ڤه‌كۆلينه‌كا زانستى: عه‌فرين بەندەیا جۆگرافيا خۆيه‌

ئه‌ڤرۆ نيوز:

رێڤەبەرێ سەنتەرێ بێشکچى بۆ ڤەکولینێن مرۆڤایەتى - زانکۆیا دهۆک ڤه‌كۆلينه‌ك ل دۆر كه‌فتنا عه‌فرينێ كريه‌ و ئه‌ڤرۆ نيوز ژى ده‌قێ وێ ڤه‌كۆلينێ به‌لاڤ دكه‌ت.

جوگرافيا بنه‌كۆكا هه‌ر رۆيدانه‌كا مێژووى، سياسى، جيوسياسي يه‌ ، لێ تا چ راده‌ ئه‌ڤ چه‌نده‌ يا زاله‌ !!! ئه‌ڤه‌ دبنه‌ره‌تدا مژاره‌كا رێژه‌يى يه‌، لێ راستيه‌ و نابيت بهێته‌ بشتگوهكرن، هه‌ر ژ كه‌ڤندا هاتيه‌ گوتن كو ( جوگرافيا رێنيشانده‌را مێژوويى يه‌ )، به‌لكو جوگرافيا هه‌ر دبنه‌كوكا خودا رێكا مێژوويێ يه‌ ، گه‌ر رێك نه‌بيت مێژوو نابيت. هاتيه‌ گوتن جوگرافيا ده‌پێ شانويێ يه‌ و مێژوو درامايه‌ ل سه‌ر ڤى ده‌پى تێته‌ نه‌مايشكرن، ب هزاره‌ها گوتن و رويدانێن مێژوويى هه‌نه‌ په‌سه‌نا ڤێ چه‌ندێ دكه‌ن.

هه‌ر ژ كه‌ڤندا كورد بەندەیێن ره‌هه‌ندێن جوگرافيا خو بوينه‌، ئه‌ڤرۆ هه‌مان گوتن په‌يره‌ودبيت ( مێژوو خۆ دوباره‌دكه‌ت ) ل سه‌رده‌پێ شانويا جوگرافيا كوردستانێ، ل كيڤه‌ى كوردستانێ ؟ ل عه‌فرينێ، دكاودانێن هه‌نوكه‌ى يێن ده‌ڤەر و باژێرێ عه‌فرينێ تێدا دبۆريت، ب كۆرتى نموونه‌كا بچويكا كورد و كوردستانێ يه‌ وينه‌كێ بچويكرى يه‌ ، خه‌له‌كه‌كه‌ ژ زنجيرا بويه‌رێن ب سه‌ر كورد و كوردستانێ دا هاتين، پارچه‌درامايه‌كه‌ تێته‌ نه‌مايشكرن ل سه‌ر ده‌پێ شانويه‌كا پان و به‌رين. دێ پێكولێ كه‌ين بچينه‌ دناڤ بابه‌تيدا دوير ژ زمانێ دلسوزيا نه‌ته‌وه‌يي، پتر زانستيانه‌ شروڤه‌ و راڤه‌كرنێ ل دۆر كاودانێن جيوسياسيێن باژێر و ده‌ڤه‌را عه‌فرينێ بده‌ينه‌‌ خوياكرن.

عه‌فرين ده‌ڤه‌ر و باژێره‌كێ كوراديه‌ دبيت ل جه‌م پرانيا كوردا نه‌به‌رنياسبيت، لێ تنێ ئاوردانه‌ك د په‌رێ جوگرافيا گشتى يا وێدا چه‌ندين سالوخه‌ت و رويێن جوان و نه‌جوانێن ڤێ ده‌ڤه‌رێ و باژێرى ب زه‌لالى دێ خويابن، لاپه‌رێن وردێن جوگرافيا سروشتى يا وێ كه‌سايه‌تى و دێم  و به‌ژن وبال وكێشه‌ و خال، ب وردى دێ خويابن ، لێ لاپه‌رێن جوگرافيا مرۆڤى ب ئاشكه‌رايي ده‌ربرينه‌كه‌ ژ هه‌ست و نه‌ست و هز و بيرو جڤاك و ئابورێ باژێرى و ده‌ڤه‌رێ، دێم و سه‌ر وسيمايێن راسته‌قينه‌يێن عه‌فرينێ دبن سيڤانوكا جوگرافيا گشتى دا دياردبن، بێ گومان ئه‌ڤ پێزانين وراڤه‌كرنه‌ بۆ ڤه‌كوله‌ر و نڤێسه‌را دبياڤێن جودا جودا دا ( سياسي، جيوسياسي و مێژووى ….. هتد ) دێ بنه‌ په‌نجه‌ره‌كا بچويك بۆ ئاورادنه‌كا بلند و به‌رفرهتر ل سه‌ر عفه‌رينێ، بۆ ره‌‌وشه‌نبير و چاڤدێرێن سياسي ژى گه‌شته‌كا پێزانينايه‌.

