ئه‌ڤرۆ:
سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی په‌یامه‌ك ب هه‌لكه‌فتا 69 سالییا دامه‌زراندنا ئێكه‌تیا ئافره‌تێن كوردستانێ به‌لاڤكرییه‌ و تێدا هاتییه‌ ،ئێكه‌تییا ئافره‌تێن كوردستانێ ئێكه‌ ژ ده‌ستكه‌فتێن كرنگێن شۆڕه‌شێ كو رۆلێ خوه‌ بۆ چه‌سپاندن و ده‌سته‌به‌ركرنا مافێن ئافره‌تان د قوناغێن جودا دا ب باشی گێڕاییه‌.
د پشكه‌كا دی یا په‌یاما سه‌رۆك بارزانی دا هاتییه‌” ئێكه‌تییا ئافره‌تێن كوردستانێ رێكخراوه‌كا تێكۆشه‌را ناڤ شۆڕه‌ش و خه‌باتا گه‌لێ كوردستانێ یه‌ كو ژ بلی پشته‌ڤانیكرنا شۆڕه‌ش و پێشمه‌رگه‌ی” ئه‌ركێ خوه‌ ژ پێگه‌هاندن و هشیاركرنا ئافره‌تان و به‌رگریكرن ژ مافێن وان بجهئیناینه‌.
هه‌روه‌سا سه‌رۆك بارزانی د په‌یما خوه‌ دا دبێژیت:(د ڤی سه‌رده‌می دا پێدڤییه‌ ئێكه‌تییا ئافره‌تێن كوردستانێ د چوارچووڤێ كولتووری پێكڤه‌ژیان و مه‌دنییه‌ت و یه‌كسانیخوازی و نه‌هێلانا تووندوتیژییا خێزانێ و جڤاكی كار بۆ بهێزكرنا هزرا نه‌ته‌وه‌یی و نشتیمانپه‌روه‌ری و دیمۆكراسیێ د ناڤ رێزێن خوه‌ دا بكه‌ن).
هه‌ر ب هه‌مان هه‌لكه‌فت نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ دامه‌زراندنا ئێكه‌تییا ئافره‌تێن كوردستانێ پیرۆز دكه‌ت و هیڤیا سه‌ركه‌فتن و پێشكه‌فتنێ بۆ داخوازیت.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی، د رێ و ره‌سمێن سویند خوارنا دادوه‌ر عه‌بدولجه‌بار عه‌زیز سه‌رۆكێ دادگه‌ها پێداچوونێ و سه‌رۆكێ جڤاتا دادوه‌ری ل هه‌رێما كوردستانێ، په‌یڤه‌ك پێشكێشكر و ئه‌ڤه‌ ده‌قێ وێ یه‌..

بنه‌مایێ سه‌ره‌كیێ هه‌ر وه‌لات و سیسته‌مه‌كێ دیموكراسی و جڤاكه‌كێ پێشكه‌فتی كو تێدا وه‌لاتی باوه‌ری ب ئه‌ڤرۆ و پاشه‌رۆژا خوه‌ هه‌بیت، پێك دهێت ژ جوداكرنا هه‌رسێ ده‌ستهه‌لاتێن قانوون دانانێ، بجهئینانێ، دادوه‌ریێ. هه‌ر ئێك ژوان پێگه‌ها خوه‌ یا سه‌ریخوه‌ و به‌رپرسیاره‌تیا خوه‌ یا جودا یا هه‌ی.

ئارمانجا مه‌ یه‌وه‌ ژڤان ده‌ستهه‌لاتان ل هه‌رێمێ ب شێوه‌كێ بهێنه‌ جوداكرن و په‌یوه‌ندیێن وان ب جۆره‌كێ بهێته‌ رێكخستن كو هیچ ئێك ژوان هه‌ژموون ل سه‌ر یا دی نه‌بیت وده‌ستێوه‌ردانێ دكاروبارێن هه‌ڤدو دا نه‌كه‌ن، ئه‌ڤه‌ بۆمه‌ گرنگترین گاڤا ب ده‌زگه‌هكرنا ئه‌زموونا حوكمرانیا هه‌رێمێ یه‌ و ئاڤاكرنا دیموكراسیێ و جڤاكه‌كێ مه‌ده‌نی و پێشكه‌فتی یه‌.

سه‌ربخوه‌یا ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری دو ره‌هه‌ند یێن هه‌ین: ئێك، سه‌ربخوه‌یا دادوه‌ران، ئانكو دادوه‌ر یێ بێلایه‌ن و ئازاد بیت د ده‌مێ بریاردانێ دا، بۆ ڤێ چه‌ندێ ژی پێدڤیه‌ سه‌ربخوه‌یی و ئاسایشا دارایی هه‌بیت و یێ پاراستی بیت ژ هه‌ر ژیچده‌ره‌كێ كارتێكرنێ یێ نه‌هه‌ژی، دوور بیت ژ هه‌موو جۆره‌ توندوتیژیه‌كێ، گه‌فان، بێزاركرنا راسته‌وخوه‌ یان نه‌راسته‌وخوه‌ چ حوكمه‌ت بیت، یان كه‌سایه‌تیێن سیاسی بن، خزم و كه‌س بن، یان لایه‌نێ به‌رژه‌وه‌ندیدار بیت.

دو: سه‌ربخوه‌یا ده‌زگه‌هێ دادوه‌ری، ب وێ رامانێ جڤاتا دادوه‌ری وه‌كو ده‌زگه‌ه یێ سه‌ربخوه‌ بیت و ل ژێر هه‌ژموونا هیچ ئێك ژ ده‌زگه‌هێن حوكمه‌تێ ا په‌رله‌مانی دا نه‌بیت. ب هیچ شێوه‌كی ل ژێر كاریگه‌ریا ده‌ستهه‌لاتا سیاسی دا نه‌بیت و نه‌بیته‌ ئامرازێ ده‌ستێ سیاسه‌تێ. په‌یوه‌ندیا ده‌زگه‌هی ل گه‌ل ده‌ستهه‌لاتا بجهئینانێ و ده‌ستهه‌لاتا قانوون دانانی هه‌بیت.

ئه‌ركێ جڤاتا دادوه‌ری یه‌ كو دادوه‌ران ژ ژێده‌رێن نه‌ هه‌ژی یێن كارتێكرنێ بپارێزیت. ئه‌ڤه‌ وی ده‌می دبیت كو پشتراستیێ بده‌ت كو بریارا دادوه‌ران یا بێلایه‌ن و دروسته‌ و تنێ ئه‌و بریارێن دهێنه‌ دان ل سه‌ر بنه‌مایێ قانوونێ یه‌، بۆ وێ چه‌ندێ ده‌مێ وه‌لاتی ل ده‌مێ دادگه‌هكرنا خوه‌ دا یێ پشتراست بیت كو ب دادپه‌روه‌رانه‌ ره‌فتار و دادوه‌ری دگه‌لدا دهێته‌ كرن، ب دروستی گوه ل وی وداخوازیێن وی هاتیه‌ گرتن، پێدڤیه‌ وه‌لاتی باوه‌ری هه‌بیت كو دادوه‌ر ژ هه‌موو فشارێن ده‌ره‌كی یێ دووره‌ و تنێ یێ گرێدایه‌ ب ویژدان و پێگیریا خوه‌ ب قانوونێ، وه‌لاتی ژی د ده‌مه‌كی دا پێگیری دادوه‌ریێ و قانوونێ دبیت كو یێ پشتراست بیت د ئازاد و سه‌ربخوه‌نه‌.

به‌لێ ئایا واقعێ ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری ل هه‌رێما كوردستانێ ب ڤی شێوه‌یه‌؟ ئایا یا سه‌ربخوه‌یه‌ و ل ژێر هه‌ژموونا ده‌ستهه‌لاتێ و سیاسه‌تێ وهیچ كاریگه‌ریه‌كێ دا نینه‌؟ ئایا وه‌لاتی ب تمامی باوه‌ری ب ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ریێ هه‌یه‌؟ ئایا ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری و جڤاتا دادوه‌ری و دادوه‌ران وه‌كو پێدڤی قانوونیا خوه‌ بكارئینایه‌ بۆ پاراستنا سه‌ربخوه‌یا خوه‌ كو ب قانوونێ ئه‌ڤ سه‌ربخوه‌یه‌ هاتیه‌ پاراستن؟

بێگومان، به‌رسڤا ڤان پرسیاران گه‌له‌ك ئاخڤتن و بۆچوون و لێكدانێن جودا هه‌لدگرن، ب پشتراستی ڤه‌ وه‌كو هه‌موو بوارێن دی، ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری ژی گه‌له‌ك جاران بوویه‌ بابه‌تێ ناكۆكیێ و پرۆپاگندێ و شه‌رێ سیاسی و میدیایی ل هه‌رێمێ، بزاڤ دهێته‌ كرن تانه‌ ل پاقژی و سه‌ربخوه‌یێ و پیشه‌ییبوونا وێ بهێته‌ دان بۆ وێ چه‌ندێ باوه‌ریا وه‌لاتی ب ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری و دادگه‌هێ لاواز ببیت.

