د.نوزاد صالح سلێڤانه‌ی: كۆمه‌كا نه‌خۆشان هه‌نه‌ پێدڤیه‌ پشكنینا دوهنێ‌ مێلاكێ‌ بكه‌ن

د.نوزاد صالح سلێڤانه‌ی: كۆمه‌كا نه‌خۆشان هه‌نه‌ پێدڤیه‌ پشكنینا دوهنێ‌ مێلاكێ‌ بكه‌ن

8

ئه‌ڤرۆ، بێوار شكری:

دوهن ل گه‌له‌ك ئه‌ندامێن له‌شی په‌یدادبیت و مێلاك ئێك ژوانه‌، نوكه‌ ب ئامیرێ‌ FibroScan د چه‌ند خۆله‌كان دا دهێته‌ دیاركرن، نه‌خۆشێن شه‌كرێ‌ و قه‌له‌و یێن هه‌ودانێن جگه‌ری هه‌ین و ئه‌وێن چاره‌سه‌ریێن كێمیاوی وه‌ردگرن پێدڤیه‌ پشكنینا دوهنێ‌ مێلاكێ‌ بكه‌ن.

د.نوزاد صالح سلێڤانه‌ی، تایبه‌تمه‌ندێ‌ نشته‌رگه‌ری و چاندنا مێلاك و په‌نكریاس و لۆله‌كێن زراڤی دیاركر دوهن بخۆ نه‌ ل سه‌ر مێلاكێ‌ بتنێ‌ یه‌، ل سه‌ر مێلاك دناف خه‌لیێن مێلاكێ‌ دایه‌، لێ‌ وه‌سا به‌ره‌به‌لاڤه‌ كو دوهن ل سه‌ر مێلاكێ‌ یه‌، بو زانین دوهن ل گه‌له‌ك ئه‌ندامێن له‌شی دگریت، وگۆت: گه‌له‌ك ئه‌گه‌ر هه‌نه‌، ژوان قه‌له‌وی و خارنێن نه‌ ساخله‌م، و ئه‌گه‌ر ما و هه‌ودان چێكرن، دێ‌ ته‌لییف بو مێلاكێ‌ چێبیت، و هێدی هێدی مێلاك هشك دبیت، و ئه‌گه‌ر ته‌له‌ییف ما دووماهیێ‌ دبیته‌ ته‌شه‌مع، و مێلاك ژكاری دكه‌ڤیت، ده‌سپێكێ‌ خه‌لیێن مێلاكێ‌ هه‌می د ساخله‌من، و چ دوهن دناڤبه‌را واندا نینه‌، ده‌مێ‌ دوهن كه‌فته‌ دناف خه‌لییان دا ب ره‌نگێ‌ زه‌ر، و ئه‌گه‌ر گه‌له‌ك ما ب سالا هێدی هێدی هه‌ودانا چێدكه‌ت، و ل جهێ‌ وان ته‌لییف چێدبیت، به‌رهندێ‌ دهێته‌ گوتن، مێلاكا كه‌سه‌كی ته‌لییف یا گرتی، و ئه‌گه‌ر ته‌لییف بو چه‌ند سالا ما، دووماهیێ‌ دبیته‌ ته‌شه‌مع، و دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ ژ كاركه‌فتنا مێلاكێ‌، و گوتژی: به‌هرا پتر خارنێن نه‌ساخله‌م دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ دوهنی، و ئه‌گه‌رێن ته‌لییفێ‌ هه‌ر دوهنه‌ و ڤه‌خارنێن غازی نه‌، یان ژی هه‌ودانێن كه‌به‌د ڤایرۆسی، چ جورێ‌ ئه‌یی یان سی بیت، سیان ژی ژ ئه‌گه‌رێ‌ هنده‌ك ده‌رمانێن كیمیاوی ده‌مێ‌ وه‌ردگرن، چ حه‌ب یان شره‌نقێن كیمیاوی، ئه‌و نه‌خۆشێن په‌نجه‌شێرێ‌ وه‌ردگرن، ئه‌ڤه‌ ته‌لییفێ‌ چێدكن.

د.نوزاد صالح سلێڤانه‌ی دیاركر ژی ده‌مێ‌ كه‌سه‌كی دوهن هه‌بیت چ نیشان نینن، به‌س ئه‌گه‌ر یێ‌ قه‌له‌و بیت ب رێیا سونه‌رێ‌ دبیت گومانێ‌ ژ هه‌بونا دوهنی ببه‌ت، وگۆت: نیشانێن ته‌له‌ییفێ‌ گه‌له‌ك دكێمن، دبیت نه‌خۆش هه‌ست ماندیبون و بێهێزیێ‌ بكه‌ت، یان دێ‌ بێژیت دلێ‌ من ناچیته‌ خوارنێ‌، به‌س ئه‌و كه‌سێ‌ ته‌شه‌مع هه‌بیت، زه‌رك یا هه‌یی و ئاف دكه‌ڤیته‌ زكێ‌ وی، و خۆینبه‌ربون بو وان دروست دبیت، لێ‌ دوهن و ته‌له‌ییفێ‌ نیشانێن وان دكێمن.