گه‌ر مه‌ بڤێت هه‌ر ده‌ڤه‌ره‌كێ بنياسين تنێ ئاوردانه‌كێ د جوگرافيا وێدا بكه‌ پتر ژ (50%) ێ ژ لايه‌نێن ڤێ ده‌ڤه‌رێ دێ نياسى، له‌وما جوگرافيناسه‌ك دبێژيت ( تنێ سروشت وكه‌ش و هه‌وا و جورێ ئاخێ و روه‌كێ سروشتى يێ هه‌رده‌ڤه‌ره‌كێ دياربكه‌ ئه‌س دێ بێژمه‌ته‌ چ جوره‌ مروڤ لوێرێ دژين و چه‌وا هزر دكه‌ن)، ل دويڤ هزروبير و بوچوونێن زانا وبيرمه‌ندا و بێ زێده‌هى، و دوير ژ لايه‌نێ نه‌ته‌وايه‌تى ونێزيك ژهزرو بيرێن زانستێ جوگرافيێ، دێ پێكولێ كه‌ين چه‌ند سالوخه‌تێن باژێر و ده‌ڤه‌را عه‌فرنێ‌ بده‌ینە‌ نياسين، تنێ ب رێیا تێكه‌لكرنا بويه‌ر وكاودانێن جيوساسيى يێن نوكه‌ ده‌ڤر‌ تێدا دبوريت دگه‌ل چه‌ند نه‌خشا، و ڤه‌وژارتنا چه‌ند ره‌هه‌ندێن جوگرافى ل دويڤ ڤان نه‌خشا، لبن سيناهيا چه‌ند راستيێن جوگرافى دێ ڤان خالا ل سه‌ر باژێر و ده‌ڤه‌را عه‌فرينێ دياركه‌ين :

1. ده‌ڤه‌را عه‌فرينێ ده‌ڤه‌ره‌كا جوگرافي يا به‌رته‌نگه‌ سه‌ر ب پارێزگه‌ها حه‌له‌بێ يه‌ ل سوریێ، وه‌ك راستيه‌كا مێژووى و ل دويف ديفاكتويا ئه‌ڤرو پارچه‌كه‌ ژ كوردستانا رۆژئاڤا رويبه‌رێ وێ دكه‌ته‌‌ نێزيكي ( 2859 كم²) چوارگوشە ئانكو تنێ ( 9,3%)ێ ژ سه‌رجه‌مێ رۆبه‌رێ پارێزگه‌ها حه‌له‌بێ، يان (1%) ێ ژ سه‌رجه‌مێ رۆيبه‌رێ وه‌لاتێ سوريێ، رۆيبه‌رێ يه‌كه‌يێن ديتر ێن سه‌ر ب عه‌فرينێ ڤه‌ بڤى ره‌نگى يه‌ يێ كو ديار دخشتێ ژماره‌ (1) دا. ئانكو رۆيبه‌رێ ده‌ڤه‌را عه‌فرينێ تنێ ( 104 كم²) چوارگوشە مەزنتره‌ ژ قه‌زا ئامێديێ، يان دوو جارا هندى قه‌زا زاخو يه‌، وسێجا هندي قه‌زا دهۆكێ‌، نەخشا ژمارە (1).

                       خشتێ (1) ژماره‌ ورێژێن رۆيبه‌ر و ئاكنجيێن ده‌ڤه‌را عه‌فرينێ

ژێده‌ر : –  رويبه‌ر هاتيه‌ ده‌ركرن ل دويڤ داتابێسێ يه‌كه‌يێن كارگێرىێن سوريێ ل سه‌ر مالپه‌رێ (GIS online). ژمارێن ئاكنجيا ل دويڤ ئامارا سالا 2004 ێ و پێشبينيێن سالا 2016 ێ .

