NO IORG
نووترين نووچه
نوچێن گرنگ

ئه‌ڤرۆ نيوز:

نووری مالکی سەرۆک وەزیرێن بەرێ یێ عیراقێ بزاڤان دکەت جارەکادی ڤەگەڕیت سەر دەستھەلاتێ و سیاسەتمەدارەکێ کوردژی ئیماژە بڤێ چەندێ دکەت، کو ڤەگەڕیانا مالکی بۆ سەر دەستھەلاتێ دێ زیانێن زۆر بۆ پڕۆسا سیاسی ل عیراقێ ھەبن و دیارکر، لسەر دەمێ نووری مالکی سەرۆک وەزیر چەندین کارەسات بسەر عیراقێ دا ھاتینە.

دکتۆر مەحموود عوسمان، سیاسەتمەدارێ کورد بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: نووری مالکی سەرۆک وەزیرێن بەرێ یێ عیراقێ و سەرۆکێ دەولەتا قانوونێ بزاڤێن خوە خورترکرینە ل ھەلبژارتنێن داھاتیێن عیراقێ سەرکەڤیت و جارەکادی ڤەگەڕیت سەر دەستھەلاتێ و ببیتە سەرۆک وەزیرێن عیراقێ، چونکە نوکە ئیران یا ل ئەدایێ کارکرنێ حەیدەر عەبادی سەرۆک وەزیر رازینینە و گورەی سیاسەتا وان دبێژن عەبادی پتر کەفتیە بن کاریگەریا ئەمریکا، پتر مەیلا ئەمریکا ڤێ یە نەک ئیرانێ، لەوڕا ئیرانژی یا پشتەڤانیا ڤەگەڕیانا مالکی دکەت، بەلێ ب ئەگەرێ تێکچوونا نافمالا شیعی پشکەکا عەرەبێن شیعە دژی ڤەگەڕیانا نووری مالکینە و ھندەکژی پشتەڤانیێ لێ دکەن، بخۆژی مالکی جەماعەتا خوە و بڕیارە لجھێ عەمار حەکیم ببیتە سەرۆکێ ھەڤپەیمانیا نیشتیمانیا شیعی.
دکتۆر مەحموود عوسمانی گۆتژی” ڤەگەڕیانا مالکی بۆسەر دەستھەلاتێ و جارەکادی ببیتە سەرۆک وەزیرێن عیراقێ دێ زیانێن مەزن ب پڕۆسا سیاسیا عیراقێ کەڤن، چونکە ناڤھاتی ھەشت سالان سەرۆک وەزیرێ عیراقێ بویە و لسەردەمێ دەستھەلاتا وی زۆر کارەسات و نەخۆشی بسەر عیراقێ دا ھاتینە وەکی ھاتنا گروپا تیرۆرستیا داعش و زۆرێن دیژی، ئەز بخوە دگەل ڤێ چەندێ نیمە جارەکادی ئەف کابرایە ببیتە سەرۆک وەزیرێن عیراقێ و ڤەگەڕیاناوی دێ بیتە ئەگەرێ چێبوونا ئاریشەیان دناڤ وەلاتێ عیراقێ دا، بتایبەتی بۆ کوردا ھەر زۆر خرابە نووری مالکی ڤەگەڕیتە دەستھەلاتێ، ژبەرکو موچە و بودجێ خەلکێ ھەرێما کوردستانێ بڕینە و بۆیەر ئەگەرێ تێکچوونا پەیوەندیێن ناڤبەرا ھەرێم و بەغدا، نەشێم بێژم دێ سەرکەڤیت بۆ بدەستڤە ئینانا پۆستێ سەرۆک وەزیران یان نە، بەلێ ئەز ڤێ دزانم مالکی ڤەگەڕیت دێ رەوش زۆر ئالۆزبیت و زیان دێ ھەبن بۆ عیراقێ ب گشتی و بۆ کوردا بتایبەتی.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

