كوردینی د پشت ماسكێن ته‌یسۆك ڕا
ته‌حسین ناڤشكی
ئۆپۆزۆسیۆنا ساخله‌م و خودان ئارمانج د خزمه‌تا وه‌لاتی و هه‌موو نه‌ته‌وه، دین و مه‌زهه‌بان دا ل هه‌ر وه‌لاته‌كی نیشانا پێشڤه‌چوونا پرۆسێسا سیاسیا وی وه‌لاتیه. پرسیارا دهێت، ئه‌رێ ده‌ستهه‌لاتا هه‌رێمێ ده‌رڤه‌ی ده‌ستهه‌لاتا مه‌زهه‌بی یا باغدایێ، چاوا ئۆپۆزسیۆنێ دبینت و ئۆپۆزۆسیۆن چاوا وێ دبینت؟ هه‌لبه‌ت هه‌ر ئێكی دیتنا خوه بۆ ڤێ پرسیارێ هه‌یه. ئه‌ز دێ به‌هرا خوه بێژم، ئه‌ڤه نێزیكی 30 سالانه ئه‌ز ژی وه‌كی گه‌له‌كا ژ هه‌وه‌یێن هێژا ل ڤێ هه‌رێما سیسته‌مێ وێ یێ حكومڕانی نه‌وه‌كی چو ده‌ڤه‌رێن جیهانی دژیم، لێ من نه‌دیتیه هه‌تا نها ئۆپۆزۆسیۆنه‌كا وه‌سا هشیار و لێكدای ل هه‌رێمێ هه‌بت كو ب راستا خودان ئارمانجێن زه‌لالێن نه‌ته‌وه‌یی و ئاڤاكرنا جڤاكه‌ك مه‌ده‌نی و دیمۆكراسی بت كو بشێت كارتێكرنێ ل سه‌ر حوكمه‌تێ بكه‌ت، داكو خزمه‌تا گشتی بكه‌ت و كیانێ خوه یێ جیۆسیاسی بپارێزت. ژ لایه‌كێ دی، هندی دبینم، حزبێن ده‌ستهه‌لاتێ ئۆپۆزسیۆنێ ب فه‌رته‌نه‌چی و ده‌ستكیسێن بیانی ل قه‌له‌م دده‌ن.. ژ ئالیێ خوه ئۆپۆزۆسیۆنێ ژی هه‌مان دیتن هه‌یه، زێده باری تاوانبار كرنا پارتێن ده‌ستهه‌لاتێ ب دزی و گه‌نده‌لیێ و نه‌دادیێ. ڤێجا كی ژ ئالی یێ دروسته و كی ژ یێ شاشه ئه‌و د مینته ب هیڤیا قازیێ بێلایه‌نڤه. چونكی كورد دبێژن :((قازی له‌و قازیه هه‌ر كه‌س ژ خوه رازیه.)). د سه‌ر هندێ ڕا، دیمه‌نه‌كێ ئاشكرایه كو لاوازیا ئۆپۆزۆسیۆنێ به‌هرا پتر بۆ خوه‌دیێ ده‌ستهه‌لاتێ دزڤڕت، ده‌مێ هێزێ و توندوتیژیێ بكاردئینت و ب به‌هانه‌یا خه‌ترا وێ ل سه‌ر ئاسایشا نه‌ته‌وه‌یی سه‌ركوت دكه‌ت و نه‌هێلت خوه‌نیشادانان بكه‌ت و ده‌نگێ خوه بلند كه‌ت. مه‌ره‌ما مه ل ڤێرێ ئه‌و نینه كو ئۆپۆزۆسیۆن ژی یا بێكێماسیه. هه‌لبه‌ت وه‌ك هه‌ر تشته‌كی وێ ژی كێماسیێن خوه هه‌نه كو نه‌شێت ببته ئۆپۆزۆسیۆنه‌كا كارتێكه‌ر و رۆلێ خوه بینت و بگه‌هته ده‌ستهه‌لاتێ و گوهۆڕینێن گه‌وهه‌ری بكه‌ت. مه گه‌له‌ك جاران دیتیه، ژ به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه یێن تایبه‌ت هنده‌ك حزبێن خوه ب ئۆپۆزۆسیۆن ناڤ دكه‌ن چۆینه د كابینه‌یێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ دا، لێ ئه‌و ژی نه‌شیاینه وان گۆتنێن د هه‌وا هه‌لبژاتنان دا گۆتین بكه‌نه كریار و خزمه‌تا خه‌لكی وه‌ك پێدڤی بكه‌ن. به‌ره‌ڤاژی، كادرێن وان ژی هه‌ر وه‌ك كادرێن حزبێن مه‌زنێن ده‌ستهه‌لاتێ تنێ بۆ خوه كریه. واته مینا هاوكێشا بیركاریێ ب جهـ ئینانا سیسته‌مێ حوكمڕانیا هه‌رێمێ، هه‌كه تیۆری یێ دروست ژی بت، پراكتیكی خه‌له‌ته و چ دوور یان نێزیك دڤێت ب دروستی پراكتیزه بكه‌ن، هه‌كه نه، دێ هه‌ر د بازنه‌كێ ڤالادا زڤڕن و دووماهیێ دێ زڤڕنه چارگۆشا ده‌ستپێكێ، وه‌كی گه‌له‌ك جاران زڤڕین و دێ و نفرینان ل فه‌له‌كێ و دیرۆكا خائین كه‌ن. ب هه‌ر ره‌نگێ هه‌ی، بلا كورد بگه‌هنه وێ باوه‌ریێ كو كیان و ده‌وله‌تێن نه‌ته‌وه‌یی چو جاران ب ڤی ده‌ستوداری ئاڤانابن. ژ به‌ر كو هه‌كه ئۆپۆزسیۆن خائین و فه‌رته‌نچی بت و دارده‌ستێ نه‌حه‌ز و دژمنان بت، واته ره‌وشا ده‌ستهه‌لاتێ چو ژ یا ئۆپۆزسیۆنێ كێمتر نینه، هه‌كه پتر نه‌بت، ژ به‌ركو هه‌ردو د ژیواره‌كی دا كارێن سیاسی دكه‌ن و سیاسه‌ت ژی تنێ شاره‌زایی و جه‌مبازیا شیانێن هزرینه كو هه‌ر ئالیه‌ك بشێت ب ده‌ستڤه بینت. هه‌چیێ ب هووری ل پانۆراما دیرۆكا پشتی سه‌رهلدانا 1991 یا حزبێن هه‌رێمێ بزڤڕت، تایبه‌ت حزبێن نه‌ته‌وه‌یی و دینێ، دێ بۆ دیار بت كو هه‌ر شه‌ڕه‌نیخه‌كا دهێته كرن، سه‌را سامان و پاره‌یه، نه‌ته‌وه و دین تنێ ماسكێن ته‌یسۆكن و خوه دبنڤه ڤه‌دشێرن داكو خوه پێ بگه‌هیننه وان ده‌ستكه‌فتێن كرینه ئارمانجا ئێكانه. ژ به‌ر كو ئه‌و گۆتارا به‌ری سه‌رهلدانێ ل قووناغا خه‌باتا نه‌رێنی دهاته ئاره‌سته‌كرن، تشته‌ك ب ناڤێ وێ وه‌ك گه‌وهه‌ر د قووناغا ئه‌رێنی یا حوكڕانیا مه‌ده‌نی دا نه‌مایه. واته ده‌مێ ئه‌و گۆتارا خه‌لكی هینگێ باوه‌ری پێ دهینا نه‌ما، یان گه‌له‌ك لاواز بوو، ئانكو حزب ژی تنێ ناڤ دمینت، هینگێ كۆمه‌كا دز و گه‌نده‌لان ل پشت ماسكێن خوه یێن بریقه‌دارێن نه‌ته‌وه‌یی و دینی (ئیددیعایێ) دكه‌ن كو ملله‌تی بگه‌هیننه ئارمانجێن ژ ده‌ست داین. راستیا وێ پتریا وان یێ خه‌باتێ دكه‌ن كو هه‌ر ئالیه‌ك بگه‌هته ئارمانجێن خوه یێن كه‌سۆكی و خێروخێراتێن ڤی ملله‌تی بدزن و سامانێ وی بۆ خوه سپی كه‌ن و ژ گای گوه بده‌نه خه‌لكی و ب گۆتارا خوه یا (گۆپلێز)ی رایا گشتی رازی بكه‌ن. هه‌ر ئه‌نجامێ ڤێ سیاسه‌تێیه ئه‌ڤه نێزیكی سێ ده‌هكانه حزبێن كوردی ل بن چاڤدێریا ده‌وله‌تێن زلهێز حوكمی ل هه‌رێمێ دكه‌ن و نه‌شیاینه سیسته‌مێ ئه‌رك و مافێن جڤاكی دروست بكه‌ن و وه‌ل خه‌لكێ خوه بكه‌ن كو باوه‌ری ب وان هه‌بت. به‌لێ، هه‌ر ژ به‌ر ڤی سیسته‌مێ شاشێ حوكمڕانیێیه، رۆژ بۆ رۆژێ ره‌وشا هه‌رێمێ یا به‌ر ب خرابتر ڤه دچت و ده‌ستهه‌لات و په‌ڕله‌مانێن حزبی نه‌شیاینه ساناهیترین مافێن ڤی خه‌لكی كو مووچه، ئاڤ، كاره‌ب، غاز، گاز و خزمه‌تێن دی یێن ژیانێنه بۆ دابین بكه‌ت.
