فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بەیاننامەیەك بەلاڤكر و تێدا بەرسڤا ئەوا ب ناڤێ (كۆمكرنا ئیمزایێن پەرلەمانتارێن ناڤەڕاست و باشوورێ ئیراقێ) ل سەر مافێن گەلێ كوردستانێ دا، تێدا دیاركر، ئەوێن ئیمزا كۆمكرین، ب ئاشكرا هەرێما كوردستانێ دكەنە ئارمانج و مەبەستا وێ ژ وێ چەندێ ئەوە مووچە و قوتێ هەڤوەلاتیێن هەرێما كوردستانێ بهێتە بڕین، كو ئەڤە ژی ب تمامی بەرۆڤاژی وێ رەوشا خرابە كو پارێزگەهێن ناڤەڕاست و باشوورێ ئیراقێ تێدا دنالن.
فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ رۆهنكر ژی» رەوشا خراب یا پارێزگەهێن ناڤەڕاست و باشوورێ ئیراقێ ب تمامی بەرۆژاڤی وێ بزاڤێیە كو هەرێما كوردستانێ دكەتە ئارمانج، د وی دەمێ هەڤوەلاتیێن پارێزگەهێن ناڤەڕاست و باشوورێ ئیراقێ ژ سادەترین و ژ سەرەتاییترین بنەما و پێكهاتەیێن ژیانەكا رێزلێگرتی و خزمەتگوزاریێن گشتی وەكو رێك و پر و نەخوەشخانە و ئەوێن دی د بێبەهرن. د دەمەكیدا تنێ رێژەیا نێزیكی 6،5% بۆدجا گشتییا فیدرالی بۆ هەرێما كوردستانێ دهێتە هنارتن و رێژەیا 93،5% ژ وێ بۆدجێ بۆ پارێزگەهێن ناڤەڕاست و باشوورێ ئیراقێ دهێتە مەزاختن، د جهێ خوەدایە پرسیار بهێتە كرن، ئەو بۆدجە د چ دا دهێتە بكارئینان و مەزاختن؟».
فراكسیۆنا پارتی ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دیاركر ژی، واقعێ پارێزگەهێن ناڤەڕاست و باشوورێ ئیراقێ و ئەو بۆدجا بۆ وان پارێزگەهان دچیت، ب خوە بەلگەیێن وی گرۆپی رەت دكەت و ژناڤ دەبت، كو ب ناڤێ هەڤوەلاتیێن وان دەڤەرا بانگەشەیێ بۆ دكەن، د دەمەكیدا ل دوماهی هەلبژارتنێن جڤاتێن پارێزگەهان دیاربوو كو تنێ رێژەیا 20% ژ هەڤوەلاتیێن وان دەڤەران پشكداری د وێ پڕۆسەیێدا كر و ڤێ گرۆپێ تنێ رێژەیا 4% ژ دەنگان بدەستڤەئینان.
فراكسیۆنا پارتی د بەیاننامەیا خوە داگۆت ژی» هوون هەرێما كوردستانێ ب پشكەكێ ژ ئیراقێ نزانن، لێ دەستا ژێ بەرنادەن، بەلێ دڤێت بزانن چو جاران ناگەهنە ئاستێ پێشكەفتن و گەشەكرنا هەرێما كوردستانێ».
د بەیاننامەیا فراكسیۆنا پارتی دا هاتیە ژی»هەرێما كوردستانێ ب گۆڕەی دستووری، هەرێمەكا فیدرالییە و هەوە مافێ وێ چەندێ نینە دەستێوەردانێ د كاروبارێن وێ دا بكەن و رێكێ ژی نادەینە هەوە وی كاری بكەن، چونكە هوون سەر ب جڤاكەكێ كەرب د دلی دا و شۆڤینینە و هەوە مافێ نوونەرایەتیكرنا گەلێ ئیراقێ نینە. هەكە ب راستی هوون د خەما كوردستانێ دانە بۆچی هوون دژی قەرەبووكرنا قوربانیێن ئەنفالێ نە؟ ئەو ب مەژیێ هەڤشێوەیێ هەوە، شەهید بوون».

