تەیرێ كەلەخان
نایف مەحموود
زمان و چاند و كلتۆرێ مە یێ كوردی یێ سەنگین و دەولەمەندە د بیاڤێ زمانەوانی وڕەوانبێژی و ڕەسەناتیێ دا، ژ باب و كالێن مە یێن ژیر و هزرمەند گەلەك پەندێن جوان و گۆتنێن ڕەوا یێن لۆژیكی تێر ڕامان بۆ مە بجهــ هێلاینە و بووینە فەرهەنگەكا قەشەنگ د ناخ و مێشك و پەرتووك و پەرتووكخانەێن مە دا، زۆر ب مفانە ژلایێ وەرگرتنا سەربۆران، ژلایێ وەرگرتنا عەقلەكێ جوان، هەروەسا ژلایێ هشیاركرن و پێگەهاندنا كەسایەتیا مرۆڤان، ئەڤە و گەلەك زێدەتر ژڤێ یا مە ئاماژە پێكری، مەزنان ئەڤ دەستەواژەیا (تەیرێ كەلەخان) بۆ چ ب كار ئینایە؟ هەلبەت ئەم هەموو دزانین تەیرێ كەلەخان ئەو تەیرە یێ ل وان كەلەخان دگەڕیت ئەوێن مرین و مرار بووین بۆ هندێ ل سەر كەلەخێ وان بخۆت و بچەریت، تەیرێ كەلەخان ل وان جهان دگەڕیت یێن كەلەخەكێ گیانەوەرەكی لێ بیت و بچیت ژ گۆشت و بەرمایكان رزقەكێ خوارنێ بۆ خوە و تێشكێن خوە پەیدا كەت، ئەڤە یا ڕەوایە بۆ تەیرەكی هوسا رزقێ خوە پەیدا بكەت و بەرچێلكا خوە ژ ڤی كەلەخی تژی كەت، بەلێ ئەڤە دەستەواژە ل سەر هندەك جورێن مروڤان ژی هاتیە شوبهاندن ئەوێن وەكی ڤان تەیرێن كەلەخان لێ دگەڕن ل كیڤە و ل كیژان جهـ تەلهەكێ ب چەقینن و كولمەكێ ل جهەكی دەن و بەربنە ناڤ خێر و گەنجینا ملەتی و تالان كەن، دەمێ دبێژین فلان كەس تەیرێ كەلەخایە ئەڤە سیفەتەكێ نە جوان ب وی كەسی د بەخشیت و سەخلەتەكێ كرێتێ كەسایەتیێ پێ دهێتە پێناسەكرن، سەنگا ڤان مرۆڤان یا كێمە ل ناڤ جڤاكی چونكی هەموو وەختان بزاڤا وان ئەوە ل هەموو جهان ب چەرن و بەر و ملێن خوە و بەریك و پاخلێن خوە ژ تشتێ حەرام و مالێ خەلكی تژی بكەن، تەیرێ كەلەخان بۆ وان مرۆڤان ژی دهێتە گۆتن وەكی دبێژن هەما چی تشتێ ل عەردەكی خوە تێوەركر خوە بلا یێ بێ بها ژی بیت و ڤێجا هەر چ گاڤا بۆ هلكەفت و دەرفەت چێبوو دێ بەربنە كەلەپویرتی و گۆشتی ژ هەستیان ڤەڕۆن، ئەڤ پاشناڤێ ب ڤان كەسان ڤە دهێتە گۆتن د چاڤ و گوهێن جڤاكی دا ب كەسانێن زەلیل و سڤك دهێنە بێ بهاكرن، ژبەرهندێ گرنگە بەرۆڤاژی ببینە كەسانێن بهێن تێر ب رزقێ خوە ڕازی، كەدەكا حەلال و هەر چ یا خودێ ب مە بدەت و حەز بكەت پێ د رازیبین داكو د ژیانەكا ئارام خۆشبەخت دا بژین، چونكی ژبلی ڤێ خزمەتا ژیان و ناڤ و دەنگی و كەسایەتیا مە نا كەت.