ئه‌ڤرۆ:

ڤەکولینەکێ دیارکر ئەو زەلامێن گەلەک شوکولاتا دخۆن رەنگە مەترسیێن توشبوونا وان ب جەلتەیان کێم ببن، ل وەرزنامەیا زانستێ دەماران ڤەکولەران وەسان نڤیسی یە کو پشتی بۆ دەمێ ١٠ سالان وان دووڤچۆنا ٣٧ ھزار زەلامێن شوکولاتا دخۆن کری دیاربوو ب رێژا ١٧% مەترسیا توشبوونا وان ب جەلتەیان کێم بوو.
ئەڤ ڤەکولینە یا ئێکێ یە د ڤی واری دا دھێتە کرن و ئاماژە ب وێ چەندێ ددەت کو خوارنا شکولاتان مفا بۆ دلی و دەمارێن خوینێ خوینێ ھەنە و ھندەک ژ ڤەکولینێن بەری نوکە ھاتینە ئەنجامدان دیارکربوو کو ئەو کەسێن شکولاتا دخۆن فاکتەرێن کێمتر بۆ توشبوونێ ب نەخوشیێن دلی و جەلتەیان ھەنە وەک بلندبوونا فشارا خوینێ، سوزان لارسون ژ پەیمانگەھا کارولینسکا ل ستوکھولمێ کو سەرۆکاتیا ڤێ ڤەکولینێ دکر گۆت: کارتێکرنا ب مفا یا خوارنا شکولوتا کو ھەڤبەندی ب جەلتەیان ڤە ھەیە رەنگە گرێدای پێکھێنەرێن فلافونوید ڤە ھەبیت ئەوێ دناڤ شکولاتا دا ھەی، ڤەکولینەکا دیتر کو ل سالا بۆری ژلایێ لارسونێ ڤە ھاتبوو کرن ئەنجامێن وەکی وان ل سەر ژنان ژی دیارکربوون، فلافونید ھندەک پێکھێنەرن کاردکەن وەکو کەرستەیێن دژی ژەنگارێ و ڤەکولین ئاماژە ب وێ چەندێ ددەن کو رەنگە وی کەرستەی کارتێکرنێن ئەرێنی ل سەر فشارا خوینێ و کولیسترۆلی و کارێ دەمارێن خوینێ ھەبیت.

ئەڤرۆ:
گەلەک گەنج ژ ھەردو رەگەزان حەزدکەن نشتەرگەریێن جوانکاریێ ئەنجام بدەن و دفنێن خوە ب شێوەیەکێ دیتر لێ بکەن، ھەلبەت گەلەک جورێن دفنا ھەنە و رەنگە شێوێ دفنێن خەلکێ کوردستانێ وەکو یێن دەڤەرێن عەرەبی نەبن و ئورۆپی و ئەمریکی و ئەفریقیان ژی ھەر ئێکێ جوانیا خوە ھەنە، بەلێ کچێن ڤێ دەڤەرێ حەزدکەن دفنێن خوە یێن ئورۆپیا لێ بکەن و رۆژانە ئەڤ جورە نشتەرگەری یە ل دھۆکێ دھێنە کرن.
د.کوردو قەرەداغی، تایبەتمەندێ نشتەرگەریێن جوانکاریێ دیارکر کو نشتەرگەریێن جوانکاریا دفنێ ژ نشتەرگەریێن بەربەلاڤن و ھندەک جاران ب زەحمەتن بۆ ئەنجامدانێ، ئارمانجێن وانژی ژێکجودانە دبیت بۆ جوانکارنا دفنێ بن یان بۆ خوکرنا ھەناسێ بن و ھندەک جارا ژی رەنگە بۆ ھەردو ئارمانجا بھێنە ئەنجامدان و گۆت: نشتەرگەریێن دفنێ دھێنە کرن بۆ راستڤەکرنا دفنێ و پرا دفنێ، راستڤەکرنا کرگرکێن پێشیا دفنێ یان دیارکرنا شێوێ پرا دفنێ ب شێوەیەکێ باش، دیسا بۆ بەرفرەھکرن و بەرتەنگکرنا کونکێن دفنێ و دبیت ژی بۆ مەزنکرن یان بچووککرنا دفنێ بن و ھندەک جارا ژی رەنگە پشکا سلال ل گەل پشکا خوارێ نەگونجیت و نەخوش حەزبکەت ھەڤبەندیێ دناڤەرا واندا دروست بکەت یانژی بۆ دروستکرن و چارەکرنا کێماسی و کرێیتیێن زکماکی دھێنە ئەنجامدان.