مامۆستایا زانستێن سیاسی ل زانکۆیا دھوکێ راگەھاند، مە ھندەک سیاسەتمەدارێن سادە ھەنە و دووربینانا سیاسی لنک وانا نینە، دیارکر ھندەک حزب و ئالیێن کوردا ژی بووینە بازرگان بۆ مەرەمێن خوەیێن تایبەت، ھەروەسا خوەیاکر، چو ئاریشە نینە کوردا چار وەلاتێن سەربخوەیێن جودا جودا ھەبن، حەشدا شەعبی نەشێت شەڕی دژی کوردا بکەت.

دکتورە سوزان ئامێدی یا گەشبینە سەبارەت رێککەفتنا دناڤا ناڤملیا کوردا و دبێژیت، ئەز گەلەک یا گەشبینم ئەو رێککەفتن بھێتە کرن، چونکی چەندی بوچوونێن شاش ژ ئالیێ دی ڤە ھەبن ل گۆڕەی وانا بوچونان گڤاشتن لسەر وانا دھێتە کرن، ئەڤجا ئالیێ گڤاشتنێ چو ژ وەلاتێ ئیرانێ ڤە بیت یان ژی ئالیێ بەغدا بیت، یان ژی ژ ھندەک کەساتیێن دینەکا کورت و نەدجھێ خوەدا سەبارەت ستراتیجیا رەوشا سیاسی ھەبیت، ئانکو دوور بنێریت.
ماموستایا زانستێن سیاسی ل زانکۆیا دھوک وەک نموونە ژی گۆت: ھندەک سیاسەتمەدارێن نووکە بوینە سیاسەتمەدار ئەو دووراتیا ستراتیجی نینە و ھندەک داخویانیان ل بەغدا ددەن بێی کو ھزرا خوە تێدا بکەن، دەرھاڤێژا وێ داخویانیێ دێ چ بیت یان چو کارتێکرن دێ لسەر ھەبیت، بابەت لڤێرە نە بابەتێ فلان حزبێ یە، بابەت کوردستانە و کێشا کوردایە، ب باوەریا من ھەموو ئالی و سەرکردێن کوردا ل گەل رایا دەولەتبوونێ نە، چونکی دەمێ کار دبیتە کارەکێ رژدی چو ئالی نەشێن خوە لبەر ب ھاڤێژن، ژبەر ئالیێ جەماوەری و دناڤ مللەتی دا ژی دێ شکەستنێ خوەن، لەورا ب دیتنا من ھەر حزبەکا ببیتە ئاستنەک بۆ رێگریا دەولەتبوونێ دێ شکەستنەکا مەزن ھەبیت و دچاڤێن مللەتی دا ژی دێ پیچ بیت.
ل دۆر بازرگانیا پۆستە و پلێن حزبی ل سەر کیستی کێشا مللەتی، د.سۆزان ئیبراھیم ئامێدی گۆت: ئەڤە یا ھەی، ئەڤە نە بتنێ لنک مە ھەیە، بازرگانیا ب کێشا مللەتێ بۆ بەرژوەندیێن تاکە حزبی ل ھەموو جیھانی یا بەربەلاڤە، لێ ل دەڤەرێن رەۆژھەلاتا ناڤین، و مللەتێن وی پتر ژ ھەموو ئالیێن جیھانی ب ڤێ بازرگانیێ ڤە دگررێداینە، بو نموونە شیعێن وەلاتێ عیراقێ چەندین سالە ھیڤیا وان بوویە بھێن دەستھەلاتا عیراقێ وەربگرن، پشتی دەستھەلاتا عیراقێ کەفتیە ددەستێن وانا دا چو بۆ مللەتێ خوە کریە، کو 80% ژ بودجا عیراقێ بۆ وانایە، و 80% ژ چێکرنا بڕیارێن سیاسی ژی ددەستێن وانا دایە، کو ھەتا نوکە نەشیاینە خوە جادەکێ ژی دروست بکەن یان بالەخانەکا بەرچاڤ چێکەن، یان ھەتا رێیا شەمەندەفرەکێ نووژەن بکەن، ھەتا دگەھیتە داھاتی تاکە کەسێ عیراقی ژی چو بۆ نەھاتیە کرن، لڤێرێ پرسیار ئەوە کانێ کێشا وانا یا شیعی کو وانا دگۆت مە دەستھلات ل خوە نەکریە ل عیراقێ؟، ل گەل ڤێ ھەممویێ ژی نەشیاینە چو بکەن، ئەگەرێ وێ ژی یێ دیارە کو بازرگانیا پۆستە و پلێن سیاسی ژ بەرژوەندیا کێشا مللەتێ شیعی بلندتر دبینن.
