یه‌، وه‌كو ده‌ربرینه‌ك ژ ئیراده‌یه‌كا مللى، حه‌ز و خواسته‌كێن گه‌لێ كورد بۆ ئازادیێ دیاركریه‌ ئه‌و ژى ب پشكداریكرنا 72.61 ژ گه‌لێ كوردستانى، و ئه‌نجامێن وێ ژى 92.7% ژ ده‌نگان به‌لێ بۆ سه‌ربه‌خوه‌یا هه‌رێما كوردستانێ بوو، كو ل دووماهیێ ئه‌نجامێن وێ بووینه‌ به‌لگه‌نامه‌یه‌كا فه‌رمى.
و پشتى بۆرینا چار سالان ل سه‌ر سڕكرنا ئه‌نجامێن گشتپرسیێ ل هه‌رێما كوردستانێ، هێشتا هه‌رێم یا ژ وان ئه‌گه‌ران دنالیت یێن كو بووینه‌ ئه‌گه‌ر ڤێ پێنگاڤێ بگریته‌ به‌ر، و ل پێشیا وان هه‌میان ژى نه‌رێزگرتنا ده‌ستهه‌لاتا به‌غدا بۆ ماده‌یێن ده‌ستوورێ ئیراقى یێ سالا 2005 كو هاتیه‌ راستڤه‌كرن ب گۆره‌یى به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌مى پێكهاتێن ئیراقى، به‌لێ دبینم كو سیسته‌مێ سیاسى یێ نوى ل به‌غدایێ گه‌له‌ك ژ رژێما سه‌دامى جودا نینه‌ بۆ سه‌ره‌ده‌ریكرنا خوه‌ ل گه‌ل كوردان، چونكو پۆلتیكا پشتگوهكرنێ و ده‌رخستنێ د پتریا كاروبارێن دا كریه‌، بۆ میناك ده‌مێ هه‌رێما كوردستانێ رێژه‌یا خوه‌ یا پێدڤى ژ بۆدجه‌یا ئیراقێ هاتیه‌ بێبه‌هركرن، بێبه‌هركرنا كوردانل ناڤ سازیێن سه‌ربازى دا، دویر ژ ماده‌یێن ده‌ستوورى یێن په‌یوه‌ندیدار ب باده‌كا كوردى ڤه‌ و ب دورستى ژى ماده‌یى 140 ب تایبه‌تى، چونكو ده‌ستهه‌لات سه‌ره‌ده‌ریكرنێ ل گه‌ل ده‌ڤه‌رێن ڤه‌قه‌تیایى ژ هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ت، كو مافه‌كه‌ د ناڤ ڤى مادده‌یێ ده‌ستوورى دا یێ كو دبێژنێ (ده‌ڤه‌رێن ناكۆكى لسه‌ر) ب هه‌ڤدوژیاتی، نه‌مازه‌ ده‌ستهه‌لات رابوویه‌ ب خڕڤه‌كرنا هێزێن له‌شكرى ژ له‌شكرى و میلیشیاتان و دویرخستنا پێشمه‌رگه‌ى ژ ڤان هه‌مى ده‌ڤه‌ران و پاشى ئه‌نجامدانا گوهۆرینا دیمۆگرافى ل ناڤدا كو ببنه‌ ده‌ڤه‌رێن نه‌ئارام، به‌رهه‌ڤ بۆ خڕڤه‌بوونا كۆمێن تیرۆرست وه‌كو رێخستنا داعشێ و میلیشیاتێن لابه‌لا.
ئه‌ڤرۆ ژى ل بیره‌وه‌ریا چارێ ژ گشتپرسیێ و ل گه‌ل به‌رده‌وامبوونا هه‌مان ده‌رده‌سه‌ریێن گه‌لێ كوردستانى، به‌لێ ئه‌م یێن چو هه‌لویستێن هه‌رێماتیك یان نێڤده‌ولى یێ پێچه‌وان نابینین، ل هه‌مبه‌رى هه‌لویستێ وان، ل ده‌مێ راگه‌هاندن و پێرابوونا پرۆسا گشتپرسیێ ده‌مێ داخواز ژ حوكمه‌تا هه‌رێمێ كرین كو گشتپرسیێ ژكاربێخن و په‌نایێ ببه‌نه‌ دیالۆگێ ل گه‌ل به‌غدا. د راستى و ژیوار دا هه‌لویستێ جڤاكا نێڤده‌ولى جهێ سه‌رسۆرمانێ بوو ونه‌په‌ژراندنا جه‌ماوه‌رێ كوردستانى، ژبه‌ر كو ئه‌ڤ ده‌وله‌تێن هه‌نێ فه‌ربوو لسه‌ر كو باوه‌ریى ب ئالیه‌تا گه‌نگه‌شه‌یا مللى دئینیت، ب وێ رێكێ دشیان بۆچۆنێن وه‌لاتیان بزانن ده‌رباره‌یى كێشه‌یه‌كا تایبه‌ت، كو بوو سه‌ده‌ما هندێ ڤى هه‌لویستێ خوه‌ بێخیته‌ هه‌مبه‌ر پرسیارا جاده‌یا كوردستانى: بۆچى جڤاكا ده‌ولى ب دیمۆكراسیه‌تێ و مافێن مرۆڤى و بریارا ماڤێ چاره‌نڤیس و … هتد گازى دكه‌ت، به‌لێ ئه‌و د ژیوار دا دژایه‌تیا ساده‌ترین مافان دكه‌ن ده‌مێ بابه‌ت گرێداى كوردان بیت!!.
نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى یێن كو به‌رپرسیارا جڤاكا نێڤده‌ولى دكه‌ن، دبینین كو ل به‌رامبه‌ر ده‌وله‌تێن ب هێز و یێن زال د بێچاره‌نه‌ تێدا و ل ڤێره‌ ئه‌م دكارین بێژین كو كورد پێدڤى ب ئاراسته‌كرنا رایا گشتی یا جیهانه‌ ب ره‌نگه‌كێ پترى كاریگه‌رى ژ پێخه‌مه‌ت پێگیریكرن یان ژى ب كێماتى پالدانا جڤاكێ ده‌ولى بۆ وه‌رگرتنا به‌رپرسیاریێ ل ده‌ڤه‌رێن كوردان.
د ژیوار دا جڤاكا كوردستانى پشتى شه‌ڕكرنا وى بۆ دژوارترین دیارده‌یێن تاوانیێ و توندیێ كو ئه‌و ژى رێخراوا داعشا تیرۆرسته‌، هزر كر كو جیهانێ دێ هه‌لویسته‌كێ پشته‌ڤان هه‌بیت بۆ مافێن وان یێن ره‌وا، به‌لێ پرانیا هێزێن جڤاكا نیڤده‌ولى حه‌زێن جه‌ماوه‌رى بێئۆمێدكرن ب هه‌لویستێ خوه‌ و سیمایه‌ك ئافراند كو بها و پره‌نسیێن مرۆڤایه‌تى و رێزگرتنا مافێن مرۆڤى یێن پێ دئاخڤن د راستى و د ژیوار دا چو بنه‌ما بۆ نینن. به‌لكو ئه‌ڤ هێزێن هه‌نێ په‌ژراندیه‌ كو ئه‌و تنێ ده‌ربرینێ ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ دكه‌ن و هه‌كه‌ ژى هاتو هه‌لویسته‌كێ مرۆڤاتى ل ده‌ف وان په‌یدابوو، دێ ته‌مه‌ت وێ ئێكێ بیت یاكو دێ خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیا ڤان وه‌لاتان بیت.
و/ ئه‌ڤرۆ

