ئاریشەیێن دهێنە هەمبەر ئافرەتان
سـندس سـالـح
ئافرەت د ناڤ جڤاكا مە دا گەلەك زەحمەتیان دكێشن و ئاریشەیێن جوداجودا دهێنە هەمبەر وان. ئەڤ ئاریشە ژ وارێن جودا دهێن و كاریگەریا وان ل سەر ژیان و پێشڤەچوونا ئافرەتان گەلەكا مەزنە. ب سەرەدەریا خراب یا جڤاكێ، نەبوونا یاسایێن پاراستی و نەرێتێن كەڤن ئافرەت هەردەم دهێنە چەوساندن.
پەروەردە ئێك ژ وارێن گرنگە كو ئافرەت تێدا دهێنە ئاستەنگكرن. ل گەلەك دەڤەران كچ ناهێنە رێكرن بو خاندنێ و پێشڤەچوونا زانستی. ئەڤە دبیتە ئەگەرێ هندێ كو نەشێن ژیانەكا باش بۆ خۆ ئاڤاكەن و هەمیشە دمیننە د بن دەستهەلاتا زەلامان دا. هەرچەندە گوهۆرینێن باش هەین ژی، لێ هێشتا رێژا نەخواندەواریێ د ناڤ ئافرەتان دا بلندە.
هەروەسا ئاریشەیا ساخلەمیێ ژی یا گرنگە. خزمەتگوزاریێن ساخلەمی یێن تایبەت بۆ ئافرەتان گەلەك كێمن، ب تایبەت ل گوندان و دەڤەرێن دویر. ئەڤ چەندە دبیتە ئەگەرێ گەلەك نەخۆشیێن كو دشیان دابا بهاتبانە چارەسەركرن.
توندوتیژی دژی ئافرەتان ل سەر هەمی ئاستان بەردەوامە. ژ لێدانێ هەتا پاشڤەبرنێ، ئەڤ كریارە دهێنەكرن ل ماڵ و ل دەرڤە ژی. گەلەك ئافرەت ناچار دبن بێدەنگ بمینن ژ بەر ترسا شەرمەزاریێ یان ترسا زێدەبوونا توندوتیژیێ.
د وارێ ئابووری دا ژی، ئافرەت دەرفەتێن كێمتر هەنە. مووچەیێن وان كێمترن ژ یێن زەلامان بۆ هەمان كار. گەلەك جاران نەشێن كار بدەستخۆڤە بینن ژ بەر ناڤەرۆكا ئەو نۆژدار یان بەرپرسەك بلندە نینە. هندەك كار ژی تەنها بۆ زەلامان دهێنە دیاركرن ئەگەرچی ئافرەت دشێن وان كاران بكەن.
سیستەما میراتێ ژی ل گەلەك جهان دژی ئافرەتانە. ئافرەت گەلەك جاران پشكا كێمتر وەردگرن یان ژی قەت ناگهنە مافێ خۆ یێ میراتێ. ئەڤە دبیتە ئەگەرێ هندێ كو ژ لایێ ئابۆری ڤە هەردەم لاوازبن.
پێدڤیە جڤاك هەمی دەست بدەنە دەستێ ئێك ژبۆ چارەسەركرنا ڤان ئاریشەیان. پێدڤیە پەروەردەكرنا هەمی تاكێن جڤاكی ل سەر رێزگرتنا مافێن ئافرەتان و هزرا یەكسانیێ ژ زارۆكاتیێ ڤە. هەروەسا پێدڤیە یاسایێن بهێز هەبن ژبو پاراستنا ئافرەتان و سزادانا ئەوێن دژی وان رادبن.
