پارێ خواندنا پەرالێل و ئێڤاران ل زانکۆیا دھۆک دێ کیڤە چیت؟
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ل دووڤ پلانا زانکۆیا دھۆک یا ئەڤ سال دێ پتر قوتابیان وەرگریت، دیسا ل دووڤ پلانا وەزارەتێ دڤێت زانکۆ بخوە داھاتی پەیدا بکەت، ھاریکارێ سەرۆکێ زانکۆیا دھۆک بۆ کارۆبارێن قوتابیان ژی ئاشکرا دکەت کو ھەکە وەزارەت تێکرا نمرەیان ئانکو معدل بوو کێم بکەت دێ شێن پتر قوتابیان وەرگرن.
د. مێھڤان عارف عەبدولرەحمان ھاریکارێ سەرۆکێ زانکۆیا دھۆک بۆ کارۆبارێن قوتابیان بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت: نێزیکی ھەژدە ھزار 453 قوتابی ھەنە ل سەر 17 کۆلیژا ھاتینە بەلاڤەکرن و ئەڤ چەند سالە مە کێشە د ئاڤاھی دا ھەنە لێ وەک بەرنامە و پلانامە و بۆچوونێ، مە ئەم پتر قوتابیان ژی وەرگرین، بەرنامێ ئەڤ سالە ژی پلانەکا مەزنتر ژ سالێن بۆری ھاتیە دانان بۆ وەرگرتنا پتریا قوتابیان بۆ خواندنا سپێدێ و ئێڤاران و تایبەت پزیشکی ئەڤ سالە گەلەک ھاتیە زێدەکرن، چونکو ساخلەمیا دھۆکێ گەلەک پێدڤی پێ ھەیە و ھەر سال دامەزراندن ھەیە.
د. مێھڤان ئەو ژی گۆت: مە ئاریشا میلاکی و تاقیگەھان ھەیە و ئەڤێ قەیرانا دارایی کارتێکرن کریە، دیسا ئەڤ سالە دێ ھندەک پشکێن نووی ھێنەڤەکرن، کۆلیژا پەروەردە و بنیات ل ئاکرێ مە کرێ کرە پەروەردە ب تنێ و دیسا پشکەکا نوو ئەندازیاری ھاتە ڤەکرن، پشکا بایۆلۆجی ل ئاکرێ ژی ھاتەڤەکرن.
ھێشتا گۆت: ئەڤ سالە ل پەروەردە و بنیات پشکا ئێڤاران مە ب سێ شێوەیان داخوازکریە، دەرچووێن شەشێ دشێن راستەوخوە ب رێیا ئۆنلاین پێشکێش بکەن، یان فورمەکا تایبەت ل کۆلیژێ ھەر پشکەکا بڤێت دشێت پێشکێش بکەت، دیسا یێن پەروەردێ و رازیبوون ل سەر فەرمانبەرێن وان ژی ھاتیە و ئەڤە بۆ پێشڤەبرنا ئاستێ پەروەردێ و ھەموو ببنە ھەلگرێن باوەرناما بەکالۆریۆسێ، دیسا فەرمانبەرێن زانکۆ ژی ل گەل وەزارەتێ کار دکەین بۆ بلندکرنا باوەرنامێن فەرمانبەرێن خوە بۆ پتر خزمەتکرنا فەرمانبەرێن زانکۆیا دھۆکی.
ھاریکارێ سەرۆکێ زانکۆیا دھۆک ئەو ژی گۆت: ئەڤ سالە خولەکا مامۆستایێن پەروەردێ دەرچوون، ئەڤ سالە مە سەحکرە سیستەمی و ھەتا رادەکی مە پێدڤی یا پەروەردێ بدووماھی ئینایە، لەوما مە داخوازا فەرمانبەران ژی کر، پشک ژی ھەر ل دووڤ پێدڤیێن پەروەردێ بووینە.
ل ھەمبەر رێکخەریا پەروەردێ ل گەل زانکۆیا دھۆک ژی، ناڤبری گۆت: باشترین رێکخەری مە ل گەل پەروەردێ ھەیە و مە سالانە دەوام ھەیە و پلان پێکڤە دھێتەدانان و دەسپێکا دەوامێ و دووماھیا دەوامێ ژی کۆمبوون ل گەل دھێتەکرن.
