NO IORG
Authors Posts by د. سۆزان ئامێدی

د. سۆزان ئامێدی

د. سۆزان ئامێدی
65 POSTS 0 COMMENTS

88

پشتى پتر ژ نیڤ چه‌رخى ژ شۆره‌شگێریا كوردی، شارازه‌یه‌كا باش د ره‌فتاركرنا پرسێن ناڤخۆیی و هه‌رێمی دا وه‌رگرتیه‌. ل سالا 1991 بۆ جارا ئێكێ ده‌لیڤه‌ بۆ كوردان هات كو نه‌خشه‌كێ سیاسی ل جهێ یێ چه‌كداری بۆ به‌رخوه‌دانا خوه‌ یا نه‌ته‌وى بدانن، له‌ورا رێره‌وا ئاشتى و دانوستاندنان گرت و داخواز كر كو ل سه‌ر بنه‌مایێ (عفا الله عما سلف) یا چوویی چوو گرته‌به‌ر، تایبه‌تى پشتى كه‌فتنا رژێما عیراقێ ل سالا (2003)، كو ب ڤێ ئێكێ پێگه‌هه‌كێ سیاسیێ به‌رچاڤ ل گۆره‌پانا هه‌رێمى و ده‌ولى بۆ خوه‌ دروست كر.
كوردان سیاسه‌تا دانوستاندن و دبلوماسی ژ بۆ به‌ره‌ڤانیكرنا مافێن خوه‌ یێن ره‌وا دگه‌ل حكوومه‌تا فیدرال و ده‌وله‌تێن هه‌رێمی و جیهانى په‌یره‌و كر، ل ده‌مه‌كی پشتى د كڤانێ هه‌وا ته‌عریبكرنێ دا رژێما عیراقێ ب هزاران كورد گرتین و ڤه‌گوهاستین و ده‌ربه‌ده‌ركرنا ب هزاران خێزانێن كورد ژ حهێن وان و ده‌سته‌سه‌ركرنا عه‌رد و مولكێ وان، هه‌روه‌سا ئه‌نجامدانا ته‌ڤكوژیێ و گۆڕێن ب كۆم و هه‌وێن ئه‌نفالان و ..هتد، دونیایێ وه‌سا هزر كر كو كورد دێ هه‌لویسته‌كى دژوار وه‌رگرن و دێ ده‌ست ب تۆلڤه‌كرنێ كه‌ن، لێ به‌رۆڤاژی ب لێبۆرینا خوه‌ یا مرۆڤایه‌تى هه‌موو جیهان حێبه‌تى كر، ل ده‌مه‌كى مرۆڤایه‌تیا دونیایێ یا لاواز بوو هه‌تا ل جڤاتا مافێن مرۆڤى یا سه‌ر ب نه‌ته‌وێن هه‌ڤگرتى ڤه‌. لێ ئه‌و تشتێ ئه‌م دبینین كو ل هه‌مبه‌ری ره‌وشه‌نبیریا لێبۆرینا كوردان د سیاسه‌تێ دا تشته‌ك ژئالیێن سیاسی ڤه‌ نینه‌، به‌لكو ل هه‌مبه‌ر هه‌لویستێن دوژمنانه‌ ژ ئالیێ حكوومه‌تا فیدرال و توركیا و ئیرانێ هه‌مبه‌ری كوردان په‌یره‌و دكه‌ن و ب هه‌مى رێیان دوژمانتیا مافێن كوردان دكه‌ن و ل گۆر ئه‌جیندایێن خوه‌ ده‌ستوه‌ردانا به‌رقرایا ره‌وشا هه‌رێمێ دكه‌ن.
زێده‌باری سۆزێن ئه‌مریكا یێن نه‌دجهێ خوه‌ دا، چونكى ئالیێن دن باوه‌ری ب هێزێ هه‌یه‌ و باوه‌ری هه‌یه‌ هه‌تا كو ئه‌و هێز لاوازتر ژی بن ژ وانا دێ هه‌ر ئاسته‌نگان بۆ دروست كه‌ن و هه‌ر ئه‌جیندایێن خوه‌ خورت دكه‌ن، له‌ورا پێدڤیه‌ كورد سیاسه‌ته‌كا نوو د ره‌فتاركرنا خوه‌ دا ل گه‌ل وان بكار بینیت، چونكى سیاسه‌تا هه‌ڤدژ یان سیاسه‌تا وه‌كو سیاسه‌تا ل هه‌مبه‌ر مرۆڤى دهێته‌ بكارئینان باشترین رێكه‌ بۆ وان ئالیێن بزاڤێ دكه‌ن به‌رژه‌وه‌ندیێن مرۆڤى تێك بده‌ن. و دشیان دایه‌ هه‌رێما كوردستانێ د پێگه‌هێ هه‌ڤدژیا ب هێز دابیت و سڤكاتى پێ نه‌هێته‌كرن د كڤانێ ڤان خالان دا:
1. لێكدانا ناڤمالیا كوردی، ب ئاوایه‌كی كو هه‌ڤركیێن ناڤخۆیی كارتێكرنێ ل ئارمانجێن ستراتیژی یێن نه‌ته‌وه‌یی نه‌كه‌ن.
2. پێدڤیه‌ رژدی د چاكسازیێن ناڤخۆیی و به‌رهنگاربوونا گه‌نده‌لیێ دا هه‌بیت، ژ بۆ به‌رهه‌ڤكرنا به‌رگریا مللی.
3. پێدڤیه‌ هه‌رێما كوردستانێ ببیته‌ بنكه‌یه‌كێ سیاسی و مه‌رجه‌عێ پارچێن دی یێن كوردستانێ ل توركیا و ئیرانێ و سووریایێ.
4. پێدڤیه‌ پشته‌ڤانیا لوبیێ كوردی ل ئه‌مریكا بهێته‌ كرن.
5. خۆرتكرنا هێزا سیاسی، هه‌روه‌سا پێدڤیه‌ هێزه‌كا ئابووری و له‌شكری هه‌بیت.
6. سیاسه‌تا چاره‌كرنا پێشهاتێن ناڤخۆیی دگه‌ل به‌غدا و یێن ده‌ره‌كی دگه‌ل ده‌وله‌تێن هه‌رێمى و جیهانى و ب تایبه‌تى د بابه‌تێ به‌رهنگاریا تیرۆرێ دا.

141

ڤه‌گرتنا هه‌ر قه‌یرانه‌كا ناڤخۆیی و سڤككرنا ئازار و فه‌تیلا فیتنێ وێره‌كیه‌كا مه‌زن و سه‌ره‌كی یه‌ دكه‌ڤیته‌ سه‌ر ملێ پارتێن سیاسی یێن كوردستانێ ژ بۆ پاراستنا ته‌ناهییا وه‌لاتى چونكى ل ده‌مێ به‌رژه‌وه‌ندی دبنه‌ هه‌ڤدژ و ب ئاوایه‌كێ دوژمنانه‌ ده‌ربڕین ژێ دهێته‌ كرن ئاماژه‌كا مه‌ترسیدار دهێته‌كرن و كارتێكرن ل سه‌ر ته‌ڤایا گه‌لێ كوردستانێ دكه‌ت.
ئه‌ڤ ئاماژا مه‌ترسیدار پشتى گه‌ف كه‌فتینه‌ سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن پارت و گرۆپان ده‌ركه‌فت، باشه‌ ما پارت نه‌شێن ب كارئینانا میكانزمێن گونجای و خۆرت لێكۆلینا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ بكه‌ت ژ بۆ نه‌هێلانا ڤه‌گوهاستن بۆ قه‌یرانه‌كا كارتێكه‌ر؟ یان به‌ر ب هنده‌ك رێیان بچیت ژ بۆ سڤككرنا كارتێكرنا وێ؟.
ب ئاوایه‌كێ گشتى هه‌ڤڕكی د ناڤبه‌را پارتان دا ب ئاوایه‌كێ ژ نیشكه‌یی ڤه‌ ناده‌ركه‌ڤن، ئه‌ڤجا ژ به‌ر گرنگیا ڤێ قووناغێ ئه‌م داخوازێ ژ پارت و گرۆپێن سیاسی دكه‌ین كو ب رۆلێ ناڤین رابن و ل دووماهیێ پێدڤیه‌ ئه‌م هنده‌ك تشتێن گرنگ به‌رچاڤ بكه‌ین:
1- ژمارا پارتێن هه‌ڤڕكیێ دكه‌ن.
2- ره‌هه‌ندێن په‌یوه‌ندیێن وان پارتان.
3- ده‌ستنیشانكرنا ناكۆكیان د ناڤبه‌را ئالیێن سه‌ره‌كی دا.
4- ئاستێ باگراوندێ سیاسی.
5- قه‌بارێ داخوازیێن پارت و ئالیێن هه‌ڤرك.
ده‌مێ هه‌ڤڕكی د ناڤبه‌را پارتێن سیاسی دا بۆ ئاستێ كه‌سایه‌تیان دهێته‌ ڤه‌گوهاستن، ره‌وش ئالۆز دبیت و ئه‌نجام دبنه‌ كه‌فتن و ئێخستنا كه‌سایه‌تیان و پڕانیا هه‌ڤڕكیێن سیاسی وه‌كو ئایدولۆژی دیارن، لێ د راستیێ دا هه‌ڤركیێن كه‌سایه‌تینه‌ دكه‌ڤنه‌ د وى كڤانی دا كو كی خودانێ بریارێ یه‌، ئه‌ڤجا ده‌نگێ ره‌وشه‌نبیران بلند دبیت كو وان ئالیان هشیار بكه‌ن، هیڤی یه‌ ل من نه‌گرن هه‌كه‌ بێژم ئه‌ڤه‌ به‌ره‌ف به‌ره‌لایێ دچن بێی كو سه‌حكه‌نه‌ ره‌وشێ و زێده‌تر ره‌وشێ ئالۆز دكه‌ن!
مانه‌ پێدڤیه‌ ئه‌م خوه‌ ژ گوتارا ئازری دوور بێخین؟ و ئه‌م به‌ره‌ف گوتارا هه‌ڤسه‌نگ و به‌رپرسانه‌ ڤه‌ بچین، كو چاره‌سه‌ریا ئاریشان بكه‌ت نه‌كو ئالۆوتر لێ بكه‌ن؟ چونكى مه‌ ماله‌ك یا هه‌ى ب ناڤێ مالا كوردى و مافه‌كێ مه‌زن یێ ل سه‌ر مه‌ هه‌ى كو ئه‌م ئاشتى و چاكسازیێ بده‌ستڤه‌ بینین، بلا باش بزانین كو گهۆرینا جدى پێشخستنا سازیێن هه‌رێمێ یه‌ و ب گهۆرینا كه‌سه‌كى ناهێته‌ به‌ده‌لڤه‌ كرن، له‌ورا دبێژم نها ئه‌م یێ ل هه‌مبه‌ری ئه‌ركه‌كێ دیرۆكی و ئه‌و ئه‌رك ناهێته‌ كرن ئیلا ب ئێكرێزیا كوردستانێ و مه‌ نه‌ڤێت ده‌لیڤا ریفراندۆما راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردی ژ ده‌ستێن خوه‌ بكه‌ین.

100

ب ئارمانجا پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ ئه‌مریكا مافێن مرۆڤی ل ده‌وله‌تێن رۆژهه‌لاتا ناڤین پێشێل كرینه‌ و ئه‌ڤ كاره‌ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كیێ به‌رده‌وامبوونا ئالۆزیان ل رۆژهه‌لاتا ناڤین، بێگومان د كه‌تواری دا هاریكاریێن ئه‌مریكا بۆ ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤین د كڤانێ به‌رنامه‌كێ سیاسی یێ دیراسه‌كری دا دهێن، كو ژ ئالیێ ده‌م و جهی و ئاراسته‌ی ڤه‌ هاتیه‌ دیراسه‌كرن و بێی كو ل ده‌ڤه‌رێ پشكداریێ د بده‌ستڤه‌ئینانا ته‌ناهیێ دا بكه‌ت ره‌هه‌ندێن نه‌خشه‌یێن به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ بده‌ستڤه‌ دئینیت.
بۆ ده‌مه‌كێ درێژه‌ به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا زێده‌ بووینه‌ و هه‌می سنوور ده‌رباز كرینه‌، به‌لكو هه‌تا كارێن د وارێ به‌رئاقلیێ دا پێشێل كرینه‌، هه‌تا د ده‌ستپێشخه‌ریێن ئه‌كادیمی دا كو دده‌نه‌ وه‌لاتان به‌ره‌ڤانیێ ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ و ئارامیا نه‌ته‌وی بكه‌ن پێشێل كرینه‌. وه‌سا دیاره‌ ئه‌مریكا دخوازیت ب خورتكرنا هه‌ڤركیێن تائیفی و نه‌ته‌وه‌یی ده‌ڤه‌رێ به‌ره‌ف ئاگره‌كێ دژوار ببه‌ت، ئه‌ڤجا پشتی ب سه‌ده‌ما هه‌ڤركیێن ناڤخۆیی و ده‌ره‌كی ره‌وشا هه‌می ده‌ڤه‌ران ئالۆز بووی و ژ ئالیێ سیاسی و ئابووری ڤه‌ كه‌فتینه‌ د قه‌یرانان دا، بهارا عه‌ره‌بی بوویه‌ زستانه‌كا جه‌مه‌دگرتی.
هه‌ڤڕكیا به‌رژه‌وه‌ندیان د ناڤبه‌را ئه‌مریكا ده‌وله‌تێن دی یێن زلهێز دا رۆسیا و ئورۆپا و ئیران و توركیا بێی به‌رچاڤگرتنا مافێن مرۆڤی، بوویه‌ فاكته‌ره‌ك كو هه‌ڤركێ و به‌ره‌لایی ل ده‌ڤه‌رێ سه‌ر هلده‌ت و خورت ببیت و ده‌رئه‌نجام هه‌می شێوێن مافان ژ وانا مافێن ملله‌تان د دیاركرنا چاره‌نڤیسێ خوه‌ دا ته‌په‌سه‌ر كرن و نه‌هێلان، و دوور ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن ملله‌تێن ده‌ڤه‌رێ مه‌یدان بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن وان ده‌وله‌تێن زلهێز ڤالا بوو.
زێده‌باری پشكداریا به‌رژه‌وه‌ندیێن ده‌وله‌تێن زلهێز ل ده‌ڤه‌رێ، لێ ئه‌مریكا پتر یا زاله‌، چونكی شیایه‌ ده‌ستكه‌فتیێن گرنگ بده‌ست خوه‌ڤه‌ بینیت و د كڤانێ نه‌ته‌وێن هه‌ڤگرتی و جڤاتا ته‌ناهیێ و ناتۆیێ و سیسته‌مێ بریتون ودز یێ ئابووری و پرۆژێ مارشال و بنكه‌یێن له‌شكری دا ل ده‌ڤه‌رێن ستراتیژی زالبوونا خوه‌ ل سه‌ر دونیایێ بسه‌لمینیت، ئه‌و ژی ب رێیا رێكه‌فتنێن ئابووری و وه‌به‌رهێنانا ته‌كنۆلۆژی و پێشخستنا په‌یوه‌ندیان و كێمكرنا عه‌جزا دارایی و هاڤێتنا پێنگاڤێن مه‌زن د به‌رهه‌مئینانا به‌رهه‌مێن خوه‌ دا و. . هتد. ئه‌ڤه‌ وێ رامانێ ناده‌ت كو د درێژیا دیرۆكێ دا ئه‌مریكا راستی چ ئالۆزیان نه‌بوویه‌، لێ ب ئاوایه‌كێ كه‌تواری زالبوونا ئه‌مریكا ل سه‌ر دونیایێ كارتێكرنا خوه‌ هه‌یه‌، ل ڤێرێ پرسیاره‌ك دهێته‌ ئازراندن، ئه‌ڤێ ئێكێ هه‌تا چ راده‌ كارتێكرنه‌كا نه‌رێنی ل سه‌ر گه‌لێ كورد د دیاركرنا چاره‌نڤیسێ خوه‌ دا هه‌یه‌؟ پشتی كوردان به‌رقراریا ته‌ناهیا ناڤخۆیی و ته‌وافوقا سیاسی پێكڤه‌ژیانا ب ته‌ناهی د پێكهاتێن خوه‌ دا بده‌ست خوه‌ڤه‌ ئینای و كونترۆلا خاكێ خوه‌ كری، هه‌روه‌سا سه‌ركه‌فتن ل سه‌ر تیرۆرستێن داعش تۆمار كری و گره‌نتیا بنگه‌هێن له‌شكری یێن ئه‌مریكی كری و رێز ل هه‌می رێككه‌فتنێن ل گه‌ل ئه‌مریكا گرتی، لێ زێده‌باری ڤێ هه‌میێ ئه‌مریكا ئیعتراف ب مافێن كوردان نه‌كریه‌ كو بریارا چاره‌نڤیسێ خوه‌ بده‌ت، نه‌مازه‌ كو ئه‌مریكا باش دیرۆكا كوردان دزانیت و دزانیت داخوازا كوردان چی یه‌! به‌لكو چاره‌نڤیسێ كوردان ب چاره‌نڤیسێ رۆژهه‌لاتا ناڤین ڤه‌ گرێ دایه‌ كو نها رۆژهه‌لاتا ناڤین یا د هه‌ڤركی و ئالۆزیان دا خه‌ندقی، له‌ورا سیاسه‌تا ئه‌مریكا یا بوویه‌ جهێ دلگرانیێ.
هه‌روه‌سا چه‌ند پرسیار دهێنه‌ كرن، ئه‌رێ چاره‌نڤیسێ كوردان دێ هه‌ر یێ گرێدایی به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین ڤه‌ بیت؟ ما د شیان دا نینه‌ كورد ب خوه‌ بریارا چاره‌نڤیسێ خوه‌ بده‌ن؟ ما نه‌ د شیان دایه‌ پارتێن كوردی ببنه‌ ئێك هه‌لویست بێی ئه‌جیندایێن هه‌رێمی و نێڤده‌وله‌تی و هێزه‌كا هه‌ڤگرتی دروست بكه‌ن و باوه‌ریا ملله‌تی بده‌ست خوه‌ڤه‌ بینن؟ هه‌كه‌ ئه‌ڤه‌ د شیان دا نه‌بیت، باشه‌ مانه‌ مافێ گه‌لێ كورده‌ ب وان نه‌هێنه‌ خاپاندن؟
ل دووماهیێ دبێژم چاڤه‌رێكرنا كوردان ل ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن ئه‌مریكا بێ فایده‌یه‌، چونكی نێزیكبوونا كوردان ژ كۆمارییان و دووربوون ژ دیمۆكراسیان چ ژ ڤان حزبان زێده‌ ناكه‌ت كو كۆنگرێسێ ئه‌مریكی بریارێن په‌سه‌ند بكه‌ت