ژئالیێ دامەزراندن و چێکرنا حەشدا شەعبی و کارتێکرنا وێ ل سەر ھەرێما کوردستانێ سۆزان ئامێدی دبێژیت، ب دیتنا من حەشدا شەعبی نەشێت چو شەڕا ل گەل کوردا بکەت، چونکی بەری نوکە مالکی ب ھێزا دیجلە کەفێن مەزن ل کەرکووکێ ل کوردا کرن، بەلێ نەشیا پێنگاڤێن مەزنتر و زێدەتر بەرامبەری کوردا بھاڤێت، زێدەباری ل ڤێ دەڤەرێ عیراق یان بەغدا بتنێ نینە، و کارتێکرنا گەلەک ھێزێن دیتر ل سەر دەڤەرێ یا ھەیی، بتنێ ھەکە ھێزێن شیعە و سونی ب پشتەڤانیەکا دەولی ل گەل کوردا بشێن کارتێکرنێ ل ھەرێما کوردستانێ بکەن، بەلێ دڤێت ئەم ژبیر نەکەین ، ھەرێما کوردستانێ گەھشتیە ئاستەکێ کو ب ھیچ رەنگەکی ھێزێن نێڤدەولی تێکدانا رەوشا ھەرێما کوردستانێ قەبوول ناکەن، ھەر پێنگاڤەکا ئەمریکا بۆ بەرژوەندیا خوە بھاڤێت باش ھزرێن خوە تێدا دکەت کو روومەتا خوە ل گەل وێ ب پارێزیت داناڤا وەلاتان دا زێدەبارێ دناڤا مللەتێ خوەدا، ئەو نەشێت پشتی ڤان ھەموو قوربانیان ھشنی دژی کوردا براوەستیت و کێشا کوردا پشتگۆە ب ھاڤێژیت.
ھەر د بەرسڤا پرسیارەکا دیا ل دۆر داخویانیێن ھندەک ژ سەرکردێن حەشدا شەعبی و گەفێن بەردەوام ل سەر ھەرێما کوردستانێ، مامۆستایا زانکویا دھوک گۆت: دڤێت ئەم گوھداریا داخویانیێن وانا نەکەین، دڤێت ھەموو ئالیێن کوردستانێ و کەساتی و سیاسەتمەدارێن کورد دیرۆکەکا مەزن ھەیە و نابیت خوە بینە ئاستەکێ نزم کو بەرسڤا وانا بدەن، ھەروەسا خوەیاکر، بەری ھەموو تشتەکی بلا ئەو ناڤمالیا شیعی دروست بکەن پاشتی بەحسێ کوردا بکەن، ناڤمالیا شیعی ھەموو خودان ئاریشە وانا دڤێت ئاریشەکا دەرڤەیی مالا شیعی ھەبیت، دا ئێکگرتنەکێ پێ پەیدا بکەن، وانا دڤێت شەڕێ مووسلێ زووی ب دووماھی نەھێت دا ل وێرێ دمژوول بن، چونکی ھەکە سەقامیگری و ئارامی ل عیراقێ پەیدا بوو ئەو دێ بەربنە ئێکو دوو، ھەتا دناڤا ئێک حزب و ئێک لیستا پەرلەمانی دا شیعە دئێکگرتی نینە، حزبا دەعوە و نوری مالکی و عبادی باشتر بەلگەیە بۆ گۆتنا من.
ب دیتنا د. سۆزان ئیبراھیم ، چو ئاریشە نینە ھەکە کورد ژی ببنە گەلەک دەولەت نە بتنێ ئێک دەولەت بن، ھەر چەندە وەکی ئەو دبێژیت کوردستانێ مەزن خەونا ھەموو تاکە کەسەکێ کوردە، بەلێ ھەکە ب ئێک فورمێلە نەچێبیت، ما چو ئاریشە وەکی مللەتێن عەربی کو نوکە خودان پتر ژ 20 وەلاتێن سەربخوەنە ، بلا مللەتێ کورد ژی چار وەلاتێن جودا جودا یێن سەربخوە ھەبن.

