د. ڤیان سه‌بری، به‌ربژارا پارتی یا ژماره 21 ل بازنێ ئاكرێ:چوونا پارتی ب هێز بۆ به‌غدا دێ قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ ب هێز راگریت
دیدار، نیوار محه‌مه‌دسه‌لیم:
د. ڤیان سه‌بری، به‌ربژارا پارتی یا ژماره 21 ل بازنێ ئاكرێ د دیداره‌كێ دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ به‌حس ل به‌رنامێ خوه بۆ چوونا ناڤا جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ دكه‌ت و دده‌ته زانین كو دێ به‌رنامێ وێ د چارچۆڤێ به‌رنامێ پارتی دا بیت بۆ ب هێزكرنا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و پاراسنا وێ ژ هه‌ر مه‌ترسیه‌كێ و خویا دكه‌ت كو ئه‌و دێ ل سه‌ر سێكته‌رێ ده‌رمانان كار كه‌ت ب تایبه‌ت به‌هرا هه‌رێما كوردستانێ و ده‌ڤه‌را ئاكرێ كو ب ره‌نگه‌كێ عادیلانه ناگه‌هنه وان ده‌ڤه‌ران و دبێژیت: چوونا كه‌سه‌كا خودان سه‌ربۆر و زمانه‌كێ عه‌ره‌بی یێ باش دێ به‌ره‌ڤانه‌كا باش بیت ژ مافێن وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ.
ئه‌ڤرۆ: د. ڤیان سه‌بری كی یه؟
د. ڤیان سه‌بری: ژ دایكبوویا به‌غدا مه ژ ماله‌كا كورد په‌روه‌ر، مامه‌كێ من هه‌ڤالێ بارزانیێ نه‌مر یوو، ل گه‌ل چوویه رۆسیا و مامه‌ك ژی شه‌هید بوویه و بابێ من ژی زیندانیێ سیاسی یه. هه‌لگرا باوه‌رناما دبلومێ مه ب نه‌خۆشیێن ژن و زارۆبوونێ. من دكتورا ژی ب ساخله‌میا جڤاكی هه‌یه. ل كونگرێ سیێ ئه‌نداما یه‌ده‌ك یا سه‌ركرداتیا پارتی بووم. ل خولا بوری یا جڤاتا نوونه‌ران ئه‌ندام بوویمه و سه‌رۆكا فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان بوویمه.
ئه‌ڤرۆ: مه‌ره‌م ژ چوونا به‌غدا ته بۆ چیه؟
د. ڤیان سه‌بری: ل دووڤ چارچۆڤێ به‌رنامێ پارتی دیموكراتی كوردستان وه‌كو سه‌ركرده‌كا پارتی و ژنه‌كا خودان ئه‌زموون و خودان شیان و زمانێ عه‌ره‌بی باش، به‌ره‌ڤانیێ ژ مافێن دستووری و یێن قانوونی یێن خه‌لكێ كوردستانێ بكه‌م. سۆپاسیا سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی دكه‌م كو ئه‌و باوه‌ریه دایه من دووباره خوه بۆ جڤاتا نوونه‌ران به‌ربژار بكه‌م.
به‌رنامێ من دێ د چارچۆڤێ پارتی دیموكراتی كوردستان دابیت وه‌كو نوشداره‌ك كار بكه‌م ل سه‌ر سێكته‌رێ ده‌رمانان كو ده‌وله‌تا فیدرال ژماره‌كا كێم یا ده‌رمانان بۆ هه‌رێمێ ره‌وانه دكه‌ت ب تایبه‌ت ده‌ڤه‌را ئاكرێ و شێخان ژی كو دكه‌ڤیته به‌ر ماددێ 140 و گه‌له‌ك ده‌ڤه‌رێن به‌رده‌ره‌ش ژی ب هه‌مان ره‌نگ كو پێدڤیه خزمه‌تا وان بكه‌ین. دیسا دێ ل سه‌ر ئامیرێن نوشداری ژی كار كه‌ین.
