ئهڤرۆ نيوز: نيوار محهمهد سهليم:
تيما رۆما يا ئيتالى و مانشتسهر ستى يا ئنگليزى ب گولهكێ وهكههڤبوون ژ ئهنجامێ ياريێن گهرا دويێ ژ كۆما يا قارهمانيا شامپيۆن ليگ.
ئهڤرۆ نيوز، نيوار محهمهد سهليم:
تيما تهپا پێ يا يانا بايرن ميونخ يا ئهلمانى سهركهفتنا دويێ ل دووڤ ئێك تۆمار كر پشتى ژ دهرڤهى ياريگهها خوه سهركهفتن ل سهر تيما سيسكا مۆسكۆ يا رۆسى تۆمار كر ب گۆلهكێ بێ بهرامبهر ژ ئهنجامێ ههڤركيێن كۆما ژ شامپيۆن ليگ.
گۆلا ئێكانه يا بايرين ميونخ ژ لايێ ياريكهرێ وێ تۆماس مۆلهر ڤه ب پهنهلتيێ هاته تۆمار كرن ل دهقيقا 22 پشتى ههڤالێ وى جۆتزه د ناڤ دهڤهرا پهنهلتيێ دا كهفتى.
حوكمهتا عيراقێ ژ پرۆژێ قانوونا بوودجێ گشتى يێ سالا 2014 بوودجێ ههردو ههيڤێن ههشت و نههـ بنهجهكر و سوبههى ل روونشتنا ئاسايى يا جڤاتا وهزيران دێ بڕيارا مهزاختنێ ل سهر هێته دان، ئهڤرۆ ئێڤارى ژى لژنا دارايى ل پهرلهمانى ل گهل عهبادى ل دۆر بوودجێ و مووچێ فهرمانبهرێن ههرێمێ دێ كۆمبيت.
مهسعود حهيدهر سهرۆكێ لژنا دارايى ل پهرلهمانێ عيراقێ ب خهندن راگههاند كو ئهڤرۆ ئێڤارى لژنا وان دێ ل گهل سهرۆكێ حوكمهتێ كۆم بيت ب مهرهما بوودجا عيراقێ و مووچێ فهرمانبهرێن ههرێما كوردستانێ.
ئاماژه ب وێ چهندێ ژى كر كو راپۆرتا حهفت ههيڤێن بۆرى يا مووچهى ب دهست گههشتيه و گۆت: “د بوودجێ بنهجهـ دا رهزامهندى ل سهر مووچێ ههردو ههيڤێن ههشت و نههـ دايه”.
ئاماژه ب وێ چهندێ ژى كر كو سوبههى د كۆمبوونا جڤاتا وهزيران دا، دێ ب ئهرێنى رهزامهندى ل سهر هنارتنا مووچێ ههيڤا ههشت و نههـ يێ فهرمانبهرێن ههرێمێ هێته دان و گۆت: “بۆ حهفت ههيڤێن بۆرى ژى دێ پاشان بهحس ل سهر هێته كرن، هێشتا چو ديار نينه”.
بهرههڤكرن، نيوار محهمهد سهليم:
ئەڤرۆ نيوز، حهمزه رهزيكى:
رێكخراوا نوشدارێن بهزاندنا كيسوهران هاته دهۆكێ و بڕياره د گهلهك وارێن جودا دا خزمهتا ئاواران بكهت و ل دهسپێكێ ژى دێ بۆ ماوێ 10 رۆژان مينن وپاشان دژى دێ دووباره هێن و ب ههيڤان مينن بۆ خزمهتكرنا ئاوارێن پارێزگهها دهۆكێ.
د. سعد بن علی القرنی سەرۆکێ رێکخراوا نوشدارێن بەزاندنا کیشوەرا گۆت: “جڤاتا گشتی یا نوشدارێن نیڤ دەولەتی یا گرێدانا جیھانا ئیسلامی ل وەلاتێ سعودیێ ئەم ھاتینە ھەرێما کوردستانێ پشتی روودانا ڤێ کارەساتێ، پشتی رێژەکا زۆر ژ ئاوارەیا قەستا ڤێ ھەرێمێ کرین ب تایبەت پارێزگەھا دھوکێ”.