ئەڤرۆ نيوز:
سەرۆکێ فەرمانگەھا ھەماھەنگی و دووڤچوونان ل جڤاتا وەزیرێن ھەرێما کوردستانێ راگەھاند، کو ئەڤرۆ جڤاتا وەزیرێن ھەرێما کوردستانێ دێ کۆمبوونەکا ئاسایی ل سەر چار تەوەران ئەنجام دەت.
دکتۆر نووری عوسمان بۆ مالپەرێ فەرمیێ پارتی گۆت: د کۆمبوونێ دا دێ بەحس ل رێنمایێن تاپوکرنا سنوورنێن گوندان یێن کەفتینە سەر ماستەرپلانێن باژێرڤانیان و رەوشا خواندنا بلند و رێکخستن و ھەڤکاری یا زەمالەیێن خواندنێ ھێتە کرن.
دکتۆر نووری ئاشکرا ژی کر، کو د کۆمبوونێ دا دانوستاندن ل دۆر دامەزراندنا رێڤەبەریەکێ بۆ برێڤەبرنا قەرێن گشتی ژ ئالیێ وەزارەتا دارایی ڤە ھاتێە کرن و راپۆرتەک ژی ل دۆر رەوشا ژینگەھا ھەرێمێ دێ ھێتە پێشکێشکرن.

ئەڤرۆ نيوز:
جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دێ لێپرسینێ ل گەل سەرۆکێ کۆمسیۆنا بلندا سەربخوە یا ھەلبژارتنان ل عیراقێ کەت و ئەو ب خوە ژی دێ ئامادە بیت.
سەلیم جبۆری سەرۆکێ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ ل رۆژا 15 نیسانێ راگەھاندبوو کو ئەڤرۆ جڤاتا نوونەران دێ لێپرسینێ ل گەل سەربەست مستەفا ئامێدی، سەرۆکێ کۆمسیۆنا بلندا سەربخوە یا ھەلبژارتنان کەت.
سەربەست ئامێدی ژی بۆ دەزگەھێن راگەھاندنێ ئاشکرا کر، کو ئەو یێ ھاتیە ئاگەھدارکرن و دێ ئامادە بیت و بەرسڤا پرسیاران ژی ئامادە کریە و گۆت: “ژ بەر نێزیک بوونا ژڤانێ ھەلبژارتنایە و ئەڤە لێپرسینەکا سیاسی یە”.
لێپرسین دێ ژ لایێ ماجیدا تەمیمی پەرلەمانتارا فراکسیۆنا ئەحرار ڤە ھێتە ئەنجام دان و 17 پرسیار ھاتینە ئامادەکرن.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

پرۆسه‌يا ده‌نگدانێ ل باژارێن باكوورێ كوردستانێ و توركيا بۆ ريفراندۆمێ ل سه‌ر راستڤه‌كرنا ده‌ستوورى ب دووماهى هات و ده‌ست ب جوداكرنا ده‌نگان كر.