به‌لێ به‌رسڤا ڤێ چه‌ندێ ئه‌وه‌، دادوه‌ریه‌كا دروست و قانوونپارێز و سه‌ربخوه‌یا دادگه‌هێ، هه‌ر چ تێبینیه‌كا هه‌بیت، ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری ئێك ژ بنه‌مایێن سه‌ره‌كی یێن قوارێ هه‌رێمێ یه‌، رۆل و پێگه‌هه‌كێ مه‌زن یێ هه‌ی و خزمه‌ته‌كا مه‌زن دكه‌ت، رۆله‌كێ مه‌زن د دامه‌زراندنا بنیاتێ قانوونی یێ هه‌رێما كوردستانێ دا دیتیه‌ و دبینیت.

ل گه‌ل وێ چه‌ندێ ژی دا، وه‌كو هه‌موو بوارێن دی، ئالیێن ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری ل هه‌رێمێ یێ دروسته‌ و هیچ كێشه‌ك نینه‌ ! هنده‌ك راستی ییچن هه‌ین پێدڤیه‌ گه‌له‌ك ب وێره‌كی دانپێدانێ پێ بكه‌ین. ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری كێشه‌ و ته‌حه‌دایێن جدی د به‌رده‌م یێن هه‌ین و پێدڤیه‌ بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن ! گه‌له‌ك یان كێم بزاڤێن ده‌ستێوه‌ردانێ و هه‌ژموون و كاریگه‌ریا سیاسی ب سه‌ر هنده‌ك لایه‌نێن ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ریێ دا یێ هه‌ین و پێدڤیه‌ رێ لێ بهێته‌ گرتن !

پرسیار ئه‌وه‌، چاوان روو ب روویێ ته‌حه‌دیان ببین؟ چاوان كێشان چاره‌سه‌ربكه‌ین و هه‌موو جۆرێن ده‌ستێوه‌ردانێ و هه‌ژموون و كاریگه‌ریه‌كێ ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌رێ رابگرین؟ ب باوه‌ریا من به‌ری هه‌ر تشته‌كی پێدڤیه‌ ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری، ب خوه‌ داكۆكیێ ل ده‌ستهه‌لاتا خوه‌ بكه‌ تكو ب قانوونێ یا پاراستی یه‌ ! پێدڤیه‌ وێ ب خوه‌ ئیرادا جدی یا روو ب رووبوونا ته‌حه‌دیان هه‌بیت، پارێزه‌را ده‌ستهه‌لاتا خوه‌ بیت و بێ ترس و ب وێره‌كی، به‌رگریێ ژ ده‌ستهه‌لاتێن خوه‌ بكه‌ تكو قانوونێ داینێ، رێ نه‌ده‌ت ب هیچ شێوه‌كی ژی قه‌بوول نه‌كه‌ت هیچ ده‌ستهه‌لات و هیچ كه‌سه‌ك وهیچ هێزه‌ك و هیچ ئالیه‌ك، ب هه‌ر به‌هانه‌كێ بیت، ده‌ستێ خوه‌ بێخیته‌ دناڤ كاروبارێن وێ دا ! نه‌چیته‌ ژێر بارێ هیچ گه‌ف و فشار و كاریگه‌ری و داخوازیێن نه‌قانوونی ڤه‌، ئه‌ڤجا ژ هه‌ر پێگه‌هه‌كی و ل هه‌ر جهه‌كی و هه‌ر  كیرێ بیت ! بێگومان ل گه‌ل وێ چه‌ندێ دا، هه‌ردو ده‌ستهه‌لاتێن بجهئینانێ و قانووندانانێ وهه‌ر ده‌ستهه‌لاته‌كا دی یا سیاسی، حزبی، له‌شكری، كارگێری و هه‌تا دارایی ژی، رێزێ ل ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری بگرن و ب هیچ شێوه‌كی ده‌ستێوه‌ردانێ د دادوه‌ریێ دا نه‌كه‌ن.

ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ریێ، به‌رپرسیاره‌تیه‌كا مه‌زن یا ل سه‌ر ملێن وێ، جڤاتا دادوه‌ری و دادوه‌ر دڤێت د ئاستێ وێ به‌رپرسیاره‌تیێ دا بن، ویژدانێ خوه‌ به‌رامبه‌ر خوه‌ و خه‌لكێ كوردستانێ ئارام بكه‌ن. هه‌كه‌ دادوه‌ر ب خوه‌ یێ به‌رهه‌ڤ نه‌بیت به‌رگریێ ژ سه‌ربخوه‌یی و ده‌ستهه‌لاتێن خوه‌ بكه‌ت، هه‌كه‌ هه‌ژموون و كاریگه‌ری و فشار و گه‌فان ره‌ت نه‌كه‌ت و به‌رامبه‌ر وان نه‌راوه‌ستیت، دێ ل به‌رده‌م خودێ و ل به‌رده‌م خه‌لكی دا یێ به‌رپرسیار بیت.

دادوه‌ری، به‌رێ بنیاتێ باوه‌ری و پشتراستبوونا وه‌لاتیانه‌، دادوه‌ریه‌كا ب هێز، پارێزه‌رێ ئێكێ یێ جڤاكی و سلامه‌تیا سیسته‌مێ سیاسی و حوكمرانیێ وكارگێری و ئابووری یه‌ ل هه‌ر وه‌لاته‌كی ل جیهانێ، په‌یوه‌ندیه‌كا راسته‌وخوه‌ د ناڤبه‌را پێشكه‌فتنا ئابووری و پاراستنا سامانی ل گه‌ل سه‌روه‌ریا قانوونێ دا ل وه‌لاتان یا هه‌ی.

ئارمانجا مه‌ ئه‌وه‌ سیسته‌مه‌كێ دیموكراسی ئاڤا بكه‌ین كو ل گه‌ل وه‌لاتیان ب نه‌رمی ره‌فتارێ بكه‌ت، به‌لێ سیسته‌مه‌كێ دیموكراسی تنێ د وی ده‌می دا دشێت په‌یدا ببیت كو قانوون سه‌روه‌ر سه‌روه‌ریێ بكه‌ت، سه‌روه‌ریا قانوونێ ژی تنێ وی ده‌سته‌به‌ر دبیتكو هه‌رسێ ده‌ستهه‌لاتێن قانووندانانێ، بجهئینانێ و داوه‌ریێ ژ هه‌ڤدو ب تمامی بهێنه‌ جوداكرن.

چاڤه‌رێی دكه‌ین ژ وه‌لاتیان پێگیری قانوونێ بن، وه‌لاتی ژی وی ده‌می دشێت رێزێ ل قانوونێ بگری تكو ببینیت قانوون د سه‌ر سیاسه‌تێ دایه‌ و شیانێن وێ چه‌ندێ هه‌بن سنووره‌كی بۆ ده‌ستهه‌لاتێ دانیت،  له‌وما چاڤه‌رێیا وه‌لاتیان ژ هه‌وه‌ ئه‌وه‌ كو قانوون بۆ هه‌موویان و بۆ هه‌مووئالیه‌كی وه‌كوهه‌ڤ بهێته‌ بجهئینان.

هیڤیدارم د ئاستێ چاڤه‌رێیا وێ سویندێ بن، هیڤیدارم د ئاستێ چاڤه‌رێبوونا ب ده‌ستڤه‌ئینانا باوه‌ریا وه‌لاتیان بن، ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری پێدڤیه‌ یا سه‌ربخوه‌ بیت د هه‌لسه‌نگاندنا به‌لگه‌ و و دكارپێكرنا قانوونێ و د بریاردانێ دا ل سه‌ر ئه‌نجامێ دۆسێیان، بێ كو گوه ل وێ چه‌ندێ بگریت كی دلخوه‌ش و كی دلخوه‌ش نابیت! پێدڤیه‌ ئه‌ركێ ب سه‌روه‌ركرنا قانوونێ بجه بگه‌هینیت ودادپه‌روه‌رانه‌ وبێلایانه‌ بریارێ ل سه‌ر دۆسێیان بده‌ت، چاڤه‌رێیا مه‌ و هه‌موو گه‌لێ كوردستانێ ژ دادپه‌روه‌ران چیه‌؟ چاڤه‌رێیا مه‌ ئه‌وه‌ كو د سه‌ربخوه‌ بن.

پێدڤیه‌ ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ریێ كاربكه‌ت كو دادگه‌ه و دادوه‌ر جهێ باوه‌ریا زێده‌تر وه‌لاتیان بن، هه‌كه‌ باوه‌ری ب دادگه‌هێ نه‌بیت، دێ تاوان زێده‌ بن و دێ په‌نا بۆ تۆلڤه‌كرنێ هێته‌ برن و ئاشتیا جڤاكی ب تمامی دێ كه‌ڤیته‌ به‌ر مه‌ترسیێ، پێدڤیه‌ دادگه‌ه و دادوه‌ر دوور بن ژ كێشێن سیاسی و لایه‌نگیریێ نه‌كه‌ن. نابیت كه‌س د سه‌ر قانوونێ دا بیت، پێدڤیه‌ ئه‌م هه‌موو به‌رامبه‌ر قانوونێ د یه‌كسان بین. پێدڤیه‌ د دادوه‌ریێ دا بنه‌مایێن مافێ مرۆڤی و پیڤه‌رێن نێڤده‌وله‌تی ژی دڤێت بهێنه‌ بكارئینان و هه‌موو كه‌سه‌كی ب ئازادنه‌ مافێ به‌رگریكرنێ ژ خوه‌ هه‌بیت، پێدڤیه‌ گرنگی ب پێگه‌هاندنا دادوه‌رێ خودان شاره‌زایی و ب شیان بهێته‌ دان، ده‌لیڤه‌ بۆ ئافره‌تێن دادوه‌رێن زێده‌تر بهێته‌ دان و بزاڤێن چر بهێنه‌ كرن بۆ چاكسازیێ د ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ریێ دا، ئه‌و دێ بیته‌ گاڤا ئێكێ و پێتڤی بۆ چاكسازیێ د بوارێن دی ژی دا.