زێدهتر گۆت: “ئەڤ جڤاتە یا نیڤ دەولەتیە سەردانا کیشوەرێ ئاسیا و ئەفریقیا دكهت و ل پتری ٣٥ وەلاتا ئەنجامدانا پرۆژێن جیاواز و بەشداریا کارەساتا کریە”.
دا زانين ژى كو د پروژێن تایبەتەمەندی وەک نشتەرگەرێن دلی و مێشک و دەمارا و نەخوشێن زارۆکا دكهت و گۆت: “سەرەدانا مە بۆ ھەرێما کوردستانێ ل سەر داخوازیا ھەڤالێن مە ل حکومەتا ھەرێمێ و پارێزگەھا دھوکێ بوویە ژ بوو ھاورھاتنا ئاوارەیا ل کەرتێ ساخلەمیێ”.
ل دووماهيێ ژى گۆت: “نوشدارو کارمەندێن د گەل مە دا ژڤان تایبەتمەندیا ب خوه ڤە دگریت نەخوشێن (پیستی, زارۆکا، نشتەرگەریا گشتی، ژن و زاروکبونێ، نشتەرگەریا بوریکێن خوینێ)، ئەڤ تیمە دێ ماوێ ١٠ رۆژا د خزمەتا خەلکێ ئاوارە دا بیت، لێ ل پاشەروژێ پشتی دگەهینە رێکەڤتنەکێ د گەل کەرتێ ساخلەمیێ دێ بو ماوێ چەند ھەیڤا مینین و خزمەتا ئاوارا کەین ل کەمپێن وان ل پارێزگەھێ”.
ئەڤرۆ، سالار دۆسکی:
سەرۆکا لیژنا پەروەردێ ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ دیارکر کو ھەتا نوکە رێژا دامەزراندنێ و میلاکاتا ل پارێزگەھا دھۆکێ ب شێوێ قانوونی وەک ماف نەھاتیە دابینکرن، بۆ ڤالاکرنا قوتابخانا ژ ئاواران چەندین پێنگاڤێن گرنگ و بلەز ھاتیە ھاڤێتن و گۆت: ١٨٠ رۆژان قوتابی دەوامێ نەکەن باوەرنامە نە یا دانپَیدانکری.
جمبد شوکری ئاکرەیی بۆ ئەڤرۆ گۆت: حەفت کەمپە بۆ ڤەحەواندنا خەلکێ شنگار و زمار یێن د قوتابخانان دا نێشتەجێبووینە ھەتا نوکە یێ دھێنە درورستکرن و کارێ ل سەر دھێـتەکرن کو ل دەڤەرێن (شاریا، خانکێ، ٢ بێرسفێ ، داودیێ، قادیا، گەرماڤا) و کەمپێن خانکێ ٥٠%، شاریا٩٥%، بێرسفێ ئێک ٤٠%، یا دویێ ٧٠%، ب گشتی ھەتا ٧٥% کارێ ل سەر ھاتیەکرن و ھەر کەمپەکا بھێتە دروستکرن دێ بنگەھەکێ ساخلەمی و قوتابخانە و بنگەھەکێ پولیسان ھەبیت و دیسان مامۆستا ھەر دێ خەلکێ دەڤەرێ بن کو بھێنە قوتابخانێن خوە دەوامێ بکەن و دیسان دێ ھاریکاری بۆ ھێتەکرن و ھەر تشتەکێ پێدڤی چ وانەبێژ یان ھەر تشتەکێ پێدڤی پێ ھەبیت.
