خودانێ‌ گۆره‌پانه‌كا غازێ‌:پشكا غازا دهۆكێ‌ تێرا هه‌موو مالان ناكه‌ت!

خودانێ‌ گۆره‌پانه‌كا غازێ‌:پشكا غازا دهۆكێ‌ تێرا هه‌موو مالان ناكه‌ت!

7

ئه‌ڤرۆ، ئه‌میر ئه‌ترووشی:

“ئه‌ز نوكه‌ یێ‌ ل به‌دریكێ‌، چاڤه‌رێ‌ هاتنا غازێ‌ دكه‌ن كو دێ‌ بۆ من ژ تلكێفێ‌ هێت، رۆژانه‌ ئه‌م هه‌ول دده‌ین غازا بازرگانی ژ ده‌وروبه‌رێن دهۆكێ‌ بۆ خه‌لكێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌ بینین، چونكو ئه‌و پشكا غازا حكوومی یا بۆ دهۆكێ‌ دهێت، تێرا هه‌موو خه‌لكی ناكه‌ت و ئه‌گه‌ر یا بازرگانی نه‌هێت، دێ‌ قه‌یرانێن مه‌زن یێن غازێ‌ په‌یدا بن”. ئه‌ڤه‌ گۆتنێن خودانێ‌ گۆره‌پانا غازا به‌رۆشكێ‌ نه‌، ده‌مێ‌ من سه‌ره‌دانا گۆرپانێ‌ كری و خودان ل گۆره‌پانێ‌ نه‌بوویی، من په‌یوه‌ندی پێكر و پرسیارا هندێ‌ كر، بۆچی به‌رده‌وام كێشه‌یا كێمبوونا غازا بازرگانی په‌یدا دبیت، وی ژی ب ڤی شێوه‌یی سه‌ری من نڤێسی به‌رسڤ دا و زێده‌تر گۆت: غازا پشكا حۆكمه‌ت دئینیت ب 9 هزار دیناران دهێته‌ فرۆتن و هه‌می ده‌مان یا به‌رده‌ست نینه‌، به‌لێ‌ یا بازرگانی به‌رده‌وام هه‌یه‌ و بهایێ‌ هه‌ر قنینه‌كی نێزیكی 15 هزار دینارایه‌.

ل سنوورێ‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ و هه‌تا ل پارێزگه‌هێن دی ژی یێن هه‌رێما كوردستانێ‌، به‌رده‌وام كێشه‌یێن كێمبوونا غازێ‌ په‌یدا دبن و دبیته‌ ناله‌ ناله‌ وه‌لاتیان ژ به‌ر نه‌بوونا غازێ‌. وه‌لاتیه‌كی دیار كر، ده‌مێ‌ قنینێ‌ مه‌ یێ‌ غازێ‌ یێ‌ مال ڤالا دبیت، ئه‌م ته‌له‌فونا كۆمپانیێن داگرتنا غازێ‌ دكه‌ین، به‌لێ‌ غاز نینه‌ و رێڤه‌به‌رێ‌ نه‌فت و كانزایان ژی دیار كر كو ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ چو كێشه‌یێن كێمیا غازێ‌ نینن و به‌رده‌وام و رۆژانه‌ نێزیكی 10 ترێله‌یێن غازێ‌ دگه‌هنه‌ پارێزگه‌ها دهۆكێ‌. لێ‌ خودانێ‌ گۆره‌پانه‌كا غازێ‌ ژی دیار كر كو ئه‌و پشكا غازا بۆ دهۆكێ‌ دهێت تێرا هه‌موو خه‌لكی ناكه‌ت و ئه‌گه‌ر یا بازرگانی نه‌هێت، دێ‌ قه‌یرانه‌كا مه‌زن په‌یدا بیت.

شڤان محه‌مه‌د ئه‌مین، ئێك ژ وه‌لاتیێن پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ یه‌ بۆ رۆژنامه‌یا ئه‌ڤرۆ دیار كر، هه‌یڤێ‌ جاره‌كێ‌ ئه‌م پێدڤی ب داگرتنا قنینێ‌ غازێ‌ دبین و ژ به‌ر مه‌ترسیێن ژ غازێ‌ په‌یدا دبن، ئه‌م چو قنینێن یه‌ده‌ك یێن غازێ‌ نادانینه‌ مال، له‌ما ده‌مێ‌ قنینێ‌ مه‌ ڤالا دبیت ئه‌م ئێكسه‌ر ته‌له‌فونا كۆمپانیه‌كێ‌ دكه‌ین بۆ ئینانا قنینه‌كێ‌ غازێ‌، به‌لێ‌ ئه‌و دبێژن ئه‌ڤه‌ مه‌ ناڤێ‌ هه‌وه‌ نڤێسی هه‌تا غاز دگه‌هیت، هنده‌ك جارا رۆژه‌كێ‌ و هه‌تا حه‌فتیه‌كێ‌ ئه‌م چاڤه‌رێ‌ دكه‌ین دا غاز بگه‌هیته‌ مه‌.

