په‌رله‌مانتاره‌ك: بۆ گه‌ره‌نتیكرنا هه‌رێما كوردستانێ پێدڤیه‌ جڤاتا فیدرالی بهێته‌ پێكئینان

په‌رله‌مانتاره‌ك: بۆ گه‌ره‌نتیكرنا هه‌رێما كوردستانێ پێدڤیه‌ جڤاتا فیدرالی بهێته‌ پێكئینان

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌ندامه‌كێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان، دیاردكه‌ت كو د هه‌موو ده‌وله‌تێن فیدرالی دا، ده‌ستهه‌لاتا قانوون دانانێ تنێ ژ په‌رله‌مانی پێك ناهێت، چونكه‌ په‌رله‌مان ل سه‌ر بنه‌مایێ زۆرینه‌ و كه‌مینه‌ ب رێڤه‌دچیت، ئه‌وژی وه‌دكه‌ت هه‌رێمه‌ك یان ئه‌و هه‌رێمێن كو به‌رژه‌وه‌ندیێن وان ل گه‌ل به‌رژه‌وه‌ندیێن زۆرینه‌یا دناڤ ده‌وله‌تا فیدرالی دا ئیچك نه‌گریت، نه‌شێن داكۆكیێ ژ مافێن خوه‌ بكه‌ن، له‌وما ژبلی په‌رله‌مانی، جڤاته‌كا دی ژی بۆ گه‌ره‌نتیكرنا مافێن هه‌رێمان هه‌بیت.

مه‌ریوان قه‌ره‌نی، ئه‌ندامێ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی، ل سه‌ر پێگه‌هێ خوه‌ د تۆرا جڤاكی یا فه‌یسبووكی به‌لاڤكر” ل ده‌مێ نڤیسینا دستووری، ب پێداگیریا سه‌رۆك بارزانی و سه‌ركردایه‌تیا وی ده‌می یا كوردستانێ، سێ مادێن تایبه‌ت و برگه‌كا دناڤ ماده‌كێ دی ژی دا، دۆر جڤاتا فیدرالی یێن هه‌ین، وه‌كو جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، د مادا 48 ژ دستوورێ به‌رده‌وام یێ ئیراقێ هاتیه‌ (ده‌ستهه‌لاتا قانوون دانانێ ل ئیراقێ، ژ جڤاتا نوونه‌ران و جڤاتا فیدرالی پێك دهێت)”.

پتر رۆهن دكه‌ت ژی” ل مادا 56 ژی دا ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ هاتیه‌ كرن كو جڤاته‌ك ب ناڤێ (جڤاتا فیدرالی) بهێته‌ پێكئینان كو نوونه‌رێن هه‌رێمان و پارێزگه‌هێن نه‌ گرێدای ب هه‌رێمان ڤه‌ بخوه‌ڤه‌ بگریت، پێكهات و مه‌رجێن ئه‌ندامه‌تیێ و تایبه‌تمه‌ندیان و هه‌موو ئه‌و تشتێن په‌یوه‌ندی ب وێ جڤاتێ ڤه‌ هه‌ی، ب قانوونه‌كێ بهێته‌ رێكخستن، كو ب ده‌نگێن دو ل سه‌ر سێ ئه‌ندامێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ده‌ركه‌ڤیت، هه‌روه‌سا ل برگا سێ ژ مادا 135 و مادا 137  ژی به‌حسێ جڤاتا فیدرالی ل ئیراقێ هاتیه‌ كرن”.

دبێژیت ژی” دستوورێ ئیراقێ ئه‌ركێن خوه‌ بۆ گه‌ره‌نتیكرنا مافێن هه‌رێما كوردستانێ ل ئیراقێ بحهئیناینه‌، وه‌كو تاكه‌ هه‌رێم دناڤ ده‌وله‌تا فیدرالی یا ئیراقێ دا، به‌لێ ئه‌و چه‌ندا رێ نه‌دای ئه‌ڤ ئارمانجه‌ بده‌ستڤه‌بهێت، هزرا شۆڤینی و ناڤه‌ندگێری یا هنده‌ك ئه‌ره‌بێن دناڤ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ یه‌، كو هه‌تا نوكه‌ د به‌رهه‌ڤ نینن دستوورێ به‌رده‌وامێ ئیراقێ بجهبینن و جڤاتا فیدرالی دروست بكه‌ن”.

وی په‌رله‌مانتاری سه‌باره‌ت رۆلێ وێ جڤاتا فیدرالی ل دۆر پاراستن مافێن هه‌رێمان، دبێژیت” هه‌كه‌ ئه‌و جڤاتا فیدرالی بهێته‌ دروستكرن، بلا جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژی قانوونان دژی هه‌رێما كوردستانێ ده‌ربكه‌ت، ده‌مێ ئه‌و جڤاتا فیدرالی هه‌بیت، دێ هه‌رێما كوردستانێ شێت مافێ خوه‌ وه‌كو (ڤیتۆ) ل دژی هه‌ر قانوونه‌كێ بكارئینیت، كو زیانێ ب به‌رژه‌وه‌ندیێن وێ بگه‌هینیت، ب ڤی جۆری ژی زۆرینه‌یا دناڤ جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ هه‌كه‌ بخوازیت دژی هه‌رێما كوردستانێ كار بكه‌ت، ناگه‌هیته‌ ئارمانجا خوه‌ و مافێن خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ دێ دپاراستی بن”.

ناڤبری دووپاتیێ ل سه‌ر كاركرنێ بۆ دامه‌زراندنا وێ جڤاتا فیدرالی دكه‌ت و دبێژیت” د وێ باوه‌ریێ دامه‌ كو هه‌ڤسه‌نگیێ رابگرین و ل به‌غدا رۆژه‌كێ ب ناڤێ دادگه‌ها فیدرالی و رۆژه‌كێ ب ناڤێ زۆرینه‌یا جڤاتا نوونه‌ران و رۆژه‌كا دی ژی ب ناڤه‌كێ دی بزاڤا زیان گه‌هاندنێ ب هه‌رێما كوردستانێ نه‌كه‌ن، دڤێت فشارێ بكه‌ین تاكو دستوورێ ئیراقێ بهێته‌ بجهئینان و جڤاتا فیدرالی بهێته‌ دامه‌زراندن”.

هه‌روه‌سا گۆت” د حاله‌ته‌كێ دا هه‌كه‌ هه‌ر دخوازن رێ ل بجهئینانا دستووری بگرن، ئه‌و ب خوه‌ مه‌رگێ دستووری و ئیراقێ ژی رادگه‌هینن، چونكه‌ د دیباجا دستوورێ ئیراقێ دا هاتیه‌ ( پێگیری ب ڤی دستووری، ئێكگرتنا ئاره‌زومه‌ندانه‌ یا ئیراقێ دپارێزیت، ب گه‌ل و ئاخ و سه‌روه‌ریا خوه‌ڤه‌) ئانكو هه‌كه‌ ئه‌ره‌بێن ئیراقێ ب سوننه‌ و شیعه‌ڤه‌، د راستگۆنه‌ و دخوازن ده‌وله‌تا وان ب پاراستی بمینیت، پێدڤیه‌ دستووری بجهبینن، گرنگترین برگێن نه‌هاتینه‌ بجهئینان دناڤ دستووری ژی دا، پێك دهێن ژ مادێن تایبه‌ت ب دروستكرنا جڤاتا فیدرالی و مادا 140 “.

کۆمێنتا تە