15

د. سۆزان ئامێدى

ئه‌ركه‌كه‌ ل سه‌ر هه‌ر وه‌لاتیه‌كێ كوردستانى كو گرنگیا پشكداریكرنێ د هه‌لبژارتنان دا بزانیت، چونكو پرۆسه‌یا هه‌لبژارتنان دهێته‌ هه‌ژمارتن وه‌كو ئێك ژ گرنگترین ستوونێن سیسته‌مێ سیاسى، و پشكداریكرن د ڤێ پرۆسێ دا ته‌ڤگه‌ره‌كه‌ بۆ خورتكرنا ڤى سیسته‌مى و جێبه‌جێكرنا حوكمه‌ته‌كێ پشتبه‌ستنێ ب ئیراده‌تا گه‌ل دكه‌ت، ئه‌ڤجا ده‌نگدان ئالاڤه‌كێ گرنگ و سه‌ره‌كى یه‌، چونكو هه‌ڤوه‌لاتى د ناڤێ وێ پرۆسێ دا دكاریت كارتێكرنێ ل سه‌ر بریارێن حكومى بكه‌ت و چه‌ندى گه‌ره‌نتیه‌ك هه‌بیت بۆ ئازادیا ده‌ربرینێ، له‌ورا چو گرۆڤه‌یان نابینین كو خۆشیێ ب ڤى مافێ خوه‌ نه‌به‌ن. هه‌رێما كوردستانێ فره‌جۆریا حزبێن سیاسى هه‌یه‌ و ب رۆلێ خوه‌ كاریگه‌ریێ ل سه‌ر  لڤین و رێڤه‌چوونا سیسته‌مێ سیاسى دكه‌ت، به‌لێ حزبا ب هێزتر باندۆرا مه‌زنتر هه‌یه‌ به‌لكو یا راسته‌وخوه‌. د راستى دا هه‌رێما كورستانێ یا د ناڤا گه‌له‌ك ململانه‌یێن مه‌زن و جۆره‌وجۆرا دا ده‌ربازدبیت و ژ وان ژى ئاریشه‌یێن د ناڤبه‌را هه‌رێمێ و به‌غدایێ دا و دێ ب ره‌نگه‌كێ نه‌رێنى كارتێكرنێ ل سه‌ر پاشه‌رۆژا هه‌رێمێ كه‌ت هه‌كه‌ هاتو چو هێزه‌ك نه‌بیت به‌رسینگێ ڤان ململانان نه‌گریت، و ژ به‌ر هندێ ب رێیا هه‌لبژارتنا حزبا ب هێزتر بۆ ده‌سته‌به‌ركرنا سه‌قامگیریا هه‌رێمێ و به‌رده‌وامیدانا وێ، چونكو هه‌بوونا ده‌ستهه‌لاته‌كا ب هێز پرسه‌كا پێدڤیه‌، دا كو رۆلێ خوه‌ بگریته‌ به‌ر ژبۆ رێكخستنا پێداویستیین دیمۆكراسیێ و ب رێیا سه‌رپه‌رشتیكرنا راسته‌وخوه‌ ل سه‌ر سازیێن فه‌رمى و نه‌یێن فه‌رمى زێده‌بارى دویڤداچوونا رۆلێ رێخراوێن نه‌ حكومى. ب ڤێ چه‌ندێ مسۆگه‌ر رۆلێ حزبێن دیتر پاشگوه نائێخیت ب وى رۆلێ وان یێ گرنگ بۆ دروستكرنا سیاسه‌تا گشتى و چارچۆڤه‌كرنا وێ، چونكو هه‌ڤركیا سیاسى د ناڤ هه‌لبژارتان دا، وێ هاریكاریا سیاسى پاشگوه نائێخیت ژ به‌ر وى رۆلێ گه‌له‌كێ گرنگ بۆ بجهئانینا وان ئارمانجێن هاتینه‌ ده‌ستنیشانكرن بۆ هه‌رێما كوردستانێ چونكو باوه‌رى و هه‌ماهه‌نگى د ناڤبه‌را حزبێن سیاسى دا، زه‌مینێ بۆ بجهئانینا رێیێن ئاشتیێ و سه‌قامگیریێ خۆشدكه‌ت، له‌ورا دبینین كو دیالۆگ د ناڤبه‌را حزبان دا تشته‌كێ گرنگه‌ بۆ دوورخستن ژ  قه‌یرانان و بۆ دابینكرنا خورتكرنا گیانێ دیمۆكراسیه‌تێ و ئه‌ڤه‌ ژى بهاگرانتره‌ ژ ئه‌و تشتێ هه‌یى كو تنێ هه‌ڤركیكرنه‌ك ده‌نگدانانه‌. بێگومان جۆراتیا ژیانا سیاسى ره‌نگڤه‌دانا ئیراده‌تا حزبێن ده‌ستهه‌لاتداره‌، له‌ورا هه‌ڤركیكرنا سیاسى و هه‌ماهه‌نگى د ناڤبه‌را وان دا گرنگه‌ ل گه‌ل هه‌ڤ پێشڤه‌بچن. وه‌كى دى ژى ده‌رباره‌ى سیسته‌مێ ده‌نگدانێ، د راستى دا چو سیسته‌مێن نموونه‌یى و ره‌هیایى بۆ نینن، چونكو پێشڤه‌چوون و سروشت و بارودۆخێن جڤاكان د ژێكجودانه‌ و پشى پله‌یا پێشڤه‌برنا سیسته‌مێن وێ یێن سیاسى ژى د ژێكجودانه‌ وه‌كو ئێك نینن، ئه‌ڤه‌ ژى رامان ژێ ئه‌و نینه‌ كو هه‌ر جڤاكه‌ك ئۆمێدا سیسته‌مه‌كێ ده‌نگدانێ یێ باشتر نینه‌، به‌لێ ژێگرتنا سیسته‌مى ب گۆره‌یى بارودۆخێن به‌ربه‌رلاڤن ل وه‌لاتی. و ژپێخه‌مه‌ت سه‌رخستنا پرۆسا سیاسى دیمۆكراسى و بجهئانینا هیڤیێن گه‌لێ كوردستانى، یا فه‌ره‌ میناكترین نوونه‌راتى بۆ هه‌ڤوه‌لاتیان بهێته‌كرن ژبۆ پشكدایكرنا وان د دروستكرنا بریارا سیاسى دا و ئه‌و ژ ب رێیا چوونا ده‌نگدانێ ل رۆژا هه‌لبژارتنان. وه‌كو ل پێش مه‌ ئاماژه‌ دایى كو پشكداریكرنا سیاسى هینگى زێده‌دبیت ب زێده‌بوون و باشكرنا ئه‌نجامدانا ئابۆرى و ب مه‌زنبوونا قه‌باره‌یێ ته‌خا ناڤه‌ندى، و ب بلندبوونا ئاستێ فێركرنێ، و هوشمه‌ندیا گشتى، هه‌روه‌سا ژى باشكرنا ره‌وشا سیاسى و ئابۆرى میناكا باشترینه‌ یا كو ئازادیا سیاسى و یا ئابوۆرى ته‌ڤلى هه‌ڤ بكه‌ت و ل دوماهیێ پێشڤه‌چوونا دیمۆكراسیێ، زێده‌بارى هندێ هه‌سته‌كێ بۆ ده‌نگده‌رى په‌یدا بكه‌ت كو پرۆسا هه‌لبژارتنان ب وان شێوازێن كارتێكرنێ ل سه‌ر حوكمه‌تێ و سیاسه‌تێن وێ بجهبینیت، ب وێ رامانێ كو ده‌نگده‌رى شیانێن هه‌لبژارتنێ هه‌بن د ناڤبه‌را حزبێن جۆره‌ و جۆرا دا، یان د ناڤبه‌ینا به‌ربژاران دا كو په‌یوه‌ست ببن ب حزبێن جۆرا و جۆرا دا و ب ڤێ چه‌ندێ ده‌نگده‌ر دێ هه‌ست كه‌ت كو ده‌نگێ وى كارتێكرنه‌كا راست ل سه‌ر پێكهاته‌یا وێ هه‌بیت به‌لێ فه‌ره‌ ل سه‌ر ڤى ده‌نگده‌ى كو بزانیت ئه‌ڤ هه‌لبژارتنێن هه‌نێ بۆ په‌رله‌مانێ ئیراقێ یه‌ و نه‌ك بۆ په‌رله‌مانێ كوردستانێ، ژبه‌ر هندێ ده‌نگدانا وى بۆ حزبا ب هێزتر و چاكتر بۆ ده‌سته‌به‌ركرنا پاراستنێ یه‌ به‌رگریكرن ژ مافێن گه‌لێ كوردستانێ.