د. مێھڤان ئەو ژی گۆت: سالا پێرار ھەر قوتابیەکێ خواندنا ئێڤاران مە 600 ھزار دینار ژێ وەردگرتن، ژ بەر کاودانان و ل دووڤ بریارا وەزارەتێ و دووڤچوونا لژنا پەروەردێ پەرلەمانی و ل جڤاتا پارێزگەھا دھۆک مە 100 ھزار دینار کێمکرن بوونە 500 ھزار دینار بۆ ھەر قوتابیەکی، ئەڤ سالە ژی ھەمان سیستەمە بۆ پەروەردێ، ئەڤێن دەرڤە بخوینن ملیۆنەک و 500 دینار دێ ھێنە وەرگرتن و ئەڤە دێ ل دووڤ رێژێ ھێنە وەرگرتن و دێ ھەڤکاری ھەبیت و دڤێت رێژا نمرێن قوتابی 60 پتر بیت، مە وەرگرتنەکا دی ژی ھەبوو یا راستەوخوە یا ھندەک پشکان ل کۆلیژا ئادابێ و پەروەردا وەرزشی و ئاکرێ ل گەل مامۆستایێن ئێڤاران نوکە ھەموویان خوە تۆمارکریە و دەوامان وان دەستپێکریە.
د.مێھڤان ئەو ژی ئاشکراکر ژی کو ھەکە وەزارەتێ تێکرایا نمرەیان بۆ ئێڤاران ئینابانە خوار ئەم دا پتر قوتابیان ئەڤ سالە وەرگرین، لێ ژ ئەنجامێ ھەڤرکیێ ل گەل زانکۆیێن ئەھلی رێژا مە جارەکا دی بلندکرە ڤە، ئەم پێشبینی دکەین ئەڤ سالە 800 قوتابیان ل ئێڤاران وەربگری.
د. مێڤھان عارف ل ھەمبەر پشکێن ناڤخوەیی ژی گۆت: چەند قوتابی بۆ زانکۆیێ بھێن ل سەر مە پێدڤی یە جھێن ئاکنجیبوونێ و سۆتەمەنی و ھەر تشتەکێ گرێدایی ژیانا رۆژانە بۆ دابین بکەین بۆ نموونە سالا بۆری مە نێزیکی 68 پشکێن ناڤخوەیی د دھۆکێ دا ھەبوون بۆ قوتابیێن دەرڤە دھێن، نێزیکی 4500 قوتابیان ھەبوون، ئەڤ سالە بەرھەڤی ھاتینەکرن و نوکە نێزیکی 70 ئاڤاھیان مە ل دھۆکێ گرێبەست ل گەل گرێداینە، ئەڤ سالە پتر پشک ھاتینە گرێدان و پلانا مە مەزنترە کو قوتابی زێدەتر بھێنە وەرگرتن، مەداخواز ژ وەزارەتێ و پارێزگەھێ کریە کو گاز بۆ پشکێن ناڤخوە بھێتە دابینکرن، مە پێدڤی ب 200 ھزار لترێن گازا سپی ھەنە ھەیڤانە وەک پێدڤی بۆ پشکێن ناڤخوە، حەفتیانە ھەر قوتابیەکی 40 لترێن گازا سپی بۆ دھێنە دابینکرن، کار ل سەر دەین دێ ھێتە چارەسەرکرن، پشکێن ناڤخوەیی بۆ قوتابیێن سپێدە و ئێڤارانە و زێدباری ھەر قوتابیەک یان قوتابیەکا زانکۆیەکا ئەھلی بیت ل سنۆرێ دھۆک بیت زارۆیێن شەھیدان و ئەنفالکریان و زیندانیێن سیاسی بیت ئەم پشکێن ناڤخوەی بۆ دابین دکەین، ئەڤ سالە نێزیکی 200 قوتابیان مە پشکێن ناڤخوە ل زانکۆیا نەورۆز و جیھان ئەھلی وەرگرتنە و بێ بەرامبەر، سالانە نێزیکی پێنچ ملیاران دەینە وەک کرێ دەینە پشکێن ناڤخوەیی.
ھێشتا گۆت: ژ ھەموو زانکۆیا پتر زانکۆیا دھۆکێ پتر قوتابیێن دەردۆر وەرگریت و پتر قۆتابیێن ھەولێرێ و سلێمانیێ ل دھۆک ھەنە، بەرامبەر دھۆکێ ھند قوتابی ل سلێمانیێ و ھەولێرێ نینن، نوکە مە 1200 قوتابیێن ھەولێرێ و سلێمانیێ ھەنە ل دھۆک دخوینن، ل بەرامبەر مە ھند زانکۆیێن دی نین، خەلکێ مە پتر حەز دکەت ل دەڤەرا خوە بیت.