رۆژنامەیا (العرب) یا لەندەنی راپۆرتەكا شرۆڤەكاری ل دۆر سەرەدانێن دیپلۆماسی یێن ڤێ دوماهیێ یێن مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بۆ توركیا، ئیمارات و ئوردن و پشكداری د كۆڕبەندێ ئابووریێ جیهانی ل داڤۆس ل سویسرا، بەلاڤكر و سەرنج بۆ وێ چەندێ راكێشا، ئەڤ لڤینێن مەسرور بارزانی، رەنگڤەدانا بەرفرەهییا تۆرێن پەیوەندیێن هەرێما كوردستانێیە ل گەل دەڤەرێ و جیهانێ ب گشتی و سەلمێنەرا زیندییا دیپلۆماسی و شیانێن سەركردایەتیكرنێ یێن سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ دیاردكەت بۆ گەهاندنا دەنگێ هەرێما كوردستانێ بۆ دەرڤە و بەرگریكرنێ بەرژەوەندیێن وێ و بەرچاڤكرنا پرسێن هەرێما كوردستانێ ل گەل كاراكتەرێن هەرێمایەتی و نێڤدەولەتی بۆ دەربازكرنا فشارێن سەپاندیێن دەولەتا ئیراقا فیدرال ل سەر هەرێما كوردستانێ.
رۆژنامەیا (العرب) بەلاڤكر كو پشكدارییا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ ل كۆڕبەندێ ئابووریێ جیهانی ل داڤۆس، دەلیڤەیا وێ چەندێ پێ دا بۆچوونا سەركردایەتییا هەرێما كوردستانێ و ب شێوەیەكێ بەرفرهە ل گەل بەرپرسێن بلند یێن وەلاتێن هەرێمایەتی و نێڤدەلوەتی بەرچاڤ بكەت، ب ڤێ چەندێ ژی پێگەهێ هەرێما كوردستانێ وەكو هەڤپشكەكا سەرەكییا وەلاتان و پشكداربوویێن كۆڕبەندی سەلماند.
وێ رۆژنامەیێ بەلاڤكر ژی، پشكدارییا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل كۆڕبەندێ داڤۆسدا، درێژییا لڤینێن بەرفرهەیێن وی بوو كو ل ئەنقەرە دەستپێكرو كۆمبوون ل گەل سەرۆكێ توركیا رەجەب تەیب ئەردۆگان و پاشی سەرەدانا ئیماراتێ كر و ل گەل محەمەد بن زاید ئال نهیان، سەرۆكێ دەولەتا ئیماراێ كۆمبوو و چەند پرس و بابەتێن گرنگ و هەڤپشك د گەلدا گەنگەشەكرن. ویستگەها سیێ ژی یا لڤین و سەرەدانێن مەسرور بارزانی بۆ وەلاتێن هەرێمایەتی وەلاتێ ئوردنێ بوو كو ل گەل شاه عەبدوللایێ دویێ چەندین پرسێن دو قۆلی و پەیوەندیدار گەنگەشەكرن.
رۆژنامەیا (العرب) ئاماژە ب دوماهی پۆستێ سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ د تۆرا جڤاكییا (ئێكس) دا كرپشتی پشكداریێ د چالاكیێن كۆڕبەندێ ئابووریێ جیهانی ل داڤۆسێ كو تێدا ل گەل سكرتێرێ گشتی نەتەوەیێن ئێكگرتی و سەرۆك و سەرۆك وەزیرو وەزیرێن دەرڤە و بەرپرسێن هەژمارەكا وەلاتێن جیهانێ كۆمبووی.
وێ رۆژنامەیێ دیاركر، چالاكیێن بەرفرهە یێن سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ ل داڤۆسێ گرنگییەكا تایبەت و جودا هەبوو ب تایبەتی كو هەرێما كوردستانێ د ڤێ قۆناغێدا ب رەوشەكێ دەرباز دبیت كو هێزێن بالادەستێن ئیراقێ یێن حوكمڕانیێ ل وی وەلاتی دكەن، فشارێن توند كرینە سەر و دخوازن ب رێكا وان فشارێن ئابووری و دارایی یێن دروستكرین، ململانێ ل گەل سەركردایەتییا هەرێما كوردستانێ ئێكلا بكەن، بۆ ڤێ مەبەستێ ژی كێشەیێن تایبەت ب پشكا هەرێما كوردستانێ ژ بۆدجا گشتییا فیدرالی و مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ د ئازرینن.