26

د. سۆزان ئامێدى

ب ره‌نگه‌كێ گشتى ئیران د ره‌وشه‌كا ده‌رده‌سه‌ریا سیاسى و ئابوورى و جڤاكى دا دژیت، گه‌لێ ئیرانى د ره‌وشه‌كا تێكچوویى دا دژیت ژ ئه‌نجامێ ڤان بارودۆخێن نه‌ سه‌قامگیر تێدا و هه‌لبژارتنێن داهاتى گه‌له‌ك د گرنگن، چونكودێ چاره‌نڤیسێ ئیرانێ ده‌ستنیشان كه‌ن، پشتى شكه‌ستنا هه‌ردو لایه‌نێن چاكسازكاران و پارێزگاركاران د رێڤه‌برنا ده‌وله‌تێ دا و ل سه‌ر ڤێ ئێكێ ده‌ستهه‌لاتا ئیرانى د مه‌ترسیێن پاشه‌رۆژا خوه‌ دا دژین تایبه‌ت پشتى خوه‌نیشادانێن جه‌ماوه‌رى و ئه‌و خوه‌نیشادانێن د بانگه‌وازیێن خوه‌ یێن ئاشكر و رۆهن دا ته‌كه‌زیا خوه‌ ل سه‌ر ره‌تكرنا هه‌بوونا رژێمێ ب هه‌مى ڤه‌ دكرن، ب رامانا سیسته‌مێ مه‌لایان. ل گه‌ل ئه‌ڤێ چه‌ندێ ده‌مێ هنده‌ك خانمان حیجابێن خوه‌ ئێخستین و وێنه‌یێن خودانێن شاشكان سۆتین، ئه‌ڤجا ژ بۆ گه‌نجاندنا خواسته‌كێن جه‌ماوه‌رى زێده‌بارى خواسته‌كێن هه‌رێماتیك و نێڤده‌ولى یێن كو یا نێڤده‌ولى ژى نیگه‌رانیا خوه‌ ژ سیاسه‌تا ئیرانێ و ئایدۆلۆجیێن وێ یێن وێرانكار ل ده‌ڤه‌رێ دبینن، دبینین باشترین چاره‌سه‌ری بۆ بجهئینانا داخوازیێن جه‌ماوه‌رێ سه‌رهلدای ئه‌وه‌ د پشكدارینه‌كرنا گه‌لێ ئیرانى یه‌ د هه‌لبژارتنان دا.
و ده‌رباره‌ى مژارا ل سه‌ر كوردان ب ره‌نگه‌كێ تایبه‌ت، ئه‌و یێن ره‌وشه‌كا پتری یا تێكچووى و ده‌رده‌سه‌رى دانه‌ ژ ئه‌نجامێ سه‌ره‌ده‌ریكرنا هۆڤانه‌ ژ لایێ رژێمێ ل هه‌مبه‌رى وان، مژار نه‌یا ڤه‌شارتى یه‌ د سه‌ره‌ده‌ریكرا ئیرانێ یا هشك و سته‌مكار دا ل كوردان، له‌ورا پشكدارینه‌كرنا وان د هه‌لبژارتنان دا دڤێت پتر یا سه‌رگر و ته‌ڤایى بیت، و هه‌كه‌ ژى د شیان دا بیت هه‌ما یا ڤه‌بڕى و گشتى بیت. ل ڤێره‌ بۆ من جهێ داخێ یه‌ بێژم كا چاوا ل ناڤا جڤاكان دا هنده‌ك به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن به‌رته‌نگ یێن تاكانه‌ ل سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن نشتیمانى و مرۆڤایه‌تى دادنن، هه‌ر دیسا ل جڤاكێ كوردى ژى و پتریا جاران دهێنه‌ ب ناڤكرن ب (جاش) یێن خزمه‌تێ دكه‌ن بۆ یێ پتر دده‌ته‌ وان، چونكو به‌رژه‌وه‌ندیا وان یێن توخمه‌وى یان تاكانه‌ل سه‌ر هه‌مى به‌رژه‌وه‌ندى و پره‌نیسپان دا یه‌، چونكو یێن بووینه‌ خودان هێز و ب باندۆر ب رێیا پشته‌ڤانیكرنا رژێمێ بۆ وان، ئه‌وێن هه‌نێ ب رۆله‌كى رادبن ب ئاراسته‌كرنا كوڕێن نه‌ژادێ وان یێن ده‌ربه‌ده‌ر ل ئیرانێ و هاندانا وان بۆ پشكداریكرنێ، خوه‌ هه‌كه‌ ب گه‌فلیكرنێ د هه‌لبژارتنان دا. ل ڤێره‌ دبینم د ناڤا ڤان راستیێن نها دا یێن تێكچووى یێن هه‌یی ل ئیرانێ ئه‌و كه‌سێن هه‌نێ ئه‌وێ هێزا كاریگه‌ر پێكنائینن، زێده‌بارى هه‌بوونا ده‌ڤه‌رێن به‌رفره‌ه ل كوردستانا ئیرانێ، نه‌پشكداركرنا وان دهه‌لبژارتنان دا تشته‌كێ مسۆگه‌ره‌، لێ به‌لێ پرسگرێك یا ڤالا نینه‌ ژ مه‌ترسیێن داهاتى پشتى هه‌لبژارتنان، چونكو ژیوارێ مه‌ ل كوردستانا عیراقێ، مه‌ دیت ئه‌وێن بووینه‌ ئه‌گه‌رێن روودانێن 16 ئوكتۆبه‌رێ هاتنه‌ خه‌لاتكرن و ئه‌ڤرۆ بووینه‌ سه‌رۆكێن دویه‌مین مه‌زنترین حزب، ل دووماهیێ ژى و نه‌ك دووماهیى یه‌، هه‌لبژارتێن ل ئیرانێ ره‌نگه‌ كارتێكرن لێ بهێته‌ كرن ب هۆیێ ده‌ركه‌فتنا ڤایرۆسێ كۆرۆنا وترسا ڤه‌گرتنا وى ب ره‌نگه‌كێ به‌رفره‌ه.
و/ ئه‌ڤرۆ