ناڤبری زێده‌تر گۆت: یا ب زه‌حمه‌ته‌ ئه‌م حه‌فتیه‌كێ‌ چاڤه‌رێ‌ غازێ‌ بكه‌ین، له‌وما هه‌كه‌ ژ رۆژه‌كێ‌ بۆری، نه‌چاردبین غازا بازرگانی دكرین و هه‌ر قنینه‌كی 5 هزار زێده‌تر ژ بهایێ‌ غازا دی دكرین و ئه‌ڤه‌ ژی ئاریشه‌یه‌كا مه‌زنه‌ بۆ مه‌، چونكو داهاتێ‌ مه‌ یێ‌ هه‌یڤانه‌ یێ‌ ده‌ستنیشانكریه‌ و بۆ مه‌ ده‌ست ناده‌ت هه‌ر هه‌یڤ ب ڤی شێوه‌ی غازێ‌ بكرین.

“ئه‌ز نوكه‌ یێ‌ ل به‌دریكێ‌، چاڤه‌رێ‌ هاتنا غازێ‌ دكه‌ن كو دێ‌ بۆ من ژ تلكێفێ‌ هێت، رۆژانه‌ ئه‌م هه‌ول دده‌ین غازا بازرگانی ژ ده‌وروبه‌رێن دهۆكێ‌ بۆ خه‌لكێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌ بینین، چونكو ئه‌و پشكا غازا حكوومی یا بۆ دهۆكێ‌ دهێت، تێرا هه‌موو خه‌لكی ناكه‌ت و ئه‌گه‌ر یا بازرگانی نه‌هێت، دێ‌ قه‌یرانێن مه‌زن یێن غازێ‌ په‌یدا بن”. ئه‌ڤه‌ گۆتنێن خودانێ‌ گۆره‌پانا غازا به‌رۆشكێ‌ نه‌، ده‌مێ‌ من سه‌ره‌دانا گۆرپانێ‌ كری و خودان ل گۆره‌پانێ‌ نه‌بوویی، من په‌یوه‌ندی پێكر و پرسیارا هندێ‌ كر، بۆچی به‌رده‌وام كێشه‌یا كێمبوونا غازا بازرگانی په‌یدا دبیت، وی ژی ب ڤی شێوه‌ی به‌رسڤ دا و گۆت ژی: غازا پشكا حۆكمه‌ت دئینیت ب 9 هزار دیناران دهێته‌ فرۆتن و هه‌می ده‌مان یا به‌رده‌ست نینه‌، به‌لێ‌ یا بازرگانی به‌رده‌وام هه‌یه‌ و بهایێ‌ هه‌ر قنینه‌كی نێزیكی 15 هزار دینارایه‌.

هه‌وار عه‌بدولعه‌زیز، خودانێ‌ گۆره‌پانا به‌رۆشكێ‌ یا غازێ‌ زێده‌تر بۆ رۆژنامه‌یا ئه‌ڤرۆ گۆت: ل گۆره‌ی زانیاریێن من، رۆژانه‌ 8 یا پیچه‌ك زێده‌تر بۆتلێن غازێ‌ وه‌كا پشكا هه‌موو پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دگه‌هن و هه‌ر بۆتله‌كێ‌ غازێ‌ نێزیكی 1600 قنینێن غازێ‌ پێ‌ پڕدبن و ئه‌ڤه‌ ژی هه‌كه‌ بچیه‌ حه‌قیقه‌تێ‌ تێرا هه‌موو مالان ناكه‌ن و ئه‌گه‌ر غازا بازرگانی رۆژانه‌ نه‌بیت، دێ‌ قه‌یرانێن مه‌زن یێن غازێ‌ په‌یدابن و گۆت: غازا بازرگانی به‌رده‌وام یا هه‌ی و بهایێ‌ هه‌ر قنینه‌كێ‌ غازێ‌ ب 13 هه‌تا 15 هزار دیناران دهێته‌ فروتن.