184

به‌رژه‌وه‌ندیێن نێڤده‌ولی و هه‌رێماتیك د ره‌خه‌كێ ته‌رازویێ د ایه‌ و ل ره‌خێ دێ ژی دیمۆكراسی و مافێ مرۆڤی یه‌ د ره‌خێ دی دا، ته‌ماكاری ژی ناراوه‌ستێن ل راده‌یێ به‌لانسێ د ناڤبه‌را هه‌ردو ره‌خێن ته‌رازویێ دا، به‌لێ به‌رژه‌وه‌ندیان ئه‌وله‌ویا خوه‌ هه‌یه‌، هه‌ر دیسا بلندبوونا مافێن مرۆڤی د ته‌رزاویێ دا نیشانا جهێ وێ یێ سه‌پاندی ناده‌ت، به‌لێ هه‌ما ژ بۆ سڤككرنا جیهانا سیایی دده‌ت، هه‌ر دیسا نه‌ پتركرنا ل به‌رامبه‌ر بجهئینانا ئارمانجێن ستراتیجی. ب رامانه‌كا دی مافێن مرۆڤی بوویه‌ دووماهی ئارمانج بۆ ستراتیجیاتێن جیهانی و هه‌رێماتیك، هه‌ر وه‌سا هه‌ژی یه‌ بهێته‌ دیاركرن كو مافین مرۆڤی ل رۆژهه‌لاتا ناڤێن و ده‌ڤه‌رێن دیتر یێن هه‌ژار ئه‌رزانترن پتر د پشتگوهخستینه‌. هه‌ر وه‌سا گرنگترین تشت ئه‌وه‌ بكارئینانا دیموكراسیێ و مافێن مرۆڤی یه‌ وه‌ك ئارمانجه‌كا نه‌یا راگه‌هاندی و ئه‌ڤا دووماهیێ ژی ئه‌ڤرۆ بوویه‌ تشته‌ك كو نابیته‌ ئاسته‌نگه‌كێ ئه‌خلاقی ل هه‌مبه‌ری هه‌ستكرنێ ب به‌رپرسیاریێ. دو مرۆڤ ژێكجودا نابن كو سیسته‌مێ سیاسی یێ دیمۆكراسی بنیاتێ پێشكه‌فتنا وه‌لاتان و شارستانیا وانه‌، به‌لێ سه‌پاندنا دیمۆكراسیێ وه‌كو رۆخسار هه‌روه‌كو گرنگیا وێ ب تنێ رادوه‌ستێت ل ده‌ف پره‌نسیپێ سروشتێ سیسته‌مێ سیاسی یێ ده‌سهه‌لاتدار بیێ گرنگیدان ب چه‌ندیا هه‌بوونا مه‌رجێن بۆ وێ گونجای، قه‌یرانه‌كا شارستانی یا راست پێكدئینیت، ئه‌ڤجا ئه‌رێ دبیت هزر و ره‌فتار بهێته‌ گوهارتن و پاشی پێرابوون ب تنێ ب هۆیێ گوهۆرینا سیسته‌می؟ ئه‌رێ ئه‌ڤ چه‌نده‌ كارتێكرێ ب ره‌نگه‌كێ نێگه‌تیڤ ناكه‌ت و پاشی ره‌نگڤه‌دانه‌كا نه‌یا چاك بكه‌ت هه‌روه‌كو نها ل ده‌ڤه‌رێن شه‌ری هه‌یی. یا خرابتر ژی ژ ڤێ هه‌میێ ئه‌وه‌ په‌نابرن بۆ هزرا پێكئینانا ده‌وله‌تا ئیسلامی یانژی پێكئینانا هنده‌ك گرۆپان وه‌سا خوه‌ دئیننه‌ ده‌ر و ب ناڤێ ئیسلامێ گازی دكه‌ن، ئه‌و ژی ژ به‌ر سه‌پاندنا ره‌وشه‌نبیریا وان یا عه‌قائیدی كو ئه‌و دكه‌نه‌ بنیات بۆ بجهئینانایه‌كسانیا مرۆڤاتی، هه‌ر وه‌سا گرێدانا سیسته‌مێ دیمۆكراسی ب سیاسه‌تا رۆژئاڤی ڤه‌. دیسا ژ به‌ر كو گه‌لێ كورد ل به‌رخوه‌ راوه‌ستایه‌ ژ سیاسه‌تێن رۆژئاڤا و رۆژهه‌لاتێ كا د چاوانه‌، كو ل سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن جۆره‌ و جۆر دراوه‌ستاینه‌، پتر كو ل به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن مرۆڤاتی راوه‌ستایه‌، هه‌ر وه‌سا هنده‌ك گرۆڤه‌یێن رۆژانه‌ هه‌نه‌ د میدیا جیهانی و ناڤخوه‌ یی دا ده‌ردكه‌ڤن، زێده‌باری چه‌ندین بیرهاتنێن خه‌مگین یێن كه‌فتینه‌ سه‌ر ئێك كو كه‌فتینه‌ به‌رچاڤێن وان ژ كوشتار و تاوانێن هاتینه‌ كرن ل هه‌مبه‌ری كوردان. ستراتیجیا وه‌لاتێن جیهانی و هه‌رێماتیك د هه‌ڤركیا خوه‌ دا ل گه‌ل رۆژهه‌لاتا ناڤین وه‌كو د ناڤبه‌را هێزه‌كا ئاسمانی دا كو دبیته‌ هه‌ڤپه‌یمانا نیڤده‌ولی و هێزه‌كا پیاده‌، ئه‌ڤ ئێكه‌ هنده‌ك كاودان و دۆخان په‌یدا دكه‌ن خرابیێ دگه‌هیننه‌ كه‌سێن سڤیل و سازیێن سڤیل و ژێرخانا وه‌لاتێن شه‌ر تێدا، ئه‌ڤجا لایه‌نێ رۆژئاڤا به‌رژه‌وه‌دیێن خوه‌ یێن ئابووی هه‌نه‌ و ل سه‌رێ لیستێ ژی مه‌زاختنا چه‌كێ خوه‌، ل به‌رامبه‌ر ژی گرۆپێن تیرۆرست ئه‌ردی دگرن و خرابیێ ل سه‌ر دكه‌ن. به‌لێ سالۆخه‌یێن ژیواری دیار دكه‌ن كو ویلایه‌تێن ئێكگرتی یێن ئه‌مریكی دكارن رۆژهه‌لاتا ناڤین ب ئازرینن به‌لێ نكارن كونترۆل بكه‌ن، له‌ورا هنده‌ك وه‌لات داگیر كرن و هنده‌ك رژێمێن سیاسی ئێخستن، به‌لێ نه‌شیان كو شوونگرێن باشتر گه‌ره‌نتی بكه‌ن، ل دووماهیێ ژی چاوا دێ كاریت سه‌ركێشیا جیهانێ كه‌ت و رێكئێخیت و ئاشتیێ و ئاسایشێ یێن نێڤده‌ولی دابین بكه‌ت؟!. ئه‌م دبنین كوك و وه‌لاتێن رۆژهه‌لاتا ناڤین نێرین اخوه‌ یا ستراتیجی یا نوو نینه‌ كو ل دۆر گه‌شپێدانا خرڤه‌بیت ب تێگه‌هێ وێ یێ هه‌ڤچه‌رخ، هه‌ر وه‌سا بجهئینانا ئاسایشێ و به‌رقه‌رارێ، و پێشخستنا سیسته‌مێن سیاسی به‌ر ب دیمۆكراسیێ ب تێگه‌هێ وێ یێ سه‌رده‌م و ئه‌وێ نێرینا خوه‌ یا هه‌ڤپشك نینه‌ د سه‌رده‌ریكرنێ دا ل گه‌ل ستراتیجیێن نێڤده‌ولی ژی. ل دووماهیێ ژی ئه‌وێ چو ده‌سپێشخه‌ری نینن د جهئینانا مافێن گه‌لان دا كو هه‌ر هێره‌شه‌كا ده‌ركه‌ی پاشڤه‌ببه‌ت.
و: ئه‌ڤرۆ