ل ده‌مێ بجهئینانا قانوونان دا، دادوه‌ر هه‌ست ب كێماسیێن قانوونان دكه‌ن، له‌وما پێدڤیه‌ د پێداچوونا سیاسه‌تا سزایێ ل هه‌رێما كوردستانێ و د پرۆسا چاكسازیا دادپه‌روه‌ریێ دا، پشكدار بن، ب هه‌موو شێوه‌كی پشته‌ڤانیێ ل سه‌ربخوه‌یی و پاراستنا بێلایه‌نیا دادوه‌ری دكه‌م ژ پێخه‌مه‌ت دادپه‌روه‌ریێ و سه‌روه‌ریا قانوونێ بۆ وه‌لاتێ مه‌، ده‌زگه‌هێن حوكمه‌تێ و هه‌موو ئالی ژی پێدڤیه‌ د هاریكار و پشته‌ڤان بن بۆ سه‌ربخوه‌یا دداگه‌هان، پشته‌ڤان بن بۆ بجهئینانا بریارێن دادكه‌هان.

پێدڤیه‌ جڤاتا دادوه‌ریێ ل هه‌رێمێ په‌یوه‌ندیێن ب هێز ل گه‌ل جڤاتا دادوه‌ری یا فیدرالی و دادگه‌ها فیدرالی یا ئیراقێ دا هه‌بن، مفای ژ دووماهی پێشكه‌فتنێن ته‌كنۆلۆژیایی د بوارێ دادوه‌ریێ دا وه‌ربگرن، گرنگیێ ب په‌یمانگه‌ و سه‌رپه‌رشتیاریا دادوه‌ری بده‌ن، ئه‌ڤه‌ هه‌موو دبنه‌ ئه‌گه‌ر كو ب هێزتر گاڤان ب هاڤێژین.

ل دووماهیێ دووپات دكه‌م، دادوه‌ری ئێك ژ بنه‌مایێنمه‌ یێن هه‌ره‌ گرنگه‌، هه‌كه‌ ده‌ستهه‌لاتا دادوه‌ری یا ب هێز بیت، وه‌لات یێ پاراستی یه‌، جڤاك و تاك، باوه‌ریێ و ژێبوونێ بۆ وه‌لاتی دپارێزیت و به‌رده‌وام دبیت.

ئه‌ڤرۆ:

وه‌زاره‌تا خواندنا بلند و ڤه‌كۆلینێن زانستی 22 پۆست ل زانكۆیا دهۆكێ راگه‌هاندن، كو سێ ژ وان هاریكارێن سه‌رۆكێ زانكۆیێ نه‌ و 19 پۆست ژی راگرێن كۆلیژا نه‌.

وه‌زاره‌تا خواندنا بلند و ڤه‌كۆلینێن زانستی ئاشكرا كریه‌ كو ئه‌و كه‌سێ‌ د ڤێت سیڤیێ‌ خوه‌ پێشكێشی وان پۆستان بكه‌ت، پێدڤیه‌ ئه‌ڤ مه‌رجه‌ ل نك هه‌بن:

– پێدڤیه‌ هه‌لگرێ باوه‌رناما دكتۆرایێ بیت.

– ناڤونیشانێ زانستی ژ پرۆفیسۆرێ هاریكار كێمتر نه‌بیت.

– خزمه‌تا زانكۆیێ ژ 10 سالان كێمتر نه‌بیت.

ئه‌و پۆستێن ل زانكۆیا دهۆك دێ‌ هێنه‌ گوهۆڕین، ئه‌ڤه‌نه‌:

1-            هاریكارێن سه‌رۆكێ‌ زانكۆیێ‌: (هاریكارێ سه‌رۆكێ زانكۆیێ بۆ كاروبارێن كارگێری و دارایی، هاریكارێ سه‌رۆكی زانكۆیێ بۆ كاروبارێن قوتابیان و هاریكارێ سه‌رۆكی زانكۆیێ بۆ كاروبارێن زانستی و خواندنا بلند).

2-            راگرێن كۆلیژان: (راگرێ كۆلیژا زانستێن ئه‌ندازیاریا چاندنێ، راگرێ كۆلیژا نۆشداری، راگرێ كۆلیژا ڤێتێرنه‌ری، راگرێ كۆلیژا نۆشداریا ددان، راگرێ كۆلیژا په‌رستیاری، راگرێ كۆلیژا ده‌رمانسازی، راگرێ كۆلیژا یاسا، راگرێ كۆلیژا په‌روه‌ردا بنیات دهۆك، راگرێ كۆلیژا ئه‌ندازیاری، راگرێ كۆلیژا زانست، راگرێ كۆلیژا زانستێن مرۆڤایه‌تی، راگرێ كۆلیژا كارگێری و ئابووری، راگرێ كۆلیژا په‌روه‌رده‌ ئاكرێ، راگرێ كۆلیژا په‌روه‌ردا بنیات ئامێدیێ، راگرێ كۆلیژا پلاندانانا جهه‌كی، راگرێ كۆلیژا زمانان، راگرێ كۆلیژا زانستێن سیاسی، راگرێ كۆلیژا زانستێن ساخله‌میێ‌ و راگرێ كۆلیژا زانستێن وه‌رزشی و په‌روه‌ردێ‌).

ئه‌ڤرۆ، هۆشه‌نگ تاجر:

چاڤدێره‌كێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ راگه‌هاند كو ژ به‌ر بێكاریێ و ره‌وشا خراب یا ژیانێ و هه‌روه‌سا سیاسه‌تا نها یا ئیرانێ ل هه‌مبه‌ر كوردان گه‌نج ژ ژیانا خوه‌ بێ هێڤی بووینه‌ و نها پتر ژ هه‌ر ده‌مه‌كێ گه‌نج كۆچبه‌ری ئورۆپا دبن.

قاره‌مان موسالو چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو رۆژانه‌ ب سه‌دان گه‌نج ژ باژێرێن جودا جودا یێن رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ به‌رێ خوه‌ دده‌نه‌ وه‌لاتێن ئورۆپا و ئه‌ڤ ده‌مه‌كه‌ رێژا كۆچبه‌ریێ د ناڤ گه‌نجان دا گه‌له‌ك زێده‌ بوویه‌ و گۆت: (كه‌سێن كو ژ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ كۆچبه‌ری وه‌لاتێن ئورۆپا دبن پرانیا وان ده‌رچوویێن زانكۆیانن و ژ به‌ر بێكاریێ و ره‌وشا خراب یا ژیانێ و ب تایبه‌تی ژی سیاسه‌تا ده‌وله‌تا ئیرانێ یا ل هه‌مبه‌ر كوردان وه‌سا كریه‌ كو گه‌نج ئێدی ژ ره‌وشا ژیانا خوه‌ بێ هێڤی بووینه‌ و به‌رێ خوه‌ دده‌نه‌ وه‌لاتێن ئورۆپا، ب تایبه‌تی ژی ل پارێزگه‌ها ئورمیێ رێژا كۆچبه‌ریێ د ناڤ گه‌نجان دا گه‌له‌ك زێده‌ بوویه‌ و د چه‌ند رۆژێن بۆری دا نێزیكی ٤٠٠ گه‌نجێن كورد ب رێیا توركیا به‌رێ خوه‌ داینه‌ ئورۆپا).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ل ده‌ڤه‌رێن سنۆری یێن رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ل گه‌ل توركیا چو پرۆژێن خزمه‌تگوزاریێ نینن، بێكاری گه‌له‌ك زێده‌ یه‌، به‌ری نها گه‌له‌ك جاران گه‌نجان ژ نه‌چاریێ كارێ كۆلبه‌ریێ دكرن، لێ نها ئه‌و كاره‌ ژی نه‌مایه‌، چونكو رۆژانه‌ هێزێن ئیرانێ ل سه‌ر سنۆران ته‌قه‌ ل كۆلبه‌ران دكرن و ئێدی گه‌نج ژی نه‌وێرن كارێ كۆلبه‌ریێ بكه‌ن و بێكارن و ژ ژیانا خوه‌ بێ هێڤی بووینه‌ و نه‌چارن به‌رێ خوه‌ بده‌نه‌ ئورۆپا و گۆت: (بێگومان نها رێیا چوونا بۆ ئورۆپا ژی وه‌كو به‌رێ نینه‌ و گه‌له‌ك ئاریشه‌ بۆ گه‌نجان دروست دبن، د ماوه‌یێ دو مه‌هێن بۆری دا چه‌ندین گه‌نجێن كورد یێن رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ د رێیا ئورۆپا دا جانێ خوه‌ ژ ده‌ست دان، براستی ژی نها ره‌وشا رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ گه‌له‌ك خرابه‌، ب گشتی ره‌وشا ئیرانێ خرابه‌ ب تایبه‌تی ژی د بیاڤێ ئابووریێ دا، لێ یا رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ خرابتره‌ گه‌نج ژی دخوازن وان ژیانه‌كا باشتر هه‌بیت و ژ به‌ر هندێ ژی ژ نه‌چاریێ كۆچبه‌ر دبن).

