ماسكێ پیرۆز
خالد عەلی سلێڤانەیی
دبیرەوەریا ڕۆژا جیهانی یا شانۆیێ دا، پێشكێشە بۆ هەمی ئەكتەرێن شانۆیێ یێن تژی ناخێ وان ژان و سەر لێڤێن وان گڕنژین، یێن شیاین ئەركێ خوە بجهبینن وپەیاما خوە یا هونەری و مرۆڤایەتی و هشیاركرنێ بگەهینن.
(1)
ل سەر دەپێ شانۆیێ
هەمی هێزا خوە بكاردئینی
دا بشێی:
دو زارۆكا ب گڕنژینی
دو گەنجا تێبگەهینی
دو ژنا ب هەژینی
دو زەلاما ب ئازرینی
ل دوماهیێ،
پشتی پەردە دهێت گرتن
ڤەدگەڕی و د قورنەتەكا تاری دا
دگەل خەما دلێ خوە یا مەزن
جارەكا دی ب تنێ دمینی.
(2)
پشتی هەر دیمەنەكێ كارتێكەر
هەمی تەماشەڤانا دەست بۆ تە دقوتان
تە ژی بۆ رێزگرتن و ب گرنژی ڤە
بەژنا خوە بۆ وان دتەواند
كەسێ نەدزانی
ئەو ئاگرێ د دەروونێ تەدا
چەند ژ تە دحەلاند.
(3)
دئێكەم بەشداریا تە
ل سەر دەپێ شانۆیێ
ب وێ كۆمێدیایا بەرز ڤە
تەماشەڤان هەمی كەنین
ب تنێ كەسەك تێ نەبت
ل رێزا دوماهیێ
رۆندكێن كەیفا سەركەفتنا تە
ژ سەر رویێن خوە ڤەدمالین.
(4)
دەرهێنەری رۆلێ مرنێ پێ دا كرن
نەشیا بكت، داخوزا لێبۆرینێ ژێ كر
و گۆتێ، بێ زارڤەكرن:
نەشێم خوە ل بەر دو مرنا بگرم.
(5)
وی ئەكتەری
ل پشت ماسكی
تو نا ناس كی
هەتا دو شەڤا دگەل وی دا
دووری هونەری دەرباس كی
تو دێ زانی چەند هەژارە
چەند بێبارە
لێ ما تو دێ بۆ كێ بێژی
و بۆ كێ باس كی؟!
(6)
شانۆڤانۆ
نە داكەڤە، بەردەوام بە و قەد نە روینە
بارێ ملێ تە جیهانە
باغێن وێ تنێ سترینە
شەری بكە تا دوایێ
نەهێلە ژین تە بكشینە
تراژیدیا خوە بكە چەك
كۆمێدیایێ ژێ وەشینە
بكە كینەك تژی ئەڤین
سەرێ مەرگەساتێن خەمكین
یێن جیهانێ ب هەرشینە.
ڕۆژا جیهانی یا شانۆیێ بۆ ئێكەم جار ژ ئالیێ دەستەیا شانۆیا نێڤدەولەتی ڤە ل 27 ئادارا سالا 1962 هاتە راگەهاند، كو ئەو مێژۆیا دەستپێكرنا رێوسمێن وەرزێ “شانۆیا گەلان” ل پاریسێ یە.
