NO IORG
نوچێن گرنگ

ئه‌ڤرۆ:

شیره‌تكاره‌كێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، راگه‌هاند، حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د بوارێ غازا سروشتی دا ده‌ستی بكاری كریه‌ و دخوازیت غازا سروشتی ببیته‌ داهاتێ سه‌ره‌كێ ل هه‌رێما كوردستانێ، چونكه‌ هه‌رێما كوردستانێ یا زه‌نگینه‌ ب غازا سروشتی و هه‌كه‌ په‌ترۆل ل جیهانێ ژی نه‌مینیت، غازا سروشتی ل هه‌رێما كوردستانێ وه‌سا یا زۆره‌ كو هه‌ر دێ مینیت.

د. بێوار خنسی، شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، گۆت” یا گرنگه‌ كو حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ یا ده‌ست ب پیشه‌سازیكرنا غازا سروشتی ل هه‌رێما كوردستانێ كری و سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ ب خوه‌ ژی ل سه‌ر خه‌ته‌ و هاریكاریا كۆمپانیان دكه‌ت بۆ وێ چه‌ندێ داهاتێ غازا سروشتی بۆ رێژه‌كا باش بهێته‌ زێده‌كرن و غازا سروشتی یا پێدڤی بۆ هه‌رێما كوردستانێ دابین بكه‌ت، بۆ وێ چه‌ندێ ژی كار ل سه‌ر هاتیه‌ كرن و دێ هێته‌ كرن ژی، ژ به‌ركو 70% ژ غازا سروشتی یا هه‌رێما كوردستانێ بۆ كاره‌بێ یه‌ و كار یێ دهێته‌ كرن بۆ وێ ئێكێ غازا سروشتی نه‌هێته‌ سوتن و ب هه‌ده‌ر نه‌چیت”.

د. بێوار خنسی ئه‌وژی گۆت” به‌رده‌وام داهاتێ غازا سروشتی ل هه‌رێما كوردستانێ د زێده‌بوونێ دایه‌ و كارێ جدی دێ هێته‌ كرن بۆ وێ چه‌ندێ ببیته‌ ژێده‌ره‌كی سه‌ره‌كی ل هه‌رێمێ، چونكه‌ هه‌كه‌ وه‌كو خام بهێته‌ فرۆشتن، یان بهێته‌ بكارئینان، ژ داهاتێ په‌ترۆلێ زێده‌تره‌، ژبه‌ر وێ چه‌ندێ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك یا زه‌نگینه‌ ب غازا سروشتی”.

خنسی پتر رۆهنكر” هه‌رێما كوردستانێ وه‌سا یا زه‌نگینه‌ ب غازا سروشتی هه‌كه‌ بهێت و په‌ترۆل ل جیهانێ نه‌مینیت ژی، غازا ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌ر دێ مینیت و شاره‌زایێن وی بیاڤی به‌حس ل وێ ئێكێ دكه‌ن، هه‌كه‌ ب وی شێوه‌ی داخوازی ل سه‌ر په‌ترۆلێ هه‌بیت، دبیت هه‌تا 40 سالێن بهێت بمینیت، به‌لێ غازا سروشتی دێ تێرا 65 سالێن دی كه‌ت، چونكه‌ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك یا زه‌نگینه‌ ب غازێ و گه‌له‌ك وه‌لات بزاڤێ دكه‌ن ب رێیا كۆمپانیێن مه‌زن بهێن كاری د بوارێ غازا سروشتی دا ل هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ن، له‌وما غازێ گرنگیه‌كا مه‌زن بۆ هه‌رێما كوردستانێ یا هه‌ی”.

هه‌ولێر، قائید میرۆ

بڕیاره‌ پشتی وه‌رگرتنا بۆچوونا لایه‌نێن سیاسی ل دۆر پڕۆژێ دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ، په‌رله‌مانێ كوردستانێ دگه‌ل فڕاكسیۆنێن په‌رله‌مانی كۆمببیت و سه‌رۆكێ فڕاكسیۆنه‌كێ ژی ئاشكرا دكه‌ت، ئه‌ڤ حه‌فتیه‌ دووماهی ژڤانه‌ بۆ لایه‌نێن سیاسی بۆچوونا خوه‌ بده‌نه‌ ده‌سته‌یا سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانی.

محه‌مه‌د ئیلخانی، سه‌رۆكێ فڕاكسیۆنا گه‌شه‌پێدان ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ)گۆت” دووماهیا ڤێ حه‌فتیێ دووماهی ژڤانێ ده‌سته‌یا سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانی یه‌ دگه‌ل فڕاكسیۆن و لایه‌نێن سیاسی بۆ دیاركرنا بۆچوونا خوه‌ ل دۆر به‌رهه‌ڤكرنا پڕۆژێ دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ و بڕیاره‌ هه‌تا رۆژا 18 هه‌یڤێ هه‌موو فڕاكسیۆن بۆچوونا خوه‌ دیار بكه‌ن و بزانین دگه‌ل ده‌ستپێكرنا پڕۆژێ دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ نه‌ یان ژی ناخوازن دده‌مێ نوكه‌دا پڕۆژه‌ بهێته‌ به‌رهه‌ڤكرن، بێگومان پشتی وه‌رگرتنا بۆچوونا لایه‌نێن سیاسی دێ جاره‌كادی په‌رله‌مان ل دۆر پرسا دستووری كۆمبیت و بڕیارا خوه‌ ده‌ت، چونكه‌ دێ دیار بیت هه‌ر لایه‌نه‌كی چ مه‌ره‌م هه‌یه‌ ل دۆر پڕۆژێ دستووری و هه‌موو فڕاكسیۆن دێ به‌رهه‌ڤیان كه‌ن بۆ نڤیسینا پڕۆژێ دستووری، به‌ری نوكه‌ ژی ژلایێ لیژنه‌كا تایبه‌ت ڤه‌ ده‌ست به‌ به‌رهه‌ڤكرنا پڕۆژێ دستووری هاتبووكرن، به‌لێ مخابن ژ به‌ر كو ره‌وشا هه‌رێما كوردستانێ تێدا ده‌ربازبووی پڕۆژه‌ هاته‌ راگرتن و لژنه‌ نه‌شیا به‌رده‌وامیێ بده‌ته‌ كارێ خوه‌”.