محه‌مه‌د ئه‌مینی ئه‌ندامێ رێكخراوا مافێن مرۆڤی یا رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ژی بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو به‌رپرسێن ئیرانێ بخوه‌ دبێژن كو د ماوه‌یێ دو سالێن بۆری دا ٥ هزار نوشدار و ٣٠٠ هزار ده‌رچوویێن زانكۆیان و هه‌لگرێن باوه‌رنامێن بلند ژ ئیرانێ چووینه‌ ئانكۆ كۆچبه‌ر بووینه‌، ئه‌و یه‌ك ژی مه‌ترسیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌ بۆ ئیرانێ و رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ، چونكو رێژه‌كا هه‌ری زێده‌ ژ وان كه‌سان ژ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ كۆچبه‌ری ئورۆپا بووینه‌ ئانكۆ كوردن و گۆت: (نها دو برایێن من ل مالێ نه‌ و بێكارن، ئێك ده‌رچوویێ پشكا كۆمه‌لناسیێ یه‌ و یێ دی ژی باوه‌رناما ماسته‌رێ هه‌یه‌ لێ بێكارن، ئه‌و یه‌ك ژی كاره‌ساته‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌، رژێما ئیرانێ گرنگیێ ناده‌ته‌ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ، نها گه‌نج وه‌كو به‌رێ گرنگیێ ناده‌نه‌ خواندنێ ژی، چونكو دبێژن پشتی ١٥ سالێن خواندنێ دێ هه‌ر بێكار بم ڤێجا بۆچی خوه‌ ماندی كه‌م).

ئه‌و یه‌ك د ده‌مه‌كێ دایه‌ كو پشتی ئیبراهیم ره‌ئیسی وه‌كو سه‌رۆك كۆمارێ ئیرانێ ده‌ست ب كارێ خوه‌ كری دیار كر وان پرۆژه‌كا مه‌زن ئاماده‌ كرینه‌ و دخوازن هه‌موو وه‌لاتیێن ئیرانێ یێن كو ل ئورۆپا و ئه‌مریكا دژین ڤه‌گه‌رنه‌ ڤه‌ ئیرانێ دا د ئاڤه‌دانی و پێشڤه‌برنا وه‌لاتێ خوه‌ دا پشكدار بن، لێ تشتێ نها دیار دبیت به‌رۆڤاژی پرۆژێ سه‌رۆك كۆمارێ ئیرانێ گه‌نج و زانایێن ئیرانێ كۆچبه‌ری ئورۆپا و وه‌لاتێن دی دبن.

ئه‌ڤرۆ، قائید میرۆ

ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بێ ئاریشه‌ هاتنه‌ راگه‌هاندن و لایه‌نێن دژی ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان نوكه‌ بزاڤان دكه‌ن د كابینا داهاتی یا حوكمه‌تا ئیراقێ دا پله‌ و پۆستێن باش بده‌ستڤه‌ بینن، په‌رله‌مانتاره‌كێ سه‌ركه‌فتیێ د هه‌لبژارتنێن ئیراقێ دا ژی دبێژیت، هنده‌ك لایه‌نان باوه‌ری ب قانوونێ نینه‌ و دخوازن ب زۆری ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان بهێنه‌ دوباره‌كرن ئه‌ڤه‌ژی مه‌حاله‌.

د. سه‌باح سوبحی، ئه‌ندامێ سه‌ركه‌فتی د هه‌لبژارتنێن ئیراقێ دا ژ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ب دلێ هنده‌ لایه‌نێن ئیراقێ نه‌بوویه‌، چونكه‌ وان د خۆلا بۆری یا جڤاتا نوونه‌ران ئ دا ده‌ستهه‌لات هه‌بوویه‌ و چه‌ندین كورسی هه‌بوون، به‌لێ به‌رۆڤاژی د هه‌لبژارتنێن ڤێجارێ دا وه‌كو پێدڤی كورسی بده‌ستڤه‌ نه‌ئینان و تووشی شكه‌ستنێ بوون، كو ئیرانێ پشته‌ڤانیا هنده‌ك وان لایه‌نان دكر ئه‌وێن ده‌نگێن پێدڤی نه‌ ئیناین، هه‌لبژارتنێن بۆری یێن ئیراقێ بشێوه‌كێ شه‌فاف بڕێڤه‌چوون و بۆ جارا ئێكێ كێمترین سكالا هه‌بوون لسه‌ر ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان، مخابن جادا ئیراقێ هاته‌ بكارئینان و خوه‌نیشادان دژی ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان هاتن كرن، ئه‌ڤه‌ژی بۆ ئه‌گه‌رێ گیرۆبوونا راگه‌هاندنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان، چونكه‌ هنده‌ك پێداچوون هاته‌كرن د ئه‌نجامێن وان دا و ئه‌و سندوق و ویستگه‌هێن گومان لسه‌ر هه‌ی ب ده‌ستی هاتن هژمارتن، نوكه‌ ئه‌و لایه‌نێن دژی ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنانن دخوازن دناڤا حوكمه‌تا نوو یا ئیراقێ دا پێگه‌هه‌ك هه‌بیت و پله‌ و پۆستێن باش بده‌ستڤه‌ بینن، ئه‌ڤه‌ژی پشتی بێ ئومێد بووین كو هه‌لبژارتن ناهێنه‌ دوباره‌كرن.

د.سه‌باح سوبحی ئاماژه‌كر” د هه‌لبژارتنێن خۆلا چوارێ دا سه‌خته‌كاریێن زۆر هاتبوونه‌كرن، ب گۆره‌ی قانوونا هژماره‌ ٣١ یا كۆمسیۆنێ دادگه‌ها فیدڕال رازی نه‌بوو ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن ئیراقێ بشێوه‌كێ گشتی بهێنه‌ دوباره‌كرن و هژمارتن، چونكه‌ ب گۆره‌ی قانوونێ دڤێت سكالا لسه‌ر هه‌موو هه‌لبژارتنان هه‌بیت، نابیت تنێ سكالا لسه‌ر چه‌ند ویستگه‌هان هه‌بیت و ده‌نگێن هه‌موو ئیراقێ بده‌ست بهێنه‌ هژمارتن، ل دووڤ قانوونا هژمار ٩ یا هه‌لبژارتنێن ئیراقێ سالا ٢٠٢٠ێ هاتیه‌ كو هه‌لبژارتن دێ بشێوه‌یه‌كێ ئه‌لكترۆنی بڕێڤه‌چن و بده‌ستی ناهێنه‌ هژمارتن، ب دیتنا من ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان بده‌ستی بهێنه‌ هژمارتن گومان تێدا هه‌یه‌ سه‌خته‌كاری تێدا بهێنه‌كرن، هه‌تا ئه‌و كۆمپانیا ئه‌لمانی ئاشكراكریه‌ هژمارتنا ده‌نگان ب ئامیرێن ئه‌لكترۆنی بێ ئاریشه‌ بڕێڤه‌چوویه‌، ده‌رگه‌هێ تۆماركرنا تانه‌یان ڤه‌كریه‌ بۆ هه‌موو لایه‌نێن پشكدار د هه‌لبژارتنان دا و هه‌ر كه‌س و لایه‌نه‌كێ به‌لگه‌ هه‌بن دڤێت ب رێیا قانوونێ داخوازا مافێ خوه‌ بكه‌ت، هه‌ر گاڤه‌كا ده‌رڤه‌ی قانوونێ دژی ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان بهێته‌ هاڤێتن دچیته‌ دچارچوڤێ ده‌رڤه‌ی قانوونێ دا و ناهێنه‌ قه‌بوولكرن، هنده‌ك ژوان هێزێن شكه‌ستن ئینای سه‌ر ب حه‌شدا شه‌عبی نه‌ و زێده‌تر باوه‌ری ب چه‌ك و هێزێ هه‌یه‌ نه‌كو هه‌لبژارتنان.

ئه‌ڤرۆ، له‌زگین جوقی

نوونه‌را ئێزدیان د خۆلا بۆری یا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقی دا  به‌حسێ‌ نه‌دانا كورسیێن كۆتا ل جڤاتا نوونه‌ران بۆ ئێزدیان دكه‌ت و دبێژیت، جوداهی د ناڤبه‌را پێكهاتێن ئیراقی دا هاتیه‌ كرن بۆ دابینكرنا كورسیێن كۆتا ل جڤاتا نوونه‌ران.

