چ كەس نینە جارەكێ دژیانا خوە دا تووشی پشتئێشانێ نەببیت
ئەڤرۆ
بەرپەرێ ساخلەمیێ:
د. بلند حسن شرف، تایبەتمەندێ نەخۆشیێن گەهان و شیاندنا نۆشداری دیاركر كو پشتئێشان ئەوە دناڤبەرا ملان هەتا بنێ پشتێ ب ئێشیت و د سەرداتر ستووئێشانە، پتر ئەو جهێن دوورێن فەقەراتا پشتئێشانە.
د. بلند حسن، ل دۆر ئەگەرێن پشتئێشانێ دیاركر كو دو جورێن سەرەكی یێن پشتئێشانێ یێن هەین، ئێك ژێ دبێژنێ پشتئێشانا میكانیكی و ئان یا لڤینێ و یا دوێ ئەم دبێژینێ یا هەودانێ و گۆت: یێن میكانیكی بەربەلافترن بۆ نموونە، سەوەفان، ئینزلاق، تەشەنج كو فشارەك دكەڤیتە سەر پشتێ یان هندەك جارا دێ روودانەك چێبیت و رەنگە فەقەرەك بشكێت، ئەوژی پشتئێشانە، ئەڤە ئەگەرێن میكانیكی نە.
دیاركر كو هندەك ئەگەرێن دی هەنە وەكو پەیدابوونا هەودانان ل پشتێ و دەوروبەران و عەداڤ دكەڤیتێ، یان هندەك جارا ئێشێن رۆماتیزمێ وەكو هەودانا گەهان یان فەقەراتا.
تایبەتمەندێ نەخۆشیێن گەهان دیاركر كو چ كەسەك نینە جارەكێ دژیانا خوە دا تووشی پشتئێشانێ نەببیت و هەموو كەس تووش دبن و ئێك ژ بەربەلافترین نەخۆشیانە ئەوێن سەرەدانا دەزگەهێن ساخلەمیێ دكەن پشتی پەرسیڤێ و پتر ل دەڤ ژنان چێدبیت.
دیاركر ژی هندەك نیشان هەنە كو دڤێت دەمێ پەیدادبن نەخۆش ب گرنگی وەربگریت و سەرەدانا نەخۆشخانێ یان نۆشدارەكێ تایبەتمەند بكەت، ژوانژی هەكە نەخۆشەكی پەنجەشێر هەبوو و پشتئێشانەكا نوی ل دەف پەیدابوو، یان هەكە تایەكا گران و بێهنتەنگی دگەل پشتئێشانێ هەبوو، یانژی هەكە بەرگریا لەشی كەسەكی یا لاوازبیت و پشتئێشان بۆ پەیدابوو، بۆ نموونە گەلەك نەخۆشان ئێشەكا دومدرێژ یا هەی و هەكە پشتئێشان ژی بۆ پەیدابوو، دڤێت ب زووترین دەم سەرەدانا نۆشداری بكەت.
هەروەسا هەكە دەستنڤێژێن ستوور و زراڤ د نەكونترولكری بن و پشتئێشانژی پەیدابوو ئەو جهێ مەترسیێ یە و دڤێت زوو سەرەدانێ بكەت.
د.بلندی دیاركر، رێكا پشتكێشانێ ب مەرەما چارەسەركرنا پشتئێشانێ، دكەڤن دا هاتیە ب كارئینان، و نوكە ب تنێ نۆشدارێن تایبەتمەندێن نشتەرگەریا هەستییان بۆ هندەك حالەتێن گەلەك دەگمەن و سنۆرداركری ب كاردئینن و ب رەنگەكێ گشتی یا باش نینە، رەنگە گەلەك جارا نەخۆش هزربكەت ئاریشێ چارەسەردكەت. یان تشتەكێ ل جهێ خوە چووی و ب كێشانێ دێ هێتە جهێ خوە، بەلێ وەسان نینە و بو سەوەفانێ و ئینزلاقێ كێشان گەلەك یا ب مەترسیە، لەورا ئەم ب كارنائینین.
هەروەسا دیاركر كو نوكە بابەتێ قڕاندنا ستووی ژی یێ بەربەلاڤە و گۆت: رەنگە بو كەسەكێ نورمال خۆشیەك تێدا هەبیت، بەلێ ئەو كەسێ شكەستن هەبیت، یان فەقەراتێن وی دلاوازبن، یان ئینزلاق و سەوەفانەكا كەڤن هەبیت، دیسان بو وان خرابە و مە گەلەك یێن دیتین پشتی كێشانێ فەقەراتێن وان یێن شكەستین و پێدڤی ب نشتەرگەریێ بووینە.
د.بلند ل دۆر چارەسەریێ دیاركر، پشتی دیتنا نەخۆشی و دەستنیشانكرنا نەخۆشیا وی 50- 60% ب رێیا دەرمانا و بێهنڤەدانێ د حەفتیەكێ دا باش دبن، و دورێن 95% ژی ب وەرگرتنا چارەسەریێ و پێگیریێ ب رێنمایان چارەسەردبن و 5-7% پێدڤی ب هندەك چارەسەریێن دیتر وەكو دەرمانێن دومدرێژ و نشتەرگەریان دبن و گۆت:چارەسەریا سرۆشتی و گەرماتی و هندەك ڕاهێنان و هندەك دەرمان دگەل بێهنڤەدانەكا كێم نە یا گەلەك پتریا نەخۆشان چارەسەردببن.
ل دۆر وان حالەتێن پێدڤی ب نشتەرگەریێ دبن، د.بلند حسن دیاركر ئەو رێژەكا كێمە وەكو وان كەسێن كونترۆلا دەستئاڤێ نەمینیت، یان بو دەمەكێ درێژ دەرمانان وەردگریت و چارەسەرنەبوویە، و گۆت:هندەك حالەت هەنە یێن شكەستنا فەقەراتا و ترسا هەی گڤاشتن بكەڤیتە ل سەر موركێن پشتێ ئەوژی پێدڤی ب نشتەرگەریێ نە.