63

د.سۆزان ئامێدى
و: شێرزاد نایف
مانشێت
(ئه‌گه‌رێن كوشتنا ڤان هه‌ردو كه‌سان، دێ ل سه‌ر ره‌وشا سیاسى یا عیراقى یا باش بیت هه‌كه‌ ره‌نگڤه‌دانا ئیرانێ یا براگماتى بیت)
پشتى هێرشا لایه‌نێن سه‌ر ب ئیرانێ ڤه‌ یان یێن گرێداى ئیرانێ، ل عیراقێ بۆ سه‌ر بالیۆزخانه‌یا ئه‌مریكى و كوشتنا خانه‌نشینه‌كێ ئه‌مریكى و زیانلێكه‌فتنا هه‌ژماره‌كا كه‌سێن له‌شكرى یێن ئه‌مریكى و عیراقى ژ ئه‌نجامێ وێ هێرشا مۆشه‌كان یا كو بنگه‌هێ K1 ل كه‌ركووكێ ل باكۆرێ عیراقێ كریه‌ ئارمانجا خوه‌.
د ناڤا ڤان پێشهاتان دا، هه‌ر وه‌كو ئه‌مریكا مژارا خوه‌ ڤه‌بڕیه‌، كو یا فه‌ره‌ به‌رسڤێ بده‌ت پشتى كو به‌رسڤدانێن وێ ده‌رناكه‌ڤن ژ داخۆیانیێن هوشداریێ ژلایێ ئیرانێ ڤه‌، له‌ورا ئه‌ڤ هێرشه‌ هات دا كو بهێته‌ لێدان ژ لایێ تۆمه‌تباركرنا وان ب ده‌ركرنا بریاران ل دژى ئه‌مریكا، ئه‌و هێرشه‌ یا كو دهێته‌ هه‌ژمارتن وه‌كو دربه‌كێ ب هێز و گه‌له‌ك هووربین، ل ده‌مێ ستێركا خوه‌ ل سه‌رانێن مه‌زن و گرنگ یێن ئیرانێ ل عیراقێ و هه‌روه‌سا سووریێ ژى ئارمانجا گرتى.
د ناڤا ڤان راستى و بۆیه‌ران دا، مسۆگه‌ر شه‌عبیه‌تا ترامپى ل ئه‌مریكا زێده‌ دبیت ل ده‌مێ كو هه‌كه‌ هاتو ئیران نه‌ئازریێت تایبه‌ت ژى و هه‌لبژارتنێن ئه‌مریكى یێن نێزیك دبن.
هه‌كه‌ نامه‌یا ترامپ بگه‌هیته‌ ئیرانێ ب رێیا ئه‌ڤى دربى ب شێوازێ یێ یێ پێدڤى و دروست، كو ئیران پێداچوونه‌كێ د سیاسه‌تا خوه‌ دا بكه‌ت ل ده‌ڤه‌رێ و ب حیكمه‌ت ره‌فتارێ بكه‌ت و كارى ب شیره‌تێن چینێ بكه‌ت و وه‌لاتێن داخوازا ئارامیێ دكه‌ن، ئه‌ڤ چه‌نده‌ دێ سه‌ركه‌فتنه‌كا نایاب بۆ ئه‌مریكا تۆمار كه‌ت، هه‌روه‌سا دێ مایتێكرنا ئه‌مریكى ل ده‌ڤه‌رێ سڤك كه‌ت ل گه‌ل شكاندن و ده‌قساندنا هێزێن عیراقى و یێن دیتر یێن گرێداى ئیرانێ، نه‌خاسمه‌ ژى و ئیران یا د ره‌وشه‌كا ناڤخوه‌یى یا ئابوورى یا مللى یا گه‌له‌ك سه‌خت دا دژیت.
دبینم كو ئه‌گه‌رێن كوشتنا گرنگترین هه‌ردو توخمێن ئیرانێ (قاسم سوله‌یمانى و ئه‌بۆ مه‌هدی لموهه‌ندس)، دێ ل سه‌ر ره‌وشا سیاسى یا عیراقى یا باش بیت (هه‌كه‌ هاتو..) ره‌نگڤه‌دانا ئیرانێ یا براگماتى بیت و نه‌ك دوگماتى.

26

د.سۆزان ئامێدى

كوردستانیان حوكمه‌ته‌ك و په‌رله‌مانه‌ك تایبه‌ت ب خوه‌ڤه‌ هه‌یه‌، له‌ورا ده‌مێ سه‌رهلدان ل سه‌ر رێڤه‌به‌رن و سیاسه‌تا به‌غدایێ كری، به‌رێ خوه‌ دانه‌ گشتپرسیێ، به‌لێ خه‌لكێ دیتر یێن بێبه‌هر ژ مافێ دامه‌زارندنا هه‌رێمان، ئه‌وان چو نه‌بوو ژبلێ هندێ كو سه‌رهلدانا خوه‌ ب رێیا خوه‌نیشادانان بكه‌ن، له‌ورا ل ڤێره‌ پرسیاره‌ك دهێته‌ پێش: ئه‌رێ ژ راستى یێن دن نها تێگه‌هشتینه‌ كا ئه‌و ئه‌گه‌رێن راست یێن كورد هانداینه‌ هندێ كو ب گشتپرسیێ راببن چنه‌؟ ئه‌ڤه‌ ژى سه‌ره‌راى هندێ كو ئه‌وان نوونه‌راتیه‌كا پتر و مه‌زنتر د حوكمه‌تا ئێكگرتى دا هه‌یه‌، به‌لێ ئه‌وێن هه‌نێ، ده‌نگێ خوه‌ بلند كرن ب ره‌خنه‌گرتنا حوكمه‌تا ئێكگرتى كو یا داكه‌فتیه‌ د رێڤه‌به‌ریا عیراقێ و گه‌نده‌لیا وێ دا ل هه‌مى بیاڤان، به‌لێ میدیا عیراقى عه‌ره‌بى ب حزبێن خوه‌ و  سیاسه‌تدارێن خوه‌ ڤه‌، وێنه‌كێ به‌ره‌ڤاژى راستیا ته‌حل دایه‌ خوه‌نیشاده‌رێن  ئه‌ڤرۆ. ئه‌ڤ میدیایه‌ و ئه‌ڤ سیاسیێن هه‌نێ ب خوه‌ بزاڤێ دكه‌ن خوه‌نیشاده‌ران پێشێل بكه‌ن و به‌رێ وان بده‌نه‌ هه‌رێما كوردستانێ، ئه‌ڤه‌ ژ لایه‌كى ڤه‌، و ژلایه‌كێ دن ڤه‌ كار ل سه‌ر خورتكرنا تائیفه‌گه‌ریێ كرینه‌ بۆ خزمه‌تكرنا به‌رژه‌وه‌ندیێن وان و پاراستنا به‌رده‌وامكرنا مانا وان ب رێیا ترساندنا وان كو كوردى یان سونى، پیلان ل سه‌ر دهێنه‌ دانان و دخوازیت كو ده‌ستهه‌لاتێ ژێ بكێشیت و پتر ژ مافێ خوه‌ بده‌ستڤه‌ بینیت. خوه‌ هه‌كه‌ زانینا ڤێ راستیێ بۆ 16 سالان گیرۆببیت، راستیا هندێ كو بریارا سیاسى ب ده‌ستێ به‌ربژارێن وان بیت، یێن چ خزمه‌ت پێشكێش نه‌كربن ژ بلى زێده‌كرنا رێوره‌سێن بیروباوه‌ریێ. و پشتى كو ئه‌ڤ دیمه‌نه‌ بۆ گه‌لێ عیراقێ ئاشكرا بووى ژ كه‌توارێ ژیانا رۆژانه‌ یا كو تێدا دژیت وپاشى ژى دیتنا هه‌مى تشتان ل سه‌ر ئه‌نترنێتى و سه‌ره‌دانێن گه‌شتیارى و تشتێن دی ل هه‌رێما كوردستانێ و به‌راوردكرن ل گه‌ل ژیوارێ خوه‌، دبیته‌ مژارا رۆهنتركرنا دیمه‌نێ ژیوارێ راست ب تایبه‌تى ده‌مێ ژیوارێ راست یێ هه‌رێما كوردستانێ دبینن، چونكو سه‌ره‌رارى هه‌مى فشار و پیلانگێریێن ل سه‌ر ئه‌نجامدده‌ن ب ره‌نگه‌كێ ئابوورى و  سیاسى و ب هه‌بوونا گه‌نده‌لیێ ژى، به‌لێ ئه‌و شیاینه‌ وى تشتى پێشكێش بكه‌ن یێ كو حوكمه‌تا ئێكگرتى نه‌شیایى چارێكا وى پێشكێش بكه‌ت، ب رامانه‌كا دن، سه‌ره‌راى هه‌مى ده‌رده‌سه‌ریێن هه‌رێمێ، به‌لێ ئه‌و شیایه‌ وى تشتى پێشكێش بكه‌ن، یێ كو ئه‌وێن دیتر بزاڤ نه‌كرى نه‌ك ب تنێ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن به‌رته‌نگ و تایبه‌ت، كو ب ڤێ چه‌ندێ بچووكترن مافێن گه‌لێ هه‌ژار و مه‌زلۆم پشتگوه ڤه‌ هاڤێتین. و/ ئه‌ڤرۆ