رۆژنامەیا (العرب) بەلاڤكر ژی، هەژمارەك ژ هێز و گرۆپێن شیعی كو دەستهەلات ل ئیراقێ د دەستێ واندایە، هەلوەستەكێ نەرینی بەرانبەر هەرێما كوردستانێ یێ هەی، ب تایبەت كو ب دیتنا وان هەرێما كوردستانێ ب پلە ئێك ژ ئالیێ پارتی دیموكراتی كوردستان دهێتە سەركردایەتیكرن،ژ دەرڤەی بەرەیێ ئیرانێیە، كو هەڤدەم ئەو هێز و گرۆپە سەر ب ئیرانێ ڤەنە و وەكو بالێ دەرڤەیێ ئیرانێ كاری بۆ بجهئینانا ئەجیندا و سیاسەتێن ئیرانێ د ناڤ ئیراقێدا دكەن.
هەرێما كوردستانێ وەكو وێ رۆژنامێ ئاماژە بۆ كری، ب رەوش و قۆناغەكا هەستیاردا دەرباز دبیت ب تایبەتی پشتی هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن كوردستانێ ل ئۆكتۆبەرا 2024 و نوكە د پڕۆسەیەكێدا بزاڤێن پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتێ دهێنە كرن. رۆژنامەیا ناڤبری رۆهنكر ژی، رووخسارەكێ ڤێ رەوشا هەستیار، گرانییا بارێ دارایی و ئابووری و ئاستەنگێن وێ چەندێ نە كو دەرئەنجامێن جڤاكێ ژێ پەیدابووینە، و ئەگەری ژی ئالۆزییا پرسا بۆدجا گشتییا فیدرال و مۆچەیێ مووچەخۆرێن هەرێما كوردستانێیە، نەخاسمە پشتی نێزیكی دەمێ دو سالایە هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ بۆ دەرڤە ب رێكا بەندەرێ جەیهان یێ توركی راوەستیای و هنارتنا وێ ژی ئاستەنگ بۆ دروست دبن ژ ئەگەرێ وێ چەندێ هێزێن كاریگەری ل سەر حوكمەتا ئیراقێ هەی فشاران دكەن و ئاستەنگان ل پێشبەری راستڤەكرنا قانوونا بۆدجا فیدرالی د دانن كو دبیتە ئەگەرێ دوبارە هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ب رێكا بەندەرێ جەیهان یێ توركی.
هەروەسا ئەوژی بەرچاڤكر، مەسرور بارزانی د چارچۆڤەیێ دیدارێن و كۆمبوونێن خوەدا ل داڤۆسێ ل گەل بەرپرسێن بلند یێن وەلاتان و هەڤدەم د چارچۆڤەیێ داخۆیانیێن خوە دا د پەراوێزا پشكداریێ د كۆڕبەندیدا، ب هووری رۆناهی ئێخستە سەر وان پرسان و بەرگری ژ هەلوەستێ هەرێما كوردستانێ كر. د ڤی چارچۆڤەیدا ئەڤ پرسە ب هووری بۆ ئەنتۆنیۆ گۆتێرێز، سكرتێرێ گشتی نەتەوەیێن ئێكگرتی باسكر، و هەردو ئالییان دوپاتی ل چارەسەركرنا پرسا شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ و رێزگرتن ل مافێن وێیێن دستووری كر.

دوهی ئێكشەمبی 26/1/2025، ب بەرهەڤبوونا د. سالار عوسمان، ئەندامێ كۆمیتەیا ناڤین و بەرپرسێ پشكا رەوشەنبیری و راگەهاندنا پارتی ( دیدارا كاریگەرییا ئەدەبێ زارەكی، ئەدەب وهونەر، چرایێن رێكا ژیانێ یە) ل سەر مۆزیكا كوردی ژ ئالیێ پشكا رەوشەنبیری و راگەهاندنا پارتی ڤە هاتە سازكرن.