دیسا دێ كار كه‌ین كو پێگه‌هێ هه‌رێما كوردستانێ ل به‌غدا ب هێز بكه‌ین، دێ كار ل سه‌ر دارێتنا وان قانوونان كه‌ین یێن د به‌رژه‌وه‌ندا هه‌رێما كوردستانێ دا و مافێن وێ تێدا دهێنه پاراستن وه‌كو بابه‌تێ نه‌فت و گازێ كو ده‌سته‌یه‌ك هه‌بیت بۆ داهاتێن فیدرالی و بابه‌تێ سه‌رژمێریێ و ماددێ 140 كار كه‌ین.
ئه‌ڤرۆ: د ناڤ به‌رنامێ پارتی دا دێ گرنگیێ ب چو ته‌وه‌ر ده‌ی؟
د. ڤیان سه‌بری: پارتی دیموكراتی كوردستان ئێك ژ حزبێن هه‌ره ره‌سه‌ن یێن ئیراقێ یه و هه‌ر ژ ده‌ستپێكا دامه‌زراندنا خوه، وه‌كو به‌رده‌وام یا رژد بوو ل سه‌ر كێشێن دیموكراسیێ ل ئیراقێ و گرێدانا وێ ب خه‌باتا خوه یا نه‌ته‌وی یا ره‌وا ڤه، هه‌روه‌سا به‌رده‌وام و نوكه ژی كاراكته‌ره‌كێ گرنگه د پرسێن نیشتمانی یێن ئیراقیان دا، دێ كار كه‌ین دا كو ئاشتی و ئاسایش و ئه‌من ل عیراقێ به‌رقه‌را بیت.
هه‌ر د چارچۆڤێ به‌رنامێ پارتی دا، دێ كار بۆ وێ چه‌ندێ كه‌ین ده‌زگه‌هێن فیدرال كارا ببن و به‌هرا هه‌رێما كوردستانێ د بوودجێ دا ئێكلا ببیت و دستوور چاره‌سه‌ریا هه‌موو كێشێن سیاسی بیت و كار ل سه‌ر بجهئینانا ماددێ 140 یێ دستووری بهێته كرن.
دێ كار كه‌ین د پیناڤی به‌رفره‌هكرنا تێگه‌هێ ده‌وله‌تا مه‌ده‌نی و دیموكراسی و فیدرالی دێ پشكداریێ كه‌ین ل سه‌ر بنه‌مایێ به‌لاڤكرنه‌كا دادپه‌روه‌رانه یا ده‌ستهه‌لاتێ و سامانی، هه‌روه‌سا ده‌سته‌به‌ركرنا ده‌لیڤان ب یه‌كسانی بۆ هه‌موویان و ئاڤه‌دانكرنا ده‌وله‌تا ده‌زگه‌هان و قانوونێ و پێگیریكرن ب دستووری.
هه‌روه‌سا فره‌جۆركرنا ئابووریا وێ و دابینكرنا ده‌لیڤێن كاری و باشتكرنا بواری كارگێری و ب هێزكرنا داموده‌زگه‌هێن ده‌وله‌تێ. ژبلی وێ چه‌ندێ داخواز دكه‌ت ئاواره ب كه‌رامه‌ت ڤه بزڤرنه ده‌ڤه‌رێن خوه یێن ره‌سه‌ن.
بۆ ل به‌رچاڤ وه‌رگرتنا پرۆسا هه‌لبژارتنان ئه‌م داخواز دكه‌ین ئه‌و پرۆسا گرنگ یا دادپه‌روه‌رانه و زه‌لال بیت و ل ژێر چاڤدێریا رێكخراوا نه‌ته‌وێن ئێكگرتی دا بیت.