تایبه‌تمه‌ندێ‌ نشته‌رگه‌ری و چاندنا مێلاك و په‌نكریاس و لۆله‌كێن زراڤی دیاركر هه‌تا مرۆڤ بزانیت دوهنێ‌ هه‌یی ل سه‌ر مێلاكێ‌ هه‌یی، به‌ری چه‌ند سالا پشكنینا ده‌رزیكی بو دهاته‌كرن، ده‌رزیه‌ك ل مێلاكێ‌ ددان، و پارچه‌ك بچۆك ژێ‌ دهاته‌ وه‌رگرتن، و دهاته‌ ره‌وانه‌كرن بو تاقیگه‌هێ‌، ب هنده‌ك ئامیرێن تایبه‌ت ته‌ماشه‌دكرن، بڤێ‌ رێكێ‌ رێژا دوهنی و ته‌لییفێ‌ دیاردكرن، هه‌تا ئه‌ف پشكنینه‌ دهاته‌كرن، چه‌ند رۆژ دچون هه‌تا دیاردبو، و وێ‌ رێكێ‌ گه‌له‌ك كه‌سان سه‌ربارك بو چێدبون وه‌ك خۆینبه‌ربون و ئێشان ژی دگه‌ل هه‌بو، و گه‌ه‌لك كه‌س ژی پێ‌ رازی نه‌دبون، چونكو ژێ‌ د ترسیان تایبه‌ت كه‌سه‌كی چ نیشان نه‌بن، وگۆت: نوكه‌ ئامیره‌ك هاتیه‌ دروستكرن، ب ناڤێ‌ FibroScan كارێ‌ ڤی ئامیره‌یی ئه‌وه‌، ددانینه‌ سه‌ر ته‌نشتا نه‌خۆشی، دێ‌ زه‌بزه‌به‌كێ‌ ده‌ته‌ مێلاكێ‌، ئه‌و دێ‌ پێزانینا ده‌ته‌ مه‌ ب رێیا هنده‌ك معاده‌لا، كا چه‌ند دوهن ل سه‌ر مێلاكێ‌ یه‌، و ته‌لییف چێبویه‌ یان نه‌ و ئه‌گه‌ر هه‌بیت چه‌نده‌، یان ژی گه‌هشته‌ قوناغا ته‌شه‌معێ‌، ئه‌و ژمارێن دده‌ته‌ مه‌، ئه‌گه‌ر ل قوناغا كه‌سك بن، ئه‌و مێلاك یا ساخله‌مه‌، ئه‌گه‌ر ل قوناغێن زه‌ر و پرته‌قالی بیت، ئه‌و یابویه‌ ته‌لییف، و ئه‌گه‌ر گه‌هشته‌ قوناغا سور، ئه‌و ته‌شه‌معه‌، وگوتژی: ل قوناغێن ده‌سپێكێ‌ چ نیشان نینن، ژبه‌ر هندێ‌ ئه‌ف پشكنینه‌ یا گرنگه‌، ب تایبه‌ت ئه‌گه‌ر كه‌سه‌كی نه‌خۆشیا شه‌كرێ‌ هه‌بیت یان یێ‌ قه‌له‌و بیت، گرنگه‌ ڤێ‌ پشكنینێ‌ چێكه‌ت، چونكو دبیت مێلاكا وان یا ته‌لییف دبیت و ئاگه‌هـ ژێ‌ نینه‌، و ئه‌و كه‌سێن هه‌ودانێن ڤایرۆسی هه‌بن و ئه‌وێن چاره‌سه‌ریێن كێمیاوی وه‌ردگرن، چاڤدێری و پشكنین پێدڤێن، كامێلاكا وان بویه‌ه‌ ته‌لییف یان نه‌، و ئه‌ف پشكننیه‌ ب چه‌ند خۆله‌كێن كێم دهێته‌كرن، و دوهن و ته‌لییفێ‌ دیاردكه‌ت، ته‌له‌ییف بخۆی سێ‌ قوناغن، ل قوناغا سیێ‌ ئه‌گه‌ر ما و زێده‌بو دێ‌ بیته‌ ته‌شه‌مع، به‌لێ‌ ئه‌گه‌ر كه‌سه‌ك ل قوناغا ئێكێ‌ بزانێت ته‌له‌ییف یا هه‌یی و دێ‌ ل ئه‌گه‌رێن وێ‌ چنه‌، به‌ری بگه‌هیته‌ قوناغا ته‌شه‌معێ‌.

ل دووماهیێ‌ د.نوزاد صالح سلێڤانی، تایبه‌تمه‌ندێ‌ نشته‌رگه‌ری و چاندنا مێلاك و په‌نكریاس و لۆله‌كێن زراڤی گوت: نه‌خۆشێن شه‌كرێ‌ و و كه‌سێن قه‌له‌و و یێن هه‌ودانێن كه‌به‌د ڤایرۆسی هه‌بن پێدڤیه‌ پشكنینێن خو بكه‌ن، و بو زانین خارنێن شرین و تیژاتی كارتێكرنێ‌ دكه‌ن، خارنێن باش به‌هرا پتریا مه‌سماتیا بو جگه‌ری دباشن، و یێ‌ ژ هه‌میان باشتر شێلم و برۆكلی و خیار و گێزه‌رن، ئه‌ڤه‌ گه‌له‌ك دبشان، وگوتژی: مه‌رج نینه‌ تو خارنێن ب دوهن بخویی هه‌تا دوهن چێبیت، چونكو تشتێ‌ شرین ژی هه‌ دوهنه‌، و ئه‌گه‌ر كه‌سه‌ك گه‌له‌ك شرینی بخۆت، مێلاك دهه‌لگریت و دكه‌ته‌ دوهن.

کۆمێنتا تە