173

ئه‌م دكارین ئیرانێ سالۆخه‌ بكه‌ین كو ئه‌و ده‌وله‌ته‌كا لێكدرایه‌ ب ئه‌جنده‌یێن خوه‌ڤه‌ و یا دوبه‌ره‌كی یه‌ ب دوجۆرێن ئارمانجانه‌، چونكو هێشتا یا درێژه‌پێدانا ده‌وله‌تا فارسی یا كه‌ڤن یا ب بیردانكا خوه‌ دله‌یزیت هه‌ڤده‌م شۆره‌شا خومه‌ینی یا ئیسلامی خه‌ونا دانانا ده‌وله‌ته‌كا ئیسلامی زێده‌ركریه‌ كو ژ سنۆرێن ئیرانا ئیسلامی تێبپه‌ریت، ، هاریكاریا رۆخاندنا رژێما سه‌دام حوسێن ل عیراقێ كریه‌ بۆ خورتكرنا ڤێ خه‌ونا لێكدراو. له‌ورا شیا كونترۆلێ ل سه‌ر گۆره‌پانا عیراقی بكه‌ت و بۆ خوه‌ كریه‌ باخچه‌كێ پێشیێ ل به‌رامبه‌ر ده‌سهه‌لاتا خوه‌، هه‌ر وه‌سا ده‌ستێن خوه‌ بۆ لوبنانێ و به‌حرێن و یه‌مه‌ن درێژكرن دا كو كاودانێن سیاسی ل وان وه‌لاتان تێكبده‌ت، ژبیرا وان ژی نه‌چوویه‌ كو هه‌ڤپه‌یمانیه‌كا ستراتیژی ل گه‌ل سووریێ هه‌یه‌ هه‌ر ژ سالێن هه‌شتێیان و هه‌تا نها، ئه‌ڤ ئێكه‌ یه‌ ژی یا دیار ژ به‌رگیریا وێ یا مریی ژ رژێما به‌شارئه‌لئه‌سه‌دی، چونكو گۆره‌پانا سووری بوویه‌ پارچا شه‌تره‌نجێ دا كو ئیران نه‌مایشكرنه‌كێ بۆ هێز و ده‌سهه‌لاتێ بكه‌ت. ب رامانه‌كا دی هه‌كه‌ ئیرانا نه‌ته‌وی یا فارسی ئۆمێدخواسته‌ زالبوونا هه‌رێماتی و ب په‌رده‌كا مه‌زهه‌بی، رژێما ده‌سهه‌لاتدار تێدا دێ په‌سنا رژێما (ولایه‌ الفقیه‌) كه‌ت و هنارده‌كرنا شۆره‌شێ. ئیران ژی بزاڤێ دكه‌ت كو به‌هره‌كا مه‌زن هه‌بیت ل رۆژهه‌لاتا ناڤین. هه‌ر د ناڤبه‌را ده‌مه‌كی و یێ دی رادبیت هێز و مانۆره‌یێن له‌شكری نه‌مایش دكه‌ت و كاری ل بده‌ستڤه‌ئینانا پتر ژ هه‌ڤپه‌یمانه‌كی دكه‌ت ژ پێخه‌مه‌ت بجهئینانا ستراتیژیێن خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ، هه‌ر وه‌سا ئه‌وێ ده‌ست و زاندكێن خوه‌ هه‌نه‌ ژ میلیشیاتێن شه‌عبی و تائفه‌ی ل عیراقێ و سووریێ و لوبنان و یه‌مه‌ن وكو هێلێن پێشیێ كار دكه‌ن بۆ به‌رگریكرنێ ژ ئاسایشا ئیرانێ یا ناڤخوه‌یی. ئه‌جنده‌یێن ئیرانێ ل ده‌ف ڤێ خالێ رانه‌وه‌ستاینه‌ به‌لێ ڤێ ره‌وشێ گه‌هانده‌ هندێ بۆ كه‌یسگرتنا دیاربوونا رێكخراوا داعش یا تیرۆرستی بۆ بجهئینانا ڤان ئه‌جنده‌یان كو ب ڤێ ئێكێ پره‌نسیپێ (وداویها بالتی كانت هی الداء)، رامان ده‌رمان بكه‌ ب وی ده‌ردی، هه‌ر دیسا ب به‌ره‌كی چه‌ندین چیچك كوشتینه‌. ئه‌م دكارین ژی ده‌سكه‌فتێن ئیرانێ یێن سیاسی ده‌ستنیشان بكه‌ین ژ هه‌بوونا داعش د ڤان خالێن ل خارێ دیار: ئێك. دا كو ئارامی و سه‌قامگیریێ ل ده‌ڤه‌رێ نه‌هێلیت. دو. داكو بۆ جیهانێ دیاربكه‌ت كو شوونگرێ رژێما به‌شار ئه‌لئه‌سه‌د دوژمنه‌كێ رادیكاله‌ تیرۆرسته‌ و دا كو جڤاكێ نێڤده‌ولی ل شه‌رمێ بده‌ت و نه‌هێلیت پشته‌ڤانیا ئۆپوزسیۆنا سووری بكه‌ت. سێ. به‌رده‌وامكرنا هه‌بوونا داعش و گیرۆبوون و نه‌رماتی د شه‌رێ وێ دا ل ده‌ڤه‌رێن سونی ل نیڤا عیراقێ ژ پێخه‌مه‌ت لاوازكرنا هێزا سونه‌یان ژ به‌ر ئه‌و كریارێن داعش پێ رادبیت ژ كارێن هۆڤ و وێرانكاریا ژێرخانێ و كوشتنا سڤیلان. چار. نه‌ به‌رقه‌راربوون ل رۆژهه‌لاتا ناڤین گه‌فێن ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ لێ ڤه‌دشێریت و جه‌ختبوونا خوه‌ ل سه‌ر هه‌ردویان بژاله‌ دكه‌ت، ل هه‌مان ده‌مێ كوت ێدا به‌رده‌وام پشته‌ڤانیا شیعه‌یان ل هه‌می جهان دكه‌ت بۆ بجهئینانا ئۆمێدا خوه‌ یا نه‌ته‌وی. پێنج. ده‌ركه‌فتنا ئیسلاما سیاسی ل ئیرانێ وه‌كو شوونگره‌كێ ب به‌لانس ژ ئیسلاما سیاسی یا هشكباوه‌ر ل لایه‌نێ دیتر كو ب داعشێ دهێته‌ دیاركرن ده‌لیڤه‌كا گونجای دابوو ئیرانێ بۆ ئارامكرنا ئه‌ڤلجبیوونێن سیاسی د ناڤبه‌را وێ و رۆژئاڤایێ دا و ئه‌مریكا دیاردبیت د رێككه‌فتنێ دا د ناڤبه‌را هه‌ر دوئالیان دا ل دۆر باده‌كا ناڤۆكی یا ئیرانی كود بیت بهێته‌ هه‌ژمارتن وه‌كو شكاندنا قالبه‌كێ به‌فرێ د ناڤبه‌را وێ و هه‌ر پێنج ده‌وله‌تان دا. ئه‌ڤ دوبه‌ره‌كیا ستراتیجیێن ئیرانی و ئه‌جنده‌یێن وێ یێن لێكدراو ب هووری دیار دكه‌ت كو جوداهی هه‌یه‌ د گۆتارا وێ ناڤخوه‌یی دا یا گه‌لێن ئیرانی و سالۆخه‌تكرنا وێ ژ لایێ ئه‌مریكا و رۆژئاڤایێ ڤه‌ كو ئه‌و دوژمنێ ئێكێ یه‌ و د ناڤبه‌را پێرابوونێن وێ یێن سیاسه‌تا ده‌رڤه‌ و ئه‌وا گه‌له‌ك جاران دهێته‌ گونجاندن ل گه‌ل دیدێن رۆژئاڤایی یێن ئه‌مریكی چو د باده‌كا ئه‌ڤغانستان دا بیت یان ژی ل ده‌سپێكێن باده‌كا عیراق. ستراتیجیا ئیرانێ نه‌ك ب ساناهی یه‌ ئه‌م تێبگه‌هین چونكو ڤالاهیه‌ك هه‌یه‌ د ناڤبه‌را گۆتارا وێ و كریارێن وێ و د ناڤبه‌را هه‌ستكرنا وێ ب سته‌مێ و ره‌فتارا وێ و د ناڤبه‌را به‌رژه‌وه‌ندیێن وێ یێن ئایدۆلوجی و نشتیمانی دا و كریارێن وێ نه‌ یێن گونجاینه‌.