ئه‌ڤرۆ: چه‌ند یا گرنگه ئه‌ڤرۆ بچینه به‌غدا؟
د. ڤیان سه‌بری: ب هه‌بوونا كوردان ل به‌غدا و پشكداریكرن د دارێژتنا بڕیاران دا، ئه‌ركێ نه‌حه‌زان د دژاتیكرنا كورد و كوردستانیان دا ب زه‌حمه‌تر دكه‌ڤیت، پشكدارینه‌كرن ل به‌غدا ئانكو دانا ده‌لیڤێ ب نه‌حه‌زێن كوردستانیان كو ب كه‌یفا خوه ره‌فتارێ ل گه‌ل مه بكه‌ن. د هه‌مان ده‌م دا هه‌كه ب هێز ژی نه‌چین هه‌موو ده‌لیڤێ بۆ وان خوه‌ش دكه‌ین كو ب كه‌یفا خوه دژاتیا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ن. گه‌له‌ك یا گرنگه بچنه به‌غدا و به‌ره‌ڤانیێ ژ وان بابه‌تێن گرنگ یێن د به‌رژه‌وه‌ندیا هه‌رێما كوردستانێ دا بكه‌ین ب تایبه‌ت پرۆژێ قانوونا نه‌فت و گازێ و دادگه‌ها فیدرال و به‌هرا هه‌رێمێ ژ بوودجێ و سه‌رژمێریا گشتی و گه‌له‌ك پرسێن دی یێن چاره‌نڤیس ساز. چوونا پارتی ب هێز بۆ به‌غدا دێ قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ ب هێز راگریت
ئه‌ڤرۆ: پارتی دشێت سه‌نگا خوه ب پارێزیت؟
د. ڤیان سه‌بری: پارتی پارتیا 75 سالێن خوه نه‌چه‌ماندنێ و سه‌رۆك بارزانی یه. پارتیا ئێكێ یه ل هه‌رێما كوردستانێ و كه‌ڤنترینه ل عیراقێ كو كار بۆ مافێن كوردستانیان كار كریه بۆ ئاینده‌یی و وه‌لاته‌كێ ئارامتر و خوش گوزه‌رانیێ. پارتیه‌كه دیموكرات كریه بنیاتێ خوه و داعش به‌زاندی یه و خودان شه‌هید و جه‌ماوه‌ره. پارتی ژ بۆ ب ده‌ستڤه‌ئینانا مافان هاتیه دامه‌زراندن و خه‌لك ل هه‌موو عیراقێ گه‌له‌ك ب ئاشكه‌رایی ژی ڤێ چه‌ندێ دزانن كو هندی پارتی هه‌بیت دێ رۆژ بۆ رۆژێ ب هێزتر به‌ره‌ڤانیێ ژ قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ و وه‌لاتیێن وێ و ئه‌من و ئاسایشا وێ كه‌ت. خه‌لك ژی ڤێ چه‌ندێ گه‌له‌ك ب باشی دزانیت ژ به‌ر هندێ ژی ل ده‌مێ هه‌لبژارتنان دێ هه‌لبژارتنا وان یا ئێكانه بیت، بێی كو بیر ل چو تشته‌كێ دی بكه‌ن. خه‌لك دزانیت ئه‌ڤ پارتیه خودان رابه‌ر و سه‌روه‌ره.
ئه‌ڤرۆ: ل دووماهیێ ته چو هه‌یه بێژی؟
د. ڤیان سه‌بری: ده‌نگدان مافه‌كێ شه‌رعی یێ وه‌لاتیانه. ده‌نگدان ب هێز راگرتنا ئیرادا ملله‌تی و نه‌هێلانا دكتاتوری و بن ده‌ستیێ یه، بلا ئه‌ڤ ده‌لیڤه ژ ده‌ستێ هه‌وه نه‌چیت و ل ده‌ما دچنه هه‌لبژارتنان ژی خوه ب هێزتر بێخن و پێگه‌هێ خوه ب هێزتر لێ كه‌ن و خودان بڕیار بن و ده‌نگێ خوه بده‌نه به‌ربژارێن پارتی دیموكراتی كوردستان چونكو ئه‌و ب تنێ دێ هه‌وه ب هێز ئێخیت. ل ده‌ستپێك و دووماهیا ب تنێ پارتی و سه‌رۆك بارزانی نه داكوكیه‌ر ژ مافێن هه‌وه یێن ره‌وا.