جمبد شوکری گۆتژی: خەلک د ناڤا (١٦٨)قوتابخانا دابوویە، زاخۆ (١٣٦) قوتابخانە، سێمێلێ (٩٧)، قوتابخانە و بەردەرەش (٢٩) قوتابخانابووینە….. ئانکو دەسپێکێ(٦٥٣) قوتابخانا ئاوارە تێدابوون ل سەرانسەری پارێزگەھا دھۆکێ ئانکو ھەتا نوکە (١٧٠) قوتابخانە ھاتینە ڤالاکرن.
جمبد شوکری ئاکرەیی ئاشکراکر کو پشتی ڤالابوونا قوتابخانان دێ پرۆسێسا پاقژکرنا قوتابخانا دەست پێ کەت، ھەر قوتابخانەکا بھێـتەڤالاکرن دھێتە نووژەنکرن و (تعقیمکرن) ئەڤە گەلەکا گرنگە و دەسپێکێ UNێ (١٠٣) قوتابخانە ب ستویێ خوەڤەگرتینە بۆ نوژەنکرن و پاقژکرنێ (تعقیم) کرنێ ئەڤە قوناغەکە، قوناعەکا دی، (نێچیرڤان بارزانی) سەرۆکێ حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ھاریکاریا رێڤەبەریا گشتی یا پەروەردا پارێزگەھا دھۆکێ کریە کو (٥) ملیۆن دۆلار بۆ پاقژکرن و نووژەنکرنا قوتابخانێن ئاوارە تێدا ل سەرانسەری ھەرێما کوردستانێ و (٤) ملیۆن دۆلارا بەھرا پارێزگەھا دھۆکێ نە ئانکۆ (٨٠%) ھەر قوتابخانەکێ بەھرا خوە دێ ھەبیت و لیژنەک دێ ھێتـە پێکئینان.
جمبد شوکری گۆت: ھەر قوتابخانەکێ (٤٠ھەتا٦٠ ) وەرەقا دێ بۆ ھێنە تەرخانکرن لێ ئەڤە نە یا فەرە، چونکە قوتابخانە ھەنە (٢) وەرقە ھەتا(١٠) وەرقا لێ بچن و ھەنە دبیت (١٠٠)وەرقە لێ بچن، سەردەری دگەل لیژنا قوتابخانێ دێ ھێتەکرن.
ئەنداما جڤاتا پارێزگەھا دھۆکێ ئاشکراکر ژی کو ھەکە چو قەیران و کاودان چێ نەبن و نورمال بیت قوتابی ١٨٠ رۆژان دەوامێ نەکەت باوەرنامەیا وی نە یا دانپێکریە، ئانکو ل سەر ئاستێ جیھانێ دانپیدان پێ ناھێـتەکرن، لێ کوردستانێ و ب تایبەت باژێرێ دھۆکێ ئەڤە نە مەرجە چونکە کاودان د تایبەتن و بارودوخ ھاتیە گوھۆرین و مەرج نینە دڤێت ١٨٠ رۆژان دەوامێ بکەن، یا گرنگ بابەتێ خوە بدووماھی بیت، ناڤبریێ گۆتژی: دەوام بھێتە درێژکرن مفا ژێ ناھێـتە وەرگرتن چونکە گەلەک قوتابخانا ھەتا (٣) دەوامان ھەنە، باشتر ئەوە گڤاشتن بھێنەکرن و لەز ل چێکرنا کەمپان بھێتەکرن و قوتابخانە ھەر زوو بھێنە ڤالاکرن، د ھەمان دەمدا گەلەک بھێنڤەدان ھەنە کو مفا ژێ بھێـتە وەرگرتن و رێڤەبەریا گشتی ئاشکراکریە کو ھەکە پێدڤی ب دەمی بوون دشێن رۆژا ئەینی ژی بکەنە دەوام، ب باوەرین کێمتر ژ (٤٥) رۆژا قوتابخانە دھێنە ڤالاکرن و بەردەوام چاڤدێریا ل سەر پرۆسێسێ دھێـتەکرن، خوشبەختانە ل (ئامێدیێ، ئاکرێ، شێخان) قوتابخانا ئاوارە تێدا نەماینە، بتنێ سەنگ ل سەر (دھۆک، زاخۆ، سێمێل)یە.
