توركیا بۆچى هاته گوهۆرین؟
توركیا ئێك ژ وان وه‌لاتانه كو تیژترین هه‌لویست ل دژى كوردان هه‌بوون و ل دژى گه‌لێ كورد زۆرترین كریارێن سه‌ربازى یێن خویناوى ئه‌نجامداینه، ل فرۆكه‌خانه‌یێن توركیایێ ناڤێ كه‌سه‌كێ “كوردستان” بایه ژ ئالیێ ئیداره و پاسه‌وانێن فرۆكه‌خانێڤه ڕاستى پرسگرێكان دبوو، واته ناڤێ كوردستانێ ل ده‌ف وان هێلا سۆر بوو، بۆچى د ماوه‌یه‌كێ كێم دا توركیایێ گوهارتنێن ڕیشه‌یی و پۆزه‌تیڤ ل هه‌مبه‌ر نه‌ته‌وه‌یا كورد بخوه‌ڤه دیتن؟.
ئه‌ڤه پرسیاره‌كه پشكه‌كا زۆر ژ خه‌لكى ب گۆمان لێ دنێرن و پشكه‌كا دیكه ژى یا لایه‌نێن سیاسى مینا كه‌ره‌سته‌یه‌كێ خاپاندنێ ل ده‌ست گرتیه و ل سه‌ر ساده‌یی و نه‌زانینا هنده‌ك ژ خه‌لكێ كوردستانێ كار دكه‌ن. توركیا ولاته‌كه كو ستراتیژیی و پێنگاڤێن وێ یێن گرنگێن سیاسى و ئابوورى و دیپلۆماسى ل ژێر فیلته‌ر و شاره‌زایا بسپۆر و بلیمه‌تێن وى وه‌لاتى ده‌رباز دبن و د هه‌ر قووناغ و پێنگاڤه‌كێ دا ئه‌و ل واقعێ سیاسى و ئابوورى و دیپلۆماسیا جیهانێ ب گشتى و رۆژهه‌لاتاناڤین ب تایبه‌تى دنێرن و ئه‌ڤجا گاڤێن خوه دهاڤێژن، توركیا بزاڤێن گه‌له‌ك كرن كو ب گه‌فێن سه‌ربازى و گڤاشتنێن ئابوورى و ب كارئینانا لۆبیێن خوه ل جیهانێ هه‌رێما كورستانێ ل كاربئێخیت و ڕێى ل پێشڤه‌چوونێن هه‌رێما كوردستانێ بگریت، ل شه‌ڕێ ئه‌مریكا ل سالا 2003ێ ژبۆ ئازادكرنا عیراقێ ل ژێر ده‌سه‌لاتا دیكتاتوری یا به‌عسی ڤه، توركیایێ مه‌زنترین بزاڤ كرن كو وێ ده‌لیڤه‌یێ ئیستیغلال بكه‌ت و زیانێن مه‌زن بگه‌هینیته هه‌رێما كوردستانێ، لێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ب ڕه‌نگه‌كێ زۆر ڕژدو ب هه‌لویستێن تیژ بۆ جیهانێ وه‌سا دا خۆیاكرن كو ئه‌گه‌ر ڕێكێ بده‌نه توركیا دربێ ل هه‌رێما كوردستانێ بده‌ت و مایتێكرنێن سه‌بازى بكه‌ت، ئێدێ بۆ ستراتیژى و سیاسه‌تا وه‌لاتێن زلهێزێن جیهانێ ژى یا بێ باج نابیت و دێ كاودانێن خراب و نێگه‌تیڤ ل دووڤ دا مینن و ئه‌وله‌هیا ده‌ڤه‌رێ ب گشتى دێ تێك چیت و پڕۆژه‌یێ ئه‌مریكا ژى كو ئارمانجا وێ یا ده‌سپێكى ل وى سه‌رده‌مى ژناڤبرنا حوكمه‌تا به‌عسیان بوو ل عیراقێ دێ ب زه‌حمه‌ت كه‌ڤیت و هه‌ڤپه‌یمانه‌كێ خوه یێ سه‌ره‌كى كو هه‌رێما كوردستانێیه دێ ژده‌ست ده‌ن، ل وى سه‌رده‌مى