خالیدا خه‌لیل، نوونه‌را ئێزدیان د خۆلا بۆری یا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقی دا گۆت” ده‌مێ‌ كورسیێن كۆتا په‌رله‌مانی هاتینه‌ دیاركرن، جوداهی د ناڤبه‌را پێكهاتێن ئیراقی دا هاتیه‌ كرن، بۆ نموونه‌ پێنچ كورسی بۆ مه‌سیحیان هاتینه‌ دیاركرن، لێ‌ بتنێ‌ ئێك كورسی بۆ ئێزدیان وهه‌ژمارا ئێزدیان نه‌كێمتره‌ ژ هه‌ژمارا مه‌سیحیان ل ئیراقێ و نوكه‌ هه‌ژمارا ئێزدیان پتره‌ ژی د ئیراقی دا له‌وما ئه‌م خوه‌ ب مه‌غدور دبینین ومه‌ داخوازا كورسیا كۆتا یا ئێزدیان بۆ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ كر چونكو گه‌له‌ك ئێزدی ل سنورێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ یێن هه‌ین هه‌تا سه‌رژمیریا گشتی ل ئیراقێ دهێته‌ ئه‌نجامدان، لێ‌ مخابن ل جڤاتا نوونه‌ران ناكوكی لسه‌ر دروستبوو و كورسی نه‌دان و به‌غدا هه‌رده‌م بزاڤێ دكه‌ت د ناڤبه‌را ئێزدیان و پارتی دا نه‌خوه‌ش كه‌ت له‌ورا غه‌درێ‌ ل ئێزدیان دكه‌ت”.

خالیدا خه‌لیل گۆت ژی” ده‌مێ‌ وه‌زاره‌تێن حوكمه‌تا ئیراقێ دهێنه‌ به‌لاڤكرن، ئێزدی دهێنه‌ بێ‌ به‌هركرن ژێ دهه‌مبه‌ر دا بۆ پێكهاتێن دێ‌ یێن ئیراقی وه‌زاره‌ت دهێنه‌ دان، ده‌مێ‌ كازمی د خۆلا بۆری دا سه‌ره‌دانا جڤاتا نوونه‌ران كری مه‌ ئه‌ڤ داخوازیا ژێ‌ كر، لێ‌ بجه نه‌هات وده‌مێ‌ ئێزدیان وه‌زاره‌ت ل به‌غدا نه‌بیت ئه‌م دێ‌ داخوازێ‌ ژ پارتی كه‌ین كو د حوكمه‌تا داهاتی دا وه‌زاره‌ته‌كێ‌ بۆ ئێزدیان مسوگه‌ر بكه‌ت چونكو ده‌نگێن ئێزدیان یێن پارتی نه‌، حوكمه‌تا ئیراقێ چ بۆ ئێزدیان ناكه‌ت هه‌كه‌ 50 حوكمه‌ت ژی ل ئیراقێ بهێنه‌ پێكئینان مافێن ئێزدیان دابین ناكه‌ن”.

خویاكر ژی” پرۆژێ قانوونا جینوسایدا ئێزدیان دده‌ستێ‌ مه‌ دابوو وتنێ‌ ئێك خواندن ل سه‌ر هاته‌كرن وهاته‌ پاشخستن بۆ خۆلا نوو یا جڤاتا نوونه‌ران وهیڤدارین بهێته‌ په‌سه‌ندكرن چونكو گرێدای مافێن ئێزدیانه‌ كو بهێنه‌ قه‌ره‌بووكرن، لێ‌ ئه‌ڤ پرۆژه‌ هاتیه‌ پاشخستن چونكو هنده‌ك لایه‌نێن سیاسی ل ئیراقی دگه‌ل دا نه‌بوون وهه‌ر قه‌بوول نه‌كر ئه‌و قانوون بهێته‌ به‌حسكرن، لێ‌ فراكسیۆنا پارتی رۆله‌كێ‌ مه‌زن هه‌بوو د خواندنا ئێكی یا وێ قانوونێ دا وبه‌رده‌وام په‌رله‌مانتارێن پارتی ل به‌غدا كار دكر ئه‌و قانوون بهێته‌ په‌سه‌ندكرن”.

گۆت ژی” ب زه‌حمه‌ته‌ به‌غدا بۆ چاره‌سه‌ركرنا ره‌وشا شنگالێ كاربكه‌ت و باوه‌رناكه‌م تشته‌كێ‌ بۆ ئێزدیان بكه‌ت كو شنگال یا داگیركریه‌ وپه‌كه‌كه‌ و حه‌شدا شه‌عبی دناڤ شنگالێ دانه‌ وناهێلن ره‌وشا وێ چاره‌سه‌ر ببیت، گه‌له‌ك جاران ژی مه‌ داخواز كریه‌ شنگال بۆ خه‌لكێ‌ شنگالێ ڤه‌گه‌ریت”.

ئه‌ڤرۆ، زنار تۆڤی:

بسپۆرێ زانستێن سیاسی ل زانكۆیا سه‌لاحه‌دین ل هه‌ولێرێ‌، د. نه‌وزاد هێتوتی، راگه‌هاند، ستراتیژیه‌تا ئیرانێ‌ و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ‌ ب تایبه‌تی لیستا فه‌تح و گروپێن دی یێن میلیشیاتان، پشتی كو د پرۆسا هه‌لبژارتنان دا تووشی شكه‌ستنه‌كا مه‌زن بووین، وان گرۆپان هه‌ر زوو ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ره‌تكرن، چونكی ئه‌و هێزێن ل ژێر هه‌ژموونا ئیرانێ‌ نه‌ڤێن دان ب وێ‌ شكه‌ستنێ‌ بكه‌ن، دیسان دانپێدانێ‌ ب شه‌رعیه‌تا شكه‌ستنێ‌ ژی ناكه‌ن، كو ژ ئه‌نجامێ‌ هه‌لبژارتنان تووش بووینێ‌، هه‌روه‌سا ئێك ژ ئه‌گه‌رێن ره‌تكرنا وان ئه‌وه‌، كو دبێژنه‌ خه‌لكێ‌ خوه‌ و رایا گشتی، ئه‌ڤه‌ نه‌ ده‌نگێن مه‌نه‌ و دێ‌ خه‌لكێ‌ مه‌ پشته‌ڤانیێ‌ ل مه‌ كه‌ت و دیسان لایه‌نگرێن وان ده‌ست ب خوه‌نیشادانا ژی كریه‌.

وان گرۆپان دڤێت ب ستراتیژییه‌تا ره‌تكرنا ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان فشارێ‌ بێخنه‌ سه‌ر سه‌دری بۆ هندێ‌ داكو ده‌ستان ژ داخوازیێن خوه‌ به‌رده‌ت و سازشێ‌ بۆ وان گرۆپێن ل ژێر هه‌ژموونا ئیرانێ‌ بكه‌ت، چونكی هه‌تا ڤی ده‌می سه‌در دووپاتییێ‌ ل سه‌ر هندێ‌ دكه‌ت، كو دڤێت سه‌رۆك وه‌زیرێن ڤێ‌ جارێ‌ یێ‌ ئیراقێ ژ وان بیت، وه‌كو مه‌زنترین لیستا سه‌ركه‌فتی د هه‌لبژارتنان دا، له‌وما ئیران و هه‌ڤپه‌یمانێن خوه‌ ب ڤێ‌ پێداگرییا سه‌دری د نه‌رحه‌تن و وان دڤێت ب ره‌تكرنا ده‌رئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان جۆره‌ فشاره‌كێ‌ ل سه‌ر سه‌دری دروست بكه‌ن، بۆ هندێ‌ داكو زێده‌تر نه‌رماتییێ‌ ل هه‌مبه‌ری داخوازیێن وان نیشان بده‌ت.

د. نه‌وزاد هێتوتی بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” هه‌ڤپه‌یمانێن ئیرانێ‌ ژ ئالیه‌كێ‌ ڤه‌ وه‌سا خوه‌ نیشان دده‌ن، كو ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ره‌ت دكه‌ن، ژ ئالیه‌كێ‌ دیترڤه‌، بزاڤان دكه‌ن بۆ دروستكرنا مه‌زنترین هه‌ڤپه‌یمانی دناڤا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ دا، بۆ هندێ‌ ده‌ستپێشخه‌ریێ‌ ژ سه‌دری و ئالیێن دیتر وه‌ربگرن و سه‌رۆك وه‌زیره‌كێ‌ نێزیكی خوه‌ دانن، لێ‌ هه‌كه‌ ئه‌ڤ بزاڤا وان سه‌رنه‌گرت و شكه‌ستن ئینا، ل وی ده‌می دێ‌ گرۆپێن سه‌ر ب ئیرانێ‌ ڤه‌ به‌رده‌وام بن ل سه‌ر سیاسه‌تا ره‌تكرنا ده‌رئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان و دبیت گاڤێن دیتر ژی بهاڤێژن ب تایبه‌تی ژ ئالیێ‌ له‌شكه‌ری ڤه‌”.