جمبد شوکری ئاکرەیی ئەوچەندەژی گۆت: پارێزگەھا دھۆکێ کێشا میلاکاتا ھەیە و خەلکێ دەڤەرێ ل جھێ خوە ناھێتە دامەزراندن بۆ نموونە خەلکێ زاخۆ ھاتیە دامەزراندن ل شێخان، ھەکە ھاتن وچوونێ بکەت، دێ مەترسیا رێکێ ھەبیت و دێ بگرانی ھاتن وچوونێ کەت، گەلەک نەخوش ھەنە و گەلەک ھەنە دوگیانن، رێژا دھۆکێ یا قانوونی یا دامەزراندنێ دڤێت(٢٣) پوینت (٤%) بیت، دڤێت وەزارەتا پەروەردێ میلاکاتا بۆ پارێزگەھا دھۆکێ دابین بکەت، ڤێ رێژا قانوونی نادەنە دھۆکێ(١٤،١٥)ددەن و سالا بوری ب پشتەڤانیا و بزاڤێن رژدێن د.عسمەت محەمەد خالد رێژا دھۆکێ بوو (١٧%)، لدۆر چارەکرنا بابەتی سەرۆکا لیژنا پەروەردێ گۆت: دێ سەرەدانا رێڤەبەریا گشتی یا پەروەردا پارێزگەھێ کەین، پەرلەمان، جڤاتا وەزیران، دیسان وەزارەتا پەروەردێ و دێ دەنگێ خوە یێ نەرازیبوونێ گەھینێ.
ئەڤرۆ، مللەت جەمال:
سەروکێ یانا زاخو دلگرانیا خوە بەرامبەر پشت گوە ھاڤێتنا بەرپرسێن وەرزشی و پارێزگارێ دھوکێ دیارکر کو ھەتا نوکە پسیار ل حالێ وان نەکریە و چەندین جارا داخوازا روونشتنەکێ ل گەل کریە و چو بەرسڤ نەبوییە.
زێدەتر د دیدارەکا تایبەت دا عەبدولوەھاب محەمەد عیسا بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گوت: ھەتا نوکە نە پارێزگەرێ دھوکێ و نە ھیچ بەرپرسەکێ وەرزشی ل پارێزگەھێ چ سوز نە داینە مە کو دێ پشتەڤانیا مەکەت و کەسێ ئاگەە ژ حالێ مە نینە کو د چ قەیران دا دەرباز دبین و ھەتا نوکە مە یا برێڤەبری ب ھەر شێوەکێ ھەبیت.
زێدەتر ناڤبری دیارکر ھەکە ب ھیڤیا پارێزگەرێ دھوکێ ڤەبن دڤێت وەرزشێ بەتال کەن، چونکو وان دو جارا داخازا روونشتنەکێ ل گەل کریە و ھەتا نوکە بەرسڤا وان نەدایە و دیارکر ھەکە بتنێ پشتەڤانیا یانا دھوک بکەت ل وی دەمی دێ وان گوتنەکا دی ھەبیت و خواست پشتەڤانیا وان ژی بھێە کرن ھەکە راستا وان وەکو یانا دھوک د ھژمێرن و دیارکر پێدڤیە وەکو ئێک پشتەڤانیا ھەمی یانێن پارێزگەھێ بکەت، چونکو یانا زاخو ژی وەکو یانا دھۆک ل خولا نایابا عیراقێ یاریێ دکەت.
ل دووماھیێ ناڤبری گوت: ھەکە سالانە بتنێ ئێک ملیار بو یانا زاخۆ ب مەزێخن دێ د مەمنون بین سەرەرایی وێ چەندێ ھندەک یانا بتنێ بو وەرزەکی داخازا ١٢ ملیار دیناران کریە و تەحەدی یا ھەر بەرپرسەکێ وەرزشی دکەم بھێت بێژیت ئەڤە چەند سالە من پشتەڤانیا یانا زاخۆ یا کری چونکو چەندین سالە چ بو یانا زاخو نەھاتیەکرن و مە چ جارا ھزر نەکریە کو مە ژی مافەکێ ھەیی ل سەر بەرپرسێن وەرزشی.
