بلندترین بورج ل جیهانێ؟
ئه‌ڤرۆ نیوز، مه‌سعود خه‌له‌ف
بورجێ خه‌لیفه ل دوبه‌ی ئاڤاهیێ هه‌ری بلند د جیهانێ دا، لێ دبیت كو ل ده‌مه‌ك نێزیك یێن ژێ بلندتر بهێنه دروستكرن، له‌وما كه‌س نه‌شێت پێشیا داهێنانا د ئاڤاكرنێ دا بگرێت.
وه‌كو كورته نێرینه‌ك ل دور بلنداهیا بورجان ل جیهانێ مرۆڤ دشێت به‌حسی (ناڤه‌ندا بازرگانی 1) كو ئه‌و دهێته نیاسین وه‌كو بلندترین ئاڤاهی ل ئاسمانێ مانهاتن دهێته هژمارتن كو ل چریا دوویێ ژ سالا بووری هاته ڤه‌كرن و بلنداهیا وی دگه‌هیته 541 مه‌تران.
نه‌خشه‌دانانا ڤێ ئاڤاهیێ ژ لایێ ئه‌ندازیار دانیل لیبسكیند ڤه هاته دانان و ئه‌ڤ بورجه ل جهێ هه‌ر دو بورجێن كو د هێرشا تیرورستی هاتنه روخاندن.
بورجه‌كی دیی یێ ناڤدار كو بلنداهیا وی دگه‌هیته 442 مه‌تر، ئه‌و ژی بورجێ ویلیسه ل شیكاغو. ژ خوه گه‌له‌ك بورجێن دی ل ئاسمانێ شیكاغو هه‌نه و وه‌كو باژارێ ئاڤاهیێن بلند دهێته بناڤكرن كو خه‌لكی ئێدی دشێن ل بلنداهیا 305 مه‌تران گه‌له‌ك ب ساناهی بژین.
ل د ده‌ما مه یا نوكه دا بورجێ خه‌لیفه، بورجێ هه‌ری بلنده د جیهانێ دا كو دكه‌ڤیته باژارێ دوبه‌ی ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و بلنداهیا وی 828 مه‌ترن. گه‌شتیار دشێن ژ بلنداهیا ڤی بورجی، باژارێ بازرگانیێ و چولا دوبه‌ی ببینن.
ئه‌گه‌رێن ئاڤاكرنا ڤان بورجان، وه‌كو ده‌ستپێك دبیت كو بازرگانی بیت، لێ دهه‌مان ده‌م دا هزرا هه‌ڤركیێ ژی هه‌یه. له‌وما هه‌ڤركیا د ناڤبه‌را باژاری نیویورك و شیكاغو دا د سالێن 1971 دا بۆ دروستركنا بلندترین بورج د جیهانێ دا ده‌ستپێكر.
هه‌رچه‌نده كو پشتی رودانێن 11 ئه‌یلولێ دهاته گۆتن كو دێ چاخێ بورجێن بلند بدووماهی هێت ئێدی، لێ هه‌ر ژ وی ده‌میڤه و ژ نوو هه‌ڤركیێ ده‌ستپێكر.
د ئه‌ڤ ساله دا ژی خه‌لك چاڤه‌رێنه ب ڤه‌كرنا شه‌نگه‌های یێ بادای كو دێ بیته دووه‌م بلندترین بورج ل جیهانێ كو بلنداهیا وی دێ 632 مه‌تر بن.
هه‌ر وه‌سا پشتی بورجێ خه‌لیفه و بورجێ شه‌نگه‌های، بورجێ ساعه یی شاهنشاهی ل مه‌كه دهێت كو ل بلنداهیا وی ده‌مژمێره‌ك چار قولی هاتیه دانان و بلنداهیا وی دگه‌هیته 601 مه‌تران.
یا خویایه كو ئاسویێن هه‌ڤركی و بازرگانیی دێ ڤه‌كری بیتن و دێ پالده‌ره‌ك بیت بۆ دروستكرنا جورێن بێ دووماهی ژ ئاڤاهیان و خوه گه‌هاندنا ئاستێن هه‌ری بلند د چه‌رخێ بسیت و ئێكی دا.