ناڤبری دیاركر” ده‌ست بژارێن ته‌قلیدی یێن شیعان ژ بلی موقته‌دا سه‌دری تووشی شكه‌ستنێن مه‌زن بووینه‌ و دبیت پێگوهۆر ژی بۆ په‌یدا ببن، ڤێ‌ جارێ‌ به‌ربژارێن سه‌ربه‌خوه‌، ب تایبه‌تی لیستا (ئیمیتداد) كو نوونه‌راتیا جادا كه‌سێن نه‌رازی ل ئیراقێ دكه‌ت و ب (لایه‌نگرێن تشرینێ‌) د ناڤدارن، وان ده‌نگێ‌ هه‌ره‌ زۆر ل ده‌ڤه‌رێن ناڤه‌راست و باشورێ‌ ئیراقێ ب ده‌ستڤه‌ ئیناینه‌، ئه‌ڤ هه‌لكێشانا هێزێن سه‌ربه‌خوه‌ وه‌كریه‌، كو ئه‌و گرۆپێن ل ژێر هه‌ژموونا ئیرانێ‌ و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ‌ هه‌ست ب مه‌ترسیێ‌ بكه‌ن و بزاڤێ‌ دكه‌ن گۆمانێ‌ بێخنه‌ سه‌ر ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان”.

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ داخواز ژ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی و توركیا ژی دكه‌ت كو گرۆپێن چه‌كدار ژ عه‌فرینێ ده‌ركه‌ڤن، چونكو رۆژانه‌ گرۆپێن چه‌كدار زۆرداریێ ل كوردان دكه‌ن و مافێن مرۆڤی دهێته‌ بنپێكرن و ره‌وشا عه‌فرینێ رۆژ ب رۆژێ خرابتر لێ دهێت.

ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ ENKS د داخۆیانیه‌كێ دا راگه‌هاند كو ره‌وشا عه‌فرینێ رۆژ ب رۆژێ خرابتر لێ دهێت و زۆرداریا ل سه‌ر وه‌لاتیێن كورد ژی زێده‌تر لێ دهێت و رۆژانه‌ وه‌لاتیێن كورد ژ ئالیێ گرۆپێن چه‌كدارێن ڤه‌ دهێنه‌ ره‌ڤاندن و تووشی ئه‌شكه‌نجه‌دانێ دبن، ره‌وشا عه‌فرینێ گه‌له‌ك خرابه‌ و ژ به‌ر هندێ ژی داخواز ژ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی و توركیا ژی دكه‌ین كو گرۆپێن چه‌كدار ژ عه‌فرینێ بهێنه‌ ده‌رخستن و بنپێكرنا مافێن مرۆڤی و زۆرداریا ل سه‌ر كوردان ژی بهێته‌ راگرتن.

د داخۆیانیا خوه‌ دا ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ ئه‌و یه‌ك ژی دیار كریه‌ كو د عه‌فرینێ دا گه‌له‌ك گرۆپێن چه‌كدار هه‌نه‌ و هه‌ر ئێك ب سه‌رێ خوه‌ كار دكه‌ت، گه‌له‌ك جاران گرۆپێن چه‌كدار ژ به‌ر پاره‌ی شه‌رێ هه‌ڤدو ژی دكه‌ن، ئانكۆ نها ره‌وشه‌كا گه‌له‌ك خراب ل عه‌فرینێ هه‌یه‌ و نابیت باژێره‌ك وه‌كو عه‌فرینێ ژ ئالیێ هنده‌ك گرۆپێن چه‌كدارێن هشكباوه‌ر ڤه‌ بهێته‌ برێڤه‌برن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت سنۆره‌ك بۆ كریارێن وان بهێته‌ دانان و ئه‌م وه‌كو ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ داخواز ژ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی دكه‌ین كو ئێدی ل هه‌مبه‌ر ره‌وشا خراب یا ل باژێرێ عه‌فرینێ خوه‌دان هه‌لوه‌ست بن و بێده‌نگ نه‌مینن، چونكو رۆژانه‌ وه‌لاتیێن سڤیل ب ده‌ستێ وان گرۆپێن چه‌كدار ڤه‌ دهێنه‌ شه‌هید كرن و گه‌له‌ك ژی ژ ترسا وان گرۆپان نه‌چار دمینن كو باژێرێ خوه‌ بجه بهێلن و بێگومان ژ به‌ر هندێ ژی زیانێن گه‌له‌ك مه‌زن گه‌هشتینه‌ كوردان و ره‌وشا عه‌فرینێ و ده‌وروبه‌رێن وێ گه‌له‌ك خرابه‌، د راستی دا نها ل عه‌فرینێ ره‌وشه‌كا نه‌ئاسایی یا هه‌ی.

ئه‌و یه‌ك د ده‌مه‌كێ دایه‌ كو به‌ری نها رێكخراوا مافێن مرۆڤی یا سه‌ر ب نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی ژی راگه‌هاند كو گرۆپێن چه‌كدار ل عه‌فرینێ مافێن مرۆڤی بنپێ دكه‌ن و زۆرداریێ ل خه‌لكێ سڤیل دكه‌ن و ژ به‌ر زۆرداریا گرۆپێن چه‌كدار ب هزاران وه‌لاتیێن كورد نه‌چار ماینه‌ كو ژ عه‌فرینێ بره‌ڤن، ژ به‌ر هندێ ژی هه‌تا عه‌فرین ل ژێر كۆنترۆلا وان گرۆپێن چه‌كدار دا بیت دێ ره‌وشا وی باژێرێ ب تایبه‌تی ژی دێ ژیانا كوردان ل عه‌فرینێ هه‌ر یا خراب بیت، دڤێت سنۆره‌ك بۆ كریارێن وان گرۆپێن چه‌كدار بهێته‌ دانان و باشترین تشتێ كو نها بهێته‌ كرن ئه‌وه‌ كو د زووترین ده‌م دا گرۆپێن چه‌كدار ژ عه‌فرینێ بهێنه‌ ده‌رخستن دا ره‌وشا وی باژێری ئاسایی بیت.

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو هه‌تا ره‌وشا سووریێ ئالۆز بیت توركیا ب چو ره‌نگه‌كێ ژ عه‌فرینێ و ده‌ڤه‌رێن دی یێن سووریێ ده‌رناكه‌ڤیت و دێ هه‌رده‌م وان ده‌ڤه‌ران بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ بكار بینیت، ژ به‌ر هندێ ژی گه‌له‌ك زه‌حمه‌ته‌ كو نها توركیا هێزێن خوه‌ ژ عه‌فرینێ ڤه‌كێشیت و هه‌تا هێزێن سه‌ر ب توركیا ژی ل عه‌فرینێ بن دێ ژیان بۆ وه‌لاتیێن كورد ل عه‌فرینێ هه‌ر یا خراب بیت، چونكو توركیا و گرۆپێن سه‌ر ب وێ ب هه‌موو ره‌نگه‌كێ كار دكه‌ن كو دیموگرافیا باژێرێ عه‌فرینێ بگوهۆرن و رێژا كوردان ل عه‌فرینێ كێم بكه‌ن.

ئه‌ڤرۆ:

دوهی ئێكشه‌مبی 28/11/2021 سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی، پشكداری د ڤه‌كرنا كۆنفرانسێ “یه‌كسانیا جێنده‌ری و ستراتیژیه‌تا ب هێزكرنا پێگه‌هێ ئافره‌تێ ل هه‌رێما كوردستانا ئیراقێ دا” كر كو ب هه‌ڤپشكی د ناڤبه‌را زانكۆیێن سلێمانیێ، دهۆك، هه‌ولێر و كوردستان ل هه‌ولێرێ هاته‌ سازكرن.

د كۆنفرانسی دا كو هه‌ژماره‌كا به‌رچاڤ یا مێهڤانێن بیانی و ناڤخوه‌یی و بسپۆر و ئه‌كادیمی به‌رهه‌ڤ بووین، نێچیرڤان بارزانی، په‌یڤا ڤه‌كرنا كۆنفرانسی پێشكێش كر و ئه‌ڤه‌ ده‌قێ وێ یه‌:

خوه‌شحالم پێكڤه‌ پشكداریێ د كۆنفرانسێ (یه‌كسانیا جێنده‌ری و ستراتیژیه‌تا ب هێزكرنا پێگه‌هێ ئافره‌تان ل هه‌رێما كوردستانا ئیراقێ دا) دكه‌ین كو پشكه‌كه‌ ژ هه‌وا نیشتمانی بۆ به‌رهنگاریا توندوتیژیێ دژی ئافره‌تان. هیڤیدارم ئه‌نجام و راسپاردێنباش د ڤی كۆنفرانسی دا هه‌بن و مفا ژێ بهێته‌ وه‌رگرتن بۆ پاشه‌رۆژا ڤی كارێ گرنگ كو ل هه‌رێما كوردستانێ ده‌ستپێكری.

به‌حسێ یه‌كسانیا د ناڤبه‌را نێر و مێ، كور و كچ و زه‌لام و ژن، د بنه‌ره‌تدا به‌حسه‌كێ سیاسی یه‌، گرێدای مافێ تاكه‌كسی یه‌ ل جڤاكی. هه‌كه‌ ماف بۆ هه‌موو تاكان وه‌كو ئێك بن، ئانكو نابیت ره‌گه‌زه‌ك یێ دی په‌راوێز بكه‌ت، نه‌ڤه‌خوینیت، پشكداریێ پێنه‌كه‌ت، یان ژی سته‌مێ لێ بكه‌ت و ل گه‌لدا توندوتیژ بیت. گه‌له‌ك هۆكار یێن هه‌ین كو وه‌كریه‌ ئافره‌ت یا سته‌ملێكری بیت ل جڤاكێ مه‌، ژوان: شوودانا ب زۆری، كوشتن ب بهانه‌یا شه‌ره‌فێ، ده‌ستدرێژیا سێكسی، توندوتیژی دناڤ خێزانێ دا و ل ده‌رڤه‌ی خێزانێ، یان ژی په‌راوێزخستن و بن ده‌ستكرن. پشكه‌ك ژ وان هۆكاران بجهئینانا شاش یا داب و نه‌ریتایه‌، ئه‌م كو دژی رادوه‌ستین، د ئێك ده‌م دا هه‌م سته‌مێ ل سه‌ر ئافره‌تێ كێم دكه‌ین، هه‌م كرێتیه‌كێ ژی ل كه‌لتوورێ خوه‌ ناهێلین، پشكه‌كا دی ژ هۆكاران، تێگه‌هشتنا شاشه‌ بۆ ئایینی، ئه‌م ده‌مێ قه‌ده‌غه‌ دكه‌ین، ل گه‌ل وێ چه‌ندێ داینه‌ كو ئافره‌تێ د پارێزین، ئایینی ژی ژ تێگه‌هشتنا شاش دپارێزین، پشكه‌كا زۆر یا هۆكاران ژی ژ نه‌ ره‌وشه‌نبیریا تاكه‌كه‌سی ڤه‌یه‌، له‌وما ده‌مێ تاكه‌كس ل سه‌ر پرسا یه‌كسانیێ و ئازادیێ په‌روه‌رده‌ دكه‌ین، ئافره‌تێ ژی ژ توندوتیژیێ و سته‌مێ و چه‌وساندنێ د پارێزین. ئاخڤتنا من ئه‌وه‌ كو پێدڤیه‌ ئه‌ڤه‌ هه‌ر ژ خواندنا سه‌ره‌تایی ڤی كولتووری د مێشكێ زارۆیێن مه‌دا بهێته‌ جهگیركرن.

باوه‌ریا مه‌ ئه‌وه‌: نابیت جڤاك ب شێوه‌كی بیت كو شیانێن ئافره‌تێ سنووردار بكه‌ت، یان ب شێوه‌كی ره‌فتارێ ل گه‌ل ئافره‌تێ دا بكه‌ تكو ژێرده‌ست بكه‌ت، بزاڤا مه‌ بۆ وێ چه‌ندێ یه‌ جڤاكی بكه‌ین وی ناڤه‌ندی كو تێدا ئافره‌ت ژی وه‌كو زه‌لامی، ئه‌و ئازادی هه‌بیت شیانێن خوه‌ پێشڤه‌ ببه‌ت، شیانێن په‌روه‌رده‌یی، هونه‌ری، سیاسی، پیشه‌یی و ئابووری، ئانكو كارێ مه‌ د پرسا یه‌كسانیا هه‌ردو ره‌گه‌زه‌دا، به‌رسڤه‌كا سیاسی یه‌ بۆ كۆمه‌كا په‌یكه‌رێن جڤاك یكو نیڤا جڤاكی په‌راویز دكه‌ن ل سه‌ر بنه‌مایێ جوداهیا ره‌گه‌زی.

ل ڤێرێ راستیه‌ك یا هه‌ی دخوازم به‌رچاڤ بكه‌م: گه‌له‌ك به‌حسێ یه‌كسانیێ د ناڤبه‌را دو ره‌گه‌زان دهێته‌ كرن، دخوازم تێگه‌هشتنا خوه‌ بۆ یه‌كسانیێ د ناڤبه‌را زه‌لامی و ئافره‌تێ دا د ئێك ئارمانجا گشتگیر دا به‌رچاڤ بكه‌م: ئارمانجا مه‌ ئه‌وه‌ جڤاكه‌كی ئاڤا بكه‌ین كو تێدا زه‌لام و ژن وه‌كو ئێك مفاداربن ژوان ده‌لیڤێن بۆ په‌یدا دبن، وه‌كو ئێك مفادار ببن د مافێن خوه‌دا. وه‌كو ئێك بشێن ئه‌ركێن خوه‌ بجهبینن. ب جۆره‌كی كو هه‌ردو ره‌گه‌ز ب یه‌كسانی بوار پێ بهێته‌ دان بۆ پشكداریا ئابووری، بۆ دروستكرنا بریارێ، بۆ ئه‌زموونكرنا خواستێن وان و بۆ ده‌سته‌به‌ركرنا پێدڤیێن وان.

ئانكو ئه‌ڤ به‌حسه‌ زێده‌تره‌ ژ یه‌كسانیێ د پشكداریكرنێ دا، ئه‌ڤ به‌حسه‌ گرێدایه‌ ب مافێ ئافره‌تێ وه‌كو تاك، كو ب پشتراستی ڤه‌، چاسپاندنا هه‌ر مافه‌كی پێدڤی ب قانوونێ و كارێ ده‌زگه‌هی هه‌یه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ، ئه‌م ل هه‌رێما كوردستانێ كارێ مه‌ ل سه‌ر هه‌ردو بنه‌مایێن چه‌سپاندنا مافێ ژنێ كریه‌، ئه‌وژی ب رێیا راستڤه‌كرنا قانوونا بارێ كه‌سایه‌تی و ب رێیا ب ده‌زگه‌هكرنا مافێ ئافره‌تێ، به‌لێ یه‌كسانی ئامرازه‌ و ئازادكرنا تاك و ئازادكرنا ئافره‌تێ، ئارمانجه‌.

ئازادكرن ب دو رامانا دهێت: ئازادكرن ژ سته‌م و ئازادكرن بۆ بجهئینانا ئه‌ركی. باوه‌ریا مه‌ ئه‌وه‌ كو ئه‌ڤ دو جۆرێن ئازادیێ، د به‌رژه‌وه‌ندیا ژناندایه‌، ل ده‌ستێكێ پێدڤیه‌ ئه‌م ئافره‌تێ ئازاد بكه‌ین ژ كۆمه‌كا هۆكاران كو شیانێَن وێ چارچۆڤه‌كرینه‌، هه‌كه‌ مه‌ ئه‌و كر ئه‌ڤجا ئافره‌ت دێ شێت ئازاد بیت بۆ ڤه‌دیتنا شیانێن خوه‌ د جڤاكی دا.

ئێك: ئازادكرنا ژنان ژ نه‌یه‌كسانیێ، تنێ ئێك ژ گاڤانه‌، كۆمه‌كا گاڤێن دی یێن هه‌ین، وه‌كو ئازادكرنا وان ژ توندوتیژیێ (دناڤ خێزانێ دا و ل جڤاكیدا ژی)، ئازادكرنا وان ژ بێ ژێده‌ریا داهاتی و هه‌ژاریێ و ئازادكرنا وان ژ سته‌ما جڤاكی و بێكاریێ د جڤاكیدا.

دوو: ئازادكرنا وان بۆ ئه‌نجامدانا ئه‌كری. ئافره‌ت وی ده‌می ئازاد دبیت بۆ ئه‌نجامدانا كاری كو ئه‌رك پێ دهێته‌ سپاردن. تنێ ده‌مه‌كی یا ئازاده‌ كو وه‌كو بكه‌ره‌كێ كارا د جڤاك یدا ره‌فتار دگه‌لدا دهێته‌ كرن و بوار بۆ دهێته‌ ره‌خساندن تاكو ل دووڤ خواستا خوه‌ وی بیاڤی ب هه‌لبژێریت كو ب رێیا وی بشێت زۆرترین خزمه‌تێ بگه‌هینیته‌ جڤاكی.