158

ئه‌مریكا دهێته‌ هه‌ژمارتن پتریا وه‌لاتان كو كاریگه‌ریا خوه‌ ل سه‌ر ره‌وشا رۆژهه‌لاتا ناڤین هه‌بیت، ل ده‌مه‌مێ نوو و پشتی بۆیه‌رێن 11 سبته‌مبه‌رێ هنده‌ك هه‌ڤپه‌یمانیێن سه‌ربازی و هه‌والگێری به‌ستینه‌ ل گه‌ل هنده‌ك وه‌لاتان كو خوه‌دیێ بریارا ئه‌مریكی ئه‌و هزر پێشده‌م بۆ نه‌كریه‌، ئه‌و ژی بۆ بجهئینانا ئارمانجێن وێ یێن ستراتیژی، ئه‌ڤجا ئه‌وێ ستراتیژیه‌كا به‌رفره‌ه هه‌یه‌ لایه‌نگری تێدا نینه‌. كو ب ڤێ چه‌ندێ پاراستنا جهێ خوه‌ بكه‌ت ل سه‌ر ده‌ڤه‌رێ وه‌كو هێزه‌كا مه‌زن. ژ به‌ر ڤێ ئێكێ ژی. ژ به‌ر ڤێ ئێكێ ستراتیژیێن ئه‌مریكا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین پشتبه‌ستنێ ل سه‌ر چه‌ندین فاكته‌ران دكه‌ت ئه‌و ژی :
ـ پاراستنا جهێ خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ وه‌كو هێزه‌كا مه‌زن.
ـ دابینكرنا ژێده‌رێن وزێ و پاراستنا (نه‌فتێ).
ـ گه‌ره‌نتیكرنا په‌یوه‌ندیێن وێ یێن ئابووری.
ـ گه‌ره‌نتیكرنا به‌رده‌وامكرنا فرۆتنا چه‌كی.
ـ دابینكرنا ئاسایش و سه‌لامه‌تیا ده‌وله‌تا ئیسرائیلێ.
ـ پاراستنا هه‌ڤپه‌یمانیێن وێ ل ده‌ڤه‌رێ و ب تایبه‌ت ل گه‌ل وه‌لاتێن كه‌نداڤی.
ـ شه‌ركرنا ته‌ملیككرنا چه‌كێ ناڤۆكی.
ـ بڕینا رێكێ ل به‌رامبه‌ر هه‌ر هێزه‌كا هه‌ڤرك بۆ ڤه‌دیتنا كیانه‌كێ زال بۆ خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ خوه‌ هه‌كه‌ نه‌چار ببیت بۆ بجهئینانا په‌نایا چاره‌سه‌ریا له‌شكری. هه‌ر وه‌سا ستراتیژیا وه‌لاتێن ئێكگرتی یێن ئه‌مریكی دهێنه‌ هه‌ژمارتن ژ وان ستراتیژیێن نه‌رم یێن دكارن گوهۆرینێ و راستڤه‌كرنێ بكه‌ن ل ده‌مێ پێدڤی، هه‌روه‌سا ئه‌وێ شیانێن جیهانی هه‌نه‌ د وارێ هێزا له‌شكری و پلانێن كێبه‌ركی دا. ئه‌و ژی ئه‌ڤرۆ سه‌ركێشیا جیهانێ دكه‌ن ب شیانێن خوه‌ یێن گه‌له‌ك و یێن مه‌زن، كو بۆیه‌ ئه‌گه‌ر ببیته‌ پێشیا هه‌می گۆره‌پانان د وارێ به‌رگریكرنێ دا و پاراستنا ئاسایشا خوه‌ یا نه‌ته‌وی و كاركرن ل سه‌ر ڤه‌گوهاستنا بوهایێن شارستانی بۆ وه‌لاتێن گیرۆبووی. به‌لێ روودانێن ئاژاوین پشتی گوهۆرینا سیسته‌می ل عیراقێ و تشتێ هاتیه‌ روودان پشتی هینگی ل پرانیا وه‌لاتێن رۆژهه‌لاتا ناڤین وه‌كو ئاماژه‌كێ نه‌رێنێ یه‌، ئه‌ڤا دووماهیێ ژی ئێدی دشیان دایه‌ كو بهێتنه‌ شرۆڤه‌كرن ژ لایێ شرۆڤه‌كارێن سیاسی و هنده‌ك ژ به‌لگه‌یێن هه‌والگێریا ئه‌مریكی و هه‌ژماره‌كا هه‌ڤپه‌یمانێن وێ یێن نهێنیبوون ل سه‌ر راكری كو ئه‌و كاره‌كێ ده‌ستكرده‌ ب تایبه‌ت بابه‌تێ ده‌لیڤه‌دانێ بۆ رێخستیا داعشێ بۆ بلندبوونێ دا كو وه‌كی سه‌نگه‌كا ب به‌لانس لێ بهێت بۆ حوكمه‌تا به‌شا ئه‌سه‌د، ب به‌ره‌ڤاژی تشتێ ویلایه‌تێن ئه‌مریكی دبێژیت، به‌لێ ئه‌و وێ ئێكێ دیار دكه‌ت ئه‌و شكه‌ستنا ب ده‌ستڤه‌ئینایی ل جهێ شوونگرێ سیسته‌مێن ژ دۆخێ هاتیه‌ پێش، ئه‌ڤجا ل هه‌ردو هه‌لویستان، وه‌لاتیێ سڤیل یێ ساده‌ و زێده‌باری گه‌له‌ك ژ ره‌وشه‌نبیران یێن به‌رپرساتیا كوشتنێ و وێرانكاریا په‌یدابوویه‌ ل ده‌ڤه‌رێ دئێخنه‌ ستویێ ئه‌مریكا. دبیت ده‌ركه‌فتنا له‌شكرێ ئه‌مریكی ل عیراقێ بهێته‌ هه‌ژمارتن وه‌كو وه‌رچه‌رخانه‌كا دیرۆكی د نێرینا ئه‌مریكی دا ژ بۆ بجهئینانا ستراتیژیێن خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ، د ڤێ ئێكێ دا پشتبه‌ستنا خوه‌ ددانیته‌ سه‌ر سه‌رپه‌رشتیكرنا قه‌یرانان و برێڤه‌برنا وان بێی مایتێكرنێ ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخوه‌ ب رێیا ڤه‌هێلانا ناكۆكیێن ناڤخوه‌یی كو رووبه‌رێن به‌رفره‌ه وه‌ربگریت و ئاراسته‌ بكه‌ت كو خزمه‌تا به‌رده‌وامیا زالبوونا خوه‌ بكه‌ت. ب رێیا خواندنا جڤاكێن ڤێ ده‌ڤه‌رێ و ئه‌و هزرێن كاریگه‌ر ل سه‌ر جڤاكێن ڤێ ده‌ڤه‌رێ كو ب تنێ د به‌رته‌نگ ماینه‌ د ئاراسته‌یێن نه‌ته‌وی و ئاینی دا. هه‌ر وه‌سا پشتی روودانا شۆره‌شێن عه‌ره‌بی و ده‌ركه‌فتنا گرۆپێن ئیسلامی (ژ وان ژی یێن داوخوازكار و چه‌كدار) هه‌ر وه‌سا ئه‌و سه‌رشه‌قێن ژێ هاتینه‌ پێش ژ ئاژاوه‌كا سه‌رانسه‌ری ل ده‌ڤه‌رێ ب تایبه‌ت ل سووریێ و عیراقێ و هاتنا لایه‌نێن ده‌ولی یێن دیتر بۆ ناڤا هه‌ڤسه‌نگیا سیاسی ل ده‌ڤه‌رێ ئه‌مریكا نه‌چار كر بۆ مایتێكرنێ جاره‌كا دن ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخوه‌ بۆ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن خه‌ریكه‌ بهێنه‌ گه‌فلێكرن. مایتێكرنا ئه‌مریكی یا راسته‌وخوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ جاره‌كا دهێته‌ كارتێكرن ب گه‌له‌ك فاكته‌ران ژ وان ژی وه‌كو مه‌ گۆتی هاتنا لایه‌نێن نێڤده‌ولی یێن نوو وه‌كو (رۆسیا) ل ناڤ هه‌ڤسه‌نگیێن ده‌ڤه‌رێ، هه‌روه‌سا نێزیكبوون د ناڤبه‌را وان و ئیرانێ دا پشتی گه‌هشتنا رێككه‌فتنه‌كێ ل دۆر باده‌كا ناڤۆكی یا ئیرانی، زێده‌باری گوهۆرینێن په‌یدابووین ل سه‌ر په‌یوه‌ندیێ دنێڤبه‌را ئه‌مریكا و سعوودیێ دا ل سه‌ر وێ ژێكجوداهیا دیار د بۆچوونێن هه‌دو لایه‌ناتن دا ل دۆر تشتێ ل سووریا و مسرێ دهێته‌ روودان، دبیت ژی ئه‌و هه‌ما ده‌سپێكه‌ك بیت د گوهۆرینا ویلایه‌تێن ئێكگری بۆ هه‌ڤپه‌یمانێن خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ (ڤه‌كۆله‌رێ ئه‌مریكی ستیڤن كینز) خودانێ پرتووكا دوباره‌ پێكئینانا رۆژهه‌لاتا ناڤین 2011 و گوهارتنا وان ب هنده‌ك هه‌ڤپه‌یمانێن نوو پشتی كو ئاراسته‌یێن هه‌ڤپه‌یمانێن كه‌ڤن دابرینێ ل گه‌ل ستراتیژیێن ئه‌مریكی دكه‌ت ل رۆژهه‌لاتا ناڤین.. به‌لێ ئه‌ڤ چه‌نده‌ نابیت بهێته‌ روودان د ناڤبه‌را ئێك شه‌ڤ و رۆژ دا، له‌ورا ته‌ڤلیبوونا به‌رژه‌وه‌ندیان د ناڤبه‌را ئه‌مریكا و هنده‌ك وه‌لاتێن عه‌ره‌بی دا(سعوودیێ وه‌كو نموونه‌) هاتیه‌ تێپه‌رین د ناڤا رێخستیێن هه‌رێماتیك دا و بۆ چه‌ندین گرێكێن سالان، زێده‌باری وێ چه‌ندێ كو هه‌ر گونجاندنه‌كا ئه‌مریكی ئیرانی پێدڤی ب پێرابوونان و راستڤه‌كرنان هه‌یه‌ كو بگه‌هیته‌ ئاستێ رووداتنێ ب ره‌نگه‌كێ ناڤخوه‌یی و ده‌ره‌كی. ل ڤێره‌ ژی پرسیاره‌ك دهێته‌ پێش: ئه‌رێ ویلایه‌تێن ئه‌مریكی د به‌رهه‌ڤن بۆ ره‌نڤگه‌دانا ئیسرائیل و سعوودیێ؟ل هه‌مان ده‌می كو ئه‌مریكا یا ماندیبوویی د هه‌ڤپه‌یمانیه‌كا نوو دا هه‌روه‌كو هه‌ڤپه‌یمانیا رزگاركرنا كویتێ ژ له‌شكرێ عیراقێ () بۆ شه‌ركرنا تیرۆرێ كو بهێته‌ ته‌رخانكرن بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن ئابووری و له‌شكری.