د. مێھڤان ئەو ژی گۆت: سالا بۆری 1000 قوتابی ھەبوون مێھڤانداری و پشتی ل دووڤ بریارا ئەنجوومەنێ وەزیران کو قوتابی ئازادە خوە ڤەگوھێزیتە زانکۆیا ھەرێمێ ھاتینە ڤەگوھاستن بووینە قوتابیێ زانکۆیا دھۆک، لێ ڤەگوھاستنا مامۆستایان ھندەک رێنما ھەنە و رێک ھەنە بھێتە ڤەگوھاستن بۆ زانکۆیێن ھەرێما کوردستانێ.
د.مێھڤان ئەو ژی گۆت: مە داخواز ژ قوتابیێن خوە کربوو یێن پێشمەرگە ھەر کەسەکێ نڤسیارەکا وەزیرێ پێشمەرگەی بۆ مە بینیت ئەو دێ تاقیکرنێن خوەیێن سەر سەدێ ئەنجامدەت یێن دووماھیا سالێ، نێزیکی 30 قوتابیان مە ھەبووینە، ناڤبری ئەو ژی گۆت: ل دووڤ رێنمایێن نوو ھەر قوتابیەکێ ئەڤ سالە خوە تۆمار بکەت و بیتە قوتابی دڤێت 50 ھزار دیناران بدەت، ھەر قوتابیکێ پشکا ناڤخوە 100 ھزار بوو مە کرینە 50 ھزار دینار ژ بەرکاودانان و ئەڤ داھاتە ھەموو دێ د سندوقەکێ دا ھێتە کۆمکرن و ھەر بۆ قوتابیانە کو تووشی ئاریشەکێ بیت و دا بشێن ھاریکاریا وان بکەین.
ھاریکارێ سەرۆکێ زانکۆیا دھۆک ئەو ژی گۆت: ئەڤ قەیرانا دارایی بوویە ئەگەر گەلەک ئاڤاھیێن مە بھێنە راوستاندن، سەرۆکاتیا زانکۆیێ وەک ھەیکل مایە برێڤە، نێزیکی شەش ئاڤاھیان ماینە برێڤە و مە رازیبوون ل سەر ھەیە، دیسا پێشینەیا زانکۆیێ ژی کێم بوویە، داھاتی ھەموو وەزارەتا کێم وبوویە، لێ نوکە پلانەک ھەیە ل وەزارەتا خواندنا بلند زانکۆ داھاتی بخوە پەیدا بکەت و ئەو میزانی بخوە ل سەر بدانیت و پەیداکرن ژ خواندێن ئێڤاران و پەرلا و کێمترن ژ ئەھلی و معەدەل باش و ھاریکاریە بۆ قوتابی ژی.
ل ھەمبەر وەرگرتنا ماستەرێ ژی ناڤبری گۆت: مە نێزیکی 159 کۆرسیکێن ماستەرێ راگەھاند بوون و قوتابیان تاقیکرن کرینە، ل گەل 59 کورسیکێن دکتۆرایێ ئەڤە دھێن پارڤەکرن ل سەر پەرل و یێن ناڤخوەیی، یێن پەرلا ماستەر پێنچ ملیۆن بۆ سالاخواندنێ و دکتۆرا شەش ملیۆن بۆ سالا خواندنێ.
د.مێھڤان ئەو ژی گۆت: بۆ پەرلێ ھەر قوتابیەکێ کۆلیژا پزیشکی بھێتە وەرگرتن 10 ملیۆن دینار ژێ دھێنە وەرگرتن، دەرمانساز و پزیشکی د دانا ژی ھەر سێ ب 10 ملیۆن دیناران ھاتینەدانان، ئەندازیاری پێنچ ملیۆن و ئەڤێن دی دو ملیۆن دینار بۆ ھاتینەدانان، یێ بھێتە پەرلێ پت دچیتە کۆمەلگەھا نۆشداری، بۆ پشکێن دی لاوازی ھەیە. ل ھەمبەر پارێ دھێتە وەرگرتن و کیڤە چیت، د.مێھڤان ئاشکراکر کو 30% ژوی پارەی بۆ وەزارەتێ دچیت و ژ ڤێ رێژێ 10% بۆ وەزارەتا خواندنا بلندە و 20% بۆ وەزارەتا دارایی یە و 70% مای بۆ زانکۆیێ و پێدڤیێن زانکۆیێ یە بۆ برێڤەبرنا کارێ خوە و دانا پارێ وانەبێژا و ھاریکاریا قوتابیان.