شاهێن ئورۆپا د ناڤبه‌را ئه‌ڤینی و هه‌تكبه‌ریێ دا!
نه‌وریج، ئاراس ره‌شاڤایی
كێم كه‌س و لایه‌ن هه‌نه، خه‌ونان ب ده‌ستهه‌لاتێ ڤه نه‌بینن، ئه‌ڤجا هه‌كه ده‌ستهه‌لات یا سیاسی، ئابووری، له‌شكری یان كه‌سایه‌تی بیت، ئه‌و لایه‌نێن دگه‌هنه ڤان ده‌ستهه‌لاتان، هه‌رده‌م خه‌لكه‌ك خه‌ونان ب وان و ژیانا وان ڤه دبینن، ئێك ژ وان جۆره ده‌ستهه‌لاتان كو هه‌تا نوكه و به‌ری نها ژی دهاته په‌یره‌وكرن، ژیانا شاهانه، كو هه‌ره‌م د گوپیتكا ده‌ستهه‌لاتێ دژین و د خۆشترین ژیان دا ده‌رباز دكه‌ن، سه‌ره‌رای كێمكرنا ده‌ستهه‌لاتا شاهان ب تایبه‌ت ل وه‌لاتێن دیمۆكراسی، ب تایبه‌ت ل ئه‌ورۆپا لێ هه‌تا نوكه ژی ده‌ستهه‌لاتا خوه هه‌یه و د كارێن رۆژانه یێن وه‌لاتیان دا پشكدارن و خودان هێزن، هه‌می وه‌لاتی خۆزیان ب ژیانا وان دبه‌ن بێ كو بزانین د ژیانا وان یا ناڤخوه‌یێ دا چ په‌یدا د بیت، به‌س نوكه میدیا ئازاد و به‌رفره‌هیا بكارئینانا سۆشیال میدیا ئێدی ب ساناهی په‌رده ل سه‌ر ژیانا ڤان شاهان دهێته لادان و هه‌می كوژیێن تاری یێن ژیانا وان رۆهنتر دبیتن بۆ وه‌لاتیان. ل ئورۆپا سه‌ره‌رای ئه‌و ئازادی و دیمۆكراسی و پێشكه‌فتنا هه‌ی، هه‌تا نوكه گه‌له‌ك وه‌لاتان سیسته‌مێ شاهاتی یێ ب جه دئینین، لێ وه‌ك سۆمبوله‌ك و ب سنۆرداركرنا ده‌ستهه‌لاتان، سه‌ره‌رای ژیانا وان یا نایاب به‌س ئه‌وژی د بێ ئاریشه نینن، گه‌له‌ك جاران مه‌زنترین ئاریشێن سیاسی و ئابووری دكه‌ڤنه ڕێیا ڤان وه‌لاتان دا، ب پشه‌ڤانیا وان شاهان دهێنه چاره‌كرن، به‌س د ژیانا وان یا كۆمه‌لاتی دا ئه‌و پێدڤی مه‌زنترین هاریكاری نه و نكارن وان ئاریشا چاره بكه‌ن، یا دخوازم بێژم د ڤێرێ دا ژیانا وان یا كۆمه‌لایه‌تی یه ل گه‌ل دیاركرنا هنده‌ك نموونان. گه‌له‌ك نموونه هه‌نه كو دیاربیت ژیانا ڤان شاهان وه‌سا ب ساناهی نینه، ئه‌و هنگڤینێ سه‌ر دیوارێن قه‌سرێن ڤان شاهان دهێته دیتن د بیت د ناڤ قه‌سرێن وانا دا دژوارترین ژه‌هر بیت. ل نه‌رویج هه‌تا نها سیسته‌مێ مه‌لكی دهێته په‌یره‌وكرن ل ڤان سالێن بۆری دا، به‌رپه‌رێن هه‌می رۆژنامه و میدیا ڤی وه‌لاتی ل سه‌ر ژیانا شاهێ وان بوویه، ل سالا2001 ده‌مێ شاهنشینێ ڤی وه‌لاتی ( هاكۆن) كۆ د بیته كورێ شاهێ نوكه بریارا هه‌ڤژینیێ دای تووشی ره‌خنه‌كا مه‌زن بوو ژ لایێ وه‌لاتێن وان ڤه، چونكی وی بریار دا هه‌ڤژینیێ ل گه‌ل (بێژنه‌كێ) ب ناڤێ (مه‌تێ ماریت) بكه‌ت و ژ ماله‌كا زۆر هه‌ژار بوو، بابێ ژنێ هه‌می ده‌مان یێ سه‌رخۆش بوو ژ كه‌سێن (ئه‌لكهۆلیك) دهاته هژمارتن، یا ژ هه‌میان مه‌ترسیتر وێ ژنێ كوره‌ك ژ زه‌لامه‌ك دی هه‌بوو، هه‌كه كورێ شاهی چ زارۆ نه‌بان ژ ڤێ ژنێ، دبیت ئه‌و كور هاتبیه سه‌ر كورسیا شاهێ ڤی وه‌لاتی، ژ به‌رهندێ ئه‌ڤ هه‌لبژارتنه بوو جهێ نه‌رازیبوونا پتریا نه‌رویجیان، به‌س ل دووماهیێ كوڕێ شاهی گه‌شته ئارمانجا خوه و ڤیانا خوه ل سه‌ر هه‌می قانوونان سه‌پاند و ئه‌ڤ بیژنه ل خوه ماركر سه‌ره‌رای هندێ كو دژی پرۆتۆكۆل و قانوونێن خێزانا شاهی بوون. د رۆژا شاهیا وان دا چونكی وان نه‌ڤیا خه‌زیرێ زاڤای ب سه‌رخۆش بهێته د ناڤ داوه‌تا وان دا، به‌ری چه‌ند رۆژان ژ لایێ نۆشداران ڤه چاره‌سه‌ری بۆ هاتبوو دان داكو د ڤێ رۆژێ دا ب ئاسای ده‌ربكه‌ڤیت و هه‌تكا شاهی نه‌به‌ت ل پێش چاڤێن مێڤانێن وان. پشتی چه‌ند سالان كچا شاهی ژی (مۆرسا لۆیس) بریارا جودابوونێ دا ل گه‌ل هه‌ڤژینێ خوه كو خودان سێ زارۆ بوون و 14 سال ل گه‌ل ئێك بوون، دیاره جودابوون دیارده‌كا سروشتی و ئاسای یه ل ڤی وه‌لاتی دا، به‌س تشتێ كو بوویه جهێ گومانێ بۆ وه‌لاتیان، ئه‌وبوو ده‌مێ كچا شاهی پشتی جودابوونێ، كه‌سه‌ك ره‌ش پیست كریه ده‌زگرێ خوه و كه‌سه‌ك ره‌شت پیست بریه سه‌رێ دیوانا شاهی، ڤێ چه‌ندێ ژی خه‌لكێ ڤی وه‌لاتی تووره‌كرن، د ئه‌نجام دا پارسال ل رۆژین سه‌رسالێ و ده‌مێ ئاهه‌نگان، زاڤایێ شاهی یێ به‌رێ (ئاری په‌هن) ل مالا خوه و ب ئه‌گه‌را تنێبوونا خوه، دووماهی ب ژیانا خوه ئینا و خوه كوشت، ڤێ چه‌ندێ ژی ئاهه‌نگێن سه‌رسالێ و ڤێ هه‌تكبه‌ریێ د ناڤ كۆچكا شاهی دا تێكهه‌ل كرن و وه‌ك بیڤه‌له‌رزه‌كێ بوو د مالا وان دای. ژ لایه‌كی دیڤه ل بریتانیا خه‌لكێ ڤی وه‌لاتی ب دژواری هێرش كرینه سه‌ر خێزانا شاهێ ڤی وه‌لاتی و تووره بوونه، ئه‌وژی پشتی جیهنشینێ ڤی وه‌لاتی (هاڕی) بریار دای كو هه‌ڤژینیێ ل گه‌ل كچه‌كێ دا بكه‌ت ب ناڤێ (مێگان)، چونكی ل گۆر باوه‌را وان، ئه‌ڤ كچه سێ سالان ژ هاڕی مه‌زنتره و دایكا كچێ ب ئه‌سل ئه‌فریقی یه، به‌س سه‌ره‌رای نه‌رازیبوونا خه‌لكی و یا شاها ڤی وه‌لاتی ژی وانا بریارا هه‌ڤژینیێ دا و داوه‌تا خوه كر و مێگان كره بویكا قه‌سرا شاها بریتانیا، لێ ژبه‌ركو ژیانا شاهان پره‌نسیب و قانوونێن خوه یێن تایبه‌ت هه‌نه، بویكا وان زۆر دووربوو ژ ڤان رۆتینان، ئه‌ونه‌شیا ڤان قانوونان ل سه‌ر خوه بسه‌پینیت، ل دووماهیێ جیهنشینێ ڤی وه‌لاتی هاری د ناڤبه‌را هه‌ڤژینا خوه و ڤیانا خوه بۆ وێ د گه‌ل ژیانا شاهانه دا، وی ژنا خوه هه‌لبژارت و بریار دا خوه ژ هه‌می مافێن شاهانه بێبار بكه‌ت و ببیته كوڕێ كولانان و مالا خوه باركه‌ت بۆ وه‌لاتێ كه‌نه‌دا، و شاها بریتانیا (ئیلیزابێز) كو شاها 16 وه‌لاتانه، ڤان وه‌لاتان هه‌میان ب رێڤه‌دبه‌ت، به‌س نه‌شیا بویكا خوه رازی بكه‌ت، ب ڤێ بریارێ هه‌می بریتانی و جیهان دوباره تووشی شۆكێ بوونه ڤه، كا چاوا كه‌سه‌ك ب بلندترین ده‌ستهه‌لات و هێزا خوه بێبار بكه‌ت، ل سه‌ر خاترا ڤیانا كوڕه یا ژنه‌كێ. ئه‌ڤ روودانا ئیكێ نینه ل بریتانیا روودده‌ت د ناڤ خێزانا شاهی دا، ل سالا 1936 دا شاهێ بریتانیا (ئیدواردێ هه‌شتێ) ده‌ستبه‌ردارێ كورسیكا شاهی بوو داكو ژیانا هه‌ڤژینێ ل گه‌ل (بێژنه‌كا ئه‌مریكی) دا بكه‌ت، ب شێوه‌كی هه‌می بریتانی ل وی ده‌می تووشی تووره‌بوونێ كرن، ده‌مێ ژهه‌می ده‌ستهه‌لاتا خوه هاتیه خار و ئه‌و ده‌ستهه‌لات دایه برایێ خوه (جۆرج) كو دبیته بابێ شاها بریتانیا یا نوكه.