گۆت ژی” ئه‌ز باوه‌رم پتریا فڕاكسیۆنان دگه‌ل به‌رهه‌ڤكرنا پڕۆژێ دستووری نه‌ و هه‌تا نوكه‌ چو لایه‌نه‌كی دژایه‌تیا خوه‌ بۆ پڕۆژێ دستووری ئاشكرا نه‌كریه‌، چونكه‌ بێی دستوور سیسته‌مێ سیاسی ل هه‌رێما كوردستانێ یێ ته‌مام نینه‌، ب هه‌بوونا دستووری دێ گه‌له‌ك ئاریشه‌ چاره‌سه‌ر بن، بتایبه‌تی هنده‌ك پرس هه‌نه‌ ناكۆكی یا لا سه‌ر هه‌ی بۆ نموونه‌ دێ دستوور دیار كه‌ت هه‌رێما كوردستانێ چ سیسته‌مه‌كێ حوكمڕانیێ هه‌بیت و ئایا سه‌رۆك دێ ژلایێ په‌رله‌مانی ڤه‌ هێته‌ هه‌لبژارتن یان ژی دناڤا ملله‌تی دا”.

خویاكر ژی” نوكه‌ ده‌م یێ گونجایه‌ بۆ نڤیسینا دستووری و هه‌كه‌ ئه‌م د ڤێ خۆلا په‌رله‌مانی دا نه‌گه‌هشتین په‌سه‌ند بكه‌ین و بكه‌ڤیته‌ راپرسیێ ئه‌ڤه‌ چو ئاریشه‌ نینه‌ بلا پڕۆژه‌ بهێته‌ به‌رهه‌ڤكرن و كار تێدا بهێته‌كرن ودخۆلا د دووڤدا ده‌نگ لسه‌ر بهێته‌دان و بكه‌ڤیته‌ راپرسیێ، به‌لێ قۆناغا گرنگ ئه‌وه‌ پێنگاڤێن به‌رهه‌ڤكرنا پڕۆژه‌ی بهێنه‌ ده‌ستپێكرن و هه‌موو لایه‌ن بۆچوونێن خوه‌ دیار بكه‌ن، مه‌رج نینه‌ هه‌ر تشته‌كێ هاته‌ نڤیسین و به‌رهه‌ڤكرن ببیته‌ ماده‌ و بڕگێ ناڤا دستووری، چونكه‌ دێ په‌رله‌مان ژی بۆچوونا خوه‌ لسه‌ر ده‌ت و پاشی راپرسی ل سه‌ر دستووری دێ هێته‌ ئه‌نجامدان و ملله‌ت دێ دوماهی بریار ل سه‌ر ده‌ت، هه‌رده‌مێ ده‌نگ نه‌ ئینا ئه‌ڤه‌ دێ گۆهۆڕین تێدا هێنه‌كرن، هه‌رێما كوردستانێ پێدڤی ب دستووره‌كی هه‌یه‌ ئێك ده‌نگیه‌ك لسه‌ر هه‌بیت ژلایێ لایه‌نێن سیاسی ڤه‌ ناڤه‌ڕۆك دێ هه‌ر هێته‌ چاره‌سه‌ركرن، هه‌موو بزاڤه‌كێ دێ كه‌ین دڤێ خۆلا په‌رله‌مانی دا ببینه‌ خودان دستوور،چونكه‌ دستوور دایكا هه‌موو قانوونه‌كێ یه‌ و ئه‌و ئاریشێن نوكه‌ و به‌رێ هه‌ین پتری وان ژبه‌ر ڤالاهیا دستووری بوویه‌ ونه‌هاتینه‌ چاره‌سه‌ركرن”.

دهۆك، له‌زگین جوقی

سیاسه‌تمه‌دار و كه‌سایه‌تیێ ئێزدی پیر خدر سلێمان راگه‌هاند،  هیزێن نه‌قانوونی هه‌موو بزاڤان دكه‌ن شه‌ر د شنگالێ دا دروست ببیت، به‌لێ سه‌ركردایه‌تیا پارتی دیموكراتی كوردستان هه‌رده‌م ناهێلیت برینا خه‌لكێ‌ شنگالێ كوورتربیت.

پیر خدری گۆت ژی”ئیراق ده‌رهه‌قی هه‌موو وه‌لاتیێن خوه‌دا یا خه‌مساره‌ ئه‌و خێر و بێرا ل ئیراقێ‌ هه‌ی نه‌كێمتره‌ ژ وه‌لاتێن هه‌ره‌ زه‌نگین لێ‌ مخابن ئه‌و خێر و بێرا ل ئیراقێ‌ هه‌ی یا بوویه‌ ئاگر ئه‌م دناڤ دا دهێنه‌ سۆتن و ئیراقێ‌ نه‌ د قانوونێن خوه‌ دا وهه‌تا دناڤ دستوری دا ژی مافێ‌ ئێزدیان نه‌دایێ”.

