دلبەر و دیلبەر و دولبەر
د. رەشید فندی
گەلەك جارا ئەز ل سەر بەرگێ هندەك پەرتووكان دبینم , نەمازە دیوانێت هۆزانێت گەنجا یان كۆمێت چیرۆكێت كورت , یان ل سەر بەرپەرێت رۆژناما, پەیڤێت دولبەر و دیلبەر بكار د ئینن , كو ئەڤە د زمانێ كوردیێ شرین دا شاشیەكا زمانی یە .
گەلی خویشك وبرا , ما ئەو هەردو پەیڤ ژی هەر ژ ( دل ) نەهاتینە ؟ ڤێجا چما هوین ب شاشی ل جهێ ( دلبەر ) دێ نڤیسن ( دولبەر ) یان ( دیلبەر ) , ما كورد د بێژن ( دل ) یان د بێژن ( دیل ) یان ( دول )؟ دا هوون ناڤۆنیشانێت پەرتووكێت خۆ بكەنە ( دولبەر ودیلبەر ) ؟ دڤێت ئەم شاشیێت زمانێ خۆ راست بكەین , نەكو راستیا زمانێ خۆ شاش بكەین .لەوما فەرە ئەم هەر دەم بنڤیسین ( دلبەر ) نەكو تەرزێت دی .
هەر نێزیك وی بابەتی , سترانەكا فۆلكلۆری یا ل باژارێ ( مویسل ) هەی , هەر دەمێ د بێژنە ئێكێ ( مویسلی ) یان تیپەكا مللی یا وی باژێری , بۆمە سترانەكا فۆلكلۆریا ( مویسل ) بێژن , بەری هەمیا دێ دەملدەست سترانا ( یار دلێ ) یان ( یار دیلێ ) بێژن , كو یا دیارە ئەڤ ناڤونیشانە كوردی نە و ئەو ستران د بنەرەت دا كوردی یە , پاشی وان پەیڤێت عەرەبی یێت ل ناڤەرۆكێ زێدەكرین .
( یار دلێ ) ئانەكو , یارا من دلێ منە , یان یارا من یا د دلێ من دا , وەسا دیار دبیت ب درێژیا دەمی و زالبوونا زمانێ عەرەبی ل ( مویسل ) پەیڤێت كوردی یێت وێ سترانێ یێت هاتینە ژ بیركرن و پەیڤێت عەرەبی یێت بۆ هاتینە دانان , لێ ناڤونیشانێت سترانێ هەر یێ بكوردی ماین , ( یار دلێ ) یان ( یار دیلێ ) . كەس ژی نا بێژیت یان نزانیت ئەڤ سترانە د ئەسل دا كوردی یە .
پەرتووكێت مێژوویێ د بێژن , كو عەرەب گەلەك درەنگ یێت هاتینە ( مویسل ) ومێژوونڤیس دبێژن دەمێ ئیسلامەتی گەهشتیە مویسل , تاخەكێ مەزن یێ مویسل كورد بوون و زمانێ كوردی ل مویسل زمانەكێ سەرەكی بوو, دیارترین بنەمالێت مویسل د ئەسل دا كوردن, لێ دیاربوونا هزرا نەتەوەییا عەرەبی ل ڤی وەلاتی ڤێ دوماهیێ وەكر كو خەلكێ مویسل كوردیێ ژ بیر بكەن و بتنێ ب زمانێ عەرەبی باخڤن ومویسل ب كەلها هزرو بیرێت نەتەوەیێت عەرەبی بدەنە نیاسین .
