ئه‌ڤرۆ:
وه‌لاتیێن خوه‌شتڤی..
من و كابینه‌یا خوه ل به‌رده‌م په‌رله‌مانێ كوردستانێ و هه‌وه‌یێن خوه‌شتڤی سویند یا خاری كو كار بكه‌ین بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن بلند یێن گه‌ل و نیشتمانی و پاراستنا كیانێ دستووری یێ هه‌رێما كوردستانێ، له‌وما ل ده‌ستپێكا ڤێ كابینه‌یێ، وه‌سا ڕێككه‌فتین كو شوونوارێن دوئیداره‌ییێ نه‌هێلین و بڕیارێن حوكمه‌تێ، ل سه‌رانسه‌ری هه‌رێما كوردستانێ، ب ئێك شێوه بهێنه بجهئینان.
نابیت ل هیچ پشكه‌كا هه‌رێما كوردستانێ، بڕیارێن حزبی یان تاكه‌كه‌سی، ڕێ ل جهئینانا كار و به‌رنامه‌یێ حوكمه‌تێ بگریت. ئه‌ز ب یه‌كسانی، سه‌حدكه‌مه سه‌رانسه‌ری هه‌رێما كوردستانێ و خوه ب به‌رپرسیار دزانم به‌رامبه‌ر هه‌موو وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ ل هه‌موو پارێزگا و ئیداره‌یێن سه‌ربخوه. به‌لێ مخابن، ڕێگری هاتیه كرن و ئاسته‌نگ بۆ حوكمه‌تا هه‌رێمێ هاتینه دروستكرن، كو ڤێ چه‌ندێ ژی زیان ب ژیانا وه‌لاتیان گه‌هاندیه.
نێزیكی دو سالایه، كێشه‌یا كۆمكرنا داهاتی و نه‌مانا پاره‌ی ل بانكێن سنوورێ سلێمانیێ و گه‌رمیان و هه‌له‌بجه و ڕاپه‌رین یا هه‌ی. مه دووڤچوونا ڤێ كێشه‌یێ كریه و لژنه‌یه‌ك ژ وه‌زاره‌تێن دارایی و ناڤخوه، بۆ دووڤچوونا ڤێ كێشه‌یێ هاته پێكئینان، به‌لێ ئه‌گه‌رێ ڤێ كێشه‌یێ ئه‌وه، كو هنده‌ك كه‌س و ئالی ژ پێخه‌مه‌ت به‌رژه‌وه‌ندیا خوه، ده‌ستێن خوه دئێخنه دناڤ پرۆسه‌یا كۆمكرنا داهاتێ وان سنووراندا، له‌وما هه‌ر ئه‌و كه‌س و ئالی به‌رپرسیارن ل به‌رامبه‌ر وان زیانێن ب وه‌لاتی و داموده‌زگه‌هێن حوكمه‌تێ دگه‌هن.
شه‌فافیه‌ت ئه‌وه كو حوكمه‌ت، بخوه چاڤدێریێ ل سه‌ر هه‌موو پرۆسه‌یا كۆمكرنا داهاتێن خوه بكه‌ت، نه‌كو تنێ ئاگه‌هداری وێ پشكێ بیت كو بۆ حوكمه‌تێ دهێته جوداكرن. ل ده‌ستپێكا ڤێ كابینه‌یێ، مه بزاڤكریه داهاتێن هه‌رێمێ ڕێكبێخین و هه‌تا ئاسته‌كێ باش ژی د سه‌ركه‌فتی بووین و هه‌ر ژ به‌ر وی ئه‌گه‌ری، مه شیا قۆناغا دژوار یا بێ داهاتی ل ده‌ستپێكا دیاربوونا په‌تایا كورۆنایێ ده‌رباز بكه‌ین.
وه‌لاتیێن به‌رێز…
ده‌مه‌كه ژ ئالیێ داموده‌زگه‌هێن ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستان، كه هه‌ڤپشكه‌كێ سه‌ره‌كیێ ڤێ كابینه‌یێ نه، وه‌سا دهێته باسكرن كو دوورپێچی ل سه‌ر سنوورێ سلێمانیێ هه‌یه، هه‌موو شه‌هره‌زایێن ڕه‌وشا دارایی یا هه‌رێما كوردستانێ دزانن كو داهاتی په‌ترۆلێ و هه‌روه‌سا ئه‌و پشكا بودجه‌یا هنده‌ك جاران ژ به‌غدا هاتی، ب شێوه‌یه‌كێ یه‌كسان هاتیه به‌لاڤكرن و مووچه‌یێ كارمه‌ندان پێ هاتیه دان، ئه‌وا جهێ پرسیارێ، داهاتێ نه‌په‌ترۆلی یێ ناڤخوه‌یا هه‌رێما كوردستانێ بوو كو پشكه‌كا مه‌زن ژی داهاتێ ده‌روازێن سنووری یه، به‌لێ مخابن، ڕێ نه‌هاتیه دان ئه‌ڤ بواره ل سنوورێ سلێمانیێ و گه‌رمیان و هه‌له‌بجه و ڕاپه‌رین بهێته ڕێكخستن، له‌وما سه‌ركردایه‌تیا ئێكه‌تیێ، به‌رپرسیاره به‌رامبه‌ر وێ ڕه‌وشا ل وان ده‌ڤه‌ران دروست بووی.