نەخشا ژمارە (1) بەراوردیا رویبەرێ عەفرینێ دگەل زاخۆ، دهۆک، ئامێدى

2. ژمارا ئانجیێن دەڤەرا عەفرینێ دگەهنە نێزیکى (173) هزار کەسا، ئانکو تنێ (5,3%) ژ سەرجەمێ ئاکنجیێن پارێزگەها حەلەبێ، یان (%0,82) ژ سەر جەم ئاکنجیێن دەولەتا سوریێ، رێژا هەرە مەزنا ئاکنجیا ل ناوچە و باژێرێ عەفرینێ دئاکنجینە ب رێژا پتر ژ (%38)ێ، دویڤدا ناوچا جندریس و راجو ب رێژێن (%19,1)ێ و(%12,7)ێ ل دویف ئێک ، ئانکو ناوچا عەفرین و جندریس نێزیکى (%50)ێ ژ ئاکنجیا بخوڤە دگرن. لدويڤ داتاێن سه‌نته‌رێ نيڤده‌وله‌تي يێ ڤه‌كولينێن ئاشتيێ ل رۆژ هه‌لاتا ناڤين، كو ڤەدگه‌رنه‌ نيڤا سالا 2016 ێ پتر ژ(316,000) ئاواره‌يێن كريستيان و ئێزدى و توركمان و عه‌ره‌ب ئاواره‌ى ده‌ڤه‌را عەفرينێ بووينه‌ د شه‌رێ ناڤخويێ سوريێ دا. ژمارا ئاکنجیێن باژێرێ عه‌فرينێ نێزيكى (40,000 كه‌سانه‌ )(( ژمارێن ئاكنجيا ل دويف ئامارا سالا 2011 ێ نه‌ )) ئانكو ب رێژا ( 1,8%)ێ ژ سه‌رجه‌مێ ئاكنجييێن باژێرێ حه‌له‌بێ کو دکەهنە نێزیکى (( 2,132,100 کەسا ل دویف ئامارا سالا 2011ێ)).
3. هه‌رێما عه‌فرينێ دكه‌ڤيته‌ دويرترين گوشا باكۆرێ رۆژئاڤا ده‌وله‌تا سوريێ، ئانكو ل دوماهيا رۆژئاڤايێ فدراسيونا كوردستانا رۆژئاڤا، ل باكۆر و باكۆرێ رۆژ هه‌لات پارێزگه‌ها عنتابێ وكيلسێ يه‌ و ل رۆژئاڤاى پارێزگه‌ها هه‌تاى يه‌ ( ليوا ئيسكه‌نده‌رونه‌)، ل رۆژ هه‌لاتى و باشۆرێ رۆژهه‌لات هه‌ڤسنوره‌ دگه‌ل پارێزگه‌ها حه‌له‌بێ، ل باشۆرى دگه‌ل پارێزگه‌ها ئيدلبێ، نه‌خشا ژمارە (2 و 3).

نەخشا ژمارە (2)  جهێ جوگرافیێ عەفرینێ ل دویف دەولەتێن دەوربەر

نەخشا ژمارە (3)  جهێ جوگرافیێ عەفرینێ ل دویف دەڤەرێن دەوروبەر

4. باژێرێ عەفرینێ ژلایێ ئەسترونومی ( فەلەکى) ڤە دکەڤیتە خالا پێکگەهەشتنا هێلا درێژى یا ژمارە (36^o 51^- 55⁼ رۆژهەلات) دگەل بازنێ پانی ژمارە (36^o 30^- 36⁼ باکۆر)، لێ دەڤەرا عەفرینێ دگەڤیتە دناڤبەرا دوو هێلێن درێژى ژمارە ( 36^o 32^- 50⁼ رۆژهەلات) ل رۆژئاڤایێ دەڤەرێ و هیلا ژمارە ( 37^o 02^- 40⁼ رۆژهەلات) ل روژهەلاتێ دەڤەرێ ، دیسان دناڤبەرا دوو بازنێن پانى ژمارە ( 36^o 49^- 54⁼ باکۆر) ل باکورێ دەڤەرێ وهێلا ژمارە (36^o 17^- 55⁼ باکور) ل باشورێ دەڤەرێ، ل نەخشا ژمارە (4) بنێرە ، بڤێ چەندێ درێژیا دەڤەرێ ژ باکۆر تا باشۆر دگەهیتە (62 کم)را ، و ژ رۆژهەلات و رۆژئاڤا دگەهیتە ( 42 کم) را.