د رێوڕەسمێ دیدارێدا، د. سالار عوسمان بەرچاڤكر مللەتێ كورد هەم د وارێ ئەدەبێ زارەكی كو بناغێ ئەدەبێ نڤیسكییە، هەم د وارێ مۆزیكێ گەلەك یێ زەنگینە و خودان گەنجینەیەكا گشتگیرە و پشكا رەوشەنبیری و راگەهاندنا پارتی هەردەم چالاكیێن خوە ب شێوەیەكێ فرەڕەهندی و كۆمڤەكەر رێكخستینە بۆ وێ چەندێ ئاگەهـ ژ هەموو گۆشەیێن جودا یێن ژیانێ بیت، هەر ژ سیاسەتێ و هزرێ، هەتا دگەهیتە هونەری و لڤینێن هونەری و ئەدەب و ژانرێن ئەدەبی، میدیا و هەتا دگەهیتە ژیان و ژیار و هەموو وان وارێن كو جڤاكێ كوردەواری و جیهان پێڤە د مژوولن، ئانكو دیتنا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ ژیانێ دیتنەكا گشتگیر و كۆمڤەكەرە.
د پشكەكا دی یا رێوڕەسمێدا فیچەرەك هاتە پێشكێشكرن و تێدا هەژمارەكا ئەدیب و رەوشەنبیرێن دیار یێن كوردستانێ، بۆچوونێن خوە ل دۆر ڤێ پرسێ بەرچاڤكرن.
پاشی پانێلەك ل دۆر دیدارا كاریگەرییا ئەدەبێ زارەكی ل سەر میوزیكا كوردی ب رێڤەچوو، تێدا ب هووری شرۆڤەكرن بۆ كاریگەریێن ئەدەبێ زارەكی ل سەر مۆزیكا كوردی هاتە كرن ب پشكدارییا هەر ئێك ژ د. عەبدولخالق یەعقوبی و د. ئامانج غازی و د. هەنگاو ئەنوەر شێخانی. سەرەرای پێشكێشكرنا پەیڤەكێ ژ ئالیێ نڤیسەر رابەر كوردستانی و رێزلێنانا پشكا رەوشەبنیری و راگەهاندنا پارتی ب وی نڤیسەری هاتە بەخشین.
دوماهی بڕگەیا رێوڕەسمێ بەلاڤكرنا ئێكەمێن بەرهەمێ ئۆركێسترا بوو بۆ فۆرمێن ئەدەبێ زارەكی د ناڤ ئەلبووما (خاكڤین)ی دا و پێشكێشكرنا چەند تراكەكان ژ بەرهەمی.

لەزگین جوقی:

خەلكێ شنگالێ ژ قانوونا لێبۆرینا گشتی ئەوا بەری چەند رۆژان جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دەنگ ل سەردای، د رازی نینن و خرڤەبوونەك ئەنجامدا وداخواز دكەن تێرۆرستێن داعشێ نەهێنە ئازادكرن.
ملوكە خدر، ئێكە ژ كچێن ئێزدی ل سالا 2014ێ بوویە قوربانییا دەستێن تێرۆرستێن داعشێ ل شنگالێ گۆت»ب چ شێوەیەكێ بیت ئەم رازی نابین تێرۆرستێن داعشێ بهێنە ئازادكرن، ل شوونا حوكمەت وجڤاتا نوونەرێن ئیراقێ تێرۆرستێن داعشێ سزا بدەن نوكە كار دكەن بۆ ئازادكرنا وان كو تێرۆرستێن داعشێ هەموو كارێن خراب ب سەرێ كچ وژن وزارۆكێن ئێزدیان ئیناینە دێ چەوا هێنە ئازادكرن؟! ئەم داخوازێ ژ حوكمەت وجڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دكەین پێداچوونێ د قانوونا لێبۆرینا گشتی دا بكەن و ب چ شێوەیەكێ دڤێت تێرورست نەهێنە ئازادكرن».
