چاڤدێرهكێ سیاسی ل ئهمریكا: فرهنسا گرنگیهكا تایبهت ددهته ههرێما كوردستانێ
دیدار، هۆشهنگ تاجر:
نڤیسهر و چاڤدێرهكێ سیاسی یێ رۆژههلاتێ كوردستانێ دیار دكهت كو سهرهدانا ماكرۆنی نیشا ددهت كو فرهنسا گرنگیهكا مهزن ددهته ههرێما كوردستانێ، ههروهسا ههلوهستێ ئهمریكا ژی نیشا ددهت كو ئهو وهسا ب ساناهی ئیراقێ و ههرێما كوردستانێ چۆل ناكهن و هێزێن وان دێ ل ئیراقێ مینن.
جهلیل ئازادیخواه نڤیسهر و چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژههلاتێ كوردستانێ ل ئهمریكا د دیدارهكا تایبهت دا ل گهل رۆژناما ئهڤرۆ دیار كر كو فرهنسا بهری سالا ١٩٩٠ ژی گهلهك گرنگ دایه پرسا كوردی و روودانێن ل ئیراقێ و ب تایبهتی ژی ل باشورێ كوردستانێ بۆ فرهنسا گهلهك گرنگ بووینه، لێ ب تایبهتی پشتی سالا ١٩٩١ پهیوهندیێن كوردستانێ و فرهنسا گهلهك باشتر بووینه و فرهنسا ژ بلی ههرێما كوردستانێ گرنگی دایه پرسا كوردی ل پارچێن دی یێن كوردستانێ ژی و گۆت: (ماكرۆن وهكو سهرۆك كۆمارێ فرهنسا گرنگیهكا تایبهت ددهته ههرێما كوردستانێ، ئاشكرایه كو پشتی ریفراندۆما ههرێما كوردستانێ وهلاتێن داگیركهرێن كوردستانێ رێككهفتن كو قهوارێ سیاسی یێ ههرێما كوردستانێ ژناڤ ببهن، لێ ماكرۆن و فرهنسا هاریكاریا كوردان كرن و نههێلان كو پیلانا دوژمنێن كورد و كوردستانێ سهركهڤیت، نها ژی رهوشهكا جودا و تایبهت ل رۆژههلاتا ناڤین ههیه و باسێ گهلهك گوهۆرینان دهێته كرن، سهرهدانا ماكرۆنی وهكو سهرۆكێ فرهنسا د رهوشهكا وهسا دا بۆ كوردستانێ نیشا ددهت كو فرهنسا ههڤپهیمانا كوردانه و گرنگیهكا مهزن ژی ددهته ههرێما كوردستانێ).
ناڤهاتی د پشكهكا دی یا ئاخڤتنا خوه دا ئهو یهك ژی دیار كر كو فرهنسا ئێكهم وهلاتێ بهێز و مهزن یێ جیهانێ بوویه كو ههردهم پرسا كوردی د رۆژهڤا وێ دا بوویه، دڤێت ژبیر نهكهین كو ههلوهستێ فرهنسا ل دۆر ههرێما كوردستانێ و دۆزا كوردی كاریگهریا خوه ل سهر ههلوهستێ رایا گشتی ل دۆر مافێن كوردان كریه و ئهو یهك ژی گهلهك گرنگه، چونكو فرهنسا د بیاڤێن سیاسی، ئابووری و سهربازی دا ئێكه ژ وهلاتێن ههری بهێز و كاریگهر ل جیهانێ دا، بێگومان پشتهڤانیا فرهنسا بۆ ههرێما كوردستانێ دێ وهسا كهت كو پێگههێ سیاسی یێ ههرێما كوردستانێ ژی بهێز كهڤیت و گۆت: (ماكرۆنی د سهرهدانا خوه یا ڤێ دووماهیێ دا ئهڤ پهیامه دا كوردان كو ئهو ب چو رهنگهكێ دهستان ژ كوردان بهرنادهن و دێ پشتهڤانیێ ل كوردان كهن).
جهلیل ئازادیخواه ئهو یهك ژی دیار كر كو نها گهلهك باسێ هندێ دهێته كرن كو دێ ئهمریكا هێزێن خوه ژ ئیراقێ و ههرێما كوردستانێ ڤهكێشیت، لێ ئهز باوهرم ناكهم كو تشتهك وهسا روو بدهت، چونكو ئیراق و ههرێما كوردستانێ بۆ ئهمریكا گهلهك گرنگن، ئیراق وهكو ئهفغانستانێ نینه، بابهتێ ئیراقێ ب رهنگهكێ راستهوخوه كاریگهریێ ل ئاسایشا ئهمریكا و بهرژهوهندیێن وێ دكهت ب تایبهتی ژی ئسرائیلێ و گۆت: (ههكه ئهمریكا هێزێن خوه ژ ئیراقێ و ههرێما كوردستانێ ڤهكێشیت دێ وهلاتێن عهرهبی یێن ههڤپهیمانێن ئهمریكا و وهلاتێن رۆژههلاتا ناڤین ب گشتی دێ تووشی قهیرانهكا مهزن هێن، ژ بهر هندێ ژی بابهتێ ڤهكێشانا ئهمریكا ژ ئیراقێ بابهتهكا وهسا ساناهی نینه و ئهز باوهر ناكهم ئهمریكا هێزێن خوه ژ ئیراقێ و ههرێما كوردستانێ ڤهكێشیت).