دیاركر” خه‌لكێ‌ شنگالێ هه‌رده‌م ل ئاستی به‌رپرسیاره‌تیا خوه‌ یا دیرۆكی رادبن، ل هه‌لبژارتنان ژی خه‌لكێ‌ شنگالێ ده‌نگ ب  به‌ربژارێن پارتی دان د هه‌لبژارتنێن ڤێ دووماهیێ یێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێَ وئه‌ڤه‌ وێ‌ دگه‌هینیت خه‌لكێ‌ شنگالێ نه‌ڤێت چ جاران ژ كوردستانێ‌ جودا بن هه‌روه‌سا ناهێلن چیایێ‌ شنگالێ ژ كوردستانێ‌ ڤه‌قه‌تیت و هه‌رده‌م د به‌رهه‌ڤن ئه‌ركێ‌ خوه‌ هه‌مبه‌ر ئاخا و كه‌لتور و ملله‌تی بجهبینیت و ل هه‌لبژارتنان ئێزدیان دووپاتكر كو ل ئاستێ‌ به‌رپرسیاره‌تیا خوه‌ یا دیرۆكی دانه‌”.

زێده‌تر گۆت” هه‌كه‌ حوكمه‌تا ئیراقێ‌ خوه‌ ب حوكمه‌ته‌كا نشتیمانی د زانیت، بلا رێككه‌فتنا  د ناڤبه‌را حهه‌رێما كوردستانێ‌ و ئیراقی دا بجهبینیت ورێگریێ‌ ل هێزێن ده‌ره‌كی بكه‌ت یێن ژ سووریێ و باكور هاتینه‌ دناڤ شنگالێ دا وبه‌غدا مۆچێ‌ وان د مه‌زێخیت و ب دیتنا من مانا گرۆپێن نه‌قانوونی دناڤ شنگالێ دا غه‌دره‌كا ل ئێزدیان دهێته‌ كرن كو ژبه‌ر وان هێز و گرۆپان خه‌لك نه‌شێن بچنه‌ شنگالێ  مه‌ خواست خه‌لكێ‌ شنگالێ ژی چاڤ ل خه‌لكێ‌ باشیك وبه‌حزانێ‌ كربا كو ده‌مێ زوو چووینه‌ زڤرێن جهێن خوه‌، په‌كه‌كێ‌ بزاڤكر ل وێرێ ژی باره‌گه‌هێن خوه‌ دانیت، لێ‌ خه‌لكێ‌ باشیك وبه‌حزانێ‌ رازی نه‌بوون”.

پیر خدری ئه‌وژی دیاركركو هێزێن نه‌قانوونی هه‌موو بزاڤان دكه‌ن شه‌ر د شنگالێ دا دروست ببیت، لێ‌ سه‌ركرداتیا پارتی هه‌رده‌م ناهێلیت  برینا خه‌لكێ‌ شنگالێ كوورتربیت وهه‌موویان ژی دیت ده‌مێ‌ به‌ربژارێن پارتی چووینه‌ شنگالێ كا چه‌وا په‌كه‌كێ‌ رێگری لێكر و ژن و زارۆك ئینانه‌ سه‌ر جادێ‌ بتنێ‌ خواستن ته‌قه‌ بهێته‌ كرن دا ئه‌و وان ژنان بكوژن وبێخنه‌ ستوویێ‌ پارتی”.

ئه‌ڤ هه‌ڤدیتنه‌ به‌ری چه‌ند رۆژان ژ وه‌غه‌ركرنا پیر خدری هاتیه‌ كرن.

ئه‌ڤرۆ، هۆشه‌نگ تاجر:

به‌رپرسه‌كێ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا رۆژئاڤایێ كوردستانێ راگه‌هاند كو ئیرانێ نه‌ڤێت ره‌وشا سووریێ ئارام بیت، چونكو ئیرانێ دڤێت رۆلێ وێ د سووریێ دا هه‌بیت و رۆسیا ژی به‌رۆڤاژی هندێ كار دكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی ئیران ئاسته‌نگیان دروست دكه‌ت و ناهێلیت كورد و شام ئاریشێن خوه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ن.

به‌رپرسه‌كێ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا رۆژئاڤایێ كوردستانێ كو نه‌خواست ناڤێ وی بهێته‌ ئاشكرا كرن بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو ئاریشێن مه‌زن د ناڤبه‌را ئیرانێ و رۆسیا دا ل دۆر پاشه‌رۆژا سووریێ هه‌نه‌، رۆسیا ده‌ست ب بزاڤه‌كا مه‌زن یا كری و دڤێت قه‌یرانا نها ل سووریێ بهێته‌ چاره‌سه‌ركرن و كورد و شام ژی بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنه‌كێ دا كو جاره‌كا دی شام بشێت حوكمێ ل هه‌موو سووریێ بكه‌ت، لێ ئه‌و یه‌ك ب دلێ ئیرانێ نینه‌، چونكو ئیران وه‌سا دبینیت وێ ژی گه‌له‌ك قوربانی ل سووریێ داینه‌ و نابیت هه‌ما وه‌سا ده‌ستان ژ سووریێ به‌رده‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی نها ئیران ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر پرۆژێ رۆسیا دروست دكه‌ت و گۆت: (ل گۆر زانیاریێن ل به‌ر ده‌ستێ مه‌ نها په‌یوه‌ندیێن ئیرانێ و شامێ ژی د باش نینن، حه‌فتیا بۆری ب فه‌رمانا به‌شار ئه‌سه‌د فه‌رماندارێ فه‌یله‌قا قودسێ ل سووریێ ژ وی وه‌لاتی هاتیه‌ ده‌رخستن و ئیرانێ ژی نه‌رازیبوونا خوه‌ دیار كریه‌، چونكو به‌شاری بۆ ئیرانێ دیار كریه‌ كو هێزێن وان ل سووریێ كارێن نه‌ قانوونی دكه‌ن و ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر كارێ ده‌وله‌تێ دروست دكه‌ن، ئه‌و یه‌ك ژی نیشا دده‌ت كو ئیران ب ره‌نگه‌كێ جدی كار دكه‌ت دا ئالۆزیێن ل سووریێ به‌رده‌وام بن).