38

د.سۆزان ئامێدى

نێزیكبوونا ده‌مێ هه‌لبژارتنان ل ئه‌مه‌ریكا وه‌لێكریه‌ كو ره‌فتاران ب ره‌نگه‌كێ نه‌یێ مرۆڤاتى بكه‌ت ل هه‌مبه‌رى گه‌لێن جیهانێ، ل ده‌مه‌كى كو ترامپ ل ناڤا ئه‌مریكا یێ بزاڤان دكه‌ت به‌ر ب پێشكێشكرنا چاكسازیێن د چنه‌ دخانه‌یا ئه‌جینه‌ده‌یێن وى یێن هه‌لبژارتنان دا.
به‌لى ژ لایێ ده‌ره‌كى ڤه‌، ئه‌و یێ ب هه‌مى رێیان هه‌ول دده‌ت چاڤان بنقینیت ژ وێ ره‌وشا ده‌رده‌سه‌ری ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و ب تایبه‌ت ل ده‌ڤه‌رێن ده‌ستهه‌لاتا وان یا پێشین و یا نها و بهێت ژى، چونكو بریارا وى یا ل دۆر ڤه‌كێشانا هێزێن ئه‌مریكى ژ رۆژئاڤایێ كوردستانێ هاتى ل ده‌مه‌كێ نه‌یێ گونجاى بۆ گه‌له‌كى كو مل ب ملێ جیهانێ راوه‌ستاى بۆشه‌ركرنا تیرۆرێ، ل هه‌مان ده‌مى چاڤان ژ وان تاوانان دنقینیت یێن توركیا ل هه‌مبه‌رى ڤى گه‌لى ئه‌نجامدده‌ت.
رۆژانه‌ تاوانێن ل هه‌مبه‌رى خوه‌نیشاده‌ران دبینین ل عیراقێ، به‌لێ ئه‌مریكا هه‌ر بێده‌نگیا خوه‌ دپارێزیت، سه‌ره‌راى هندێ كو ئه‌وه‌ به‌رپرسا ئێكێ ژ ڤان كاودانان كو عیراق گه‌هاندیه‌ ڤى راده‌یى كو ب خوه‌نیشادانان راببیت. و ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ نیگه‌رانى و نه‌رازیبووزنا وان دبهیستین ل دۆر هه‌لویستێ ئه‌مریكا یێ نها و دیسا ژی هه‌مان هه‌لویستى دبینین ل جه‌م خوه‌نیشاده‌رێن گه‌لێ ئیرانێ، چونكى پشتى كو ئه‌مریكا و جڤاكێ نیڤده‌ولى ئه‌و پالڤه‌داین كو ل دژی رژێمێن خوه‌ راببن و زێده‌بارى دكتاتۆریه‌تا رژێمێن وان كو ئه‌و ژی سه‌ده‌مه‌كه‌ بۆ رابوونا گه‌ل، ب رامانه‌كا دن، رژێما ئیرانێ یا نه‌قه‌بوولكرى یه‌ ژلایێ گه‌ل ڤه‌، به‌لێ هه‌لویستێ جڤاكێ نێڤده‌ولى و د سه‌رى دا ژى ئه‌مریكا ل هه‌مبه‌رى ئیرانێ زێده‌بارى تشتێ هه‌یى ژ هه‌رێماتیك كو ل دژى میلیشیاتێن ئیرانێ و ئه‌جینده‌یێن وێ ل سووریێ و لوبنان و عیراقێ، ئه‌ڤه‌ هه‌مى بوویه‌ هۆیێ سه‌رگه‌رمكرنا ده‌ركه‌فتنا ڤان گه‌لان بۆ خوه‌نیشادانان، نه‌خاسمه‌ ئیران رۆژانه‌ روو ب رووى كریارێن كوشتنێ و توندیێ و گرتنێ دبیت بێى ره‌نگڤه‌دانه‌كا نیڤده‌ولى یا نه‌رازى، به‌لكو دبینین سه‌رده‌ریێن په‌یوه‌ندیان یێن دهێنه‌ ئه‌نجامدان ل كه‌ل رژێمێن ئیرانێ و یێن دیتر یێن تاگیرى وێ ژ پێخه‌مه‌ت سڤككرنا بارێ گرانێ ل سه‌ر و دوورخستن یان پاشخستنا مایتێكرنا ئه‌مریكا چونكو ده‌م نه‌یێ گونجایى یه‌ ژلایێ نێرینا وێ ڤه‌، ئه‌ڤ ئێكه‌ ژى گه‌له‌ك یا ئاشكرایه‌ د ده‌سپێشخه‌ریا به‌رپرسێن وان یێن نێزیكى ترامپ.
د ژیوار دا دبینین كو ره‌نگڤه‌دان و سه‌رده‌ری هاتنا ئه‌مریكا ل گه‌ل كاروبارێن سیاسى ل ده‌ڤه‌رێ و تایبه‌ت ده‌ڤه‌رێن شه‌رى و ناكۆكیان، ژ وان ژى خوه‌نیشادانان، چونكو نه‌ ل ئاستێ روودانان بخوه‌ بوون، ل به‌رامبه‌ر ژى هه‌لویستێ ڤان رژێمان دبینین، كو ئه‌و ژى موجامله‌كرنه‌ و لهه‌ڤهاتنێن ب مه‌ره‌ما ئارامیا ناڤخوه‌یى و ده‌ره‌كى نه‌ و ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخوه‌ یان نه‌راسته‌وخوه‌؟ ئه‌ڤجا ل ڤێره‌ پرسیاره‌ك دهێته‌ پێش: ئه‌رێ ژڤانێ خوه‌نیشادانان ل ڤى ده‌مى هاتى نه‌یێ شاش بوو؟ و پرسیاره‌كا دن: ئه‌رێ ئه‌مریكا دێ هه‌لویسته‌كێ جوداتر هه‌بیت پشتى هه‌لبژارتنان؟
و/ ئه‌ڤرۆ