ب گۆره‌ى جوداكرنا ده‌نگان ب رێژا 48%ێ يا سندوقان، ئه‌نجام ب ڤى ره‌نگى نه‌: 57% به‌لێ و 42% نه‌خێر.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ دێ لێپرسينێ ل گه‌ل سه‌رۆكێ كۆمسيۆنا بلندا سه‌ربه‌خۆيا هه‌لبژارتنان ل عيراقێ كه‌ت و ئه‌و ب خوه‌ ژى دێ ئاماده‌ بيت.

رۆژا دوشه‌مبى 15ى نيسانا 2017ێ سه‌ليم جبۆرى سه‌رۆكێ جڤاتا نوونه‌رێن عيراقێ راگه‌هاند كو رۆژا دوشه‌مبى 17ى نيسانا 2017ێ جڤاتا نوونه‌ران دێ لێپرسينێ ل گه‌ل سه‌ربه‌ست مسته‌فا ئامێدى، سه‌رۆكێ كۆمسيۆنا بلندا سه‌ربه‌خۆيا هه‌لبژارتنان كه‌ت.

سه‌ربه‌ست ئامێدى ژى بۆ ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ئاشكه‌را كريه‌ كو ئه‌و يێ هاتيه‌ ئاگه‌هداركرن و دێ ئاماده‌ بيت و به‌رسڤا پرسياران ژى ئاماده‌ كريه‌ و گۆت: “ژ به‌ر نێزيك بوونا ژڤانێ هه‌لبژارتنايه‌”/ گۆتژى: “ئه‌ڤه‌ لێپرسينه‌كا سياسى يه‌”.

لێپرسين دێ ژ لايێ ماجيدا ته‌ميمى په‌رله‌مانتارا فراكسيۆنا ئه‌حرار ڤه‌ هێته‌ ئه‌نجام دان و 17 پرسيار هاتينه‌ ئاماده‌كرن.

ژيێ كۆمسيۆنا بلندا سه‌ربه‌خۆيا هه‌لبژارتنان ل عيراقێ ب تنێ پێنج هه‌يڤ ماينه‌.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

ژ ئه‌گه‌رێ وه‌رگه‌ريانا پاسه‌كا مامۆستايان ل نێزيك ده‌ربه‌نديخان دو مامۆستايان گيانێ خوه‌ ژ ده‌ست دا و چارێن دژى بريندار بووين.

پاس ل گۆندێ پۆنگه‌له‌ وه‌رگه‌ريايه‌ كو دكه‌ڤيته‌ ناڤبه‌را باوه‌رنوور و ده‌ربه‌نديخان و 14 مامۆستا د ناڤا ترۆمبێلێ دا بوون.

ئارام محه‌مه‌د به‌رپرسێ پشكا سپێده‌هيان ل نه‌خۆشخانا هه‌وارهاتنا شه‌هيد هه‌ژار بۆ رووداو گۆت:  “ژ ئه‌گه‌رێ روودانێ دو مامۆستايان گيانێ خوه‌ ژ ده‌ست دايه‌ و چار ژى دبريندارن”.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

بەرپرسێ راگەھاندنا پولیسێن پارێزگەھا دھۆکێ دیار کر “سەرا سۆتنا بازارێ چەلێ ل دووڤ بریارا دادگەھا ڤەکۆلینێن دھۆکێ کەسەک ھاتە دەستەسەرکرن و فەرمانا دەستەسەرکرنێ بۆ ھندەک کەسێن دێ ژی دەرچوویە. ل دووڤ قانوونێ ب تایبەتی ژی مادی 342 ژ یاسا سزایێ ھەر کەسەکێ ئاگر بەردابیت بازاری دی بۆ ماوی پتر ژ 15 سالان ھێتە حوکمکرن، ل دووڤ بریارا دادوەری دمینیت یان ژی ھەکە کەسەک ل دووڤ مادێ 434 ھاتە گرتن ئەڤە مادی ھەکە بێ دەستێ مرۆڤی ئاگر بەربیتە جھەکێ دێ ئەو کەس ھێتە زیندانکرن و غەرامەکرن ژی.