ژ ئالیێ خوەڤە، ڤیان دەخیل، ئەنداما جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستانێ دیاركر» قانوونا لێبۆرینا گشتی، وان داعشان ڤەدگریت یێن خەلك رەڤاندین و نەكوشتین، ب تایبەت ژی ئەو داعشێن گەلەك ژنێن ئێزدی رەڤاندین و ل بازاڕان فرۆتین، قانوونا لێبۆرینا گشتی وان د بۆریت ژبەركو ژن نەكوشتینە».
محەمەد عەنوز، ئەندامێ لژنا قانوونی ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ڕاگەهاند» قانوونا لێبۆرینا گشتی ژ هەموو تاوانباران ناگریت و هەر كەسەك ب تاوانا گەندەلیێ هاتبیتە زیندانكرن یان پارێ گشتی ب هەدەر دابیت، پشتی زیندانكرنێ و ڤەگەراندنا پارەی دێ هێتە ئازادكرن وئەو كەسێن ب تاوانا تۆشبوونێ ب مادەیێن هۆشبەر هاتبنە زیندانكرن، ئێكسەر ناهێنە ئازادكرن، بەلكو پشتی ل ناڤەندێن تایبەت دهێنە چارەسەركرن دێ هێنە ئازادكرن».
خۆیاكر ژی» ئەو كەسێن ب تاوانا تیرۆرێ هاتبنە زیندانكرن، ب هیچ شێوەیەكی ئێكسەر ناهێنە ئازادكرن، بەلكو لژنەیەكا دادوەرییا تایبەت بۆ دووڤچوونا دوسییێن وان دێ هێتە پێكئینان».
گۆت ژی» جارەكا دی دێ ڤەكۆلین ل گەل وان هێتەكرن و دێ بڕیارا ئازادكرنێ یان ئازادنەكرنێ كو ب تنێ د دەستهەلاتا وێ لژنێ دایە، هێتە دان».

سەرۆك بارزانی د هەڤپەیڤینەكێدا ل گەل كەنالێ (شەمس) كو ب زمانێ عەرەبی ل هەولێرێ پەخش دكەت، راگەهاند، دژی بكارئینانا زاراڤێ (كەمینە) یە، بەری چەند سالان ژی سەرەدانا پەرلەمانێ كوردستانێ كریە و داخواز ژێ كر ل شوونا بكارئینانا ڤی زاراڤی، زاراڤێ (پێكهاتەیان) بهێتە بكارئینان.
سەرۆك بارزانی سەبارەت رەوش و پێشهاتێن نوو یێ سووریێ گۆت، ئاماژەیێن ژناڤچوونا رژێما بەشار ئەسەدی دەركەفتبوون، بەلێ ب ڤی شێوەیێ ب لەز، چو جاران یا چاڤەڕێكری نەبوو. هەروەسا دیاركر دا ئەو رژێم ل سالا 2011 ژناڤچیت، بەلێ وی دەمێ ئیرانێ و رووسیا و حزبوللا یا لوبنانی رێك ل ژناڤچوونا وێ گرت.
سەرۆك بارزانی باسێ وێ چەندێ ژی كر، ئەوا ل سووریێ روودای و رژێما بەشار ئەسەدی كەفتی، دوبارەبوونا هەمان سیناریوویا كەفتنا مووسلێ بوو ل سالا 2014 .
سەبارەت سەركردایەتییا نوو یا سووریێ، سەرۆك بارزانی دیاركر، ئەوا هەتا نوكە ژ دەستهەلاتدارێن نوو یێن سووریێ گۆهلێ دبن، گەلەك باشە، بەلێ هیڤیدارن وەكو خوە بهێنە بجهئینان و دیاركر ژی كو ب مافێ خوە دزانین د هشیار و ئاگەهدار بین، چونكە ئاخڤتن ب تنێ بەس نینە و پێدڤی ب كریاران یا هەی و كێشە بهێنە چارەسەركرن و مفا ژ پەند ووانێن بۆری بهێتە وەرگرتن.