هه‌كه به‌رژه‌وه‌ندیا وه‌لاتیێن مه، ل سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیا حزبی بهێته دانان، چاره‌سه‌ریا ڤێ ڕه‌وشێ ژی یا ب ساناهی یه و مه پلان و به‌رنامه‌یێ كارا هه‌یه بۆ چاره‌سه‌ركرنا ڤێ كێشه‌یێ و گاڤێن باش ژی مه هاڤێتبوون بۆ چاره‌سه‌ریێ، به‌لێ مخابن ڕێگری هاته كرن ل جهئینانێ و پاشی كریارا تیرۆركرنا هاوكار جاف ئه‌و پرۆسانه ب تمامی ئیفلیجكر.
كێشه‌یێن دارایی و بابه‌تێ كۆمكرنا داهاتی، نێزیكی دو سالایه هه‌ی و ده‌هان كۆمبوون ل سه‌ر ڤی بابه‌تی هاتینه كرن و به‌رچاڤ ڕۆهنیه‌كا باش هه‌بوو بۆ چاره‌سه‌ریێ. بریارا جڤاتا وه‌زیران ژی یا هه‌ی بۆ هنارتنا هێزا هه‌ڤپشك بۆ ده‌روازه‌یێن سنووری، به‌لێ ئێكه‌تی نیشتمانی ڕێگر بوو و گه‌فێن وێ چه‌ندێ كر كو هه‌كه ئه‌و بهێته كرن دێ شه‌ڕێ ناڤخوه‌یی ڕووده‌ت، له‌وما د ڤی ده‌می دا، زه‌قكرنا ڤی بابه‌تی، تنێ بۆ وێ چه‌ندێ بوو ڕۆناهی نه‌هێته خستن ل سه‌ر بابه‌تێ تیرۆركرنا هاوكار جاف ل جه‌رگێ پایته‌ختا هه‌رێما كوردستانێ. هه‌رێما كوردستانێ و پێشمه‌رگه، هێمایێن ڕوو ب ڕووبوونا تیرۆر بوون و نابیت ل ناڤخوه‌یا هه‌رێمێ، هنده‌ك كه‌س بۆ ئێكلاكرنا كێشه‌یێن خوه په‌نایێ بۆ تیرۆرێ ببه‌ن.
د ڤێ كه‌یسێ دا، مه هیچ ئالیه‌ك تۆمه‌تبار نه‌كریه، تنێ ناڤێن چه‌ند كه‌سێن تۆمه‌تبار یێن هه‌ی كو پێدڤیه بهێنه ڕاده‌ستكرن بۆ دادگه‌هێ و بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ ژی، ب فه‌رمی نڤیسیار ئاراسته‌ی ئالیێ په‌یوه‌ندیدار ل سلێمانیێ هاتیه كرن. هه‌ر ژ ده‌ستپێكێ، مه گوتیه بلا لژنه‌یه‌كا ڤه‌كۆلینی یا هه‌ڤپشك هه‌بیت و بلا ئالیێ سیێ ژی، هه‌تاكو ل ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا ژی، پشكداریێ د ڤه‌كۆلینێ دا بكه‌ن، به‌لێ مخابن، هه‌تا نوكه به‌رسڤه‌ك بۆ ڤێ داخوازیێ نینه. ئانكو كێشه داهات و ڕه‌وشا دارایی یا سلێمانیێ نینه، ئه‌وا هه‌ی ئه‌وه، داخواز ژ مه دهێته كرن كه‌یسا تیرۆرا هاوكار جاف بهێته بێ ده‌نگكرن كو ئه‌ڤه‌ژی داخوازیه‌كا نه‌ڕه‌وایه و نابیت وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ قبوول بكه‌ن.
