ئه‌ڤرۆ نيوز ئامارێن دادگه‌ها دهۆكێ يێن سالا بۆرى به‌لاڤ دكه‌ت
ئه‌ڤرۆ نيوز:
سه‌روكایه‌تیا دادگه‌ها تێهه‌لچوونا ناوچا دهوك ئامارێن سه‌رجه‌م دادگه‌هێن سه‌ر ب وێ ڤه ل سنورێ پارێزگه‌ها دهوكێ یا سالا 2017ێ به‌لاڤكریه و تێدا هاتیه دیاركرن كو رێژا داوایێن به‌ردان و ژێكجودابوونێ ب رێژا 11%ێ زێده‌بوینه.
ل گوره‌ی وی خشته‌یێ ژ به‌شێ ئامار و پلان ل سه‌روكایه‌تیا دادگه‌ها تێهه‌لچوونا ناوچا دهوكێ ل سه‌ر ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ هاتیه به‌لاڤ كرن، ل دادگه‌ها تاوانا ئێك 817 داوا هه‌بوینه ژ وانا 786 ئێكلابوینه و ل دادگه‌ها تاوانا دهوك دوو 612 داوا هه‌بوینه ژ وانا 604 ئێكلابوینه. ل دادگه‌ها سنێلان دهوك 813 داوا هه‌بوینه و هه‌مى ئێكلابوینه. ل دادگه‌هێن كه‌تنێ ل پارێزگه‌ها دهوكێ كو دادگه‌هێن (دهوك، ئاكرێ، زاخو، ئامێدى، سه‌رسنك، سێمێل، به‌رده‌ره‌ش، دێره‌لوك، قه‌سروك، باتیفا) بخۆڤه دگریت، 7114 داوا هه‌بوینه و 7075 داوا ئێكلابوینه. ل دادگه‌هێن ڤه‌كوینێ ل پارێزگه‌ها دهوكێ 31762 داوا هه‌بوینه و 30390 ئێكلابوینه.
ل دادگه‌هێن بارێ كه‌سایه‌تى 3077 داوا هه‌بوینه و 2994 ئێكلابوینه. ل دادگه‌ها كار ل دهوكێ 124 داوا هه‌بوینه و هه‌مى ئێكلابوینه. ل دادگه‌هێن به‌رایی ل پارێزگه‌ها دهوكێ 3729 داوا هه‌بوینه و ژ وانا 3589 ئێكلابوینه. ل دادگه‌هێن كاروبارێ كه‌سایه‌تى 234 داوا هه‌بوینه و هه‌مى ئێكلا بوینه. ل دادگه‌هێن به‌رهنگاریبوونا توند و تیژیا خێزانى (كه‌تن) ل پارێزگه‌ها دهوكێ 188 داوا هه‌بوینه و 187 ئێكلابوینه.
ل دادگه‌هێن به‌رهنگاریبوونا توند و تیژیا خێزانی (ڤه‌كولین) 2185 داوا هه‌بوینه و 1907 ژێ ئێكلابوینه. سه‌باره‌ت مامه‌له‌یێن ماره‌برین و په‌سه‌ندكرنا ماره‌برینا ده‌ره‌كی ل دادگه‌هێن بارێ كه‌سایه‌تى و به‌رایی ل پارێزگه‌ها دهوكێ سه‌رجه‌مێ گشتى ل سالا 2017ێ (10303) مامه‌له بوون، ل ده‌مه‌كی ل سالا 2016ێ (10021) مامه‌له‌بوون، ئانكو ل سالا 2017ێ ب رێژا 3%ێ زێده‌بویه.
رێپێدان ب ئینانا ژنا دووێ ل سالا 2017ێ 2 بوون و ل سالا 2016ێ 11 بوون، ئانكو ب رێژا -82%ێ كێم بوویه. داوایێن ئێكلاكری یێن به‌ردان (ته‌لاق) و ژێكجودابوونێ ل سالا 2017ێ ل سه‌ر ئاستێ پارێزگه‌ها دهوكێ 874 داوا بوون، ل سالا 2016ێ 787 بوون، ئانكو ب رێژا 11% ێ زێده‌بووینه.