ئەڤرۆ، سالار دۆسکی:
ئەندامەکا پەرلەمانێ عیراقێ ژ لیستا ھەڤپەیمانیا کوردستانی بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر کو لیژنا دارایی و ئابووری و بەرھەمئینانێ یا پەرلەمانێ عیراقێ ئاگەە ژ دروستکرنا پارێ نوو یێ عیراقێ نینە، چێکرنا پارەکێ نوو د وی دەمی دا رازیبوونا حوکمەتێ ل سەر نەھاتبووکرن، دیسان پێدڤی ب قانوونەکێ بوو و دەربارەی دانا ٢٥ ملیۆن دیناران وەکو جەژنانە بۆ ئەندامێن پەرلەمانێ عیراقی گۆت “یا دوورە ژ راستی و چ بۆ نینە”.
نەجیبا نەجیب، ئەنداما ھەڤپەیمانیا کوردستانی ل پەرلەمانێ عیراقێ ئاشکرا کر، دەرکرن و چاپکرنا پارەی دڤێت ل دووڤ دەستووری بیت، دەستوور رژدیێ ل سەر دانانا ھەردو زمانێن کوردی و عەرەبی دکەت، ھەر پارەکێ دەرکەڤیت دڤێت ب ھەردو زمانان بیت و ئەوێ زمانێ کوردی ل سەر نەبیت دژی دەستووریە، چونکی مادێ چار ژ دەستوورێ عیراقێ رژدیێ ل سەر ڤێ چەندێ دکەت و گۆت “مە ئاگەە ژێ نینە کو زمانێ کوردی ل سەر پارێ نوو یێ عیراقی نینە، لێ دێ ل سەر ڤی بابەتی راوەستین”.
نەجیبا خانێ خویا ژی کر، پشتی جەژنێ دێ بەنکا ناڤەندیا عیراقێ ل سەر پرۆژێ لادانا سفران و پرۆژێن گرێدای ب بابەتی ڤە، کو ژ بەر رەوشا نوکە ھاتبوونە پاشخستن بۆ پەرلەمانی دێ داخواز کەین و گۆت “پرۆژی لادانا سفران، ئەو تشتێ بۆ کۆمپانیان ھاتیەدان کو بھێنە چێکرن و نڤیسینا کوردی ل سەر پارەی ئەم راوەستیابووین کو بەر ب فارسیێ دچوو، مە ئاگەھدار کربوون کو دڤێت ب کوردی بھێتە نڤسین”.
ئەنداما لیژنا دارایی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقی گۆت ژی “ئەڤە پێنج سالە ئەز ئەندام پەرلەمان جارەکێ جەژنانە ب ڤی ئاوایی نەبوویە”.
ئهڤرۆ نيوز، رەڤین سالح لاوەند:
ب ئامادەبوونا د. نزار عسمەت رێڤەبەرێ گشتی یێ ساخلەمیا پارێزگەھا دھۆکێ و چەندین نوشدار و کارمەندێن سەنتەرێ نەخۆشیێن دلی، رۆژا جیھانیا نەخۆشێن دلی ھاتە ساخکرن، ھەروەسان ب ڤێ ھەلکەفتی چەندین نوشدار و کارمەندێن سەنتەرێ ئازادی یێ نشتەرگەری و نەخۆشیێن دلی رابوون ب غاردانەکێ ژ بوو پشتەڤانیکرنا نەخۆشێن دلی، د پلانا سەنتەرێ ناڤبری دایە کو پشتی جەژنا قوربانێ دەست ب قەستەرێن ب لەز بکەن بۆ نەخۆشان.