137

دو كه‌س ناكۆك نابن ل سه‌ر وێ ئێكێ كو هێزا حزبێ د پره‌نسیپ و بها و میناكێن وێ دایه‌، به‌لێ ئه‌ڤ چه‌ندێ دێ د به‌ر ئاڤێ دا چیت هه‌كه‌ هات و ئه‌ڤ بنیاتێن ل خارێ نه‌بن:
1ـ بنگه‌هێ مللی
2ـ شیانێن ماددی
3ـ باندۆرا هه‌رێماتیك و جیهانی
بنگه‌هێ مللی پشتبه‌ستنێ ل سه‌ر قه‌ناعه‌تێ و پێشكێشكرنا خزمه‌تگوزاریان دكه‌ت، شیانێن ماددی ژی ل سه‌ر هژمارا لایه‌نێن سپانسه‌ر د راوه‌ستێت یین كو مادی پشته‌ڤانیێ دكه‌ت (داهاتێ حزبێ ژ ژێده‌رێن جۆره‌وجۆر)، به‌لێ باندۆرا هه‌رێماتیك و یا جیهانی ژ كیڤه‌ دهێت؟ ئه‌و تشتێ د ده‌ست حزبێ دا هه‌یی ژ وی قه‌باره‌ێ حزب خوه‌ دسه‌پینیت كو نه‌مازه‌كا هه‌رێماتیك و نێڤده‌ولی دكه‌ت وه‌كو (دیرۆكا حزبێ، هێمایێن وی، شه‌عبیه‌تا وی، شیانێن وی، چالاكیێن وی) ب واتایه‌كا دی، هه‌كه‌ هه‌ر حزبه‌ك بكه‌ڤیته‌ د نێڤبه‌را بنگه‌هێ مللی و شیانیێن ماددی دا، ئه‌ڤجا دێ وی قه‌بارێ هێزێ ته‌رخان كه‌ت بۆ كارتێكرنێ و دێ قه‌باره‌كا ناڤخوه‌یی و هه‌رێماتی و جیهانی هه‌بیت، ل دووماهیێ ژی دێ ژیواره‌كێ كاریگه‌ر هه‌بیت پتر ژ یێن دیتر، هه‌ر وه‌سا ب واتایه‌كا دن، هه‌ر وه‌سا ب رامانه‌كا دیتر هێزا حزبێ دمینیته‌ د ئاستێ بنگه‌هێ وێ یێ مللی و شیانێن وی یێن ماددی دا و چه‌ندیا باندۆرا وی یا هه‌رێماتی و نێڤده‌ولی، زێده‌باری پره‌نسیپێ وی یا بها و میناكا وی. حزبێن كوردی ل سه‌ر هزرێن جۆره‌و جۆر د راوه‌ستێن، به‌لێ دچیته‌ یان دكه‌ڤیته‌ ل ژێر ئارمانجه‌كا سه‌ره‌كی ئه‌و ژی سه‌رخستنا دۆزا كوردی د جێبه‌جێكرنا مافێن گه‌ل یێن شه‌رعی دا. هه‌ر دیسا هه‌ر حزبه‌كێ شێوازێ خوه‌ و ئالاڤێن خوه‌ هه‌نه‌ بۆ بجهئینانا ڤێ ئێكێ، هه‌ر وه‌سا ژ پێخه‌مه‌ت گه‌هشتنا ڤێ ئارمانجێ هه‌ر حزبه‌ك ژ بۆ به‌رده‌وامكرنێ و ده‌ینامۆكرنا چالاكیا وێ یا سیاسی، پاشی ژی سه‌ركه‌فتنا هه‌ر حزبه‌كێ دێ ل دووڤ شاره‌زایا وان یا سیاسی بیت بۆ چاوانیا پێگێركرنا پره‌نسیپان بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا وان.
دبیت ژی حزب د ژێكجودا بن د رووبه‌رێ گرنگیا ئه‌وله‌ویا ئێك ژ بنیاتێن مه‌ گۆتین دا بۆ هێزا حزبێ ل سه‌ر یا دیتر. دبیت ژی شیانێن دارایی گرنگترین بنگه‌هێن مللی بن، یێن حزبه‌كا ده‌ستنیشانكری هه‌ر دیسا رادبیت به‌هانه‌ و ئه‌گه‌رێن ب قه‌ناعه‌ت پێشكێش بكه‌ت ل دووڤ ڤه‌كۆلین و هنده‌ك نه‌مازه‌یان، یانژی بنگه‌هێ مللی پتر ل پێشیا شیانێن مادی دا بیت یێن حزبه‌كا دیتر، ئه‌ڤه‌ ژی دهێت ل دووڤ قه‌ناعه‌ت و ئه‌و بژاێن وێ یێن تاقیكرین، دبیت ژی حزبه‌كا دیتر ببینی تكو باندۆرا ده‌ره‌كی ب ره‌نگه‌كێ هه‌رێماتیك بیت یان جیهانی یانژی هه‌ردو پێكڤه‌ پتر د گرنگ بن و ب ڤی ره‌نگی. له‌ورا دیدێن ژێكجودا دبیت ببیته‌ ئه‌گه‌را ناكۆكیێ ژ پێخه‌مه‌ت ده‌رگه‌هێ ڤه‌مانێ و داخوازا پێشیێ. دبیت هه‌ر حزبه‌ك هزر بكه‌ت كو ئه‌ڤ ئێكه‌ دێ ڤه‌مان و به‌رده‌وامیا وی یان بلندكرنا وی خرڤه‌كه‌ت، ل ڤێره‌ ژی ئه‌م نه‌كارین ره‌خنگرتنێ ل هه‌ر حزبه‌كێ بكه‌ین د هه‌ولێن وێ دا داكو ببیته‌ یا باشتر و ب هێزتر به‌لێ ره‌خنه‌گرتن دهێت ده‌ما حزب بێلایه‌ن دبیت ژ ئارمانجا سه‌ره‌كی بۆ بجهئینانا دۆزا كوردی و مافێن گه‌ل. دبینم كو حزبا ب هێز ئه‌وه‌ كونترۆلێ ب به‌لانسێ بكه‌ت د نێڤبه‌را هه‌ر سێ بنیاتان ل گه‌ل پاراستنا پره‌نسیپ و بهایێن وی كو بنگه‌هێ مللی پتر گرنگتره‌ و گرانتره‌ ب به‌لانسا خوه‌ و هه‌ر ژ ئه‌و بنیاتێن گرنگ (شیانێن ماددی و باندۆرا هه‌رێماتیك یان جیهانی) ب تایبه‌ت د دانانا جڤاكه‌كی وه‌كو یێ كوردی، چونكو یا دووماهیێ دۆزا خوه‌ یا دادوه‌ر هه‌یه‌ و هێشتا نه‌هاتیه‌ ب جهئینان، زێده‌باری پێدڤیێن وی یێن گشتی وه‌كو هه‌ر جڤاكه‌ه‌كێ دیتر ژ ئارامی و به‌رقه‌راریا وی و خزمه‌تگوزاریان، ب رامانه‌كا دیتر كو گه‌لێ كورد هێشتا یێ د دۆخه‌كێ شۆره‌شێ دا دژیت و داخوازا مافێن وی یێن ره‌وا، ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ ژی حزبا ب هێز ئه‌وه‌ سه‌ردكه‌ڤیت بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا مه‌زنترین بنگه‌هێ مللی یێ كوردی، ئه‌ڤ چه‌نده‌ ژی مسۆگه‌ر دهێت ب رێیا پێشكێشكرنا پتریا خزمه‌تێن كو دشیان دا بن وه‌كو (پاراستن ژ گه‌نده‌لیێ و به‌لاڤه‌كرنا دادوه‌ر یێ و خزمه‌تا خه‌لكی و پاراستنا وه‌لاتی).
و/ ئه‌ڤرۆ