49

د. سۆزان ئامێدى
هه‌ر ژ بریارا ترامپ ده‌رباره‌ى كوردستانا رۆژئاڤا (باكۆرێ سووریێ) و رۆژانه‌ داخۆیانیێن سه‌یر و سه‌مه‌ر دده‌ت، كو ژ هه‌سته‌كا ره‌وشه‌نبیرى ده‌رناكه‌ڤن، هه‌ر وه‌سا ژى ل ده‌مێ هه‌ر داخۆیانیه‌كا نوو، هه‌لویستێ خوه‌ یێ موحرج ل ناڤا ئه‌مریكا و ده‌رڤه‌ی وێ پێشدئێخیت، كو دبیته‌ سه‌ده‌ما زێده‌كرنا ره‌خنه‌ و دیالۆگان د راستا وى دا ل ناڤه‌ندێن سیاسى یێن جیهانى دا، و گرنگترین پسیار دهێته‌ ئارا ئه‌وه‌: ئه‌رێ ترامی چو شیره‌تكار نینن راسپارده‌ بكه‌ن و نێرێنا وان وه‌ربگریت به‌رى هه‌ر داخۆیاینه‌كێ یان تویته‌كى؟ ب راستى هنده‌ك هه‌نه‌ ده‌مێ شاشیه‌كێ دكه‌ت، نا خوازیت دانپێدانێ ب شاشیا خوه‌ بكه‌ت، به‌لكو به‌ره‌ڤاژى پتر خوه‌ مه‌زن دبینیت ب وێ گونه‌هێ، ئه‌ڤجا چاوا بیت هه‌كه‌ كه‌سه‌كێ وه‌كو ترامپ بیت د سه‌رگه‌رمى و غروورا خوه‌ دا؟ چونكو پشتى هه‌ر ره‌نگڤه‌دانه‌كا ناڤخوه‌یى و جیهانى كو بۆ داخۆیانیا وى نه‌ جهێ قه‌بوولكرنێ بیت، دێ بینی دێ ئازریێت و دێ داخۆیانیه‌كا توندتر ده‌ت بێى هزركرنه‌ك، كو زیانێ دگه‌هینته‌ وه‌لاتێ خوه‌ و ده‌ڤه‌رێ، ب ڤێ ره‌نگى ئه‌و كه‌فتیه‌ كۆمه‌كا شاشیێن ل دووڤ ئێك یێن ب وێرانكار، ئێك ژ وان ئه‌ڤان ڤان دووماهیان بوو، ده‌مێ خۆیاكری كو كورد فریشته‌ نینن، ئه‌ڤ جۆره‌ داخۆیانیه‌ دهێته‌ گۆتن بۆ وى یێ هه‌لویسته‌كێ ب هێز هه‌یى و لایه‌نێ به‌رامبه‌ر نه‌شێت یان یێ ژى نه‌چار بیت كو بكاریت ئیدانا وى بكه‌ت، چو ژ ده‌ستى نه‌هێت كو شاشیا خوه‌ راستڤه‌ بكه‌ت، دێ بێژیتێ تو چ بى، هه‌ر تو نه‌فریشته‌یى.. فریشته‌یان ئه‌و سیما هه‌نه‌ كو مرۆڤ ناگه‌هیتێ، پا هه‌كه‌ ملله‌ته‌ك بیت چاوابیت؟!
و/ ئه‌ڤرۆ

15

د. سۆزان ئامێدى
بریارا ترامپ بۆ ڤه‌كێشانا هێزێن وى ژۆژئاڤا، ئه‌و بنگه‌هێ كۆنترۆلا ئه‌مریكا ل سه‌ر رۆژهه‌لاتا ناڤین شكاند، ژ به‌ر مایتێكرنێن هه‌رێمایه‌تى یێن دیتر ل ده‌ڤه‌رێ و تایبه‌ت ژى ل وان ده‌ڤه‌رێن شه‌رێ داعش لێ هاتیه‌ كرن ل عیراقێ و سووریێ، چونكو ئه‌م یێن دبینین مایتێكرنا ئیرانێ و یا رۆسى و توركى و سعوودى و هنده‌ك وه‌لاتێن دیتر یێن ل سه‌ر دانــه‌مه‌زراندنا هێزه‌كا كوردى ل ده‌ڤه‌رێ كۆك دبن، دیسا ل هه‌مان ده‌مێ كو كوردێن رۆژئاڤا شه‌رێ داعشێ دكه‌ن، داعش زالبوو ل سه‌ر پتریا ده‌ڤه‌رێن عه‌ره‌بى، به‌لێ كورد رانه‌وه‌ستیان د شه‌رێ خوه‌ دا دژى داعشێ ل سنۆرێن رۆژئاڤا، به‌لكو هه‌موو ده‌ڤه‌رێن د ده‌ست داعش دا ڤه‌گرتن، هه‌تا كو هه‌بوونا داعشى ل سووریێ بدووماهى ئینایى،ئه‌ڤ هه‌مویه‌ ژى ب پشته‌ڤانیه‌كا و ل به‌راهیا وان ژى ئه‌مریكا. و پشتى به‌ستنا گۆپیتكا سۆتشى د ناڤبه‌را رۆسیا و ئیران و توركیا ئه‌وێن كو ب رێیا وان رێككه‌فتن ل سه‌ر راستڤه‌كرن و ئێكگرتنا تێكۆشانان بۆ نه‌هێلانا وان ده‌ستكه‌فتێن كوردان ل رۆژئاڤا بده‌ستڤه‌ئینایى، پاشى هه‌لویستێ ترامپ هات یێ به‌رهه‌ڤ و پشته‌ڤان بۆ ڤێ ئێكێ. هه‌لویستێ ترامپ دبینم بوویه‌ ئه‌گه‌ر بۆ دۆراندنا ئه‌مریكا و ژده‌ستدانا هه‌ڤپه‌یمانێن وێ ل ده‌ڤه‌رێ، كو دێ باندۆرێن سیاسى و ئابوورى یێن نه‌رێنى ل پاش خوه‌ هێلیت و مژارێن ڤێ چه‌ندێ ئێدى یێن رۆهن و ئاشكرابووینه‌ ل ده‌مێ گه‌شتكرنا بۆتین به‌ر ب سعوودیێ و سه‌رۆك وه‌زیرێن پاكستانى عومران خان بۆ ئیرانێ. كو هه‌ڤده‌مه‌ ل گه‌ر رێككه‌فتنا رۆسی ـ سووری كو ده‌لیڤێ بۆ هه‌ڤدو ته‌رخان دكه‌ن ل سه‌ر رۆژئاڤا زالببن، ب به‌هانا دووماهیئینانا مه‌ترسیێن ئاردۆگان تێدا، ئه‌و ژى كو كورد بكه‌ڤنه‌ د ره‌وشه‌كا نه‌چاركری دا، كو ب ڤێ بریارێ رازى ببن، یا بێوژدانى، تایبه‌ت ل گه‌ل پێشڤه‌چوونێن نوو و پێشنیازێن ئه‌مریكى نه‌یێن پشتراست ل همبه‌رى كوردان، وه‌كو ده‌سپێشخه‌ریا دبلۆماسیێ ئه‌مریكى رۆبه‌رت فۆرد كو تێدا ته‌كه‌ز دكه‌ت كو كوردان فه‌ره‌ ل سه‌ر بۆ خوه‌ هه‌ڤپه‌یمانه‌كێ دیتر بۆ خوه‌ ببینن، هه‌ردیسا شه‌ركرنا كوردان ل گه‌ل داعش وه‌سا هه‌ژمارتبوو كو ب تنێ ژبه‌ر خوه‌بوو، ئه‌مریكا ژى هاریكاریا كوردان كربوو پێخه‌مه‌تى ڤێ ئێكێ، یانكو كوردان شه‌رێ داعشێ نه‌كربوو ژ به‌ر جیهانێ و رامانه‌كا دن، كو ئه‌مریكا نه‌به‌رپرسه‌ ژ مافێن كوردان یان به‌رقه‌راریا ده‌ڤه‌رێ و نه‌ یا به‌رپرسه‌ ژ مافێن مرۆڤى ل وێ درێ، زێده‌بارى هندێ ئاماژه‌ دایه‌ كو جیهان د سیاسه‌تا توركیا دگه‌هیت ل ده‌ڤه‌رێ و ده‌مێ له‌شكرێ توریكا هاتى باژارێن كوردى گوله‌باران گرین و كه‌سێن سڤیل ب كۆم كورشتین ل گه‌ل بێده‌نگیا ده‌ولى و توركیا هێلای ب تنێ چاره‌نڤیسێ كوردستانا رۆژئاڤا ده‌ستنیشان بكه‌ت هه‌ر وه‌كو مژارا یا دارێتى یه‌ ژ بال هه‌موو لایه‌نان ڤه‌، دا كوردان نه‌چار بكه‌ن بژاره‌یه‌ك ل به‌رامبه‌ر وان بمینیت نه‌ك زێده‌تر،ڤه‌كێشه‌ زۆرا ئالۆزه‌ و نه‌یا دادوه‌ره‌ ب چو ره‌نگه‌كى ل ده‌مه‌كى رۆژئاڤا 11 هه‌تا 12 هزار شه‌هید دان و رازى ببیت ژى كو بۆ به‌شار ئه‌سه‌د بزڤریته‌ڤه‌ و ل ژێر فه‌رمانا له‌شكرێ عه‌ره‌بى و هه‌ر وه‌كو چو تشتى روو نه‌دای!!.
ل ڤێره‌ پرسیاره‌ك خوه‌ دئینیته‌ پێش و ب هێز: ئه‌رێ یا به‌رئاقله‌ كو رۆژئاڤا هه‌موو ده‌ستكه‌فتیێن خوه‌ ژده‌ست بده‌ت، یێن كو ب قوربانیدانێن مه‌زن بده‌ستخوه‌ڤه‌ خستین و ده‌ستژێ به‌رده‌ت ل به‌رامبه‌ر حوكمه‌ته‌كا پێشین یا سته‌مكار و له‌شكره‌كێ ده‌ستێن وى هێشتا خوینا سووریان پێڤه‌؟ ل ئێكه‌ك چركه‌ دا دكارین بێَژین كو ته‌نازول ژ بۆ خاترا راوه‌ستاندنا خوینێ بوویه‌، به‌لێ ده‌مێ دهێین و هنده‌ك حساباتێن دوور مه‌ودا ل به‌رچاڤوه‌ردگرین، دبینین كو دۆراندن گه‌له‌ك مه‌زنتره‌ ژ هه‌ر ته‌نازوله‌كا كوردستانا رۆژئاڤا پێ راببیت، چونكو توركیا و سوریا دو رووینه‌ بۆ ئێك دراڤ. هه‌ردو لایه‌نان دیرۆكا خوه‌ یا دیكتاتۆرى هه‌یه‌ بۆسه‌ره‌دریكرنێ ل گه‌ل كوردان، ل به‌رامبه‌رى ژى كوردستانا رۆژئاڤا پێدڤى چو هێزێن پشته‌ڤان نینه‌، بۆ شه‌ركرنێ ل گه‌ل له‌شكرێ توركیا ژبلى نه‌هێلانا فرینا ئه‌سمانى، چونكو بجهئانینا وێ ل گه‌ل به‌رده‌وامیكرنا به‌رهنگاریكرنێ یه‌ و بده‌ستڤه‌ئینانا رایا گشتى یا جیهانى، گرنگه‌ هێزێن نێڤده‌ولى بهێنه‌ سه‌رخه‌ت و نه‌هێلن شه‌ر به‌رده‌وام ببیت و توركیا هێزێن خوه‌ ڤه‌بكێشیت. دبینم كو توركیا گه‌له‌ك یا شاشه‌ د سیاسه‌تا خوه‌ دا، ل هه‌مبه‌رى كوردستانا رۆژئاڤا، چونكو توركیا په‌یوه‌ندیێن پتر ژ نایاب هه‌نه‌ ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ، و هه‌رێم ژى چو جاران نه‌بوویه‌ ئه‌گه‌رێ تێكدانا ئارامیا وێ، و ب ڤێ ئێكێ ژى توركیا بۆ خوه‌ هه‌ڤپه‌یمانه‌ك ل ناڤا عیراقێ دا بده‌ستڤه‌ئینایه‌، به‌لێ وه‌كو دى هه‌كه‌ هێزێن به‌شار ئه‌سه‌د ل سه‌ر رۆژئاڤا زال ببیت، دێ به‌لانسا توركیا تێكچیت ل ده‌ڤه‌رێ و دێ گرنگترین ده‌ڤه‌را جیۆلۆجى ژده‌ستده‌ت كو بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا ئیرانێ بمینیت.
و/ ئه‌ڤرۆ