سه‌رجه‌مێ گشتى یێن مامه‌له‌یێن دادگه‌هێن ناڤبری ل سالا 2017ێ 17546 داوا بوینه و ل سالا به‌ری وێ 16783ێ داوا ئانكو 5% ێ زێده‌بوینه. سه‌باره‌ت مامه‌له‌یێن گرێداى دادگه‌ها ماده‌كان ل دهوكێ، ماره‌برین و په‌سه‌ندكرنا ماره‌برینا ده‌ره‌كی (ئێزدی و مه‌سیحی) ل سالا 2017ێ 456 بوون ل سالا به‌ری وێ 603ێ بوون، ئانكو ب رێژا -24% كێمكریه، سه‌باره‌ت رێپێدان ب ژن ئینانا دووێ (0) بوینه و ل سالا به‌ری وێ (2) بوینه، ئانكو سه‌د ژ سه‌دێ كێمكریه، سه‌باره‌ت داوایێن ئێكلاكری یێن ته‌لاق و ژێكجودابوونێ ل دادگه‌ها ماده‌كان ل پارێزگه‌ها دهوكێ 129 داوا هه‌بوون، ل ده‌مه‌كی ل سالا 2016ێ 115 بوون، ئانكو 12% ێ زێده‌بووینه.
سه‌رجه‌مێ گشتى یێ مامه‌له‌یێن دادگه‌ها ماده‌كان ل سالا 2017ێ 1366 مامه‌له‌یێن جودا جودا بوون و ل سالا به‌ری وێ 1314 مامه‌له بوون ئانكو ب رێژا 4%ێ زێده‌بوویه.
سه‌باره‌ت خشتێ ئامارا تایبه‌ت ب دادگه‌هێن ڤه‌كولینێ ل سه‌روكایه‌تیا دادگه‌ها تێهه‌لچوونا ناوچا دهوك و ده‌وروبه‌را یێن گرێداى كوشتنێ ل سالا 2017ێ ب ڤی ره‌نكی نه: ل ژیێن (15 بۆ 20) سالى، ژمارا كوشتیان (56 نێز و 31 مێ)، ل ژیێن (20 بۆ 25) (32 نێر و 18 مێ) و ل ژیێن (25 بۆ 30) (20 نێر و 16) مێ، ل ژیێن (30 بۆ 35) (29 نێر، 6 مێ) ل ژیێن (35 بۆ 40) (18 نێر، 5 مێ) ل ژیێن (40 بۆ 45) (16 نێر، 3 مێ) ل ژیێن (45 بۆ 50) (12 نێر، 7 مێ) ل ژیێن (50 بۆ 55) (8 نێر، 9 مێ) و ل ژیێن (55 بۆ 60) (14 نێر، 4 مێ) و ل ژیێن (60ێ و پتر) (14 نێر، 3 مێ) ل ژیێن (1 سالى بۆ 15 سالى) (25 نێر، 14 مێ) ئانكو ل دویڤ ڤی خشته‌ى رێژا هه‌را زور یا كوشتنێ ل پلا ئێكێ ل ژیێن (15 بۆ 20) و (20 بۆ 25) و (30 بۆ 35) و (1 سال بۆ 15 سال) دهێن.
سه‌باره‌ت هوكارێن بوينه ئه‌گه‌رێ كوشتنێ: – هوكارێ كومه‌لایه‌تى (ناموس): مێ (2) – كێِشه‌یێن خێزانى: نێر (2)، مێ (1) – كوشتنا ب ئه‌نقه‌ست (قتل العمد)، نێر (38)، مێ (12) – كوشتنا بخه‌له‌تیڤه (قتل خطأ)، نێر (18)، مێ (9) – كوشتنا بخه‌له‌تیڤه ژ ئه‌گه‌رێ رودانێن هاتن و چوونێ: نێر (111)، مێ (35). – خۆسوتاندن: مێ (17). – مرن ژ ئه‌نجامێ لێدانێ: نێر (1) – خۆكوشتن (انتحار): نێر (16)، مێ (13) – خه‌ندقین د ئاڤێ دا: نێر (18)، مێ (4) – مرن ژ ئه‌گه‌رێ لێدانا كاره‌بێ: نێر (5)، مێ (5). – ئه‌گه‌رێن دى: نێر (35)، مێ (17). سه‌رجه‌مێ مرن و كوشتن و خۆكوشتنێ: نێر (244)، مێ (116).
