ئەڤرۆ نیوز:
سەباح هەورامی رێڤەبەرێ ساخلەمیا سلێمانیێ راگەهاند، پێنج حالەتێن دی یێن توشبوون ب ڤایرۆسێ کۆرۆنایێ ل سلێمانیێ چێبوونە و ڤەگەریاینە مال.
ئەڤرۆ دوشەمبیێ سەباح هەورامی رێڤەبەرێ ساخلەمیا سلێمانیێ راگەهاند، ئەو پێنج کەسە چێبووینە و ڤەگەریاینە مالێن خوە، ئەو نەخۆشێن دیتر ژی یێن کو ماینە ل نەخۆشخانێ ساخلەمیا هەموویان یاجهگیرە.
ئه‌ڤڕۆ نیۆز، عه‌زیز هه‌ورامی:
ئه‌مڕۆ 32 ساڵ به‌سه‌ر مه‌رگه‌ساتی كیمیابارانی هه‌ڵه‌بجه تێده‌په‌ڕێت به‌ڵام به‌هۆی مه‌تری ڤایرۆسی كۆرۆنا هیچ مه‌ڕاسیمێكی فه‌رمی به‌ڕێوه نه‌چو، كه‌سوكاری شه‌هیدان له‌به‌رده‌م ماڵه‌كانی خۆیان به‌پێوه كاتژمێر 11:30 خوله‌ك ڕاوه‌ستان.
ماوه‌ی دووڕۆژه كۆمه‌ڵه‌ی قوربانیانی كیمیابارانی هه‌ڵه‌بجه و ڕێكخراوه‌كان، ده‌ستكێش و ده‌مامك به‌سه‌ر كه‌سوكاری شه‌هیدان و بریندارانی چه‌كی كیمیاوی دابه‌ش ده‌كه‌ن، ئه‌مڕۆش هاوڵاتیان پێنچ ده‌قه له‌به‌رده‌م ماڵه‌كانی خۆیان به‌پێوه ڕاوه‌ستان بۆ ڕێزگرتن له ڕوحی شه‌هیده‌كانیان.
نازه‌نین بارام،له كاره‌ساتی هه‌ڵه‌بجه‌چه‌ندین ئه‌ندامی خێزانه‌كه‌ی له‌ده‌ست داوه، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند، ده‌ستخۆشیمان له حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان هه‌یه بۆ پاراستنی گیانی هاونیشتیمانیان و نه‌وه‌كانی شه‌هیدانی هه‌ڵه‌بجه، به‌فه‌رمیی یادی كیمیابارانی هه‌ڵه‌بجه‌ی نه‌كرده‌وه، بۆیه ئێمه ئه‌مڕۆ له‌به‌رده‌م ماڵه‌كانی خۆمان سه‌عات11:30 خوله‌ك بۆ ڕێزگرتن له ڕوحی شه‌هیده‌كانمان به‌پێوه ڕاوه‌ستاین، نامانه‌وێت ئیدی به‌چاوی خۆمان مه‌رگی ئازیزه‌كانمان ببینین.
كۆمه‌ڵه‌ی قوربانیانی كیمیابارانی هه‌ڵه‌بجه به‌یان نامه‌یه‌كی بڵاو كرده‌وه داوای به‌ده‌مه‌وه هاتنی كه‌سوكاری شه‌هیدان و بریندارانی به‌ركه‌وتوی چه‌كی كیمیاوی ده‌كات.
هه‌روه‌ها كۆمه‌ڵه‌ی قوربانیان ده‌ڵێ، داواكارین له حكوومه‌تی عێراق كه میرات گری حكوومه‌تی ڕژێمه‌كه‌ی سه‌ددام حوسێنه به ئه‌ركی سه‌رشانی خۆی هه‌ستێت و قه‌ره‌بوی مادی و مه‌عنه‌وی هه‌ڵه‌بجه‌یه‌كان بكاته‌وه، هه‌روه‌ها ڕو له به‌رپرسانی كورد ده‌كات له به‌غدا و ده‌وایان لێ ده‌كات، فشار بكه‌نه سه‌ر حكوومه‌تی به‌غدا بۆ هاتنه ژێرباری قه‌ره‌بوی هه‌ڵه‌بجه‌یه‌كان.