ناڤهاتی ئهو یهك ژی دیار كر كو د رهوشا نها یا ئالۆز ل رۆژههلاتا ناڤین دا گهلهك ب ساناهی نابیت كو فرهنسا بشێت د بیاڤێ سیاسی و سهربازی دا جهێ ئهمریكا بگریت و ههر ڤالاهیهكا كو دروست ببیت ژی قهرهبۆ بكهت، ژ بهر هندێ ئهز دبێژم سهرهرای كو فرهنسا وهلاتهك گهلهك بهێزه ل جیهانێ دا لێ زهحمهته بشێت وهسا زوو جهێ ئهمریكا بگریت لێ دڤێت ژبیر ژی نهكهین كو فرهنسا نها ل رۆژههلاتا ناڤین خوهدان كاریگهریهكا مهزنه و ماكرۆن ل سهر هندێ ژی كار دكهت كو پێگههێ فرهنسا ل رۆژههلاتا ناڤین و ب تایبهتی ژی ل ئیراقێ بهێزتر لێ بكهت و گۆت: (ئهمریكی ژی بهحسێ مافێن مرۆڤی و ئازادیێ دكهن لێ ئهو یهك بۆ فرهنسا گهلهك جودایه، فرهنسا گرنگیهكا مهزن ددهته ئازادیێ، دیموكراسیێ و پێكڤهژیانێ، ژ بهر هندێ ژی پێكڤهژیانا نها ل ههرێما كوردستانێ بۆ فرهنسا گهلهك گرنگه).
چاڤدێرێ سیاسی ئهو یهك ژی دیار كر كو ههرێما كوردستانێ د ماوهیێ ٣٠ سالێن بۆری دا سهرهرای كێماسیێن خوه لێ شیایه مودێلهكا جودا ژ دهستههلاتداریێ ل رۆژههلاتا ناڤین پێشكێش بكهت و ئهو یهك ژی بۆ فرهنسا گهلهك گرنگه، ژ بهر هندێ ژی دڤێت ههرێما كوردستانێ پتر كار بۆ ئازادیێ و مافێن مرۆڤی بكهت، چونكو ئهو یهك دێ وهسا كهت كو ههم فرهنسا و ههم ژی وهلاتێن دی یێن ئورۆپا پتر ژ جاران گرنگیێ بدهنه ههرێما كوردستانێ، ههبوونا پهیوهندیێن باش یێن ههرێما كوردستانێ ل گهل فرهنسا و ههموو وهلاتێن ئورۆپا بێگومان دێ بیته ئهگهرێ بهێزبوونا پێگههێ ههرێما كوردستانێ و گۆت: (راسته ههرێما كوردستانێ نها خوهدان پێگهههكا بهێزه ل رۆژههلاتا ناڤین لێ دڤێت ههرێما كوردستانێ پتر كار بۆ بهێزكرنا پێگههێ خوه یێ ئابووری و سیاسی بكهت، چونكو دڤێت ژبیر نهكهین كو گهلهك مهترسی ل سهر ههرێما كوردستانێ ههنه).
ناڤهاتی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه دا ئهو یهك ژی دیار كر كو وهلاتێن جیهانێ گرنگیهكا مهزن ددهنه ههرێما كوردستانێ ب تایبهتی ژی وهلاتێن وهكو ئهمریكا و فرهنسا، ڤێجا گرنگه كورد ژی ل ههرێما كوردستانێ ههم د ئاستێ ناڤخوهیی و ههم ژی د ئاستێ دهرڤه دا پتر كار بكهن دا پێگههێ ههرێما كوردستانێ بهێزتر لێ بهێت، چونكو ههر گوهۆرینهك ل رۆژههلاتا ناڤین دروست ببیت دێ كارتێكرنا خوه ل ههرێما كوردستانێ كهت و ههكه ههرێما كوردستانێ بهێز بیت دشێت ههر گوهۆرینهكێ د بهرژهوهندیا خوه دا بكار بینیت و پێگههێ خوه بهێز بكهت و مهترسیان ژ خوه دوور بكهت.