نەخشا ژمارە (4)  جهێ ئەسترونومی ( فەلەکى) یێ عەفرینێ

5. ل دويڤ سالوخه‌تێن جهێ جوگرافى سنورێن عه‌فرينێ دگه‌هنه‌ پتر ژ (211كم)را، نێزیکى (125 كم) ژوان دگەل دەولەتا تورکیێ نە ئانكو ب رێژا ( %59,3)ێ . (86,1كم) ب رێژا (7,40%)ێ دگەل دەولەتا سوریێ نە ،وه‌كو ديار دخشتێ خوارێ دا رێژا هه‌ره‌ مه‌زن ژ سنورى ( پتر ژ 1/3) دگه‌ڤيته‌ دگه‌ل پارێزگه‌ها (هه‌تاى)( %37,1) ل رۆژئاڤاى، ل رێزا دووێ پارێزگه‌ها حه‌له‌بێ تێت ل رۆژهه‌لاتى ب دوو قه‌زاێن خوڤە ( ئعزاز، جبل سمعان)، بۆ پتر پێزانينا به‌راورديێ بكه‌ دناڤبه‌را خشتێ ژمارە (2) دگه‌ل نه‌خشا ژمارە (5).

خشتێ (2) درێژى و رێژه‌يا سنورێن عه‌فرينێ

ژێده‌ر : –  نەخشێ دەڤەرا عەفرینێ ب هاریکاریا بەرنامێ (ArcGIS 10.5)ى.  

نەخشا ژمارە (5)  سنورێن دە‌ڤەرا عەفرینێ

6. جهێ جوگرافيێ ده‌ڤه‌را عه‌فرينێ چه‌ندين ساخلەتێن ئه‌رێنى و نه‌رێنى بخوڤه‌ دگريت لێ ب ديتنا مه‌ ساخلەتێن نه‌رێنى دزالن ل سه‌ر سيمايێن جهێ جوگرافي، هه‌گه‌ر ژ لايێ ساخله‌تا جهێ جوگرافى به‌رێ خو بده‌ينه‌ عه‌فرينێ ( وه‌ك باژێر و ده‌ڤه‌ر)، ئه‌م دشێن ڤان ساخله‌تێن ل خارێ ده‌ستنيشان بكه‌ين :

• باژێرێ عەفرینێ تنێ (20کم) را دویرە ژ سنۆرێ تورکیێ ژلایێ باکورێ رۆژهەلاتڤە ، و ( 26کم) را ژ لایێ رۆژئاڤاڤە ، نێزیکترین باژێرێ تورکیێ بۆ عەفرینێ باژێرێ (کیلسە) ل باکۆر وباکۆرێ رۆژهەلات کو تنێ ( 32 کم) را دویرە ، نێزیکترین باژێرێ سوریێ باژێرێ (ئیعزازە 18 کم) ل نەخشا (6) و خشتێ (3) بنێرە .