كۆمه‌ڵه‌ی قوربانیانی كیمیابارانی هه‌ڵه‌بجه، ئاماژه‌ی به‌وه‌كردووه، بۆ پابه‌ندبوون به ڕێنمایه‌كانی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی و وه‌زاره‌تی ناوخۆ، و پاراستنی نه‌وه‌كانی شه‌هیدان هیچ مه‌ڕاسیمێكی فه‌رمیمان له‌م ڕۆژه خه‌مناكه نه‌كرد، وه له‌جێگه‌ی ئه‌وه ده‌مامك و ده‌ستكێش و ڕێنمایمان بۆ خۆپارێزی به‌سه‌ر كه‌سوكاری شه‌هیدان دابه‌شكرد، داوامان لێكردن پابه‌ندی ڕێنمایه‌كان بن و له ماڵه‌كانیان بمێننه‌وه.
ئەڤرۆ نیوز:
سەندیکا پارێزەرێن ئامەدێ د داخۆیانیەکێ دا راگەهاند کو ٣٢ سال ل سەر کیمیابارانا باژێرێ هەلەبجە دەرباز دبیت لێ مخابن هەتا نها ئەو یەک وەکو جینوساید نەهاتیە نیاسین و دڤێت تورکیا و وەلاتێن دی کیمیاباران هەلەبجە وەکو جینوساید قەبوول بکەن.
سەندیکا پارێزەرێن ئامەدێ دیار ژی دکەت کو ل باژێرێ هەلەبجە پتر ژ ٥ وەلاتی ب کیمیابارانێ شەهید کەفتن و پتر ژ هزار وەلاتیێن کورد ژی هەتا نها نەخوشن و مخابن جڤاکێ نێڤدەولەتی کیمیابارانا هەلەبجە وەکو جینوساید ناس نەکریە.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
به‌ری نیڤرۆیا ئه‌ڤرۆ ئه‌ردهه‌ژینه‌كا بهێز رۆژئاڤایێ پارێزگه‌ها هه‌ولێرێ ڤه‌گرت و چو زیانێن مادی و گیانی نه‌بوون، رێڤه‌به‌رێ سه‌قاناسی و ئه‌ردهه‌ژینانژی دبێژیت، سه‌نته‌رێ ئه‌رد هه‌ژینێ سنورێ پارێزگه‌ها مووسله.
فازل ئیبراهیم، رێڤه‌به‌رێ سه‌قاناسی و ئه‌ردهه‌ژینان ل هه‌رێما كوردستانێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیۆز دیاركر” به‌ری نیڤرۆیا ئه‌ڤرۆ رۆژا دوشه‌مبی ئه‌ردهه‌ژینه‌كێ رۆژئاڤایێ هه‌ولێرێ ڤه‌گرت و دوڤدا ده‌ركه‌ت هێزا ئه‌رد هه‌ژینێ 4.9 پله بوویه، راسته یا بهێزبو ئه‌رد هه‌ژین، به‌لێ خۆشحالبووین چو زیانێن مادی و گیانی نه‌بووینه.
فازل ئیبراهیم ئاماژه‌كر” سه‌نته‌رێ ئه‌رد هه‌ژینا ئه‌ڤرۆ باژێڕكێ حه‌مدانیه یێ مووسل بوویه و ب ئه‌گه‌رێ كۆراتیا ئه‌رد هه‌ژینێ زیانێن وه‌سا نه‌بووینه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
قائیمقامێ خورماتو راگه‌هاند: ب ئه‌گه‌رێ ته‌قینا ماتورسكله‌كێ دناڤا بازارێ خورماتو هه‌شت كه‌س بریندار بوون، ره‌وشا ئێك ژ برینداران یا گرانه.
تالب محه‌مه‌د قائیمقامێ قه‌زا خورماتو راگه‌هاند: سپیده‌هیا ئه‌ڤرۆ ب ئه‌گه‌رێ ته‌قینا بومبه‌كێ دناڤ بازارێ خورماتو كۆ یێ ناڤداره ب بازارێ توركمانان، ماتوره‌ك هاتیه دانان و پاشی خودانێ وی خۆ به‌رزه دكه‌ت، ماتورسكل د ته‌قیت و د ئه‌نجامدا هه‌شت كه‌س بریندار دبن.
قائیمقامێ خورماتو ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: ره‌وشا ساخله‌میا برینداران جیگیره و ره‌وانه‌ی نه‌وشخانه‌یا خورماتو هاتینه‌كرن، به‌لێ ئێك ژ برینداران برینا وی گرانه ره‌وانه‌ی نه‌خوشخانه‌یا كه‌ركوك هاتیه كرن.