ڕه‌وشا ده‌ڤه‌رێ ژ مه دخوازیت كو كێشه‌یێن خوه چاره‌سه‌ر بكه‌ین و ب هێز ڤه به‌ر ب پاشه‌ڕۆژێ گاڤان بهاڤێژین. ل ڤێرێ ژ پێخه‌مه‌ت به‌ژه‌وه‌ندیا گشتی و ده‌ربازكرنا ڤێ قۆناغێ، ڤان چه‌ند خالێن ل خوارێ، د ئێخمه به‌رده‌م ڕایا گشتی و هه‌موو ئالیان:
ئێك: ل دۆر كه‌یسا تیرۆركرنا هاوكار جاف كو هۆكارێ سه‌ره‌كیێ وێ ڕه‌وشا ئالۆزه، داخواز دكه‌م، ل ده‌ستپێكێ تۆمه‌تبار بهێنه ڕاده‌ستكرن بۆ دادگه‌هێ و پاشی بلا لژنه‌یه‌كا هه‌ڤپشك ب به‌رهه‌ڤبوونا ئالیێ نێڤده‌وله‌تی و نوونه‌رێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ یان هه‌ر وه‌لاته‌كێ دۆست كو بخوازیت پشكدار بیت، بهێته پێكئینان، تاكو هه‌ر چ زووتر ڤه‌كۆلین دگه‌لدا بهێته ده‌ستپێكرن و ئه‌نجام بۆ ڕایا گشتی بهێنه ئاشكراكرن.
دو: ل ده‌ستپێكا ده‌ست بكاربوونا كابینه‌یا نه‌هێ، داخواز دهاته كرن بابه‌تێ لامه‌ركه‌زیه‌ت و هاتنا خوارێ یا ده‌ستهه‌لاتێ ل داهات و خه‌رجیان بهێته بجهئینان، له‌وما ئه‌و چه‌نده هاته بجهئینان. نوكه ژ ئالیێ تیما وه‌زاری یا ئێكه‌تی نیشتمانی كوردستانی، داخواز دهێته كرن خه‌رجی ببنه مه‌ركه‌زی، هه‌كه ئه‌ڤه بهێته داخوازكرن، پێدڤیه كۆمكرنا داهاتی ژی ببیته مه‌ركه‌زی و پرۆسه‌یا كۆمكرنا داهاتی ب تایبه‌ت ل خالێن سنووری، ل بن سه‌رپه‌رشتی و چاڤدێریا چر یا مه‌ركه‌زی بیت. بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ ژی، پێدڤیه هه‌ماهه‌نگی د ناڤبه‌را وه‌زاره‌تێن دارایی و ناڤخوه و پێشمه‌رگه دا هه‌بیت تاكو ڕێ ل قاچاخچیێ و ده‌ستبرن بۆ داهاتێ ده‌روازه‌یێن سنووری بهێته گرتن و پێكئینانا هێزه‌كا هه‌ڤپشك بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ گه‌له‌ك یا پێدڤیه.
سێ: پێدڤیه ئاسته‌نگ بۆ پرۆسه‌یا چاكسازیێ و ئێكگرتناهێزا پێشمه‌رگه‌ی نه‌هێنه دروستكرن. د ڤێ كابینه‌یێ دا ب كریا مه گاڤ بۆ چاكسازیێ د هێزا پێشمه‌رگه‌ی و ئێكگرتنا وێ هاڤێتینه و پێدڤیه هێزا پێشمه‌رگه‌ی، ببیته هێزه‌كا نیشتمانی یا ب هێز بۆ به‌رگریێ ژ كیانێ دستووری یێ هه‌رێما كوردستانێ و دوورخستنا گه‌فان، دوور ژ ئه‌جنده‌یێن حزبی و تاكه‌كه‌سی.
چار: ژ پێخه‌مه‌ت به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی و پرۆسه‌یا دیموكراسی ل هه‌رێمێ، پێدڤیه هه‌ر چ زووتر، په‌رله‌مانێ كوردستانێ ڕوونشتنا خوه ئه‌نجام بده‌ت بۆ كاراكرنا كۆمسیۆنا بلند یا هه‌لبژارتنان، تاكو ب كریار، گاڤا بۆ ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان بهاڤێژیت و پێدڤیه ئه‌ڤساله، هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ بهێنه ئه‌نجامدان و ئه‌م ل حوكمه‌تا هه‌رێمێ، د به‌رهه‌ڤین هه‌موو پێدڤیێن هه‌لبژارتنان، د زووترینده‌م دا دابین بكه‌ین.
پێنج: پێدڤیه ئالیێن سیاسی یێن پشكدار د حوكمه‌تێ دا، وه‌كو حزب، پشته‌ڤانێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ بن و نابیت د ناڤ حوكمه‌تێ دا بن و ڕۆلێ ئۆپۆزسیۆنێ ببینن. پێدڤیه وه‌زیر و تیمێن وه‌زاری ژی، جێبه‌جێكارێن ئه‌جنده‌یێن حكومی بن ونابیت كێشه و ئالۆزیێن سیاسی بهێنه ڤه‌گوهاستن بۆ ناڤ حوكمه‌تێ. پێدڤیه بزاڤا چاره‌سه‌ركرنا كێشه‌یێن سیاسی، ل ده‌رڤه‌ی حوكمه‌تێ وان بهێته كرن نه‌كو كارێ حوكمه‌تێ ئیفلیج بكه‌ن.
نيشاندان