سەرۆك بارزانی دوپاتكر ژی، پێدڤی دكەت چاڤەڕێی كریاران بن، ب تایبەتی چەندین سالە كورد ل وی وەلاتی ب تایبەتی ژ سالا 1963 و وێڤە تووشی دژواری و ئازاران دهێنە كرن و هەتا نوكە ژی ئەڤ رەوشە یا بەردەوامە. هەروەسا ب پێدڤی ژی زانی دەستهەلاتا نوو یا سووریێ د واقعێ كوردان ل سووریێ بگەهیت، هەڤدەم كورد ژی ل وی وەلاتی دڤێت رێكێن ئاشتییانە و دانوستاندنێ بۆ چارەسەركرنا پرس و مافێن خوە بكاربینیت.
سەرۆك بارزانی دوپاتكر ژی، دڤێت كورد ب خوە ل سووریێ سیستەمێ خوە هەلبژێرن، بەلكو ل دەستپێكێ دڤێت د ناڤخوەدا دنگێن خوە ئێكبێخن وپاشێ پێكڤە بچنە دیمەشقێ و داخوازیێن خوە پێشكێش بكەن و ب خوە بڕیارێ بدەن.
ل دۆر كۆمبوونا وی ل گەل مەزلۆم عەبدی، فەرماندەیێ هێزێن سووریا دیموكرات (هەسەدە)، سەرۆك بارزانی گۆت، رەوشا نەتەوەیی پێدڤی ب دیدار و چاڤپێكەفتنەكا ب وێ شێوەی هەبوو و ب گەرمی من پێشوازی لێكر و د بەرانبەر ژی دا مەزلۆم عەبدی هووردەكاریێن دیدارا خوە ل گەل ئەحمەد شەرعی بۆ من باسكر، كو د ئێك دەمدا خالێن هەڤپشك و ناكۆك ژی د ناڤبەرا عەبدی و شەرعی دا هەبوون.

من داخواز ژ مەزلۆم عەبدی كر چو جاران بێ ئومێد نەبیت

سەرۆك بارزانی گۆت ژی، من شیرەت ل مەزلۆم عەبدی كر كو چو جاران بێ ئومێد نەبیت، بەلكو پەنایێ ببەتە دانوستاندنێ و دەستبەردارێ هەر جۆرە كاریگەری و هەژموونەكا دەرەكی بیت و پێنگاڤان ب ئاراستەیا ئێكخستنا گۆتارا كوردی ل سووریێ ب هاڤێژیت. رۆناهی ژی ئێخستە سەر وێ چەندێ كورد ل سووریێ، سەرەرای وێ چەندێ ژ پاشەڕۆژا خوە د گەشبینن، بەلێ ترس و هەستیاری ژی یا ل دەف وان هەی، ب تایبەتی كو پاشەڕۆژا سووریێ ب گشتی یا رۆهن نینە.
سەرۆك بارزانی ئاماژە بۆ وێ چەندێ ژی كر، د دیدارا مەزلۆم عەبدی هەست ب وێ چەندێ نەكریە عەبدی ئاراستەیەكا جوداخوازیێ هەبیت، بەلكو بۆ رۆهن بوو كورد دخوازن پشكەك بن ژ سووریێ و بگەهنە مافێن خوە. سەرۆك بارزانی دیاركر ژی كو گۆتە مەزلۆم عەبدی پەیوەندیێن خوە ل گەل پەكەكێ نە بڕن و بلا ب رێككەفتن نەبیت، بەلكو د ڤی رەوشێدا هوون ب خوە بڕیارێ ل چارەنڤیسێ خوە بدەن و رێكێ نەدەن هیچ كەس دەستێوەردانێ د داخوازی و مافێن هەوە دا بكەت. دوپاتی ل وێ چەندێ ژی كر، دەمێ وێ چەندێ یێ هاتی پەكەكە دەستێوەردانێ د كوردێن سووریێ دا نەكەت.