ئه‌ڤرۆ نیوز، مه‌حمود نهێلى:
به‌رپرسێ پشكا كه‌شناسیا ئامێدیێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دیاركر، زێدەباری بارینا بارانێن زۆرێن دڤان رۆژان، لێ تا نوکە رێژا بارانێن ئەڤ سالە نەگەهشتیە رێژا پار ڤی دەمی.
هاشم یه‌حیا به‌رپرسێ كه‌شناسیێ ل ئامێدیێ بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز دیاركر، رێژا بارانێن سه‌نته‌رێ قه‌زا ئامێدیێ د 48 ده‌مژمێرێن بورى دا 30 ملیم بوون و سەرجەمێ ئەڤ سالە گه‌هشته 730 ملیمان و گۆت: ل ناحیا سه‌رسنكێ زۆرترین رێژا بارانێ باریە کو د ٤۸ دەمژمێرێن بوری دا ٤۲ ملیم و سەرجەمێ ئەڤ سالە ل ڤێ ناحیێ 866 ملیمێن بارانێ بارینە و ل چه‌مانكێ ژی ٤۰ ملیمێن بارانێ د ٤۸ دەمژمێرێن بوری دا بارینە و سەرجەم دبیتە 856 ملیم و ل دێره‌لۆكێ 728 ملیم و ل كانى ماسێ ژى ۷۷۱ ملیمێن بارانێ د ئەڤ سالە دا باریه بارینە. و دیار کر، ل بامه‌رنێ کێمترین رێژا بارانێ باریە و سەرجەمێ ئەڤ سالە دبیتە ٦۲۹ ملیم. و خویاكر.
ئەڤە ژبلی وێ بەفرا ئەف سالە باری لێ هێشتا رێژا بارانێن ئەڤ سالە نەگەهشتیە رێژا پار ڤی دەمی.
ئه‌ڤرۆ نیوز، عه‌زیز هه‌ورامی:
له هه‌رێمی كوردستان 34 حاڵه‌تی هه‌ڵگری ڤایرۆسی كۆرۆنا تۆماركراوه، یه‌ك دانه‌یان ماموستای ئاینی بو له سلێمانی گیانی له ده‌ستدا، وه‌زیری ته‌ندروستی ده‌ڵێ، ته‌ندروستی هه‌ڵگرانی ڤایرۆسی كۆرۆنا باشن.
دكتۆر سامان به‌رزنجی وه‌زیری ته‌ندروستی هه‌رێمی كوردستان، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند:” له كوردستان 34 حاڵه‌تی هه‌ڵگری فایرۆسی كۆرۆنا تۆماركراوه، به‌رده‌وامیش پشكنین بۆ ئه‌و كه‌سانه ده‌كه‌ین نیشانه‌كانی كۆرۆنایان لێ ده‌ركه‌وێ.
سامان به‌رزنجی ده‌ڵێ، ڕه‌وشی ته‌ندروستی هه‌ڵگرانی ڤایرۆسی كۆرۆنا زۆر باشن، ته‌نها دانه‌یه‌كیان نه‌بێت ژنێكه و باری ته‌ندروستی ناجێگره.
هه‌روه‌ها وتیشی، هه‌ركه‌سێ له هه‌روڵاتێك هاتبێته‌وه له فڕۆكه‌خانه‌كانه‌وه ڕاسته‌وخۆ براون بۆ كه‌ره‌نتینه‌كان به‌رده‌وامیش ده‌بین له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ره‌نتینه‌ی ته‌واوی ئه‌و گه‌شتیارانه بكه‌ین له وڵاتان ده‌گه‌ڕێنه‌وه، سودێكی زۆر باشمان له كه‌ره‌نتینه بینیوه.
له ڕونكردنه‌وه‌یه‌كدا دكتۆر سه‌باح هه‌ورامی به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی سلێمانی ڕای گه‌یاند” سێ كه‌س له سلێمانی په‌تای كۆرۆنایان په‌ڕاندووه، به‌ته‌واوه‌تی چاك بونه‌ته‌وه نێردراونه‌ته‌وه بۆ ناو ماڵ و منداڵه‌كانیان.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز ڕه‌سووڵ:
حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی په‌تای كۆرۆنا چه‌ندین ڕێكارو ڕێنمایی گرتوه‌ته‌به‌ر، گوته‌بێژی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی ده‌ڵێ، ئێستا ئێمه له نێوان چاره‌سه‌ر و به‌رگریداین به‌رامبه‌ر كۆرۆنا.