74

رێكخراوا تیرۆرستی یا داعشێ د ئۆپه‌راسیۆنا رزگاركرنا شنكالێ دا پشت لێ شكه‌ست و تووشی دربه‌كێ كوژه‌ك بوو ژ لایێ هێزێن كوردی و فرۆكه‌یێن هه‌ڤپه‌یمانیا نێڤده‌ولی ڤه‌ هاتیه‌ ئه‌نجامدان، ئه‌وان تێشكاندنه‌كا مه‌زن خوار و چه‌ندین كوشتی ل دووڤ خوه‌ دا بجه هێلان. ل دووماهیێ ب ره‌نگه‌كێ نه‌رێنی كارتێكرن ل سه‌ر مۆرالا وان كر، له‌ورا ره‌نگڤه‌دانا وان یا نه‌ رێخستی و نه‌ ڤه‌خواندی و ب نه‌چاری ڤه‌ بوو، رابوون په‌نا برنه‌ هنده‌ك كریارێن چه‌په‌ل یێن خوكوشتنێ ل فره‌نسا، ئه‌و مژارا بوویه‌ ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا هه‌لویسته‌كێ نێڤده‌ولی یێ نوو كو داعشان چو هزره‌ك بۆ نه‌دكر گرۆڤه‌ ژی: ره‌ڤینا وان یا ته‌ڤایی و خێزانێن وان ژ رقه‌یێ ل ده‌سپێكا هه‌له‌مه‌تێن ئه‌سمانی یێن فره‌نسا، پاشی رژدیا هه‌ڤپه‌یمانا نێڤده‌ولی ل سه‌ر زێده‌كرنا هه‌لمه‌تێن ئه‌سمانی، ب رامانه‌كا دی داعش ب خوه‌ رابوو خوه‌ ل سێدارێ دا، سه‌ره‌رای نه‌رازیبوونا جیهانێ بۆ ڤی كارێ تیرۆرست ل فره‌نسا، به‌لێ ره‌نگڤه‌دانه‌كا ئه‌كتیڤ ل سه‌ر هێزێن كوردی یێن ل سه‌ر ئه‌ردی به‌رسینگێ مه‌زنترین و ب هێزترین رێكخراوا تیرۆری ل جیهانێ بوو، به‌لێ ئه‌ڤ بۆیه‌رێن ل دووڤ ئێك دڤێت پتر شاره‌زایا سیاسی یا ناڤخوه‌ی و هه‌رێماتی و نێڤده‌ولی یا كورد و ل هه‌ر چار پارچان خورت ببیت ل (عیراق، سووریا، تركیا نها ـ و ئیرانا پاشه‌رۆژێ) چونكو خوه‌دی باندۆره‌كا مه‌زنن ل سه‌ر، زێده‌باری هندێ كو هه‌ر پارچه‌كێ باندۆرا خوه‌ یا تایبه‌ت هه‌یه‌ ل سه‌ر وێ ده‌وله‌تا د ناڤێ دا. ل ڤێره‌ گرنگیا هه‌ڤپه‌یمانیا كوردی ب هه‌ر چار پارچێن خوه‌ ڤه‌ دهێت ژ حزب و ره‌وت و گرۆپان، ژ به‌ر ڤان ئه‌گه‌ران:
1 ـ كارتێكرنه‌كا مه‌زن ل سه‌ر پتر ژ ده‌وله‌ته‌كێ هه‌یه‌.
2 ـ هه‌بووتا ململانێن هه‌رێماتیك و نێڤده‌ولی.
3ـ ئه‌وان ئارمانجه‌كا هه‌ڤپشك هه‌یه‌ بۆ ده‌ستهه‌لاتكرنا خوه‌ ب خوه‌. ئه‌ڤ هه‌ڤپه‌یمانه‌ دڤێت جڤینه‌كا گرۆپه‌كێ بهێته‌ پێكئینان بۆ نه‌خشه‌دانانا ستراتیژیا كوردان بۆ بجهئینانا ئارامی و سه‌قامگیریا وان و ئارمانجا وان یا پاشه‌رۆژێ، هه‌ر وه‌سا تێدا پارڤه‌كرنا رۆلێن وان دهێته‌ كرن و ل گۆر شیان و گرنگیا قووناغێ، هه‌ر وه‌سا فه‌ره‌ ل سه‌ر لایه‌نان كو كه‌یسا خوه‌ ل ئه‌ڤێ چه‌ندێ بگرن و ب كارێ به‌رده‌وام و لێكتێگه‌هشتن د ناڤبه‌را وان دا بۆ گه‌هشتنا ئارمانجا به‌رز یا كوردان ل گه‌ل پاراستنا هه‌ر پشكه‌كی كو مافێ چاره‌نڤیسێ خوه‌ هه‌بیت، كو هه‌ر هێزا هه‌ر حزبه‌كێ یا مادی و وه‌ریی یا ته‌رخانكری بیت بۆ خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیێن گه‌لێ كورد، نه‌كو ببیته‌ شه‌ره‌كێ ئاشكرا یان نهێنی بۆ دیاربوون و كونترۆلكرن ل سه‌ر بریاران، ب رامانه‌كا دن كو هه‌ر حزبه‌كێ شیانێن خوه‌ و په‌یوه‌ندیێن هه‌رێماتی و نێڤده‌ولی هه‌بن و ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژ پێخه‌مه‌ت ستراتیژیا كوردی ته‌رخان بكه‌ت. بۆ نموونه‌: پارتی دیمۆكراتی كوردستان (پارتی) یا ئێكێ یه‌ بۆ رێكخستنا خوه‌ د نێڤبه‌را كوردان دا و مه‌رجه‌عێ حزبێن دیتره‌ یێن پشتی وێ هاتینه‌ پێكئینان، هه‌ر وه‌سا یێ كه‌ڤنتره‌ ژی ده‌رباره‌ی پشكێن دیتر یێن كوردستانێ و ل دووهیێ ژی چو شوونگرێن خوه‌ نینن د سه‌ركرداتیا خوه‌ یا ستراتیژی یا كوردی دا، به‌لێ كو كه‌یسا خوه‌ نه‌گریت ب ئێكانه‌بوونا خوه‌ دا بۆ دانا بریارێن سیاسی، ل به‌رامبه‌ر ژی نابیت لایه‌نێ دیتر هه‌رده‌م گله‌یێ بكه‌ت د هه‌ر شاشیه‌كێ دا و ژبیرا خوه‌ دبه‌ن كو چاڤدێرێن كه‌یسۆ هه‌نه‌ ل به‌رامبه‌ر سیاسه‌تا كوردی ب گشتی و پارتی دیمۆكراتی كوردستان ب تایبه‌تی، ئه‌وێن ژ خوه‌ و گازنده‌ و سكالایان ڤه‌نه‌بن یان تۆمه‌تێن كه‌یسگرتی، خوه‌ ددانن سه‌ربه‌خوه‌ بۆ ڤه‌دیتنا هه‌ر ره‌خنه‌كێ یان به‌هانه‌كێ، ئه‌و ژ بۆ بێگونه‌هكرنا كریارێن خوه‌ یێن تاوانبار یێن پێشین كو ب دووڤ كوردان ڤه‌ناین. ب رامانه‌كا دی پێدڤی یه‌ لێكتێگه‌هشتن و هه‌ڤكاریه‌كا مه‌زن هه‌بیت، هه‌ر دیالۆگه‌ك یان گه‌نگه‌شه‌ك یان ناكۆكیه‌ك هه‌بیت، پێدڤی ناكه‌ت دلۆڤانیا د ناڤبه‌را حزبێن هه‌ڤپه‌یمانیا ستراتیژی دا خراب بكه‌ت، هه‌ر وه‌سا بزاڤ ژ بۆ خوه‌ دوورخستنێ ژ ئه‌زۆكیێ ژ پێخه‌مه‌ت بهایێن بلندتر و مه‌زنتر، یانژی دا باوه‌ری د نێڤبه‌را وان دا په‌یداببیت، بلا وێ ترسێ بۆ وان ده‌وله‌تان بهێلن یێن شه‌رێ كوردان دكه‌ن ژ كه‌ربێن وێ پێشكه‌فتن و وه‌رارا ئه‌و بده‌ستخوه‌ڤه‌ دئینن.
و/ ئه‌ڤرۆ

107

پشتی راگه‌هاندنا عه‌بدوللا ئووجه‌لان ل 2014 قه‌بوولكرنا وی بۆ پێڤاژۆیێ به‌ر ب ئاشتیبوونێ، پاشی واژۆكرنا رێكه‌فتنه‌كێ دنێڤبه‌را هه‌ر دو لایه‌نێن كوردی و توركی دا، ژ پێخه‌مه‌ت راوه‌ستاندنا ئۆپه‌راسیۆنێن چه‌كدار ل دژی له‌شكرێ توركی، هه‌ر وه‌سا پشتی كو پارتا دادوگه‌شه‌پێدان رابووی ب ئه‌ركێ ره‌واكرنا وان قانوونێن مافی دده‌نه‌ نه‌ته‌ویان، ئه‌و ژی ب رێیا كۆمه‌ما چاكسازیا وه‌ك ڤه‌كرنا خویندنگه‌هان و ده‌ركرنا رۆژنامه‌ و ویستگه‌هێن ئێزگه‌ه و كه‌نالێن ئه‌سمانی ب زمانێ كوردی، زێده‌باری رازیبوونێ ل سه‌ر دامه‌زراندنا هنده‌ك حزبان ب مه‌رجه‌كی كو د نه‌ته‌وه‌یی نه‌بن!. ئه‌ڤنه‌ هه‌می بوونه‌ هانده‌ره‌ك كو كورد باوه‌ریێ بده‌نه‌ نیازێن توركان د ئاشتیبوونا راست دا و چاره‌سه‌ریا ئاریشێن دنێڤبه‌را وان دا، نه‌مازه‌ ئه‌ڤێ ئێكێ هنده‌ك سه‌قایێن وه‌سا په‌یدا كرن ببنه‌ هاریكار بۆ بجهئینانا پشكداریێن كاریگه‌ر د هه‌لبژارتنێن نوونه‌راتی دا كو ل 7/6/2015 هاتبوونه‌ كرن، دیسا ببوو سه‌ده‌ما بده‌ستڤه‌ئینانا 80 كورسیان ل په‌رله‌مانێ بۆ پارتا گه‌لان یا دیمۆكراتی ل ناڤا په‌رله‌مانی، مه‌ ژی هزر كر كو هه‌بوونا وان ل په‌رله‌مانی نوونه‌راتیه‌كه‌ بۆ لایه‌نێ كوردی داكو دانوستاندنا حوكمه‌تێ بكه‌ت د به‌ندێن پرۆژێ ئاشتبوونا “نشتیمانی” دا، نه‌كو ببیته‌ سڤكاتیكرنه‌ك بۆ هه‌ستا نه‌ته‌وه‌یی یا توركی وه‌كو شۆفێنێن تورك ددانن هوشداریه‌ك و ئاماژه‌كا مه‌ترسیدار، له‌ورا ژی ره‌نگڤه‌دان ب ڤی ره‌نگی هات:
ئێك ـ بارانكرنا له‌شكرێ توركی بۆ بارانكرنا جه و باره‌گایێن PKK، ل چیا و گوندێن هه‌رێما كوردستانا عیراقێ، پاشی ل كوردان دان ل سووریێ و داخوازا ده‌ڤه‌ره‌كا ڤه‌ده‌ر ل سه‌ر سنۆرێن توركی و كوردستانا سووریێ كر، زێده‌باری پشته‌ڤانیا وان بۆ داعشێ ب ره‌نگه‌كی یان یێ دیتر.
دو ـ دوباره‌ هه‌لبژارتن ب به‌هانا سه‌رنه‌كه‌فتن د پێكئینانا حوكمه‌تێ دا. ئه‌ڤ پێدانێن هه‌نێ ئاماژه‌كێ دده‌ن كو چو گومان تێدا نینه‌ كو حوكمه‌تا توركی نه‌یا ژ رژده‌ د جهئینانا داخوازیێن نه‌ته‌وی یێن كوردی دا. ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ دبینین كو پشكداریا سیاسی یا حزبێن كوردی ل توركیا پێنگاڤه‌ك و نامه‌یه‌كه‌ بۆ هه‌می جیهانێ ل دۆر نیازێن كوردری یێن راست د به‌رژه‌وه‌ندیێ و كارێ ئاشتی دا بۆ بجهئینانا داخوازیێن وان، به‌لێ ئه‌ڤ هه‌وله‌ دێ به‌ر ب شكه‌ستنێ ڤه‌ چیت، چونكو هه‌ما دێ بیته‌ ده‌برینه‌ك بۆ جوانكرنا دیمه‌نێ په‌رله‌مانێ توركی نه‌ك ژ به‌ر ئه‌گه‌ره‌كی، ب تنێ ئه‌و ژی یا لایه‌نێ دیتر دحه‌بینیت ژ بێباوه‌ریێ ب مافێن كوردان و دانپێدانكرن. ژ سه‌ربۆرا كوردان ل عیراقێ سه‌ره‌رای پشكداریكرنا وان یا كاریگه‌ر د دامه‌زراندنا ده‌وله‌تا عیراقی دا پشتی 2003 و هه‌بوونا هه‌ڤپه‌یمانا ب هێز دنێڤبه‌را وان و حزبێن دیتر دا ب تایبه‌ت ژی هێزێن شیعی یێن زال ل سه‌ر بریارا سیاسی، لێ ئه‌و سۆز و رێكه‌فتنێن دیمۆكراتی دنێڤبه‌را وان دا بجه نه‌ئینانان، سه‌ره‌رای هندێ نه‌ یا قانوونی و دستووری یه‌، بۆ نموونه‌ مادی 140، باشه‌ پا حوكمه‌تا توركی چو بكه‌ت، نه‌خاسمه‌ د بنیات دا هاته‌ پێكئینان ل سه‌ر بنیاتێ ئه‌تاتوركی نه‌ته‌وی و سه‌ربۆره‌كا دیمۆكراتی دخوازیت په‌یره‌وێ نه‌ته‌وی و ئیسلامی خرڤه‌كه‌ته‌ سه‌ر هه‌ڤ!! د هه‌وه‌كا سه‌رنه‌كه‌فتی دا بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا ده‌نگێن كوردێن موته‌ده‌ین. ئه‌ڤ شێوازێ توركی یێ به‌رده‌وام بۆ شێلیكرنا راستیا نیازێن وان یێن شۆڤێنی بۆ نه‌هێلانا كوردان و نه‌رازیبوونا وان ب هه‌ر ره‌نگه‌كی كو نوونه‌راتیا وان یا ب هێز بیت ل په‌رله‌مانی كو ئه‌وان چو بۆچوونێن كاریگه‌ر نه‌بن د بریارا سیاسی یا توركی دا. سه‌ره‌رای خه‌باتا كوری ل كوردستانا توركیا نه‌هاتیه‌ بجهئینانا ل سه‌ر ئه‌ردێ ژیواری یا كوردان ل سووریێ بجهئینای ب تایبه‌ت پشتی راگه‌هاندنا وان یا دووماهیێ بۆ ده‌سهه‌لاتا ئۆتۆنۆمی بۆ ده‌ڤه‌رێن وان. ئه‌ڤه‌ ژی سه‌لماندنه‌كه‌ گومان تێدا نینه‌ كو مافێن كورد ناهێنه‌ بجهئینان ل گه‌ل سیاسه‌تا نه‌ته‌وی یا شۆڤێنی و ئیسلامی و رادیكالی یا توركی و عه‌ره‌بی و فارسی ب تنێ ب ئیراده‌كا ده‌ولی هاریكاریا كوردان دكه‌ت كو مافێن خوه‌ بده‌سڤه‌بینن.
و: ئه‌ڤرۆ