هەبوونا پەكەكێ ل سووریێ كێشەیەكا مەزنە و بەهانەیەكە بۆ دەستێوەردانا توركیا

سەرۆك بارزانی دوپاتكر ژی، هەبوونا پەكەكێ ل سووریێ كێشەیەكا مەزنە و بەهانەیەكە بۆ دەستێوەردانا توركیا. گۆت ژی: هەرێما كوردستانێ شیانێن هەین رۆلەكێ گرنگ د پرسا كوردی دا ل سووریێ بگێریت ب تایبەت د ئێكخستنا گۆتار و هەلویستێ كوردان و هاندانا وان بۆ دانوستاندنێ ل گەل دەستهەلاتدارێن نوو یێن سووریێ و هاریكارییا وان بۆ مفا وەرگرتنێ ژ ئەزموونا هەرێما كوردستانێ، بەلێ ل گەل وێ چەندێ مەرجە هەمان وێ ئەزموونێ وەكو خوە دوبارە بكەن، ب گۆڕەی وێ چەندێ هەر پارچەیەكا كوردستانێ تایبەتمەندییا خوە یا هەی، گۆت ژی: هەرێما كوردستانێ دشێت هاریكارییا وان بەت ژ روویێ ئابووریڤە.
سەرۆك بارزانی سەرنج بۆ وێ چەندێ راكێشا، نەكو هەر كورد ل سووریێ تووشی مەترسیێ و ستەمێ و چەوساندنێ ببیت یێ بەرهەڤە بەرگریێ ژێ بكەت، بەلكو هەر مرۆڤەك هەمان چارەنڤیس روو ب روویێ وی ببیت، یێ بەرهەڤە بێی هیچ دو دلییەك هاریكارییا وی بكەت. هەروەسا رۆهنكر ژی، ترسەك ل سووریێ سەبارەت كوردان یا هەی، بەلێ هیڤیدارم ئەڤ ترسە نەبیتە واقع و دخوازم ب كریار نەهێتە كرن.
سەرۆك بارزانی ل دۆر سیستەمێ فیدرالیێ گۆت: پێناسەیا راستەقینەیا ڤی سیستەمی پێكدهێت ژ دابەشكرنەكا دادپەروەرانەیا دەستهەلاتێ و سامانان، ئەڤ سیستەمە ژی ژ سەركەفتیترین سیستەمایە ل وان وەلاتێن كو فرە ئالی ژ روویێ پێكهاتەیێن نەتەوەیی و ئایینی و مەزهەبی، كو ئەڤە بۆ سووریێ ژی دروستە و هەمان رووخسارێن فیدرالییەتێ یا هەی و پێكهاتەیێن جۆرا و جۆر ب خوەڤە دگریت.

تێكگەهشتنەكا شاش ل دۆر فیدرالیێ یا هەی كو ب دیتنا وان پارچەكرنا وەلاتییە

سەرۆك بارزانی گۆت ژی: چو جاران نابیت ئەلتەرناتیڤێ فیدرالیێ سەركوتكرن و چەوساندن و ماندەلكرنا مافێن یێن دی بیت، هەروەسا باس ل وێ چەندێ ژی كر، تێكگەهشتنەكا شاش ل دۆر فیدرالیێ یا هەی كو ب دیتنا وان پارچەكرنا وەلاتییە بۆ سەر چەند وەلاتێن بچووك، كو هەر ئەڤ تێكگەهشتنا شاش وەكریە رۆژانە كێشە زێدە ببن.
