رۆل و پێگه‌هێ هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ د سالا 2018 دا
ئه‌ڤرۆ نیوز ، نه‌وزاد هلۆرى:
مالپه‌رێ ساسه پوست دبابه‌ته‌كى دا ب ناڤونیشانێن ” هه‌موو ئه‌گه‌ر هه‌نه ، بژاردێن كوردان ل ده‌ڤه‌رێ بۆ سالا 2018 دێ چ بن” وه‌كو دووڤچوونه‌ك ل سه‌ر بژاردێن كوردان ل سالا 2018 ئه‌نجامدایه و به‌لاڤكریه ، بوچوونا كومه‌كا ڤه‌كۆله‌رێن عه‌ره‌بى و جیهانى ل سه‌ر ڤێ یه‌كێ ژى وه‌رگرتینه.
ئه‌و مالپه‌ر، دچارچۆڤێ دووڤچوونا خوه دا به‌حس ل هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ دكه‌ت ، ب گوره‌ى بوچوونان ل سالا 2018 دا دێ ره‌وشا كوردان ل هه‌ردو پارچێن عیراق و سووریێ باش بیت و یێ كوردێن باكوور گه‌له‌ك باش نابیت وچاره‌نڤیسێ كوردێن ئیرانێ ژى ب كوردێن عیراقێ ڤه گرێدایه.
ل دۆركوردستانا باشوور، راپورتێ ئاماژێ ب هه‌لویستێ به‌غدا پشتى ریفراندۆمێ دكه‌ت و پێشبینیا وێ یه‌كێ ژى دكه‌ت كو دێ ئاریشێن هه‌ولێر و به‌غدا هێنه چاره‌سه‌ركرن.
دكتور عه‌لى ئه‌خوان كو ئێكه ژ ڤه‌كۆله‌رێن ئه‌كادیمیا عه‌ره‌بى دپه‌یوه‌ندیێن نیڤده‌وله‌تى دا دبێژیت ” كێشه‌یێن هه‌لاویستى دناڤبه‌را هه‌ولێر و به‌غدا د چه‌ند هه‌یڤێن داهاتى دا و به‌رى هه‌لبژارتنێن گۆلانا 2018 دێ هێنه چاره‌سه‌ركرن و ئه‌ڤ یه‌ك ژى بۆ نێزیكبوونا هه‌لبژارتن و درۆستكرنا هه‌ڤپه‌یمانێن نوو زڤریت”.
سه‌باره‌ت كوردێن رۆژئاڤا ، دو ڤه‌كۆله‌ر ئاخفتنیه و ب هزرا وان ، سه‌ره‌راى كو ده‌ڤه‌را كوردی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژ روویێ جوگرافى ڤه وه‌كو باكوورێ كوردستانێ و باشوورێ كوردستانێ یا ب هێز نینه ، به‌لێ ل گه‌ل ڤێ یه‌كێ ژى كورد ل سووریێ شیاینه هێزا خوه ل سه‌ر ده‌ڤه‌رێن خوه ب سه‌پینن.
جوشو ئه‌ندز كو سه‌رۆكێ مه‌لبه‌ندێ ڤه‌كۆلینێن رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راسته ل زانكۆیا ئوكۆلاهوما یا ئه‌مریكى دبێژیت ” كورد ل سووریێ ئێك بوون ژ ئه‌گه‌رێ گوهۆرینا هه‌ڤپه‌یمانیا نیڤده‌وله‌تى ل سووریێ”.
كوردێن رۆژئاڤا 25% ژ ئاخا سووریێ پێكدئینن ، نڤیسه‌رێ ناڤبرى ئه‌گه‌رێ وێ یه‌كێ به‌رچاڤ گرتیه كو هه‌كه توركیا بچيته به‌ره‌یێ روسیا و سووریێ ، دێ ل وى ده‌مى هه‌ڤكێشه بۆ كوردان یا ب زه‌حمه‌ت بیت و دبێژیت : (ئه‌مریكا دێ ب دانا كۆمه‌كان بۆ كوردان ل سووریێ یا به‌رده‌وام بیت”.