هه‌رێما كوردستانێ ژى ژ هه‌مى ئالیه‌كێڤه رێخوه‌ش كرن و پشتگیریا خوه ژ بۆ وه‌لاتێن هه‌ڤپه‌یمان دیار كربوو ل دژى “سه‌دام حوسێن”و حوكمه‌تا وى، ل داویێ بارزانى شیا ڕێى ل توركیا بگریت و نه‌هێلیت سوپایێ وێ بهێته د ناڤ ئاخا هه‌رێما كوردستانێ دا و سه‌ركه‌فتنه‌كا دیرۆكى تۆماركر، بۆ توركیا ل وى سه‌رده‌مى هاته سه‌لماندن كو گه‌ره‌كه هێدى هێدى هه‌رێما كوردستانێ مینا دیفاكتۆ بپه‌رژینیت، ژ به‌ر كو هه‌رێما كوردستانێ دچارچووڤێ سیاسه‌تا وه‌لاتێن زلهێز دا هه‌ژماره‌كه و ده‌رخستنا وێ د لیسته‌كا هه‌ژمارێن وان وه‌لاتاندا یا ب زه‌حمه‌ته و به‌لكى مه‌حاله ژى. ئه‌ڤ چه‌نده فاكته‌ره‌كێ گرنگ بوو كو توركیا پێداچوونه‌كا مه‌زن د سیاسه‌تا خوه‌دا ل هه‌مبه‌ر هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ت، هه‌روه‌سا فاكته‌ره‌كێ دیكه یێ سه‌ره‌كى هه‌بوونا پرسگرێكا كوردان بوو ل باكۆرێ كوردستانێ، توركیا مینا ولاته‌ك كو مرۆڤێن ژیر سیاسه‌تا وێ ب ڕێڤه دبه‌ن وێ راستیێ دزانن كو نه‌ته‌وه‌یه‌كا زێده‌تر ژ پێنجى ملیۆن كه‌سان كو پڕانیا وان ل ژێر داگیركه‌رییا توركیانه ب كریارێن سه‌ربازى و كوشتنێ ژناڤ ناچن و ده‌هان هزار خه‌لك ل سه‌ر لۆژیكا خه‌ندقاندنا دۆزا كوردان بوونه قوربانى و ده‌هان جارێن دیكه‌ژى ب وى ئه‌ندازه‌ى خه‌لك ببنه قوربانى ئه‌ڤ پرسگرێكه چاره‌سه‌ر نابیت و كورد ژى ژناڤ ناچن، له‌وما په‌رژاندنا باشترین لایه‌نێ كوردان كو لێك تێگه‌هشتنا سیاسى و ئابوورى هه‌بیت و خوه‌دى سیاسه‌تاكا توندوتیژ نه‌بیت و ئایدولۆژیایا توڵڤه‌كرنێ دپرۆگرامێ وێدا نه‌بیت، مینا ئه‌ركه‌ك دیت بۆ پاراستنا ئه‌وله‌هیا ده‌ڤه‌رێ ب گشتى و ب تایبه‌ت توركیایێ، پارتى دیمۆكراتى كوردستان ئه‌و خاڵ تێدا هه‌بوون یاكو توركیا دخوازیت، توركیا ئه‌و باوه‌رى ئینا پارتى بۆ نه‌بوونا شه‌ڕى ب تنێ شه‌ڕى دكه‌ت، واته توركیا ژنه‌چارى ئه‌ڤ سیاسه‌ته گرته‌به‌ر، توركیای خراب ل شوونا خراپتر هه‌لبژارت، بێگومان بۆ دۆزا كوردى ژى ئه‌ڤ په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را توركیا و هه‌رێما كوردستانێدا هه‌ى چ ئه‌لته‌رناتیڤێن دیكه نینن، خوین ب خوینێ ناهێته پاقژكرن و گه‌ر مرۆڤ ملیونان ل هه‌ڤدو بكۆژن ب تنێ ئاشتیه كو داویێ ب ئازار و به‌دبه‌ختیان دئینیت.