35

د. سۆزان ئامێدى

خۆنیشادانێن زۆر یێن ل پارێزگه‌هێن ژێریا عیراقێ ده‌ستپێكرین و ئه‌وا ل دووڤدا به‌رده‌وامبووی داكو ئێكگرتى ببن د داخوازیێن خوه‌ دا  ل گه‌ل خۆنیشادانێن به‌غدا، باوه‌رنه‌كه‌ د دووربن ژ پیلان و به‌رهه‌ڤیه‌كا پێشده‌م، ژ به‌ر وێ سه‌رگه‌رمیا وێ و به‌ربه‌لاڤه‌بوون و به‌رده‌وامیا وێ هه‌تا نها و ل دووماهیێ خۆنیشادان ژ ئیراده‌ و كۆنترۆلا وان لایه‌نان  ده‌رناكه‌ڤن یێن هێز و ژیوارێ خوه‌ ل سه‌ر وان ده‌ڤه‌ران هه‌ی، چه‌ندى ئاماژه‌ ژ خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ بهێن ژ هێز و شیانێن مالكى، به‌لێ یێ دووماهیێ، نكاریت ژ بازنێ سوله‌یمانى ده‌ربكه‌ڤیت و هه‌بوونا ئه‌ڤێ دووماهیێ ل به‌غدا وه‌كو چاڤدێر و سه‌رپه‌رشت ل سه‌ر روودانان، پێدڤیه‌ ئه‌م چ بێژین و هه‌كه‌ وه‌زیرێ ناڤخوه‌ یێ ئیرانى ته‌ڤلى عیراقێ ببیت و گه‌ریانێ ل كۆفه‌ بكه‌ت بێ مایتێكرن ژ ده‌سهه‌لاتێن عیراقى. دبینم  عادل عه‌بدولمه‌هدى یێ سه‌ركه‌فتى بوو د بریارا ئاراسته‌كرنا گه‌ل دا. دبیت ل سه‌ر سایتێن سۆشیال میدیا من به‌لاڤكربیت كو داخوازێ ژ سه‌رۆك وه‌زیرێن عیراقێ بكه‌م ده‌ربكه‌ڤیت و بۆ خه‌لكى بپه‌یڤیت، له‌ورا تشتێ د گۆتارا عه‌بدولمه‌هدى دا دبینم: ئێك: خوه‌كۆنترولكرن گه‌له‌كا جوانه‌ كو مرۆڤ ته‌حملێ بكه‌ت، ل ده‌مێ گۆتارا ئاراسته‌كری بۆ گه‌لێ شۆره‌شگێر بخوینیت. دو. یێ سه‌ركه‌فتى بوو د زنجیركرنا تشتێ پێشكێشكری. سێ: ئه‌و په‌یمانێن پێشكێشكرین ل سه‌ر پێنگاڤێن ئێكێ بۆ جێبه‌جێكرنێ و پاشى گرێدانا وێ ب سه‌رده‌مێ نێزیك ڤه‌، به‌ر ب پله‌كا گه‌شبینیێ ڤه‌ دچیت. چار: داخوازكرنا وى ب ئارامبوونێ بۆ دوباره‌ ڤه‌گه‌راندن بۆ ژیانا نۆرمال، تێبینیێن مه‌ خورتكرن ل سه‌ر  ته‌حملكرنێ و ده‌روونگرتنێ وباوه‌ریا وى ب وى تشتێ وى گۆتى و جۆره‌كێ پشتراستكرنا ده‌روونى دا هه‌ڤوه‌لاتیان. پێنچ: دانانا ته‌پێ د یاریگه‌ها جڤاتا نوونه‌ران و سازیێن ده‌وله‌تێ دا یێن به‌رپرس ژ ئه‌داكرنا خزمه‌تكرنا هه‌ڤوه‌لاتیان. ئه‌ڤا داویان سه‌ره‌راى كو یا شه‌رعى و قانوونى یه‌، به‌لێ نه‌یا سه‌ركه‌فتى یه‌ ژ به‌ر نه‌بوونا باوه‌ریا گه‌ل ب په‌رله‌مانى و سازیێن حوكمه‌تێ. هه‌ر دیسا من به‌لاڤكربوو كو عه‌بدولمه‌هدى سه‌ربكه‌ڤیت د راوه‌ستاندنا خۆنیشادانان دا به‌رى رۆژا ئه‌ینیێ، ژبه‌ر كارتێكرنا ڤێ رۆژێ د ئاراندنا ره‌وشێ دا ژ ترسێن گه‌رمبوونا خۆنیشادانان دا و پاشى سه‌ختیا كونترۆلكرنێ ل سه‌ر، سه‌ره‌راى هندێ كو چه‌نده‌كێ ژ پارێزگه‌هان و ده‌ڤه‌رێن پرانیا سونى مه‌ترسیا گه‌هشتنا وان هه‌بوو بۆ ناڤا خۆنیشادانان، ژبه‌ر گه‌له‌ك ئه‌گه‌ران، ژ وان تۆمه‌تباركرنا وان ب تیرۆرێ، به‌لێ خۆنیشادان ل ناسڕیه‌ و عماره‌ د زۆربوون. و/ ئه‌ڤرۆ

