بسپۆره‌كێ زانستێن سیاسی: په‌رت و به‌لاڤبوونا شیعان و لاوازبوونا هه‌ڤپه‌یمانیا ئیرانێ د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردان دایه
ئه‌ڤرۆ ، زنار تۆڤی:
بسپۆرێ زانستێن سیاسی ل زانكۆیا سه‌لاحه‌دین ل هه‌ولێرێ، د. نه‌وزاد هێتۆتی، د دیداره‌كێ دا بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) دیار كر، كوردان ئه‌زموونه‌كا دوور و درێژ و نه‌خوه‌ش ل گه‌ل (چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ) یا هه‌ی، كو پتریا وان ئالیان بخوه‌ڤه دگریت یێن نێزیكی ئیرانێ، هه‌روه‌سا پتریا وان حوكمه‌تێن پشتی 2005 ێ هاتینه پێكئینان، كو ناڤێ وان كربوو حوكمه‌تا لهه‌ڤهاتنێ و ب ده‌ستێ سه‌ركردێن دناڤا (چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ) بوون، رۆله‌كێ گه‌له‌ك خراب هه‌بوویه دیسان گه‌له‌ك دژایه‌تیا كورد و سووننه یان ژی كریه، مافێن ده‌ستووری یێن هه‌رێما كوردستانێ ژی پێشێلكرینه، هه‌ر ژ برینا بۆدجێ هه‌رێما كوردستانێ بگره، هه‌تا دگه‌هیته داگیركرنا كه‌ركۆكێ و ده‌ڤه‌رێن ده‌رڤه‌ی ئیدارا هه‌رێما كوردستانێ، ب ڤی ره‌نگی كوردان ئه‌زموونه‌كا دوور و درێژ و پری نه‌خوه‌شی ل گه‌ل ئالیێن دناڤا (چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ) هه‌یه، كو ب چو ره‌نگان پێگیری دستووری و رێككه‌فتنان نه‌بووینه، هه‌ر چه‌نده ده‌مێ ئه‌و لاواز ژی دبن، گه‌له‌ك سۆزا دده‌ن، به‌لێ د راستیدا سیاسه‌ته‌كا ته‌مام به‌رۆڤاژی په‌یره‌و دكه‌ن، له‌وما دوباره رێككه‌فتن ل گه‌ل وان، ئانكو دوباره‌كرنا هه‌موو وان شاشیێن كوردان ل ده‌مێ بوری دا كرین.
ناڤهاتی گۆت ژی” د حوكمه‌تا زۆرینه‌یا نیشتیمانی دا، نه‌كو زۆرینه‌یا سیاسی دا، كورد و سووننی دێ د ده‌رگه‌هه‌كێ ب هێزتر دا پشكداریێ د حوكمه‌تێ دا كه‌ن، ب ڤی ره‌نگی دێ هه‌ڤسه‌نگیه‌ك د حوكمه‌تێ و جڤاتا نوونه‌ران دا د ناڤبه‌را كوردان و سووننه‌یان و شیعان دا دروست بیت، بۆ هندێ داكو حوكمه‌تا زۆرینه یا به‌رده‌وام بیت و نه‌كه‌ڤیت، پێدڤی ب پشته‌ڤانیا كورد و سووننه‌یان هه‌یه، ره‌وتێ سه‌دری نه‌شێت ب تنێ وێ حوكمه‌تێ راگریت، ل وی ده‌می دێ سه‌در و سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ ژی، هه‌كه ب نه‌چاری ژی بیت، دێ ل هه‌مبه‌ری هنده‌ك داخوازیێن كورد و سووننه‌یان هه‌لویستێن نه‌رم نیشان ده‌ن”.
