ب كارئینانا دەرمانان بێی نۆشداری زیانێن مەزن هەنە
بەرپەرێ ساخلەمیێ:
ئەڤ رێزكێن ل ژێری دێ پێزانینێن وە ل دور سالوخەت و مفا و مەترسیێن هندەك دەرمانان زێدەكەت و دێ بنە رێبەر بۆ ب كارئینانا دروست یا وان دەرمانان.
1- دەرمانێن ئێشكێمكرنێ: هندەك جاران مرۆڤ د رەوشەكا باش یا ساخلەمیێ دایە و رەنگە پیچەك ددانەكێ وی ب ئێشیت و ژبەر وێ چەندێ یێ ئالوز بیت، دبیت ئەو ئێشان رۆژا ددووڤدا وەسان ب ئێشیت كو وی نەچار بكەت ب غاردان قەستا كلینیكا نوشدارەكێ ددانان بكەت و كلینیك ژی پشتی نیڤرۆ ب تنێ هەبیت، ئەو چەندە دێ بیتە ئەگەر كو ئەو كەس هندەك دەرمانێن كاریگەر ب كاربینیت وەكو ( ئەسیتامینوفین) و ئێكسەر ئێش نەمینیت، بەلێ ئەو كەس دێ بێهێزبیت ژلایێ لەشیڤە و رەنگە پشتی چەند دەمژمێران ل پشكا تەنگاڤیان بهێتە دیتن و مێلاكا وی یا رەش پووچ ببیت، ئەگەرێ مرنا وی دێ هێتە نڤیسین كو وی پتر ژ 20 حەبێن ئێشكێمكرنێ پێكڤە خوارینە.
ب راستی ئەڤە ئێك ژ حالەتێن دژوار و دەگمەنە، بەلێ ئەڤە نابیتە رێگر كو گەلەك كەسان بەرهەڤی هەبیت بەرئاتافی ڤی حالەتی ببن و پاشی ژیانا وان بكەڤیتە دمەترسیێ دا، لەورا زێدە ب كارئینانا دەرمانێ (ئەسیتامینوفین) رەنگە مێلاكا رەش پووچ بكەت و زێدە ب كارئینانا هندەك دەرمانێن وەكی وی وەكو ( ئیبوبروفین) شیان هەنە كارتێكرنێ ل گولچیسكان بكەت، و گەلەك ب كارئینانا ئەسپرینی رەنگە خوین بەربوونەكا ناڤیا لەشی پەیدابكەت.
پرسیار ئەوە سنوورێن گەلەك ب كارئینانێ چنە؟ و رادێ ئێمن چەندە؟ داكو مرۆڤ ژ زیانێن وێ بهێتە پاراستن، یا دروست ئەوە مرۆڤ ژ وی رادەی نەبورینیت ئەوێ ل سەر راچێتێ هاتیە نڤیساندن، ئەوژی ب رەنگەكێ گشتی هەر شەش دەمژمێران دو حەب دهێنە خوارن و هەتا تو ب دروست ل دوڤ بچی ژی نابیت تو رۆژانە دەرمانێن ئێشكێمكرنێ بخوی بۆ پتر ژ هەیڤەكێ. ب تنێ هەكە ل دووڤ راسپارتێت نوشدارێ تایبەتمەند نەبیت.هەكە پشتی هینگی ئێشان یا بەردەوام بوو، رەنگە ئەو نیشانەكا ب مەترسی بیت.
2- دەرمانێن كوخكێ و پەرسیڤی: دەمێ پتریا خەلكی تووشی پەرسیڤی دبن، ژبۆ چارەسەریێ پەنایێ دبنە ب كارئینانا دەرمانێن وەكو شەكرۆكا كو بێهنەك و تامەك خوش هەیە، ب هزرا وان ئەڤ دەرمانە دێ جوبارێن هەناسێ ڤەكەن و ئێشان و سوتنێ كێم كەن، و ژبەركو دگەل پەرسیڤێ سەرئێشان و ئێشانا ماسولكان ژی پەیدادبیت، لەورا دروستە نەخوش حەبەكێ یان دو یێن ئەسپرین ب كاربینیت.
بەلێ هندی مرۆڤ پێكولێ بكەت ب ئاگەهی كو ژ قورچێن دەستنیشانكری نەبورینیت، هەلبەت د گەلەك دەمان دا نەشێتە خۆ و دێ پترێ وەرگریت، یان یێ ئامادەیە كو پترێ وەربگریت و ئەگەرێ ڤێ چەندێ ئەوە كو پتریا دەرمانێن بۆ پەرسیڤێ دهێنە دان پێكهاتینە ژ دەرمانێن دژی كوخكێ و هندەك دەرمانێن ئێشكێمكرنێ و دیسان دەرمانێن كوخكێ ژی پێكهاتینە ژ دژی سوتنا دفنێ و ئێشكێمكرنێ ژی.
لەورا خەلك نزانن كو ئێك دەرمان ژێدەرێ چارەكرنا گەلەك نەخۆشیانە و ل ڤێرێ مرۆڤ سەرپێچیێ دكەت، و سەرپێچی كارەكێ ب زیانە، دەرمانێن دژی سوتنا دفنێ بۆ نموونە هەكە تە پتر ڤەخوار رەنگە تووشی بێئارامیا دەماران یان بلندبوونا فشارا خوینێ ببی.
3- سپرێن دفنێ: هەكە بۆ تە دیاربوو كو ب كارئینانا سپرێن دفنێ هاریكاریا تە ناكەن بۆ ب ساناهیكرنا هەناسێ، ل وی دەمی دێ هەول دەی پتر ژ جارەكێ ب كارئینی ب هیڤیا وێ چەندێ كو زوو چارەسەرببیت و هەست ب ئارامیێ بكەی. هندەك مرۆڤ پشتی كو ژ قورچا دەستنیشانكری پتر ب كاردئینن دناڤبەرا 5 – 10 رۆژان دا، ل وی دەمی پتر بێهنا وان تەنگ دبیت، ژبەركو ئەڤ دەرمانە كارتێكرنێن بەروڤاژی هەنە، هندەك زانا ژی وەسان پێشبیتنیێ دكەن كو ب كارئینان دومدرێژ یا ڤان دەرمانان دبیتە ئەگەرێ مەزنبوونا موودەمارێ، خوینێ د دفنێ دا و ئەڤە یا ب مەترسیە. هەكە تە دەرمان ب كارئینان و سوتنێ، دفنا تە چارەسەرنەبوون، رەنگە ل وی دەمی تە هەودانەكا دفنێ یان هەستداری هەبیت و ل وی دەمی ب كارئینانا سپرێن دفنێ چ مفای ل تە ناكەن.