رائێدی مافپەروەر ھێمن سلێمان، بەرپرسێ راگەھاندنا پولیسێن پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر “ل دووڤ مادی 342 ژ یاسایێن سزایێ کەسەک سەرا سۆتنا بازارێ چەلێ ل پارێزگەھا دھۆکێ ھاتە دەستەسەرکرن و فەرمانا دەستەسەرکرنێ ژی بۆ ھندەک کەسێن دێ دەرکەڤت و ڤەکۆلین یا بەردەوامە”.
داواکاریا گشتی ل دھۆکێ د نڤیسارەکێ فەرمێ دا داخاز کریە ھەر جە و ئالیەکێ خەمساری کربیت دێ ڤەکۆلێن دگەلدا ھێتە کرن و داخواز ژ دادگەھا دھۆکێ ھاتیە کرن ڤەکۆلین ل سەر بۆیەرا سۆتنا بازارێ چەلێ دا بھێتە کرن و رێکارێن یاسایێ بەرامبەر خەمسارێن بۆیەرێ بھێتە کرن و ھەر جھەکێ خەمساری کربیت ژ خودانێن موەلیدان یان ئالیێن فەرمی و نە فەرفی یێ کو خەمسار بووی ھەتا ئاگر بەربوویە بازاری لیکۆلێن د گەل دا بھێتە کرن”.
بیوار عەبدولعزیز، رێڤەبەرێ پەێوەندی و راگەھاندنێ ل رێڤەبەریا بەرگیریا شارستانێ ل دھۆکێ، دیار کر “ژ ئەگەری تانکێ گازا موەلیدی روودانا سۆتنا بازاری چەلێ روودایە ل سەر بانێ بازاری چەلێ موەلیدی کارەبی ھاتبوو دانان د روودانی دا بازاری چەلێ 57 دوکان ب تەمامی ھاتینە سۆتن”.

چه‌لێ سۆتن
خۆیا ژی کر “ھەشت پولیس ب سڤکی بریندار بووینە، ئێک ژ وان دەستێ وی شکەستبوو و ئیک ژی پێ وی ھاتبوو شکاندن و سێ وەلاتی ژی د بۆیەرا سۆتنا بازارێ چەلێ دا ھاتبوو بریندارکرن، ژبلی وی کەسێ گیانی خوە ژ دەستدای د روودانا سۆتنا بازارێ چەلێ دا و کەسەک ژی ب رێژا مەزن ھاتبوو سۆتن و سەدان ملیون دیناران زیان گەھشتنە خۆدانێن دوکانێن بازارێ چەلێ”.
بیوار عەبدولعەزیز ئاشکرا کر ئەڤە ھێشتا ڤەکۆلینێن دەستپێکی نە و ڤەکۆلین بەردەوام د بازارێ چەلێ دا دھێتە کرن، ل دووڤ قانوونێ ب تایبەتی ژی مادی 342 ژ یاسا سزایێ ھەر کەسەکێ ئاگر بەردابیت بازاری دی بۆ ماوی پتر ژ 15 سالان ھێتە حوکمکرن، ل دووڤ بریارا دادوەری دمینیت یان ژی ھەکە کەسەک ل دووڤ مادێ 434 ھاتە گرتن ئەڤە مادی ھەکە بێ دەستێ مرۆڤی ئاگر بەربیتە جھەکێ دێ ئەو کەس ھێتە زیندانکرن و غەرامەکرن ژی لێ ھەتا نوکە ڤەکۆلین د بازاری دھۆکێ دا دھێتە کرن”.
خۆیا ژی کر: “روودان ب تەمامی ھاتیە کونترول کرن ئەو ژی ب ھاریکاریا تۆرا فەوھێن ئاڤێ بەری نوکە ل ناڤ بازارێ دھۆک ھاتبوونە دانان ڤان فەوھان ب باشیێ کارێ خوە ئەنجامدان ھەکە ھاریکاریا ڤان فەوھان نەبایە رەنگە دو رۆژان ژی ئاگر نەھاتبا کونترول کرن”.
رێڤەبەرێ پەێوەندی و راگەھاندنێ ل رێڤەبەریا بەرگیریا شارستانێ ل دھۆکێ دیار کر، ل دووڤ ڤەکۆلین دەستپێکی ئاگر ژ موەلیدی یێ بەربوویە بازارێ چەلێ ھێشتا ڤەکۆلین دھێتە کرن ئەڤ دوسیەیا یا ڤەکریە و بەردەوام دووڤچوون تێدا دھێتە کرن و کەسێن خەمسار، بێگومان دێ ھێنە سزادان، لەورا ژی ھەر جار ئەم داخازێ ژ خەلکێ خوە و ھەموو خودان کاران دکەین رێنمایێن بەرەڤانیا باژێری بجە بینن ھەکە ھەموو کەس ھەڤکار بن و رینمایان بجە بینن روودانێن ھوسا مەزن روونادەن ئەم دێ زووتر کونترولی ل سەر کەین.