خشتێ (3) دویراتى دناڤبەرا باژێرێ عەفرینێ و چەند باژێر و دیاردێن دەوروبەرا

نەخشا ژمارە (6) دویراتى دنا‌ڤبەرا عەفرینێ و باژێرێن دەروبەر

• جهێ جوگرافيێ ده‌ڤه‌را عه‌فرينێ جهه‌كێ گرتيه‌ ب هه‌مي رامان و تێگه‌هێن جوگرافى و جوگرافيا سياسيى وهه‌رێمى ڤه‌، دورپێچدايه‌ ب سنورێن ده‌وله‌تا تورك، ئەڤچەندە ژ ساخلەتێن نەرێنیێن هەرە زالن ل سەر دەڤەرێ.
• دەڤەرا عەفرینێ دەڤەرەکا ڤەقەتیایە ژ لەشێ خو یێ سەرەکى کو کوردستانا رۆژئاڤایە یە، سنورێن عەفرینێ ژ لایێ رۆژهەلاتڤە دویرن ژ باژێرێ کوبانێ ب (125كم) را وژئاخا کوردستانێ ل روژهەلاتێ رویبارێ فورات ب (98 کم) را ، ب رامانەکا دى رۆبەرکێ مەزن ژ دەڤەرەکا فرەنەتەوەیى یا تێکەل دناڤبەرا واندا هەیە کو دکەهیتە نێزیکى (5500 کم^٢) چوارگوشە، ئەڤ ڤەقەتیانا جهى راستەو خو کارتێکرن ل سەر بار و سەنگێ جیوسیاسیێ دەڤەرێ کریە.
• ل دویف خالا بورى وتێگەهێن جوگرافیا سیاسی – لەشکەرى وتێگەهێن گشتى یێن جهێ جوگرافى وگاودانێن نوکە دەڤەر تیدا دبۆریت ئەم دشێن عەفرینێ وەک دەڤەرەکا (تامپونى) بدەینە نیساین، ئانکو دەڤەرەکا سنورى یە دناڤبەرا دوو هێزێن مەزن یێن هەڤدژ، د کاودانێن شەریدا بەردەوام ئەڤ دەڤەرە دبنە قوربانێن بەرژەوەندیێن هێزێن هەڤدژ، ئەڤ تێگەهە ب دیتنا مە ب هەمى رامانێن خوڤە ل سەر عەفرینێ پەیرەودبیت.
• ب دیتنەکا جیوسیاسی، ول دویف تێکەلکرنا هەمى رەهەندێن کریزا سوریێ ( دەرەکى و هەرێمى و ناڤخوویى)، وڤاڤێرتنا وان ب دیتنەکا جهى – جوگرافى ، دەڤەرا عەفرینێ ب هەمى شیان و قەدەرا خوڤە دبیتە فاکتەرەکێ نەکارا دهاوکێشەیا جیوسیاسی یا بەرژوەندیێن لایەنێن هەڤرکدا ل سەر ئاخا سوریێ، ئەڤ چەندەژى هەمی ب دیتنا مە ڤەرێژا کەتوارێ جهێ جوگرافیێ دەڤەرا عەفرینێ یە.
• هەر دیسان ژ ڤەرێژێن جهێ جوگرافیێ، رویبەر، پێکهاتا مرۆڤى، شیانێن ئابورى، هێزا لەشکەرى، عەفرین ب ڤان شیانا وەک دەڤەر ب یاریکەرەکێ سەرەکى ناهێتە نیاسین د لیستکا نوکە ل سوریێ ب رێڤەدچیت، بەلکو فاکتەرەکى لاوەکى یە هاتێتە ب کارئینان وەک سەرپشک ژبۆ هاوسەنگکرنا بەرژەوەندیێن لایەنێن هەڤدژ.

7. ژساخلەتێن دیتر یێن دەڤەرا عەفرینێ ژلایێ جوگرافى ڤە:

• تێكرايێ بلنترين پلێن گه‌رمێ سالانه‌ (21,9) پله‌ يه‌، تێكرايێ بلنترين پله‌ ل مانگا تيرمه‌هـ و ته‌باخێ تێته‌ توماركرن ب‌ (34) پلا ، بلنترين پلێن كه‌رمێ تێته‌ توماركرن ل مه‌ها ته‌باخێ نێزيكى (46) پلا ‌، تێكرايێ نزمترين پله‌ سالانه‌ (12,3)پله‌يه‌، تێكرايێ نزمترين پله‌ ل مانگا كانوينا دووێ و شوباتێ يه‌ (34) پله‌، نزمترين پلا كه‌رمێ تێته‌ توماركرن ل مه‌ها كانوينا دووێ ب نێزيكى (-11) پله‌. تێكرايێ بارانێن سالانه‌ دگه‌هيته‌ ( 565 مليمه‌ترا)، تێكرايێ ژمارا روژێن ب باران دگه‌هيته‌ (88) رۆژا ، تێكرايێ رۆژێن سالێ يێن ب به‌فر (3) رۆژن، تێكرايێ رێژه‌يا شه‌هێ سالانه‌ (61,4%) يه‌ .
• پرانيا ده‌ڤه‌رێن عەفرینێ چياي نه‌ ، بلندیا ئەردى دکەڤیتە دناڤبەرا (1250 – 150) مترا دسەر ئاستێ دەریایى دا، لێ دەشت و دول ونهال ژى تێدا هەنە، پشكه‌كا مه‌زن ژ باشورێ وێ چيايێ كوردا ( چیایێ کرمانج) پێك دئينيت، گرنکترین چایاێن دەڤەرێ ( گرێ مەزن ، چیایێ لیلون) ودەشتا جومە، ئەڤ دەشت و چیایە بوینە پاوانێن باش بۆ بخودانکرنا کەوالا وچاندنا چەندین جورێن بەربوما وەکو ( کونجى ونیسک ودەخل ودان و ژهەمیا گرنگتر دارا زەیتوینێ ) ژ بەرکو کەش وهەوایێ وێ کەش وهەوایێ دەریا ناڤەراستە و مامناوەندە ل هاڤینێ و زڤستانێ.
• عه‌فرين ئێك ژ سێ كانتونێن کوردستانا روژئاڤانه‌ ( عه‌فرين ، جزيره‌ ، كوبانێ).
• رۆبارێ عەفرینێ کو بەردەوامیا رۆیبارێ ( صابون چاى یە) کو ل رۆژئاڤایێ باژێرێ عنتابێ دەردکەڤیت، درێژیا وى دناڤ عەفرینێ دا دگەهیتە نێزیکى ( ٨٦ کم) را دبیتە بنەکوکا ئابورێ دەڤەرێ، بەنداڤەک ل سەرهاتیە دانان دبێژنێ بەنداڤا (مەیدانکێ) درێژیا دەریاچا بەنداڤێ دگەهیتە (١٠کم) را و فرەهیا وێ دناڤبەرا ( ٠,٥ – ٢ کم) رایە، ئە بەنداڤە دکەڤیتە باکورێ باژێرێ عەفرینێ ب دویراتیا (١٢ کم)را.