هه‌مان به‌رپرسی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئیران دبێژیت هه‌كه‌ رۆلێ من ژی د سووریێ دا نه‌بیت وی ده‌می ئه‌ز ناهێلم ره‌وش ئارام بیت، ئه‌و یه‌ك كارتێكرنا خوه‌ ل دانوستاندنێن د ناڤبه‌را رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و شامێ دا ژی كریه‌، به‌ری نها چه‌ندین گه‌رێن دانوستاندنان د ناڤبه‌را رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و شامێ دا برێڤه‌ چووینه‌ و نها ژی رۆسیا فشارێن خوه‌ ل سه‌ر كوردان و شامێ ژی زێده‌تر لێ كرینه‌ و رۆسیا دبێژیت پێدڤیه‌ هوون هه‌ر دو ئالی ب رێیا دانوستاندنان هه‌موو پرسێن هه‌ی چاره‌سه‌ر بكه‌ن، لێ دیاره‌ ئیران ب ره‌نگێن جودا جودا ئاسته‌نگیان دروست دكه‌ت و گۆت: (ل گۆر باوه‌ریا من ئیرانێ نه‌هێلا دانوستاندن ب ره‌نگه‌كێ باش برێڤه‌ بچن، شامێ دڤێت گوهداریا كوردان بكه‌ت و شام به‌رهه‌ڤه‌ مافێ كوردان ژی بده‌تێ لێ دیاره‌ ئیران نها ئاسته‌نگیان دروست دكه‌ت).

چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دكه‌ن كو پشتی سه‌ره‌دانا ڤێ دووماهیێ یا سه‌رۆك وه‌زیرێن ئسیرائیلێ بۆ رۆسیا هه‌ر دو وه‌لات ل دژی ئیرانێ رێككه‌فتینه‌ و رۆسیا ژی ئێدی نه‌ڤێت هێزێن سه‌ر ب ئیرانێ ل سووریێ بمینن و به‌رپرسێن رۆسیا وه‌سا دبینن كو ئیران ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر چاره‌سه‌ریا سیاسی ل سووریێ دروست دكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی رۆسیا دڤێت ب رێیا چه‌ندین پرۆژێن جودا قه‌یرانا سووریێ چاره‌سه‌ر بكه‌ت كو ئه‌و یه‌ك ب دلێ ئیرانێ نینه‌.

ل ئالیێ دی ئه‌مریكا و رۆسیا ژی ده‌مه‌كه‌ ژ بۆ چاره‌سه‌ریا قه‌یرانا سووریێ ده‌ست ب دانوستاندنان كرینه‌ و ئه‌مریكا پشته‌ڤانیێ ل دانوستاندنێن د ناڤبه‌را رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر و شامێ دا ژی دكه‌ت و د هه‌مان ده‌می دا ئه‌مریكا دیار كریه‌ كو دێ هێزێن وان ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ مینن و دێ پشته‌ڤانیێ ل هێزێن سووریا دیموكرات كه‌ن.

هه‌ولێر، قائید میرۆ:

بڕیاره‌ ڤێ حه‌فتیێ لژنا هه‌ڤپشكا حوكمه‌ت و په‌رله‌مانێ كوردستانێ ل دۆر ئاریشا پیڤه‌رێن ئاڤێ كۆم ببیت و سه‌رۆكێ لژنا باژێڕڤانیان ژی ئاشكرا كر، پێداچوون د سزایێ گرێ نه‌دانا پیڤه‌رێن ئاڤێ دا دێ‌ هێته‌كرن.

لوقمان وه‌ردی، سه‌رۆكێ لژنا باژێڕڤانیان ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر، پشتی وه‌زیرێ باژێڕڤانیان بۆ په‌رله‌مانی هاتیه‌ گازیكرن و كۆمبوون ل دۆر چه‌ند ئاریشه‌یه‌كان هاتیه‌ كرن و گۆت: “ئێك ژ وان ئاریشه‌یان سزایێن گرێ نه‌دانا پیڤه‌رێن ئاڤێ بوو، چونكو ل گوره‌ی بڕیارا وه‌زاره‌تێ هه‌ر وه‌لاتیه‌كێ پیڤه‌رێ ئاڤێ گرێ نه‌دابیت ئه‌ڤه‌ دێ ب گوژمه‌كێ پاره‌ی هێته‌سزادان و وه‌لاتی ژی گازندان ل دۆر سزایێن ماددی دكه‌ن”.

لوقمان وه‌ردی گۆتژی: “لژنه‌یه‌كا هه‌ڤپشك بۆ چاره‌سه‌ركرنا ئاریشا پیڤه‌رێن ئاڤێ د ناڤبه‌را وه‌زاره‌تا باژێڕڤانی و په‌رله‌مانی دا هاتیه‌ پێكئینان و بڕیاره‌ د ئه‌ڤێ حه‌فتیێ دا لژنا هه‌ڤپشك كۆم ببیت و تێدا دێ میكانزمه‌كا نوو بۆ سزایێن پیڤه‌رێ ئاڤێ دیار كه‌ت، چونكو ئه‌م ژی وه‌ك لژنه‌ دگه‌ل وه‌رگرتنا پاره‌یه‌كێ زۆر نینین وه‌ك سزایێ گرێ نه‌دانا پیڤه‌رێن ئاڤێ و دڤێت ره‌وشا ئابووری یا وه‌لاتیان ل به‌رچاڤ بهێته‌ وه‌رگرتن، ئه‌ز باوه‌رم دێ بڕیاره‌كێ ده‌ین كو د به‌ڕژه‌وه‌ندیا وه‌لاتیان دا بیت”.

ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسێ پشكا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتنێن پارتی راگه‌هاند، ژبلی وان 33 كورسیێن د هه‌لبژارتنێن 10 هه‌یڤا بۆری ب ده‌ستڤه‌ئیناین، پارتی پێنج به‌ربژارێن یه‌ده‌ك یێن یێن ئێكێ ژی یێن هه‌ین، كو ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ ژبه‌ر وێ چه‌ندێ هژمار كورسیێن وێ زێده‌ ببن.

هاوار محه‌مه‌د، به‌رپرسێ پشكا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتنێن پارتی گۆت” پێنج به‌ربژارێن پارتی د هه‌لبژارتنێن 10/10/2021 دا به‌ربژارێن یه‌ده‌ك یێن ئێكێ نه‌ و هه‌ر ده‌مێ ل وان بازنان و ب هه‌ر هۆكاره‌كی بیت به‌ربژاره‌كێ سه‌ركه‌فتی نه‌شێت كارێن خوه‌ وه‌كو ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌ران بكه‌ت ژ ئه‌گه‌رێ مرنێ بیت ین ژ ئه‌گه‌رێ وه‌رگرتنا پۆسته‌كی یان ئه‌و هۆكارێن دی كو قانوونێ به‌حس لێكرین، ئه‌گه‌رێ وێ چه‌ندێ هه‌یه‌ ئه‌و به‌ربژارێن یه‌ده‌ك بچنه‌ جهێن وان، ب وێ هۆكارێ ژی ئه‌گه‌ر هه‌یه‌ هژمارا كورسیێن پارتی زێده‌تر ببن ژوان 33 كورسیێن مه‌ بده‌ستڤه‌ئیناین”.

ئه‌و به‌ربژارێن پارتی كو یه‌ده‌كن و ده‌نگێ ئێكێ دناڤ یه‌ده‌كان بده‌ستڤه‌ئینای هه‌ر ئێك ژ (شنۆ نوری) ژ بازنێ دوو ل سلێمانیێ و (ناسكه‌ عه‌بدوللا) ژ بازنێ چار ل سلێمانیێ و(خسرۆ گۆران) ژ بازنێ سێ ل دهۆكێ و (فه‌همی سه‌لمان) ژ بازنێ ئێك ل دهۆكێ و (عه‌بدولواحد سلێڤانی) ژ بازنێ دو ل دهۆكێ.

ل دووڤ مادا 46 ژ قانوونا هه‌لبژارتنان یا هژمار 9 یا سالا 2020، به‌ربژارێ سه‌ركه‌فتی دێ پێگیر بیت ب سویند خوارنا قانوونی ل خۆلا نوو د ده‌مه‌كێ كو زێده‌تر نه‌بیت ژ هه‌یڤه‌كێ ژ روونشتنا ئێكێ، هه‌كه‌ ئه‌و چه‌نده‌ نه‌كر دێ ئه‌و كه‌سێ ل پشتی وی دهێت ژ به‌ربژارێن ده‌رنه‌چووین، كو زوورترین ده‌نگ ئیناینه‌ دێ جهێ وی گریت د لیستا خوه‌ دا و ل هه‌مان بازنه‌، د حاله‌ته‌كی دا هه‌كه‌ ئه‌و چه‌نده‌ نه‌بیت دێ ئه‌و كه‌س جهێ وی گریت كو زوورترین ده‌نگ ژ بازنێ خوه‌ بده‌ستڤه‌ئیناین.

هه‌روه‌سا ب گۆره‌ی قانوونا گوهۆرینا ئه‌ندامێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ هژمار 6 یا سالا 2006 ئه‌ندامه‌تیا ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌ران د ئێك ژ ڤان ره‌وشا دا نامینیت: ئه‌ندامه‌كێ جڤاتێ پۆسته‌كێ حكومی وه‌ربگریت، نه‌بوونا ئێك ژ مه‌رجێن ئه‌ندامه‌تیێ وه‌كو د دستووری و قانوونا هه‌لبژارتنان دا هاتی، ده‌ست ژكاركێشان، وه‌غه‌ركرن، ده‌رچوون حوكمه‌كێ قانوونی ب تاوانه‌كێ ب گۆره‌ی دستووری، تووشبوونا وی ب نه‌خوه‌شیه‌كی یان په‌ككه‌وتنه‌كێ كو ببیته‌ ئه‌گه‌ر نه‌شێت ئه‌ركێن خوه‌ ل جڤاتا نوونه‌رێن بجه بینیت.

پشتی سالا 2005 چه‌ندین په‌رله‌مانتار ب هۆكارێن جودا پشتی سه‌ركه‌فتنا وان و بده‌ستڤه‌ئینانا ئه‌ندامه‌تیا جڤاتا نوونه‌راننه‌شیاینه‌ به‌رده‌وام بن ل سه‌ر كارێن خوه‌.

ئه‌ڤرۆ، سالار محه‌مه‌د دۆسكی:

چاڤدێره‌كێ سیاسی دیاركر كو هێرشێن روژێن بۆری بۆ سه‌ر مالا سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ نامێن زه‌لالن بۆ موقته‌دا سه‌در و ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان و گرنگه‌ ئه‌ڤ لایه‌نه‌ پشكداری حوكمه‌تێ‌ بن.