ئه‌ڤرۆ نيوز:

بڕياره‌ ئه‌ڤرۆ 16ى نيسانا 2017ێ راپرسى بۆ سيسته‌مێ سه‌رۆكاتيێ ل توركيا بهێته‌ ئه‌نجام دان، هه‌ڤركيا دژوار د ناڤبه‌را چار پارتێن ده‌سته‌لاتداريێن وى وه‌لاتى دا هه‌يه‌، هه‌ر ئێك ژ پارتيا جه‌هه‌په‌ و هه‌ده‌په‌ ب “نه‌خێر” و پارتيا ئاكه‌په‌ و مه‌هه‌په‌ ب “به‌لێ” دێ به‌رسڤێ ل سه‌ر راپرسيێ ده‌ن.

په‌رله‌مانێ توركيا 21ى كانوونا دويێ يا ئه‌ڤ ساله‌ پرۆژێ قانوونا گوهۆڕينێ د دستوورێ وى وه‌لاتى دا بۆ بنه‌جهكرنا سيسته‌مێ سه‌رۆكاتيێ په‌سه‌ندكر.

قانوون ب ناڤێ “قانوونا گوهۆڕينا دستوورێ كۆمارا توركيا” يه‌، ب 339 ده‌نگێن به‌لێ و 142 ده‌نگێن نه‌خێر و پێنج ده‌نگێن به‌تال و 2 ده‌نگێن سۆتى هاته‌ په‌سه‌ندكرن و په‌رله‌مانتارێن ئاكپارتى پێشوازى ل په‌سه‌ندكرنا قانوونێ كرن.

هه‌كه‌ گوهۆڕين د دستوورێ توركيا دا بهێته‌ كرن، ژمارا په‌رله‌مانتاران ژ 550 په‌رله‌مانتاران دێ بيته‌ 600 په‌رله‌مانتار و ژيێ خوه‌ به‌ربژێركرنێ ژى ژ 25 ساليێ دێ بيته‌ 18 سال.

توركيا

هه‌ر ديسا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مان و سه‌رۆك كۆماريێ پێنج سالان جاره‌كێ و د هه‌مان رۆژ دا دێ هێنه‌ ئه‌نجام دان و سه‌رۆك كۆمارى په‌يوه‌ندى دێ ل گه‌ل پارتيا خوه‌ مينيت و ڤه‌ناقه‌تيێت.