هه‌كه‌ ژن ب وی رامانی یا ئازاد بیت، ل گه‌ل وێ چه‌ندێ دا كو ئه‌ركێ دایكاتیێ بجه دئینیت، دشێت مل ب ملێ زه‌لامی، خودانا ئابوورێ سه‌ربخوه‌ یێ خوه‌ بیت، دشێت ببیته‌ نوژدار، ببیته‌ ئه‌ندازیار، مامۆستا، نڤیسه‌ر، ڤه‌كۆله‌ر، ره‌خنه‌گر، سیاسه‌تمه‌دار، چالاكڤان، میدیاكار، پێشره‌و. هه‌تاكو دشێت ببیته‌ پۆلیس و ئاشتیا جڤاكی بپارێزیت، یان ژی ببیته‌ پێشمه‌رگه‌ و پارێزه‌را ئاخ و نیشتمانی بیت، هه‌كه‌ حه‌ز ژی بكه‌ت دشێت ببیته‌ سه‌رۆك ژی، ئه‌وژی كێشه‌یه‌ك نینه‌، له‌وما نابیت ژن ژ شیانێن خوه‌ بهێنه‌ جوداكرن، چونكه‌ په‌راوێزخستنا وان دێ زیانێ گه‌هینیته‌ هه‌موو جڤاكێ مه‌، نابیت ئافره‌ت بهێته‌ خستن ل به‌رده‌م جۆره‌كێ بژارده‌یان، هه‌كه‌ ئێك ژوان هه‌لبژارت، ده‌سته‌به‌رداری یێن دی ببیت. بۆ نموونه‌ د ناڤبه‌را مال و كارێ ده‌رڤه‌ دا، تنێ ئێك ژ وان ب ره‌وا بۆ بهێته‌ دیتن ! ئه‌ڤه‌ یا دروست نینه‌، به‌لكو دڤێت سه‌قایێ مال ب شێوه‌كی بیت، یێ هاریكار بیت بۆ كارێ وان یێ ده‌رڤه‌. ب هه‌مان شێوه‌، كارێ وان یێ ده‌رڤه‌ ب شێوه‌كی بهێته‌ رێكخستن كو زیانێ ب ئه‌رك و پێگه‌هێ وان نه‌گه‌هینیت ل مال، هه‌كه‌ بریار دا ژی ببن هه‌ڤژین و دایك، ئه‌ڤ باوه‌ره‌ بۆمه‌ تنێ درووشمه‌ك نینه‌، به‌لكو جیهانبینینا مه‌یه‌، جیهانبینیه‌ك كو ل ده‌ف مه‌ سێ ره‌هه‌ند یێن هه‌ین: ره‌خنه‌یه‌، بۆچوونه‌، نه‌خشه‌رێ یه‌. ره‌خنه‌یه‌ ل قورخكاریا تایێن ژیانێ ب تنێ ژلایێ زه‌لامی ڤه‌، ئه‌ڤ قورخكاریه‌ دڤێت بهێته‌ راستڤه‌كرن بۆ وێ چه‌ندێ ئافره‌ت ژی د تایێن ژیانێ مه‌ پشكدار بن، بۆچوونه‌: جڤاكێ مه‌ یێ زه‌نگینه‌ ب داهێنانێن زه‌لام و ژنێ ب پشكداری و كارێ هه‌ردو ره‌گه‌زان، بۆ وێ چه‌ندێ هه‌ردو ره‌گه‌ز تێدا سه‌ربه‌ست بن و ل جوانیێن ژیانێ زێده‌ بكه‌ن، نه‌خشه‌رێ یه‌: چونكه‌ مه‌ ب شێوه‌كێ كریاری، د ماوێ بیست سالێن بۆری دا ب سێ میكانیزمان كار ل سه‌ر كێمكرنا په‌راوێزخستنا ئافره‌تێ كریه‌ ل هه‌موو ره‌هه‌ندێن ژیانێ:

ئێك: ب رێیا راستڤه‌كرنا قانوونان ب تایبه‌ت قانونا بارێ كه‌سایه‌تی یا ئیراقی، ب دیاركری ژی قانوونێن سالێن 1959 و 1969 بۆ نه‌هێلانا توندوتیژیێ دژی ئافره‌تان.

دوو: ب رێیا ده‌زگه‌هكرنا یه‌كسانیا هه‌ردو ره‌گه‌زان، ب تایبه‌تی جهكرتنا ژنی ل ده‌زگه‌هێن فه‌رمی و رێكستنا وان ده‌زگه‌هان ب جۆره‌كی كو رۆل و پێگه‌هێ ژنان بهێته‌ پاراستن.

سێ: ب رێیا هاندانا ژنان بۆ پشكداریا وان یا سیاسی، ب تایبه‌تی ژی زێده‌كرنا رێژا كۆتا ل په‌رله‌مانی ژ 25% بۆ 30% ب مه‌ره‌ما زێده‌كرنا به‌رهه‌ڤكرنا ئافره‌تان ل ده‌ستهه‌لاتا قانووندانانێ و دروستكرنا بریارێ دا.

ب كۆرتی: كارێن مه‌ بۆ ب هێزكرن و پشته‌ڤانیكرنا ژنایه‌ بۆ وێ چه‌ندێ بشێن شیانێن خوه‌ بجه بگه‌هینن. به‌لێ دشێین بێژین: مه‌ یا شیای خزمه‌ته‌كا بنه‌ره‌تی بۆ پرسێن یه‌كسانیا زه‌لامی و ئافره‌تێ بكه‌ین، به‌لێ به‌ربه‌ست هه‌ر یێن ماین و پێدڤیه‌ بزاڤێن جدی بهێنه‌ كرن بۆ نه‌هێلانا وان به‌ربه‌ستان كو د ڤی بواری دا تووشی هه‌رێما كوردستانێ دبن. بۆ بنبركرنا وان، مه‌ پێدڤی ب هاریكاریا هه‌ردو ره‌گه‌زایه‌ . ئه‌ڤ هاریكاریه‌ ژی تنێ ل ده‌مه‌كی به‌رهه‌مدار دبیت كو هه‌ردو ره‌گه‌ز، وه‌كو تمامكه‌رێن هه‌ڤدو، هه‌ڤدو بخوینن و رێزا هه‌ڤپشك و بهایێ هه‌ڤپشك یێ هه‌ردولا كۆم بكه‌ت.

نه‌ته‌وه‌ وكولتوور و ئایینی، ئه‌و بریاره‌ یا بۆمه‌ دای كو دو ره‌گه‌زێن نێر و مێ، تمامكه‌رێن هه‌ڤدونه‌، هاریكارێن هه‌ڤدونه‌، پێكڤه‌ژیانێ به‌رهه‌م دئینن، وه‌كو ئێك بها یێ هه‌ی، وه‌كو ئێك د گرنگن بۆ دروستكرن و مان و به‌رده‌وامیا ژیانێ، ئه‌ڤه‌ هه‌موو نه‌ كێشه‌ ل گه‌ل ئایینی هه‌یه‌ و نه‌ ل گه‌ل كولتووری، هه‌موو رێیه‌كێ دده‌نه‌ مه‌، گرنگ ئه‌وه‌ ئه‌و دو ره‌گه‌ز سته‌مێ ل هه‌ڤدو نه‌كه‌ن، بنه‌مایێ ب دووماهیئینانا سته‌مێ ژی پاراستنا مافی یه‌، له‌وما پێدڤیه‌ هه‌ردو ره‌گه‌ز وه‌كو ئێك ماف هه‌بیت، وه‌كو ئێك ئه‌رك پێ بهێنه‌ سپاردن، وه‌كو ئێك رێز ل جوداهیێن وان بهێته‌ گرتن و وه‌كو ئێك ده‌لیڤه‌ بۆ بهێنه‌ ره‌خساندن.

بلا وێ چه‌ندێ ژی بینینه‌ بیرا خوه‌، ئه‌وا بوویه‌ به‌ربه‌ست ل به‌رانبه‌ر ئافره‌تێ، تنێ زه‌لام نینه‌، هه‌كه‌ زه‌لامه‌ك بیت و سته‌مێ بكه‌ت، پێدڤیه‌ ده‌ستێ وی بهێته‌ گرتن و بوار پێ نه‌هێته‌ دان، به‌لێ هنده‌ك جاران ئه‌وا سته‌مێ ل ژنێ دكه‌ت، دبیت ئافره‌ته‌كا دی بیت كو پێدڤیه‌ بهێته‌ په‌روه‌رده‌كرن یان ژی دبیت هنده‌ك شایێن داب و نه‌ریتان بن كو پێدڤیه‌ بهێنه‌ بنبركرن، دبیت هنده‌ك قانوون بن كو پێدڤی ب راستڤه‌كرنانه‌ و بهێنه‌ راستڤه‌كرن. دبیت هه‌تا سیسته‌مه‌كێ سیاسی بیت و پێدڤی ب ڤه‌كرنا زێده‌تر هه‌بیت ب روویێ پشكداریكرنا ژنان.

پێدڤیه‌ ئافره‌ت یا ئازاد بیت، ئازاد ژ توندوتیژیێ و چه‌سپاندنێ بۆ وێ چه‌ندێ بشێت د بوارێن گشتی دا مل ب ملێ زه‌لامی رۆل هه‌بیت د پێشخستنا بوارێن جودا دا.

هه‌روه‌سا من دڤێت ب ڤێ هه‌لكه‌فتی یادا دو خانمێن كارا بكه‌م، (مهاباد قه‌ره‌داخی) و (نه‌مام غه‌فووری) كو خزمه‌ته‌كا زۆر دڤی بواری دا كریه‌ و مخابن هه‌ردویان ب كورۆنایێ وه‌غه‌ركر.

هه‌روه‌سا به‌رده‌وام دڤێت د ڤان هه‌لكه‌فتان دا ب رێزڤه‌ یادا زانایێ ناڤدار مسته‌فا زه‌لمی بكه‌ین كو ژ روویێ قانوونی ڤه‌ بزاڤ و وه‌ستیانه‌كا مه‌زن دیتیه‌ و خزمه‌ته‌كا مه‌زن بۆ پاراستنا مافێن ئافره‌تێ و یه‌كسانیێ كریه‌.هه‌روه‌سا دخوازم سوپاسیه‌كا تایبه‌ت یا مامۆستایێن ئایینی ژی بكه‌ مكو د وی ده‌می دا هاریكاریه‌كا ئێكجار مه‌زن یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ كر بۆ تێگه‌هشتنا زێده‌تر یا جڤاكی بۆ مافێن ئافره‌تێ، هیڤیدارم به‌رده‌وام جڤاكی تێبگه‌هینن ل سه‌ر یه‌كسانیێ، مافێن ئافره‌تێ، توندوتیژیێ وپێدڤی ئه‌ڤ چه‌نده‌ ببیته‌ به‌رنامێ به‌رنامێ هه‌وه‌ یێ رۆژانه‌.