حوکمەتا دەمکی یان پشتەڤانیکرنا ڤێ حوکمەتێ؟
رەوان نھێلی:
پشتی روودانێن 16 ئوکتوبەرێ، گەلەک پێشھاتێن نوو پەیدا بوون، نیڤەکا ئاخا کوردستانێ کەتە بن دەستێ بەغدا، پەترۆلا کەرکووک کو ھەرێمێ بۆ مووچێ فەرمانبەران پشت پێ دبەست، ژ دەست چوو و سەرەرای ڤێ چەکێ بەغدا فرۆکخانێن ھەرێمێ دائێخستن و ئیرانێ دەرگەھێ حاجی ئومەران دائێخست کو داھاتەکێ مەزن بۆ میزانیا حوکمەتێ ب ڤان دو رێیان داھات، ئانکو ب ھەمی رەنگان بەغدا فشارێن خوە بۆ سەر ھەرێمێ زێدە کرن، سەرۆک بارزانی دەستھەلاتێن خوە ل سەر پەرلەمان و حوکمەتێ دابەشکرن، بەرپرسیاریەتا مەزن کەتە سەر ملێن نێچیرڤان بارزانی یێ سەرۆک وەزیر کو ڤێ قوناغا دژوار دەرباز بکەت، ئێک ل سەر ئاستێ ناڤخو کار بۆ رێکخستن و پەیداکرنا ئێکرێزیا ناڤ مالا کوردی بکەت دا روودانێن وەکو 16 ئوکتوبەرێ دووبارە نەبن، یا دوێ ب زمانەکێ ل گەل بەغدا باخڤیت کو بھێتە بن بارێ دانوستاندنان ژبەر کو پشتی ریفراندوما ھەرێما کوردستانێ و روودانێن 16 ئوکتوبەرێ ب ھەمی رەنگان بەغدا یا بزاڤان دکەت کو ھەرێمێ لاواز بکەت و ب لاوازی ژی بچیتە دانوستاندنان.
ئەڤ ھەمی فشارە و بڕیارێن تاک لایانانە یێن بەغدا دژی ھەرێما کوردستانێ وەکو خواستا وێ کو ل گەل ھەرێما کوردستانێ وەکو پارێزگەە رەفتارێ بکەت و پشکا ھەرێمێ ژ بودجێ گشتی یێ سالا 2018 یێ عیراقێ ژ 17 % بۆ 12% کێم بکەت و موکریا وێ ل سەر سزادانا پەرلەمانتارێن دەنگ ب بەلێ بۆ ریفراندومێ دای، ھەموو دبنە فشار و بارگرانیێن مەزن بۆ سەر حوکمەتا نوکە یا ھەرێمێ ب سەرکردایەتیا نێچیرڤان بارزانی، لێ ئاریشا ھەری مەزن کو نێچیرڤان بارزانی دڤێت چارە بکەت، پشتەڤانیکرنا گۆڕان و کومەل و یەکگرتوو یە ب حوکمەتا ھەرێمێ، دا کو بھێز بکەڤیت و ب ئێک گوتار بچنە بەغدا و دەست ب دانوستاندنان ل گەل بەغدا بکەن و داکوکیێ ل سەر مافێن کوردان بکەن.
ھەروەسا مەترسیا دو ئیدارەیێ نەھێلیت کو ئەڤە ژ خالێن ھەری گرنگە کو نێچیرڤان بارزانی دڤێت خەبانێ بۆ بکەت، ھەیاما پتر ژ دەھـ رۆژانە، سەرەرای ڤان کاودانێن دروست بووی، بزاڤا گۆڕان و کۆمەل و یەکگرتوو ژی ل ڤێ دوماھیێ چوویە پال ھندێ کو دڤێت حوکمەتەکا ئینتیقالی بھێتە دروستکرن و ئەڤ حوکمەتا نوکە بھێتە ھەلوەشاندن.
نێچیرڤان بارزانی پتر ژ دو جاران ب رێیا دەزگەھێن راگەھاندنێ بەرسڤا ڤان لایەنان دایە کو حوکمەتا ھەرێمێ ب خوە یا بەروەختە ھەتا کو ھەشت ھەیڤێن دی ھەلبژارتن دھێنە کرن، لێ ئەڤ سێ لایەنێن کوردستانێ د موکرن کو حوکمەتەکا ئینتیقالی بھێتە دروستکرن، ب ھزرا من دڤێت بەری دەست ب دانوستاندنان ل گەل بەغدا بکەین، ب ھەر شێوەیەکێ بیت، پرسیا پشتەڤانیکرنێ ل حوکمەتا ھەرێمێ ژ ئالیێ ڤان ھەر سێ ھێزێن کوردی ڤە بھێتە چارەکرن، ژبەر کو راستە فرەنسا و ئەمریکا و نەتەوێن یەکگرتی و گەلەک دەولەتێن دی ب فەرمی پشتەڤانیێ ل حوکمەتا نێچیرڤان بارزانی دکەن بۆ دەربازکرنا ڤێ قوناغێ، بەلێ ئەڤە ناھێتە وێ مانایێ کو ئەگەر گۆران و کومەل و یەکگرتوو پشتەڤانیێ ل حوکمەتا نوکە نەکەن.
ئەڤ پشتەڤانیا نێڤدەولەتی بەس بیت بۆ حوکمەتا نوکە، ژبەر کو دڤێت و ب ھەر باجەکێ بیت و داکو چانسێ سەرکەفتنا مە و دەربازکرنا ڤێ قوناغێ زێدەتر لێ بھێت دڤێت ئەڤ پەرتەوازیا بڕیارا سیاسی یا ناڤخوەیی بھێتە چارەکرن ژبەر کو عەبادی غرورەکێ یێ گرتی کو ب چو رەنگێ نابیت ئەم جودا جودا دانوستاندنان ل گەل بکەین و ب تنێ ب ئێکرێزی و ئێک گوتاریا کوردی ئەم دێ شێین ئەوا بەغدا ب دربا ھێزێ و لەشکری و خوسەپاندنێ ل ڤێ دوماھیێ ژ مە ستاندی.
ئەم ب خەباتەکا سیاسی و ب فشار و حوکمێ دەستووری ژ بەغدا وەرگرینەڤە، لەوا ئەوا نوکە نێچیرڤان بارزانی دکەت و دەست ب دانوستاندنان ل گەل لایەنێن سیاسی یێن کوردی کریە، خالەکا باشە و ب وێ ھیڤیێ ئەڤ لایەنە نازکیا ڤێ قوناغێ بەرچاڤ وەربگرن چ ب دروستکرنا حوکمەتەکا ئینتیقالی کو د ماوێ کێمتر ژ حەفتیەکێ دا بھێتە پێکئینان کو ھەر نێچیرڤان بارزانی سەرکردایەتیا وێ بکەت کو گۆران گوتیە مە چ کێشە دھندێ دا نینە، یان پشتەڤانیکرن ل حوکمەتا نوکە.