د. نه‌وزاد هێتۆتی، هێشتا دبێژیت” بۆ هندێ داكو سه‌در پێگه‌هێ خوه دناڤا پێكهاتێ شیعی و حوكمه‌تێ دا ب هێزتر بكه‌ت، ب ره‌نگه‌كێ به‌ردوام دێ پێدڤی ب كوردان و سووننه‌یان هه‌بیت و نه‌شێت ب ساناهی پشتا خوه بده‌ته وان، هه‌ر چه‌نده هنده‌ك وه‌سا هزر دكه‌ن، كو د پاشه‌رۆژێ دا سه‌در دێ شێت وه‌كو خومه‌ینی هه‌موو ئیراقێ كونترۆل كه‌ت، لێ ئه‌ڤ چه‌نده روو ناده‌ت، چونكی نه ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌یێ ئیراقێ و نه ل سه‌ر ئاستێ ژ ده‌رڤه ژی، فاكته‌ر د هاریكار نینن بۆ هندێ، كو سه‌در وه‌سا ب هێز بكه‌ڤیت”.
ناڤهاتی ئه‌و چه‌ند ژی گۆت” ئێك ژ خالێن ب هێز یێن شیعان ب درێژاهیا ڤان سالێن بوری، پێكهاتبوو ژ ئێكگرتنا وان ل هه‌مبه‌ری كورد و سووننه‌یان، هه‌كه ڤێ جارێ ژی شیعه بگه‌هنه رێككه‌فتنێ و سازانێ دناڤا خوه دا بكه‌ن، ل وی ده‌می كورد و سووننه نه‌شێن رۆله‌كێ مه‌زن د پرۆسا سیاسی یا ئیراقێ دا بگێرن، دیسان ئه‌و حوكمه‌تا كو ژ ئه‌نجامێ رێككه‌فتنا پێكهاتێن شیعی دروست دبیت، هه‌ڤشێوێ حوكمه‌تێن پێشی، نه دكه‌ڤیته ژێر كاریگه‌ریا كورد و سوننه‌یان و نه چو گاڤان ژی ب ئاراسته‌یا راستكرنا پرۆسا سیاسی ل ئیراقێ دا دهاڤێژیت و هه‌ر رێككه‌فتنه‌كا بهێته كرن ژی، ب تنێ دێ خالێن وێ ل سه‌ر كاخه‌زێ مینن، ب ڤی ره‌نگی دابه‌شبوونا ناڤمالا شیعی و لاوازبوونا هه‌ڤپه‌یمانیا ئیرانێ، د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردان و پرۆسا سیاسی یا ئیراقی دا هه‌یه”.
ل دووماهیێ ئاشكرا كر ژی” ئه‌و هه‌لبژارتنێن ل سالا بۆری هاتینه ئه‌نجامدان، بۆ هندێ بوون كو گوهۆرین د ئیراقێ دا بهێنه كرن، هه‌ر ژ پێشكێشكرنا خزمه‌تگوزاریان و به‌هنگاربوونا گه‌نده‌لیێ، پاراستنا ئێمناهیێ و سه‌قامگیریێ و دانانا سنۆره‌كێ بۆ میلیشیێن شیعی، به‌لێ په‌نابرن بۆ ستایلێ كه‌ڤن و دوباره، كو ناڤێ وێ كریه لهه‌ڤهاتن، ئه‌ڤه پتره ژ 18 سالان ل ئیراقێ دهێته په‌یروكرن، چو تشت نه‌گۆهارتینه و نه‌شێت چو گاڤان بهاڤێژیت و ئه‌زموونا 18 سالێن بۆری ئه‌ڤ چه‌نده یا سه‌لماندی، هه‌روه‌سا رێكخستنا ناڤمالا شیعی و ئاشتبوونا وان چو خزمه‌تان بۆ پێگه‌ه و به‌رژه‌وه‌ندیا كوردان ناكه‌ت، ل دووماهیێ دێ ئه‌نجامێ وێ بیته پتر پشتگۆهخستنا كورد و سووننه‌یان و نه‌مانا كاریگه‌ریا وان ل سه‌ر پرۆسا سیاسی ل ئیراقێ”.
