كێمیا داخوازیێن كچێن عه‌ره‌ب هاریكاره‌ زه‌لام چه‌ند هه‌ڤژینا بینیت

كێمیا داخوازیێن كچێن عه‌ره‌ب هاریكاره‌ زه‌لام چه‌ند هه‌ڤژینا بینیت

6

هه‌ولێر، قائید میرۆ

گوره‌ی ئاماره‌كێ ئینانا هه‌ڤژینا دویێ ل عێراقێ بشێوه‌یه‌كێ به‌رچاف زێده‌كریه‌ و پارێزه‌ره‌كژی دبێژیت، ئینانا هه‌ڤژینا دویێ بوویه‌ په‌یوه‌ندی ب كلتوورێ عێراقێ ڤه‌ هه‌یه‌ نوكه‌ گرێبه‌ستا هه‌ڤژینیێ بۆ زه‌لامێن هه‌رێما كوردستانێ ناهێته‌كرن ل دادگه‌هێن ده‌ڤه‌رێن كوردستانی ئه‌گه‌ر خه‌لكێ وان ده‌ڤه‌را نه‌بن و مه‌رجه‌ جهێ ئاكنجیبوونێ دیار بیت.

گوره‌ی ئاماره‌كا فه‌رمانگه‌ها ڤه‌كۆلین و كۆمه‌لایه‌تیا عێراقێ، ئینانا هه‌ڤژینا دویێ ژلایێ زه‌لامێن عێراقێ بشێوه‌یه‌كێ به‌رچاڤ زێده‌كریه‌ و تنێ دده‌مێ سێ هه‌یڤێن دوماهیا ئه‌ڤساله‌ ل دادگه‌هێن عێراقێ ئێك هزار و 1600 حاله‌تێن ئینانا ژنا دویێ هاتینه‌ تۆماركرن، لسه‌ر ئاستێ عێراقێ پارێزگه‌ها به‌سرا ل پلا ئێكێ دهێت و پارێزگه‌ها نه‌ینه‌واژی ب پلا دویێ دهێت بۆ ئینانا هه‌ڤژینا دویێ ل عێراقێ.

پارێزه‌ر ئیسماعیل هه‌ناره‌یی بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیاركر” ئینانا زێده‌تری هه‌ڤژینه‌كێ دناڤا جڤاكێ عێراقێ كاره‌كێ ئاسایه‌، به‌لێ زێده‌تری هه‌موو پێك هاتێن دی عه‌ره‌ب زێده‌تر دخوازن هه‌ڤژینا دویێ بینن، یانژی زێده‌تری ژنه‌كێ هه‌بیت، بوویه‌ كلتوور دناڤا زه‌لامێن عه‌ره‌ب دخوازن زۆر هه‌ڤژینا بینن و هژماره‌كا زۆرا زارۆكاژی هه‌بیت، ئه‌ڤێ چه‌ندێ ژی وه‌كی شانازی بخوه‌ دزانیت و زه‌لامینیا خوه‌ د سه‌لمینن، دوڤدا نه‌ته‌وه‌ و پێك هاتێن دی هه‌نه‌، بدیتنامن زێده‌بوونا دیاردا ئینانا زێده‌تری هه‌ڤژینه‌كێ ئه‌گه‌رێن خوه‌ هه‌نه‌ ل عێراقێ ژبلی ئه‌ڤا من به‌حسكری بۆ كلتوورێ جڤاكێ عێراقی ڤه‌دگه‌ڕیت، به‌لێ هنده‌ك هۆكار هه‌نه‌ دبنه‌ ئه‌گه‌ر رێك بهێنه‌ خوه‌شكرن بۆ زه‌لامی هه‌ڤژینا دویێ یان سیێ و چوارێ بینیت، یا ئێكێ هژماره‌كا زۆر یا ژنێن بێسه‌رپه‌رشتێ ل عێراقێ هه‌نه‌ و ب ئه‌گه‌رێ كاودانێن عێراق تێدا ده‌ربازدبیت رێژا بێژنا یا به‌ره‌ف زێده‌بوونێ دچیت، هه‌روه‌سا هژمارا كچێن قه‌یره‌ یێن ته‌مه‌نێ وان به‌ره‌ف سه‌ری دچیت زۆرن و ئه‌و كچ هزر دكه‌ن ته‌مه‌نێ وان یێ به‌ره‌ف پیربوونێ دچیت و ئه‌گه‌ر بهێت و نه‌چنه‌ ناڤا پرۆسا هه‌ڤژینیێ له‌وانه‌ هه‌تا مرنێ نه‌گه‌هن مرادا خو ئیدی ئه‌گه‌ر ته‌مه‌ن گه‌هشته‌ ئاسته‌كی ئه‌و ده‌لیڤه‌ و شیان بۆ ژنێ نامینن بچیته‌ ناڤا پرۆسا هه‌ڤژینیێ، ئه‌و هه‌ردو ئه‌گه‌ره‌ زۆر هاریكارن بۆ ڤێ چه‌ندێ دیارده‌یا هه‌ڤژینا دویێ به‌ره‌ف زێده‌بوونێ بچیت، ئه‌گه‌رێن دیژی هه‌نه‌ بۆ نموونه‌ دناڤا عه‌ره‌بێن عێراقی هنده‌ك تشت هه‌نه‌ جودانه‌ ل كوردان ئه‌گه‌ر زۆرن ئه‌و كچێن ته‌مه‌نه‌كێ زۆر بچووكدا و د به‌رهه‌ڤن دگه‌ل زه‌لامه‌كێ ب ته‌مه‌ن پرۆسا هه‌ڤژینیێ پێك بینن، به‌رۆڤاژی دناڤا جڤاكێ كوردی دا كچه‌كا بیست سالی یا به‌رهه‌ڤنینه‌ پرۆسا هه‌ڤژینیێ دگه‌ل زه‌لامه‌كێ پێنجی سالی پێك بینیت، هه‌روه‌سا كچێن عه‌ره‌ب د به‌رهه‌ڤن سه‌رهه‌وی شووكه‌ن و نیك وانا ئاریشه‌ نینه‌ زه‌لامی هه‌گه‌ر ژنیش هه‌بیت.