81

ئوپۆزسیۆن یان به‌رهنگاریبوون رامان ژێ ئه‌وه‌ كو به‌رهنگاریا تشته‌كی بكه‌ی یان هزره‌كێ، به‌لێ ئه‌ڤه‌ وێ رامانێ ناده‌ت كو ب ئیكجاری هه‌ما ره‌ت بكه‌ی، چونكو دبیت ته‌ بۆچوونه‌كا دیتر هه‌بیت، به‌لێ نه‌ مه‌رجه‌ تو یێ دروست بی، هه‌ر وه‌كو د په‌یڤینا ناڤدار دا هاتی (بۆچوونا من یا دروسته‌ و ته‌حه‌مولا شاشیێ دكه‌ت و بۆچوونا ته‌ یا شاشه‌ ته‌حمولا راستیێ دكه‌ت). ئۆپۆزسیۆن پێكهاته‌كا سه‌ره‌كی یه‌ د سیسته‌مێ دیمۆكراتی دا، هه‌ر وه‌سا دهێته‌ هه‌ژمارتن وه‌كو چاڤدێر بۆ بجهئینانا كارێن حوكمه‌تێ و دیاركرنا گه‌نده‌لیێ بۆ رایا گشتی هه‌كه‌ هه‌بیت د رێیا رۆژنامه‌ڤانیێ و میدیایێ دا، هه‌روه‌سا ئه‌وان ماف هه‌یه‌ د ده‌نگدانا رۆخاندنا حوكمه‌تێ دا ل نیڤا گوپیتكا په‌رله‌مانی دا، یان ڤه‌كێشانا باوه‌ریێ، به‌لێ نه‌مه‌رجه‌ ژی كو ئوپۆزسیۆن ناكۆكیا حوكمه‌تێ بكه‌ت د هه‌ر تشته‌كی دا. خوه‌ هه‌كه‌ ئۆپۆزسیۆن ل كوردستانێ هه‌بیت ژی سه‌ركه‌فتنه‌كا دروسته‌ بۆ ئه‌زمۆنا دیمۆكراتیێ، واته‌ دامه‌زراندنا بزاڤا گۆران وه‌كو ئۆپۆزسیۆن ل كوردستانێ پشته‌ڤانیه‌ بۆ تێگه‌هێ دیمۆكراتیێ، به‌لێ بزاڤا گۆران هاتیه‌ وه‌سفكرن و ساخله‌تێن وێ وه‌كو ئۆپۆزسیۆن ل ده‌مێ پشكداری كری د حوكمه‌تێ دا بۆ برێڤه‌برنا هه‌رێمێ و ره‌تكر كو بمینیت وه‌كو ئۆپۆزسیۆن ل ناڤا په‌رله‌مانی. ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ پێكهاتێ ئۆپۆزسیۆن نه‌یێ دیاربوو ل ناڤا په‌رله‌مانێ كوردستانی، به‌لێ من هزر دكر كو پێكئینانا هه‌ر ئۆپۆزسیۆنه‌كا ساخله‌م ل ناڤا په‌رله‌مانی پره‌نسیپ و ئارمانج و به‌رنامێن خوه‌ هه‌نه‌ د جودانه‌ ژ حزبێن دیتر و ب ڤێ چه‌ندێ حوكمه‌تا ئۆزسیۆنێ دێ هێته‌ پێكئینان و ل دووماهیێ ژی دێ پشته‌ڤانیا حوكمه‌تێ كه‌ت د تشتێن ئه‌رێنی دا و نه‌رێنیان ره‌ت كه‌ت ژ پێخه‌مه‌ت هێزا حوكمه‌تێ و دادوه‌ریا وێ. تشتێ هاتیه‌ روودان ئه‌وه‌ كو بزاڤا گۆڕان هاتیه‌ دامه‌زراندن ل سه‌ر بیناتێ هندێ كو ئه‌و ئۆپۆزسیۆنه‌ و یا جودایه‌ د پره‌نسپ و به‌رنامێن خوه‌ دا ژ حزبێن دیتر، پاشی پشكداریا وان دكه‌ت یێن ناكۆكیا وان دكه‌ت و به‌رهنگاریا وان دكه‌ت د حوكمی دا!، ل ڤێره‌ ژی مافێ هه‌ر وه‌لاتیه‌كی یه‌ كو بپرسیت: ئه‌رێ ئۆپوزسیۆنا (گۆران) ژ پێخه‌مه‌ت بده‌ستڤه‌ئینانا هنده‌ك پۆستێن ویزاری بوو؟! نابیت چو ئۆپۆزسیۆن بهێته‌ وه‌سفكرن ل ده‌مێ پشكداریا حوكمه‌تا جێبه‌جێكار دكه‌ت، به‌لێ ئه‌و چه‌قۆكه‌كا ناڤته‌نگێ یه‌ د له‌شێ حوكمه‌تێ دا و ل دووماهیێ ژی ئه‌ڤه‌ دێ ب ره‌نگه‌كێ نه‌رێنی كارتێكرنێ كه‌ته‌ سه‌ر كار و بزڤا حوكمه‌تێ د پێشڤه‌چوونێ دا، له‌ورا ئه‌م هزر دكه‌ین كو فه‌ره‌ ل سه‌ر بزاڤا گۆڕان كو بمینیت ئۆپۆزسیۆنه‌كا ساخله‌م ئاڤاكه‌ر ل ناڤا په‌رله‌مانی بێی ره‌تكرنه‌كا هه‌رده‌م و هه‌ڤرك، فه‌ره‌ ل سه‌ر حوكمه‌تێ ژی رێزێ ل ئاراسته‌یێن وێ بگریت و پێشدیتنێن وێ و قه‌بوول بكه‌ت وه‌كو چاڤدێر ل سه‌ر كارێ وێ ل گۆر ماده‌یێن دستووری و پاشی باوه‌ریێ بده‌ستڤه‌بینیت، له‌ورا ئۆپۆزسیۆنا نشتیمانی ژ پێخه‌مه‌ت حوكمێ دادوه‌ری یه‌ و چاڤدێر بۆ بجهئینانا گشتی ب سیاسی و ئابووری و جڤاكی، فه‌ره‌ ل سه‌ر كو پیرۆزباهیا حوكمه‌تێ بكه‌ت و سۆپاسیا وێ بكه‌ت هه‌كه‌ ب كاره‌كێ چاك رابیت، هه‌ر وه‌كو دكاریت ژی شیره‌تیێ ژی لێ بكه‌ت هه‌كه‌ پێدڤی بوویێ، به‌لێ نه‌یا به‌رئاقله‌ كو ببینیت ئۆپۆزسیۆن تۆمه‌تا هه‌رێمێ بكه‌ت ب دكتاتۆریێ و باخڤیت و كارێ ل سه‌ر ئه‌ردی هه‌ریمێ بكه‌ت وه‌كو ئۆپوزسیۆن و میدیا وێ و كادرێن وێ خورت بكه‌ت ل هه‌می هه‌رێمێ! هه‌ر وه‌سا تۆمه‌تا حوكمه‌تا هه‌رێمێ بكه‌ت، هه‌ر وه‌سا تۆمه‌تیا حوكمه‌تێ بكه‌ت ب گه‌نده‌لیێ و ته‌خسیریێ ئه‌و ژی پشكه‌كه‌ ژی!.
و/ئه‌ڤرۆ

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com