به‌لێ نڤیسه‌ره‌كێ دى بناڤێ سه‌عید حاجه دبێژیت ” پشته‌ڤانیا ئه‌مریكا بۆ كوردان ب شێوه‌‌كێ ره‌ها نینه و چو مه‌رج نینن كو به‌رده‌وام بیت” ، دوپاتيێ ل وێ یه‌كێ ژى دكه‌ت كو چاره‌سه‌ریا كێشێن سووریێ دێ په‌یوه‌ندیا دناڤبه‌را ئه‌مریكا و سوریێ دیاركه‌ت.
ڤه‌كۆله‌ر به‌حس ل ره‌وشا باكورێ كوردستانێ دكه‌ت و به‌حس مێژوویا په‌یوه‌ندیێن كورد و حوكمه‌تا ئاكپارتى ژى دكه‌ت ، دبێژیت ئه‌ردوگانى ل سالا 2005 دانپێدان ب سته‌ملێكریا كوردان كر ، ددووڤدا ل 2013-2015 ئاگربه‌ست دناڤبه‌را توركیا و پارتا كاركه‌رێن كوردستانێ راگه‌هاند ، دڤى ده‌رباره‌ى دا سه‌عه‌د حاج كو شاره‌زایه دكاروبارێن توركیا دا دوێ باوه‌یێ دایه كو كورد ل سووریێ ئه‌گه‌ر بوون كو ئاگربه‌ست دناڤبه‌را توركیا و په‌كه‌كێ نه‌مای و دبێژیت ” پێشڤه‌چوونا قه‌یرانێن سووریێ و پاشڤه‌زڤرینا ئاكپارتى دهه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ توركیا دا ، بوویه ئه‌گه‌ر كو په‌كه‌كه هه‌ست ب وێ یه‌كێ بكه‌ت دێ شێت ده‌ستكه‌فتیێن زێده‌تر بده‌ستخوه‌ڤه ئینیت ژ به‌رڤێ ئاگربه‌ست شكاند”.
ل دۆرسالا 2018 ژى، نڤیسه‌ر دبێژیت ” د پاشه‌رۆژه‌كا نێزیك دا دێ چاره‌سه‌رى هێنه‌كرن ب تایبه‌تى پشتى پاشڤه‌زڤرینا شیانێن سه‌ربازیێن په‌كه‌كێ و هاتنه خوارا پشته‌ڤانێن هه‌ده‌پێ ، كو دێ ڤێ یه‌كێ به‌ر ب چاره‌سه‌ركرنێ بده‌ت”.
نڤیسه‌ر دوپات ژى دكه‌ت كو توركیا ئێدى باوه‌رى ب چاره‌سه‌ركرنا كێشا كوردان ئینایه و ژبه‌ركو دزانیت ئه‌ڤ یه‌ك دێ توركیا ژ هه‌ره‌شه‌یێن ده‌رڤه پارێزیت ، ئه‌ڤه ژ به‌ر وێ یه‌كێ یه كو دێ توركیا ژ زیانێن زور یێن مادى و ئابوورى پارێزیت و پرسیار دكه‌ت ئه‌رێ چاره‌سه‌ریا ستراتیژى یا توركیا دێ چ بیت؟
یوسف حاج دبیژیت “حوكمه‌تا توركیا به‌رى هه‌لبژارتنێن “.
نڤیسه‌ره‌كێ ئیرانى دبێژیت ” چاره‌نڤیسێ كوردێن ئیرانێ گرێدایه ب كوردێن عیراقێ ڤه، شه‌ریف عه‌بدولحه‌مید كو سه‌رنڤیسكارێ گوڤارا ئێران پۆسته بۆ مالپه‌رێ ناڤبرى گوت ” پشتى ریفراندۆما كوردێن عیراقێ ، بزاڤێن كوردێن ئیرانێ دێ ده‌مه‌كێ راوه‌ستن ، هه‌تاكو هنده‌ك فشار ل سه‌ر كوردێن عیراقێ كێم ببن ، چاره‌نڤیسێ كوردێن ئیرانێ ب یێن عیراقێ ڤه گرێدایه”.
ب هزرا وى نڤیسه‌رى ریفراندوما هه‌رێما كوردستانێ مهاباد ئینا بیرا ئیرانێ ، ژ به‌رڤێ چه‌ندێ ئیرانێ هه‌لویستێن توند به‌رامبه‌ر ریفراندۆما كوردستانێ هه‌بوون.