کوردو قەرەداغی دیارکر ژی جوانکاریا دفنێ ب رێیا بەنجا گشتی دھێتە ئەنجامدان و دبیت دەمێ وێ دناڤبەرا دەمژمێرەکێ ھەتا دو دەمژمێرا ڤەکێشیت و گۆتژی: دو رێک بۆ ئەنجامدانا وێ ھەنە ئێک ژێ ب سەرڤە و یا دی ژناڤدا دھێتە کرن، یا ژناڤدا بۆ چارەکرنا حالەتێن سڤک و ناڤنجی کو ب رێیا شەخەکا ناڤدا ناڤین دناڤبەرا کرکرکێن دفنێ دا بێی نشتەرگەریێن دەرڤەی دفنێ بھێنە کرن، بەلێ یا ژ دەرڤە پتر ل وان دەما دھێتە ئەنجامدان دەمێ کرێتی و خواربوون ددفنێ دا ھەبن ئەوژی ھەلبەت ھندەک جارا جھێ نشتەرگەریێ وەکو پنیەکا بچووک لێ دمینیت و پتریا جارا ناھێتە دیتن.
ل دووڤ گۆتنێن د.کوردو قەرەداغی کو جورێن جوانکاریێ گەلەکن ژوانژی نشتەرگەریێن بۆ پشکا ھەستی ژ دفنێ دھێنە کرن کو دوبارە ھەیکەلی یان بنیاتێ دفنێ بھێتە پێکئینان، دەمێ پر ل دفنێ پەیدابوون ھەلبەت ئەو پشکا زێدە ژ ھەستی دێ ھێتە راکرن، و گۆت: دەمێ کو نشتەرگەری بۆ کرکرکێن دفنێ دھێتە کرن ئەو دێ ھێنە راستڤەکرن یان بچووککرن و شێوێ دەرڤە یێ دفنێ دھێتە جوانکرن و ئەڤێ پێنگاڤێ پێدڤی ب گەلەک شارەزایێ و ھووربینیێ ھەیە، ژبەرکو ھەر ئاریشەک تێدا پەیداببیت جوانکاری رۆلێ خوە نابینیت. ھندەک نشتەرگەری ژی بۆ مەزنکرن و بچووککرنا دفنێ دھێنە کرن، چونکو دبیت ھندەک کێماسی ددفنێ دا ھەبن یان پارچەک ھاتبیتە ژدەست دان ژ ئەنجامێ روودانەکێ و ل وی دەمی دێ ھندەک ھەستی یان پشکێن دەستکرد ل سەر دفنێ ھێنە زێدەکرن و ئەو کێماسی دێ ھێنە پڕکرن.
ھەروەسا دیارکر ژی کو د ھندەک حالەتان دا نابیت نشتەرگەری بھێتە کرن ژوانژی ( ل دەمێ ھەبوونا ھەودانێن دژوار ددفنێ دا)، ژبەرکو ئەو ھەودان دبنە ئەگەرێ نەسەرکەفتنا نشتەرگەریێ و ھەودان دھێتە ڤەگوھاستن بۆ شانە و دەوروبەرێن دفنێ، ھەروەسا بۆ کچێن کێمتر ژ ١٥ سالیێ و کورێن کێمتر ژ ١٧ سالیێ نابیت نشتەرگەری بھێتە کرن، ژبەرکو ل وی دەمی وەرارا دێمێ وی گەشەدکەت، ھندەک نەخوش ژی ھەنە کو شیانێن خوین بەربوونێ ھەنە، یان ئاریشەیێن دەروونی ھەنە باشترە ئەڤ نشتەرگەریە بۆ نەھێنە کرن.
گۆتژی: نشتەرگەریێن جوانکرنا دفنێ ژی وەکو گەلەک جورێن دی یێن نشتەرگەریان سەربارکێن خوە ھەنە ژوانژی رەنگە د ٢٤ دەمژمێرێن ئێکێ دا خوینبەربوونەکا سڤک پەیداببیت یان وەرمین ل دەوروبەرێن چاڤی رووبدەت، دیسا رەنگە دفن ب شێوەیەکێ بەروەخت بھێنە گرنتن یان جھێ نشتەرگەریێ وەکو پنیەکێ لێ دیاربکەت ئەڤە ھەموو د وەختی نە و چارەدبن.