19

د.سۆزان ئامێدى
هه‌روه‌كو ئیران یا گه‌هشتیه‌ دووماهیا تۆنێلێ! چونكو داخوازا ڤه‌گوهاستنا پرۆتۆكۆلێ بۆ رێككه‌فتنێ پێشكێش كربوو، ئه‌و پرۆتۆكۆلا ئیرانێ واژو كری، ب گۆره‌ى وێ ئیران بوویه‌ ئه‌ندام ب په‌یمانا دانانا راده‌كى بۆ به‌لاڤبوونا چه‌كێ ناڤۆكى، په‌سه‌ندا وێ نه‌كریه‌ كو دبیته‌ جهێ نه‌هێلانا هه‌ر پێگیریه‌كێ، یانكو بجهئینانا به‌ندێن پرۆتۆكۆلێ یا خۆبه‌خشه‌ و نه‌ك پیگیر و نه‌چاره‌، به‌لێ ده‌سپێشخه‌ریا ئیرانێ یا به‌رهه‌ڤبوونا وێ بۆ په‌سنینا ڤێ پرۆتۆكۆلێ و ڤه‌گوهاستنا وێ كو ببیته‌ رێككه‌فتن، یا كو ئه‌و گه‌هاندیێ پشتى سزا ل سه‌ر سه‌پاندین. ب هه‌ر حاله‌كى ده‌سپێشخه‌ریه‌كا باشه‌ و حه‌كیمانه‌یه‌ كو ره‌زامه‌ندى ل سه‌ر هاتیه‌كرن، و دبیت هه‌لامه‌تێ شه‌ڕى ژێ دووربێخیت، چونكو رێككه‌فتن دێ وێ نه‌چار كه‌ت ل به‌رامبه‌ر ئه‌مریكا و بریتانیا و ده‌وله‌تێن دیتر و دێ مافى ده‌ته‌ چاڤدێران كو كارگه‌هێن ناكۆكى و سه‌ربازى و دێ ده‌لیڤێ ده‌ته‌ ئاژانسا نێڤده‌ولى كو بچیته‌ وان جهێن ب گومان كو هه‌ر چالاكیه‌كا ناڤۆكى لێ ئه‌نجامبده‌ت و ب ڤى ره‌نگى مافى دده‌ت كو رێكخراوا ده‌ولى ل ته‌هرانێ یا به‌رهه‌ڤ بیت.
ئه‌ڤجا دبینم ئه‌ڤ ده‌سپێشخه‌ریه‌ ته‌نازوله‌كا مه‌زنه‌ ژ ئیرانێ تایبه‌ت ده‌سپێشخه‌رى نه‌هاتیه‌ ژ لایێ وان وه‌لاتێن دیتر، به‌لێ ئه‌وێ پێشكێشكریه‌، بۆ زانین رێككه‌فتن نه‌تنێ سازیێن ناڤۆكى بخوه‌ڤه‌ دگریت، به‌لكو یێن ته‌مامكارى پیشه‌سازیێن ناڤۆكى ژى، ئه‌و ژى دا كو ده‌لیڤێ نه‌ده‌تێ ته‌نانه‌ت ب هزركرنه‌كێ ژى ده‌رباره‌ى چێكرنا چه‌كێ ناڤۆكى یان سه‌ركێن ناڤۆكى. به‌لێ ئه‌ڤ ده‌سپێشخه‌ریا ئیرانى ژ وى تشتى هه‌مبه‌ریا وێ دكه‌ت، داخوازه‌ك یان مه‌رجه‌كه‌ ئه‌و ژى كو دۆرپێچ ل سه‌ر رابیت، ل ڤێره‌ پرسیاره‌ك دهێته‌ پێش: ل هه‌مبه‌رى ڤێ پێشڤه‌چوونێ یا كو وه‌سا ددان پێنگاڤه‌كا پێشده‌مى یه‌ ل نیڤا جڤاتا ئێمناهیێ بۆ دانا ئاماژه‌كى، به‌رهه‌ڤیا ئیرانێ بۆ تێگه‌هشتنێ، ئه‌رێ دێ قه‌بوولكرنا ئه‌مریكا هه‌بیت یان ره‌تكرن؟ له‌ورا ئه‌مریكا دبیت دۆرپێچێ قه‌بوول نه‌كه‌ت ژ به‌ر هه‌لویستێ ئیرانێ یێ پێشین و رێزنه‌گرتنا وێ ل هه‌مبه‌ر پرۆپۆكۆلى، خوه‌ هه‌كه‌ یێ خوه‌به‌خش ژى بیت یان نه‌چار. پرسیاره‌كا دیتر: ل دۆر ناڤمالا ئیرانى دێ چاوا بیت، چونكو ل ناڤا ئیرانێ دا و ئاریشه‌ هه‌نه‌ د ناڤبه‌را سه‌ركرداتیێن پاسداران یا كو هول دده‌ت ل به‌رامبه‌ر هه‌ر پێشنیازه‌كێ براوه‌ستیت و دابنیت وه‌ك خیانه‌ت، به‌لكو ئه‌و دانپێدانێ ناكه‌ت ب هه‌ر ده‌سپێشخه‌ریه‌كا لێكتێگه‌هشتنێ یان چاره‌كرنێ، چونكو یێن داخوازا راكرنا سزایان دكه‌ن به‌رى هه‌ر رێككه‌فتنه‌كێ.
و/ ئه‌ڤرۆ

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com