عه‌لی ابراهیم باغ، مامۆستایێ‌ زانكۆیێ‌ بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گۆت” هه‌ر روودانه‌ك و گوهۆرینه‌كا ل به‌غدا دروست بیت گومان ل سه‌ر نینه‌ كارتێكرنا هه‌لبژارتنێن ئیراقێ یه‌، چونكه‌ ئه‌و گرۆپێن چه‌ك د ده‌ستی دا پشتی ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان كاودانێن وا هاتنه‌ گوهۆرین، زێده‌باری دوژمنێ‌ سه‌ختێ‌ هه‌ره‌ دژوارێ‌ ڤان گرۆپێن چه‌كدار كو (موقته‌دا سه‌دره‌) دژی هه‌بوونا چه‌كی یه‌ دده‌ستێ‌ گرۆپان دا و ترسا وان ژ سه‌ركه‌فتنا (سه‌دری) یه‌ و هاتنا وی بۆ ده‌ستهه‌لاتێ‌ و دترسن كو ئه‌ڤ خوشی و پاره‌یێ‌ د ده‌ستێ‌ وان دا نه‌مینیت “.

گۆت ژی”  ترس ئه‌وه‌ كو ده‌وله‌تا ناڤه‌ندی دروست بیت و ئه‌ڤه‌ ئه‌گه‌رێن راسته‌ راستن كو ئه‌ڤ روودانه‌ ل به‌غدا دروست بن وه‌ك هێرشێن رۆژێن بۆری بۆ سه‌ر مالا سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ ( مسته‌فا كازمی) و وان نه‌ڤێت ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ببنه‌ پیڤه‌ره‌كێ‌ سه‌ره‌كی د دروستكرنا حوكمه‌تا داهاتی یا ئیراقێ دا، به‌لكو دڤێت هێزا ل سه‌ر جادێ‌ ببیته‌ پیڤه‌ره‌كێ‌ سه‌ره‌كی یێ‌ دروستكرنا حوكمه‌تێ چونكه‌ هه‌لبژارتن ژ ده‌ستی ده‌ركه‌فتن ودخوان بێژنه‌ سه‌دری وحوكمه‌تێ‌ كاودانێن مه‌ ناهێنه‌ گوهۆرین چونكه‌ مه‌ چه‌ك یێ هه‌ی و دڤێت هه‌ر وه‌ك خوه‌ بین”.

دیاركر ژی” نابینم ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان نه‌خشێ‌ سیاسی ب گوهۆرن چونكه‌ هه‌كه‌ نه‌خشێ‌ سیاسی ل ئیراقێ هاته‌ گوهۆرین، دێ‌ شه‌ره‌كێ‌ ناڤخوه‌یی ل ئیراقێ دورست بیت و هه‌كه‌ (سه‌در) ژیریانه‌ هزر بكه‌ت، دێ‌ ڤێ‌ قوناغێ‌ ژی هنده‌ك داگیرانان كه‌ت چونكه‌ (سه‌در) نه‌ كه‌سه‌كێ‌ شاره‌زا و ژیره‌ به‌لكو كه‌سه‌كێ‌ كێم ئه‌زموونه‌ د دروستكرنا حوكمه‌تان دا و سه‌رده‌ریكرنێ‌ دا ل گه‌ل هێزێن سیاسی ل ئیراقێ و نابینم نه‌خشێ‌ سیاسی ل ئیراقێ بهێته‌ گوهۆرین و گرنگه‌ (سه‌در) لێ‌ زڤرینه‌كێ‌ د خوه‌ و سه‌رده‌ریكرنا خوه‌ دا ل گه‌ل هێزێن ئیراقی دا بكه‌ت و تایبه‌ت وێ‌ سه‌ره‌ده‌ریكرنا هه‌موو هێز ل سه‌ر دانانا (عادل عه‌بدولمه‌هدی) پێك هاتین كو ببیته‌ سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ و ل سه‌ر هه‌مان شێواز پێك بهێن و لایه‌نێن سه‌رنه‌كه‌فتین د هه‌لبژارتنان دا پشكداری حوكمه‌تێ‌ ببن و بلا سه‌نگا وان یا كێمتر بیت به‌لێ‌ نه‌ ده‌ركه‌ڤن”.

باغی ئه‌و ژی دیاركر كو ئیراقه‌كا لاواز نه‌دبه‌رژوه‌ندا ملله‌تێ‌ كورد و كوردستانێ‌ دا یه‌ چونكه‌ ئابوورێ‌ مه‌ یێ‌ لاوازه‌ و هێشتا مه‌ پشست به‌ستن ل سه‌ر به‌غدا یا هه‌ی و دانا مووچێن فه‌رمانبه‌رێن كوردستانێ‌ كو پشكه‌كا داهاتی ژ به‌غدا دهێت، ئیراقه‌كا سه‌قامگیر و پێشكه‌فتی بۆ كوردستانێ‌ گه‌له‌ك باشتره‌ ژ ئیراقه‌كا هه‌رفتی و نه‌ ئارام و باشتره‌ ئه‌م ببینه‌ كارێكته‌ر كو ئیراقه‌كا پێشكه‌فتی هه‌بیت.

ئه‌ڤرۆ، قائید میرۆ

بڕیاره‌ هه‌موو لایه‌نێن سیاسی و پێكهاتێن هه‌رێما كوردستانێ دوماهی بۆچوونا خوه‌ ل دۆر پڕۆژێ دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ ئاشكرابكه‌ن و ب گۆره‌ی پێزانینێن  رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) ناكۆكی لسه‌ر چه‌ندین خالێن پڕۆژێ دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ یێن هه‌ین و پێدڤی ب رێككه‌فتنا لایه‌نێن سیاسی هه‌یه‌ بۆ به‌رهه‌ڤكرنا دستووری، ژێده‌ره‌كی ل پارتی دیموكراتی كوردستان دبێژیت، پارتی بزاڤان دكه‌ت د ڤێ خۆلا په‌رله‌مانی دا دستوور بهێته‌ ئێكلاكرن.