ل دویڤ راستێن تێگەهێ جوگرافیا سروشتى وجهێ جوگرافى، دەڤەرا عەفرینێ سەنگا ساخلەتێن نەرێنى گەلەکا گرانترە ژ لایەنێن ئەرێنى، راستە ساخلەتێن جوگرافیا سروشتى و ئابورى چەندین ساخلەتێن ئەرێنى پێ بەخشینە وەکو کەش و هەوا و رۆەکێ سروشتى وستراکتور و پێکهاتا توبوگرافى، لێ ساخلەتێن جهێ جوگرافى یێن نەرێنى گرنگیا ساخلەتێن دیتر کزکریە ب تایبەت ژلایێ لەشکەرى و جیوسیاسی ڤە، و دەڤەر ب رەهایی بویە بەندەیا ڤان ساخلەتا، هەر چەندە ساخلەتێن توبوگرافى دگەل حەزا نتەوەیی وبەرخوەدانێ هێزەکا لەشکەرى ددەتە شەرڤانان، لێ نەهاوسەنگیا هێزێ ژلایێ لەشکەرى و تکنولوژیڤە، دیاردکەت کو شەرێ عەفرینێ تنێ پێتڤى دەمى یە تاکو تورکیا سەرکەفتنا خو ژلایێ لەشکەریڤە رابگەهینیت.

ژێدەر :

1. “Will Afrin be the next Kobani?”. Al-Monitor. 9 June 2016. Retrieved 2016-10-18.
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Aleppo_Governorate
3. https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%81%D8%B1%D9%8A%D9%86
4. https://en.wikipedia.org/wiki/Afrin_Region
5. https://en.wikipedia.org/wiki/Democratic_Federation_of_Northern_Syria
6. Ross, Carne (2015-09-30). “The Kurds’ Democratic Experiment”. New York Times. Retrieved 2016-05-20
7. “Who are the Kurds?”(Online ). BBC News. 31 October 2017. Retrieved 25 November 2017.
8. World Factbook(Online ed.). Langley, Virginia: US Central Intelligence Agency. 2015. ISSN 1553-8133. Retrieved 25 November 2017.
9. Bureau of Near Eastern Affairs (9 March 2012). “Background Note: Syria”. State.gov. Washington, DC: US State Department. Archived from the originalon 17 October 2012. Retrieved 2 August 2015.

پ.د.نشوان شوکرى عبد الله

رێڤەبەرێ سەنتەرێ بێشکچى بۆ ڤەکولینێن مرۆڤایەتى - زانکۆیا دهۆک

ماموستایێ جوگرافیا مرۆڤى ل پشکا جوگرافیێ/ کولیژا زانستێن مرۆڤایەتى / زانکۆیا دهۆک

کۆمێنتا تە