ماوێ ويلايه‌تا سه‌رۆك كۆمارى ب گۆره‌ى قانوونێ پێنج سالن و ئێك كه‌س دشێت ب تنێ دو خولان خوه‌ بۆ سه‌رۆك كۆماريێ هه‌لبژێريت و ئه‌و پارتيا دڤێت پالێوراوێ سه‌رۆك كۆماريێ هه‌بيت، پێدڤيه‌ ب كێمى 50% يێ سه‌رجه‌مێ ده‌نگێن وه‌لاتيان ب ده‌ست ڤه‌ ئينابيت يان ژى 100 هزار ده‌نگده‌ران ده‌نگ دابيتێ.

د قانوونێ دا هاتيه‌ ژى كو ئه‌و پالێوراوێ د هه‌لبژارتنان دا زێده‌ترى 50%ێ يێ ده‌نگان ب ده‌ست ڤه‌ دئينيت دێ بيته‌ سه‌رۆك كۆمار و هه‌لبژارتنێن داهاتيێن په‌رله‌مانێ توركيا و سه‌رۆك كۆمارى پێكڤه‌ ل 3ى چريا دويێ 2019 دێ هێنه‌ ئه‌نجام دان.

هه‌ده‌په‌ و په‌كه‌كه‌ د وێ باوه‌ريێ دانه‌ هه‌كه‌ ده‌نگێ “نه‌خێر” ب سه‌ركه‌ڤيت، ئه‌ردوگان دێ نه‌چار بيت سياسه‌تێ به‌رچاڤ بكه‌ت و ڤه‌گه‌ريته‌ سه‌ر مێزا دانوستاندنێ و چاره‌كرنا پرسا كوردان و رێيێن ئاشتيانه‌ و رێكه‌فتن ل گه‌ل مه‌هه‌پا نه‌ته‌وه‌ په‌رست تێكچيت.

به‌رپرسێن هه‌ده‌پێ د راگه‌هينن كو “نه‌خێر” يا ئه‌وان و “نه‌خێر” يا پارتيا گه‌لێ كۆمارى يا جودايه‌، جه‌هه‌په‌ به‌ره‌ڤانيێ ژ سيسته‌مێ په‌رله‌مانى دكه‌ت كو ژ لايێ مسته‌فا ئه‌تاتورك دامه‌زرێنه‌رێ كۆمارا توركيا ڤه‌ هاتيه‌ دانان د ده‌مه‌كى دا چو مفايه‌ك بۆ كوردان د وى سيسته‌مى دا نه‌بوو.

ئاكه‌په‌ ل قووناغا هه‌وا هه‌لبژارتنێن 7ى خزيرانا 2015ێ سيسته‌مێ سه‌رۆكاتيێ خسته‌ به‌رنامێ كارێن خوه‌ كو ره‌جه‌ب ته‌يب ئه‌ردوگان د چه‌ندين كۆمبوونێن جه‌ماوه‌رى دا روونكرن ل سه‌ر وى سيسته‌مى دان.

توركيا

پارتيا ديموكراتا گه‌لان، هه‌ده‌په‌ كو پارتيه‌كا سه‌ره‌كى يا كوردى يه‌ رادگه‌هينيت كو ب ده‌نگێن “به‌لێ” ده‌سته‌لاتا سه‌رۆك كۆماريێ ب هێز دئێخيت كو بزاڤێ دكه‌ت ئۆپۆزسيۆنێ ژ ناڤ ببه‌ت.

ئه‌ردوگان و ب مليۆنان ژ پشته‌ڤانێن وى رادگه‌هينن كو توركيا پێدڤى ب سه‌رۆك كۆماريه‌كا ب هێز هه‌يه‌ ل جهێ ئه‌و حوكمه‌تا ب هه‌ڤپه‌يمانى هاتيه‌ پێكئينان و لاوازبوون ب خوه‌ ڤه‌ ديتى ل سالێن بۆرى.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com