سارا دلشاد، ئه‌نداما لیژنا قانوونی ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر” كۆمبوونا حه‌فتیا بۆری د ناڤبه‌را ده‌سته‌یا سه‌رۆكایه‌تیا په‌رله‌مانی و سه‌رۆك فڕاكسیۆنێن په‌رله‌مانی كۆمبوونه‌كا گرنگ بوو، چونكه‌ چه‌ندین پرسێن گرنگ ب هه‌لاویستی ماینه‌ و تنێ ئێك سال ژ ژیێ ڤێ خۆلا په‌رله‌مانی مایه‌ بۆ ئێكلاكرنا وان پرسێن هه‌لاویستی، ئێك ژوان پرسێن گرنگ بۆ هه‌رێما كوردستانێ بابه‌تێ پڕۆژێ دستوورێ هه‌رێما كوردستانێ یه‌، كو به‌ری نوكه‌ لژنه‌ك بۆ هاتیه‌ پێكئینان و چه‌ندین ماده‌ و بڕگه‌ژی هاتینه‌ نڤیسین، به‌لێ ژبه‌ر راگرتنا ڤی پڕۆژه‌ی لژنه‌ نه‌شیا د ده‌مێ دیاركری دا كارێ خوه‌ ب ته‌مامی بكه‌ت، ئه‌م باوه‌رین د ڤێ خۆلا په‌رله‌مانی دا هه‌م پڕۆژێ دستووری دێ هێته‌ نڤیسین و هه‌م ژی دێ په‌رله‌مان ده‌نگی لسه‌ر ده‌ت و پاشی كه‌ڤیته‌ د راپرسیێ دا، چونكه‌ دڤێت ملله‌ت ده‌نگی لسه‌ر دستووری بده‌ت وبێی راپرسی سه‌رناگریت.

سارا دلشاد گۆت ژی” ئه‌ز باوه‌رم ناكۆكیێن مه‌زن لسه‌ر پڕۆژێ دستووری نینن و نابن ژی، چونكه‌ پتریا لایه‌نێن سیاسی دخوازن هه‌رێما كوردستانێ ببیته‌ خودان دستوور و ب هه‌بوونا دستووری چه‌ندین پرسێن گرنگ دێ هێنه‌ ئێكلاكرن، ئانكو دستوور فاكته‌رێ سه‌قامگیریێ یه‌ دهه‌ر وه‌لاته‌كی دا، هه‌كه‌ لایه‌ن هه‌بن دژی دستووری بن ئه‌ڤه‌ بێگومان مه‌ره‌مێن سیاسی و ئه‌جندایێن دی ل پشت هه‌نه‌، یا گرنگه‌ له‌ز بهێته‌كرن لژنه‌ بهێته‌ پێكئینان و هه‌موو لایه‌ن بۆچوونا خوه‌ ل دۆر دستوورێ داهاتیێ هه‌رێما كوردستانێ ئاشكرا بكه‌ن و كار لسه‌ر بهێته‌كرن، چونكه‌ هندی رۆژه‌كێ زووتر هه‌رێما كوردستانێ ببیته‌ خودان دستوور، دێ زێده‌تر مفا هه‌بیت و هه‌رێما كوردستانێ ژی وه‌ك كیانه‌كێ دستووری و قانوونی و سیاسی دێ سه‌نگا خوه‌ هه‌بیت”.

ژلایێ خوه‌ڤه‌، ژێده‌ره‌كی ژ پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) ئاشكراكر” پارتی زێده‌تری هه‌ر لایه‌نه‌كی دخوازیت پڕۆژێ دستووری بهێته‌ به‌رهه‌ڤكرن و بزاڤان ژی بۆ هه‌بوونا دستووره‌كێ خۆمالی دكه‌ت، هه‌تا ئێك ژ درووشمێن پارتی بوویه‌ د هه‌لبژارتنێن بۆری یێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ، پارتی یا رژده‌ لسه‌ر بجهئینانا سۆزا خوه‌، هه‌كه‌ بهێت و ناكۆكی و بۆچوونێن جودا ژی هه‌بن دێ شێن ب رێیا ده‌نگدانێ یان راپرسیێ ئێكلاكه‌ن”.

ئه‌ڤرۆ:

پێنج پارت و ئالیێن سیاسی یێن باكورێ كوردستانێ د داخۆیانیه‌كێ هه‌ڤپشك دا دیار كرن كو دڤێت بایرام بۆزیه‌ل جێگرێ سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتا سوسیالیست یا كوردستانێ بهێته‌ ئازادكرن.

د داخۆیانیێ دا هاتیه‌ دیار كرن كو گرتنا سیاسه‌تمه‌دارێن كورد دێ ره‌وشا نها ل توركیا پتر ئالۆز كه‌ت و ب گرتنا سیاسه‌تمه‌داران چو پرسه‌ك ناهێته‌ چاره‌سه‌ركرن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت به‌رێز بایرام بۆزیه‌ل و هه‌موو گرتیێن دی بهێنه‌ ئازاد كرن.

له‌زگین جوقی

به‌رپرسێ‌ لیژنا پارتی ل زوممار دیاركر راگه‌هاند، هێزه‌كا هه‌ڤپشك دناڤبه‌را پێشمه‌رگه‌ی و له‌شكرێ ئیراقێ دا بۆ پركرنا ڤالاهیا ئه‌منی ل ناحیا زومار دهێته‌ پێك ئێنان و ل  ده‌مه‌كێ‌ نێزیك دێ هێته‌ مه‌شقدان و پاشی ده‌ست بكاربیت.

حه‌سه‌ن خه‌لو, به‌رپرسێ‌ لژنا پارتێ‌ ل زومار گۆت” هه‌موو به‌رهه‌ڤی هاتینه‌ كرن بۆ پێك ئێنانا هێزه‌كا هه‌ڤپشك دناڤبه‌را پێشمه‌رگه‌ی وله‌شكرێ ئیراقێ دا بۆ پركرنا ڤالاهیا ئه‌منی ل زومار كو  هزار و 500 پێشمه‌رگه‌ و سه‌ربازێن ئیراقێ بخوه‌ڤه‌ دگریت”.