محه‌ممه‌د خۆشناو، گوته‌بێژی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستیی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند”: ئێستا ئێمه له كوردستان زۆرباش توانیومانه كۆنتڕۆڵی ڤایرۆسی كۆرۆنا بكه‌ین، به‌رده‌وام كار له‌سه‌ر ڕێكاره‌كان ده‌كه‌ین،هاونیشتمانیان دڵنیا ده‌كه‌ینه‌وه له ڕێكاره‌كان بۆ سه‌لامیتی ته‌ندروستی هه‌موو لایه‌ك به‌رده‌وام ده‌بێت.
خۆشناو ده‌ڵێ:” له ماوه‌یه‌كی نزیكدا ده‌رئه‌نجامی قه‌ده‌غه‌ی هاتوچۆ ده‌رده‌كه‌وێت کە چه‌ند سوودی هه‌بووه، هه‌رئه‌وه‌ش وای كرد جارێكی تر 72 سه‌عاتی تر قه‌ده‌غه‌ی هاتوچۆ درێژبكه‌ینه‌وه.
گوته‌بێژی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی گوتیشی: ”هاوڵاتیان زۆرباش پابه‌ندی ڕێنمایه‌كانن، سه‌رۆكوه‌زیران مه‌سروور بارزانی، به‌رده‌وام له‌سه‌ر خه‌ته له‌گه‌ڵمان، ئه‌و پێشنیار و داوایانه‌ی وه‌زاره‌تمان بیكات جێبه‌جێ ده‌كرێن و ئاراسته‌ی وه‌زاره‌ته مه‌عنییه‌كانی تر ده‌كرێن بۆ جێبه‌جێ كردنیان.
هه‌روه‌ها ده‌ڵێ:” یه‌كێك له پلانه باشه‌كان حكوومه‌تی هه‌رێم گرتیه‌به‌ر بۆ ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی ڤایرۆسی كۆرۆنا، كه‌ره‌نتینه بوو بۆ ئه‌وكه‌سانه‌ی له ئێران ده‌گه‌ڕانه‌وه،كه ئێستا ده‌زاندرێت ئه‌گه‌ر كه‌ره‌نتینه نه‌بوایه چه دۆخێكی خه‌راپ دروست ده‌بو، بۆیه كاركردن به‌به‌رنامه‌ی كه‌ره‌نتینه به‌رده‌وام ده‌بێت هاوڵاتیان له هه‌ر وڵاتێكی تر بێته‌وه ئه‌وه كه‌ره‌نتینه ده‌كرێن.
ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا ناڤخوە یا حوکمەتا هەرێما کوردستانێ قەدەغەیا هاتنوچوونێ ل هەر دو باژێرێن هەولێرێ و سلێمانی بۆ دەمێ ٧٢ دەمژمێران درێژکر کو هەر ژ دەمژمێر ١٢ ئەڤ شەڤە دێ دەستپێ کەت.
وەزارەتا ناڤخوە دیار کریە کو دەستهەلات ب پارێزگەهان هاتیە دان کو پێدڤیاتێن وەلاتیان دابین بکەن ب رەنگەکێ کو کارتێکرنێ ل قەدەغەیا هاتنوچوونێ نەکەت.
د داخۆیانیا وەزارەتا ناڤخوە دا ئاماژە ب هندێ ژی هاتیە کرن کو دڤێت هەتا شەڤا ١٦ ل سەر ١٧ هەموو وەلاتیێن هەرێمێ ڤەگەرنە ڤە هەرێما کوردستانێ و پشتی هندێ دێ هەموو دەرگەهێن سنوری بۆ هاتنا گەشتیاران هێنە داخستن، لێ کارێ بازرگانی دێ یا بەردەوام بیت ل گۆر وان رێنمایێن کو بەری نها هاتنە دەرخستن.
وەزارەتا ناڤخوە یا هەرێما کوردستانێ سوپاسیا هەموو وەلاتیان ژی دکەت کو پێگیریێ ب رێنمایێن وەزارەتا ساخلەمیێ دکەن و ل مالێن خوە دمینن دا ژ مەترسیا ڤایرۆسێ کۆرۆنایێ دوور بن.
نيشاندان