ئه‌ڤی پارێزه‌ری گوت” ئه‌گه‌ره‌كێ دی بۆ زێده‌بوونا دیاردا هه‌ڤژینیا دویێ قانوون یا هاریكاره‌ و گوره‌ی قانوونا بارێ باژێڕی یا عێراق رێك هاتیه‌دان زه‌لامی چه‌ند هه‌ڤژین هه‌بن، داخوازیێن كچ و ژنێن عه‌ره‌بژی وه‌سانه‌ نینه‌ زه‌لام نه‌شێت هه‌ڤژینیێ دگه‌ل پێك بینیت بۆ نموونه‌ ئه‌گه‌ر زه‌لامی چه‌ند هه‌ڤژینه‌ك هه‌بن ئاساییه‌ پێكڤه‌ د ئێك خانی دا بژین بێ ئاریشه‌ و داخوازیێن ژیانێ و پرۆسا هه‌ڤژینیێ زۆر نینه‌ هه‌موو كه‌سه‌ك ئه‌گه‌ر بخوازیت دێ ژن هه‌بن بۆ پرۆسا هه‌ڤژینیێ، به‌رۆڤاژی ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌م قانوون رێگره‌ هه‌م جڤاكژی زۆر زه‌حمه‌ته‌ ل هه‌رێما كوردستانێ دو هه‌وی پێكڤه‌ خانیه‌كی دا بژین، هه‌تا چه‌ند دووری ئێكژی بن ئاریشه‌ دناڤبه‌را واندا هه‌نه‌ و شه‌ڕێ هه‌ویا یێ ناڤوده‌نگه‌ دناڤا كوردان زۆر جارا ده‌مێ دو كه‌س پێك ئێك نه‌كه‌ن و دگه‌ل ئێك نه‌ گونجن دێ بێژنێ خۆ هنگ هه‌ویێت ئێك نینه‌.

ده‌رباره‌ی ئینانا هه‌ڤژنێن عه‌ره‌ب ژلایێ زه‌لامێن كورد ئیسماعیل هه‌ناره‌یی ئاماژه‌كر” راسته‌ پشتی قانوونا هاتیه‌ راستڤه‌كرن مه‌رج بۆ ئینانا هه‌ڤژینا دویێ هاتینه‌ دانان، به‌لێ زه‌لامێن كورد بۆ گرێبه‌ستا هه‌ڤژینیا دویێ سالێن بۆری سه‌ره‌دانا دادگه‌هێن ده‌ڤه‌رێن كوردستانی وه‌كی شێخان و مه‌خموور و كه‌ركووك و خانه‌قینێ دكر، به‌لێ نوكه‌ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ نڤیساره‌ك ئاراسته‌ی وان دادگه‌ها كریه‌ و ئیدی زه‌لامێن هه‌رێما كوردستانێ نه‌شێن گرێبه‌ستیا هه‌ڤژینیێ ل ئه‌ڤان دادگه‌هان بكه‌ن، چونكه‌ مه‌رجه‌ دڤێت زه‌لام ئاكنجیێ وان ده‌ڤه‌رانبیت و به‌رۆڤاژی گرێبه‌ست بۆ ناهێته‌كرن، ژبه‌ر نه‌بوونا داخوازیان ڤان سالێن دوماهیێ داخوازی لسه‌ر ژنێن عه‌ره‌ب ژلایێ زه‌لامێن كوردڤه‌ زێده‌بوویه‌، به‌لێ هنده‌ك ژوان ژنێن عه‌ره‌ب تنێ بۆ مه‌ره‌مێن مادی هه‌ڤژینیێ دگه‌ل زه‌لامێن كورد دكه‌ن و پشتی ماوه‌یه‌كی ژنێن عه‌ره‌ب پاره‌ی دبه‌ن و ڤه‌دگه‌ڕن ده‌ڤه‌رێن خوه‌، بۆچوونامن ئه‌ڤه‌ قانوون ل هه‌رێما كوردستانێ بهێته‌ راستڤه‌كرن بۆڤێ چه‌ندێ كچ نه‌مینن قه‌یره‌ و ببیته‌ مه‌رج كه‌سێن هه‌ڤژینا دویێ د ئینن كچه‌كا قه‌یره‌بیت ئه‌ڤه‌ دێ هه‌تا راده‌كی ئاریشێ چاره‌سه‌ر كه‌ت.

کۆمێنتا تە