عه‌بدولسه‌مه‌د تێلی، سه‌رۆكێ‌ لیژنا سۆته‌مه‌نیێ‌ ل جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، ئێك ژ ئه‌گه‌رێن كێمبوونا غازێ‌ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ ئه‌وه‌ كو ده‌مێ‌ غاز ل سلێمانیێ‌ دهێته‌ باركرن زوو ناگه‌هیته‌ دهۆكێ‌ و هنده‌ك جاران غازا ئه‌ڤرۆ بۆ سوبه‌ دمینیت و ئه‌ڤه‌ ژی دبیته‌ ئاریشه‌ و گۆت: ل وه‌رزێ‌ زڤستانێ‌ خواست ل سه‌ر غازێ‌ زێده‌ دبیت و ئه‌ڤه‌ ژی دبیته‌ ئه‌گه‌رێ‌ بارگرانیێ‌ ل سه‌ر پشكا غازێ‌ و كێمبوونا وێ‌.

عه‌بدولسه‌مه‌د تێلی ئاماژه‌ ب وێ‌ یه‌كێ‌ ژی كر كو نێزیكی 84 هزار خێزانێن ئاواره‌ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ هه‌نه‌ و به‌هرا وان یا غازێ‌ ناهێت و نێزیكی سێ‌ ترۆمبێلێن غازێ‌ یێن رۆژانه‌ بۆ وان ئاواره‌یان دچیت و ئه‌ڤه‌ ژی غه‌درێ‌ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دكه‌ت و كێشه‌یا كێمبوونا غازێ‌ په‌یدا دبیت و مه‌ چه‌ندین جاران ژی داخواز ژ جهێن په‌یوه‌ندیدار كریه‌ به‌هرا وان ئاواره‌یان یا غازێ‌ جودا بهێت یان بهێته‌ زێده‌كرن، دا كو ئه‌ڤ ئاریشا كێمیا غازێ‌ په‌یدا نه‌بیت.

ل دور هندێ‌ ژی كو نها پتریا فرن و سه‌مونخانه‌ و خارنگه‌ه قنینێن غازێ‌ بكارنائینن و ب تنێ‌ رێیا سیسته‌می غازێ‌ دكرن، ئه‌یاز دوسكی، ئێك ژ نونه‌رێن خودان فرنێن پارێزگه‌ها دهۆكێ بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ گوت: (ل ده‌ستپێكا سالا 2017ێ مه‌ ده‌ست ب دانانا سیسته‌مێ غازێ كریه‌، ل ده‌ستپێكێ زۆر ب رێكخستی بوو، به‌لێ پشتی سیسته‌م زۆر هاتیه‌ بكارئینان، جهێ داخێ یه‌ دووڤچون وه‌كو پێدڤی نینه‌ و زۆر خه‌مساری هه‌یه‌، نوكه‌ پتری 80% ژ خارنگه‌هـ و فرنێن پارێزگه‌ها دهۆكێ كار ب سیسته‌مێ غازێ دكه‌ن، ژ به‌ر كو ئه‌و كومپانیا ب ئه‌ركێ دانانا سیسته‌می رابووی، بێ به‌رامبه‌ر سیسته‌می ددانیت، به‌لكو تنێ ئه‌م وه‌كو خودان فرن غازێ ژ وان دكرین).

محسن تاها، رێڤه‌به‌رێ‌ نه‌فت و كانزایان ل پارێزگه‌ها دهۆكێ‌ دیار كر، چو كێشه‌یێن كێمبوونا غازێ‌ ل دهۆكێ‌ نینن، ره‌نگه‌ هنده‌ك جاران د رۆژێ‌ دا غاز نه‌گه‌هشتبیته‌ به‌ر ده‌رگه‌هێ‌ ماله‌كێ‌، به‌لێ‌ ل دووڤڕا یا بۆ وان چووی، ئه‌ڤه‌ حه‌فتیه‌كه‌ پشكا غازێ‌ یا دهۆكێ‌ هاتیه‌ زێده‌كرن و به‌ری نوكه‌ هه‌شت تانك بوون، به‌لێ‌ نوكه‌ یێن بووینه‌ 9 هه‌تا 10 تانكێن غازێ‌ رۆژانه‌ دگه‌هنه‌ دهۆكێ‌ و گۆت ژی: ئه‌ڤه‌ چه‌ند رۆژه‌كه‌ ره‌وش گه‌له‌ك باشتره‌ و چو كێشه‌ نینن.

 

کۆمێنتا تە