د. نزار عسمەت ب ھەلکەفتا رۆژا جیھانیا نەخۆشیێن دلی دیارکر کو ساخکرنا رۆژێن ھوسا دبیتە ئەگەر تەخەکا زۆرا خەلکی ھایداری ڤان جورە نەخۆشیا بن و گۆت: “ئەڤ نەخۆشیە رۆژ بۆ رۆژ د زێدەبوونێ دایە، ژ ئاکامێن ڤان نەخۆشیان تووشی جەلتا دلی دبن، ژ بەر ھندەک سەربارکێن نەچاڤەرێکری دبیتە ژدەست دانا گیانێ خوە”.
د. فاروق ئیسماعیل رێڤەبەرێ سەنتەرێ ئازادی یێ نشتەرگەری و نەخۆشیێن دلی خویاکر کو پێدڤیە خەلک پتر پێگریێ ب شیرەتێن نوشداران بکەن و گرنگیێ ب وەرزشێ بدەن و گۆت: “سەنتەرێ دلی ل سالا بۆری پتر ژ ٢٢٠ نشتەرگەریێن دلی ئەنجام داینە و ١٨٠٠ قەستەرێن دلی ئەنجام داینە، د ئەڤ سالە دا ١٢٢ نشتەرگەریێن دلی ئەنجام داینە، د گەل پێشکەفتنێ کو نشتەرگەری و قەستەریێن زارۆیان ژی ل ڤی سەنتەری ھاتینە ئەنجام دان، رێژا مرنێ ل ڤی سەنتەری ٢% بوویە، بەراوردی د گەل سەنتەرێن وەلاتێن پێشکەفتی بکەین کو رێژا مرنێ ل نک وان ٢ ھەتا ٣% بوویە”.
زێدەتر گۆت: “د ئەڤ سالە دا پتر ژ ١٣٠٠ قەستەرێن دلی ئەنجام داینە، رێژا مرنێ ١.٥% بوویە، دپلانا مە دایە پشتی جەژنا قوربان دەست ب قەستەرێن ب لەز بکەین، بۆ وان نەخۆشێن تووشی جەلتا دلی دبن یان بەری جەلتێ”.
ئەڤرۆ:
شاندێ تیما تەپا پێ یا یانا ھەولێر ب رێکا فروکخانەیا سلێمانیێ بەر ب قەتەر چو د رێکا خوە دا بو وەلاتێ کونک کونگ، ب ئارمانجا کرنا یاریا دویێ یا قوناغا پێش دووماھیا قارەمانیا کاسا ئێکەتیا ئاسیا یا تەپا پێ د گەل یانا کیتجی یا ڤی وەلاتی.
پشتی د یاریا ئێکێ دا ل ئوردن یاریا ڤان ھەردو یانا یا ئێکێ ب گولەکێ ب وەکھەڤی ب دووماھی ھاتی ئەرکێ یانا ھەولێر یێ ب ساناھی نابیت د ڤێ یاریا دویێ دا چونکو پێدڤی ب سەرکەفتنێ یە پێخەمەت ب دەستڤە برنا پلێتا دەربازبونا یاریا دووماھیێ یان وەکھەڤی ب ئەنجامەکێ مەزن ژ یێ یاریا ئێکێ.
د ڤێ یاریێ دا ھەرسێ یاریکەرێن یانا ھەولێر دیار رەحمان، سیروان خدر و ھەوار مەلا محەمەد پشکداریێ ناکەن و د گەل شاندی نە چوینە ب ئەگەرا ھنگافتنێ، کو ھەتا رادەکی نە پشکداریا ڤان یاریکەران ژی دبیت کارتێکرنا خوە ھەبیت و د یەکا خوە یا ئێکێ یا راھێنانێ دا ل وەلاتێ ھونک کونگ راھێنەری زێدەتر گرنگی دایە بوراێ لێدانێن سزای ژبو وێ چەندێ یاریکەر د بەرھەڤ بن ھەکە یاری بەر ب لێدانێن سزایان چوو.