زێده‌تر گۆت” ئه‌ڤ هێزا هه‌ڤپشك 750 پێشمه‌رگه‌ و750 سه‌ربازێن ئیراقێ نه‌ وهه‌موو ودێ‌ پاراستنا ئێمناهیێ ل سنورێ‌ ناحیا زومار هه‌ر ژ ده‌ستپێكا به‌نداڤا مووسل هه‌تا دگه‌هیته‌ نێزیكی كولات ل سنورێ‌ دناڤبه‌را زومار و شنگالێ‌ دا هه‌موو كو ئه‌و ده‌ڤه‌ر دێ هێته‌ كونترولكرن ژلایێ‌ وێ هێزێ ڤه‌”.

ئاماژه‌كر” ڤالاهیا ئه‌منی ل زومار یا هه‌ی ڤالاهیا ئه‌منی ب ده‌لیڤه‌ ببینن وكریارێن تیرۆرستی ئه‌نجام بده‌ن چونكو ل چیایێن ب سه‌ر زومار ڤه‌ شانه‌یێن تیرۆرستێن داعشێ یێن هه‌ین ومفای ژ سنورێ‌ دناڤبه‌را ئیراقێ و سووریێ دا دبینن “.

به‌رپرسێ‌ لژنا پارتێ‌ ل زومار خویاكر”هه‌ر ده‌مێ‌ هێزا هه‌ڤپشك هاته‌ زومار دێ پرۆسا ب ئه‌ره‌بكرنێ هێته‌ بنبركرن ونامینیت ودێ‌ ته‌ناهی په‌یدابیت وخه‌لك ژی دێ زڤرنه‌ سه‌ر مالێن خوه‌ ل ب تایبه‌تی ژی گوندێن كوردان یێن دبن ده‌ستهه‌لاتا حه‌شدا شه‌عبی ڤه‌ كو هه‌تا نوكه‌ خه‌لكێ وان نه‌شێن ڤه‌گه‌رنه‌ سه‌ر جهێن خوه‌ ودێ‌ زالگه‌هێن هه‌ڤپشك هێته‌ پێك ئێنان ویدێ كونترۆل ل سه‌ر ره‌وشا زومار هێته‌ كرن”.

ئه‌وژی ئاشكه‌را كركو پشتی خیانه‌تا 16 ئوكتۆبه‌را 2017 ێ‌ هه‌تا ئه‌ڤرۆكه‌ ژی هیشتا هنده‌ك گوندێن كوردان ل ژێر داگیركرنێ‌ دانه‌ وه‌كو گوندێن (حه‌مه‌د ئاغا و به‌ردیه‌ رۆژئاڤا و به‌ردیه‌ رۆژهه‌لات و كه‌ڤری سبی) و هێشتا  خه‌لكێ وان نه‌شیاینه‌ ڤه‌گه‌رن وچاڤه‌رێی پێكئێنانا هێزا هه‌ڤپشك دكه‌ن وهه‌رده‌مێ‌ پێشمه‌رگێ كوردستانێ‌ زڤری زومار، دێ‌ باوه‌ری بۆ خه‌لكێ‌ دروست بیت ودێ‌ زڤرنه‌ سه‌ر مالێن خوه‌”.

ل دووماهیێ گۆت” ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنان ره‌وشا زومار گوهارتیه‌ ب تایبه‌تی ژی پشتی به‌ربژارێن پارتی ل زومار سه‌ركه‌فتن بده‌ستڤه‌ئینای و خه‌لكێ‌ زومار ئه‌و باوه‌ری دایه‌ پارتی بزڤریته‌ زومار ئومیده‌ك مه‌زن بۆ خه‌لكێ‌ وێ دروست بوویه‌ كو ته‌ناهی په‌یدابیت “.

ژلایێ خوه‌ڤه‌ ئیبراهیم محه‌مه‌د قه‌بۆ میرانی, به‌ربژارێ سه‌ركه‌فتیێ پارتی ل ناحیا زومار گۆت” سنورێ‌ دناڤبه‌را ئیراقێ و سووریێ دا ب تایبه‌تی ژی ل ده‌ڤه‌را شنگال بن كونترولا هێزێن نه‌قانوونی و چه‌كدار دایه‌ وئه‌ڤه‌ ئه‌گه‌رێ‌ سه‌ره‌كیێ‌ تێكدانا ئارامیا هه‌موو پارێزگه‌هێن ئیراقێ یه‌ نه‌خاسمه‌ نه‌ینه‌وا  وهه‌ر ده‌مێ‌ هێزه‌كا قانونی ل وێرێ       نه‌بیت بۆ كونترولكرنا سنورێ‌ دێ‌ ده‌ستێ لایه‌یه‌نێن ده‌ركی كه‌فته‌ تێدا دێ‌ وبۆ مه‌ره‌مێن خوه‌ بكارئینن”.

گۆت ژی” پێدڤیه‌ حوكمه‌تا ئیراقێ كونترۆلا سنورێ‌ بكه‌ت ورێ‌ نه‌هێته‌ دان گرۆپێن نه‌قانوونی و چه‌كدار ل شنگالێ بمینن وهاتنوچوونێ‌ ل ده‌ڤه‌رێ‌ بكه‌ن چونكو ئه‌و گرۆپ ئه‌گه‌رێ تێكدانا ره‌وشا شنگالێ وهه‌موو ده‌ڤه‌رێن دێ‌ یێن سه‌ر ب پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا ڤه‌یه‌ و هه‌تا نوكه‌ ژی هنده‌ك ژ خه‌لكێ زمار نه‌شیایه‌ بزڤریته‌ سه‌ر جهێن خوه‌”.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com