سەرۆك بارزانی ل دۆر رەفتارا ئیراقێ ل گەل هەرێما كوردستانێ دوپاتكر، ب شێوەیەكێ عەقلانی و بێی هیچ دودلی رەفتارێ ل گەل بەغدایێ دكەن، هەتاكو ل گەل رەوشەكێ نینن كو ئەنجامێ وێ یێ دیار نینە. گۆت ژی: راستە پێشهاتێن نوو یێن هەین، بەلێ بكارئینانا زاراڤێ (جوداخوازی) د راستیدا زاراڤەكێ وەكو شەڕفرۆشی دهێتە بكارئینان، مافێ چارەنڤیس مافێ گەلایە و خودایێ مەزن ئەو مافە یێ پێ دای و كوردان ژی ئەو ماف یێ هەی، بەلێ دڤێت ب تێكگەهشتن و هەماهەنگی ل گەل گەلێن دی یێن دەڤەرێ ب دەستڤە بهێت. دوپاتكر ژی، ماندەلكرنا ڤی مافی ستەمەكا مەزنە و چو جاران ناهێتە قەبوولكرن، زێدەتر ژ سەد سالیە ئەڤ ستەمە ل گەل كوردان دهێتە كرن، بەلێ نە هاتیە ژناڤبرن و نە دوماهی پێ دهێت و كێشە ژی د بەردەوامن، لەوما پێدڤییە ئەڤە بهێتە چارەسەركرن و چارەسەرییەك بهێتە دیتن. نابیت هیچ وەلاتەك ب هێزێ پشتەڤانیێ بۆ حوكمەتێ ب دەستڤەبینیت، پشەڤانی ب هێزێ ب دەستڤە ناهێت.
دۆزا كوردی هەردەم یا دادپەروەرانە و ب هێزە، بەلێ رەفتارا كوردان ب خوە، هندەك جاران وێ دۆزێ ب هێز یان لاواز دكەت، چونكە حەق یێ ب هێزە.

هەكە كورد د ئێكگرتی بن دێ ب هێز بن، كورد پێدڤی دوژمن و نەیاران نینن

سەرۆك بارزانی د وێ هەڤپەیڤینێدا گۆت ژی: هەكە كورد د ئێكگرتی بن دێ ب هێز بن، كوردان پێدڤی ب دوژمن و نەیاران نینە، بەلێ گەلەك جاران رەفتار گەلەك دەلیڤەیان ژ مە دبەن، ئەوژی مە گەلەك یا دیتی. كوردێن سووریێ د ئێكگرتی نینن، كاری بۆ ئێكخستنا وان دكەین و هاندانا وان دكەین، ل سەر ئارمانجەكا شەرەفمەندانە ئارمانجەكێ بۆ ب دەستڤەئینانا مافێن خوە بێی دەست برن بۆ توندوتیژیێ و خوینرێژیێ، ئەز یێ گەشبینم ب هشیاریڤە، نابیت گەشبینی بێی هشیاری بیت، چونكە مە گەلەك یا دیتی.
سەرۆك بارزانی ل دۆر قامشلۆ گۆت: یا د دلێ من دا و هیڤیدارم د نێزیكترین دەلیڤەدا سەرەدانا وێ بكەم، من هزرا قامشلۆ و خەلكێ وێ و هەموو برایێن كوردێن سووریێ یا كری و شەرەفەكا مەزنە گەنجێن كورد ل سووریێ حەز ژ من بكەن، من هەمان خوەشتڤی بۆ وان یا هەی.
هیچ كێشەیەك بێی چارەسەری نینە، بەلێ هەكە نیازپاكی نەبیت، هزار دستوور ژی د بێ مفانە

سەرۆك بارزانی رۆهنكر ژی، كێش د نیازێ دا یا هەی، هەكە نیازباشی هەبیت، هیچ كێشەیەك بێی چارەسەری نینە، بەلێ هەكە نیازپاكی نەبیت، هزار دستوور ژی د بێ مفانە.
سەرۆك بارزانی ل دۆر هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ كو پارتی دیموكراتی كوردستان سەركەفتییا ئێكێ بوو ب زێدەتر ژ 40 كورسیێن پەرلەمانی، گۆت: سەركەفتن د هەلبژارتنان د پێشبینیێن مە دا بوو، مە باوەری ب سەركەفتنێ هەبوو، بەلێ نە ب ڤی قەبارەی، سوپاسییت گەلێ كوردستانێ دكەم بۆ ڤێ باوەرییا گەلەك گرنگ.
گۆت ژی: هەلبژارتن ب گەلەك قانوونێن دادگەها بلند یا فیدرالی ب رێڤەچوون، ئۆپۆزسیۆنێ هەموو بزاڤێن خوە كرن بۆ وێ چەندێ ب رێكا وێ چەندێ كاریگەریێ ل سەر پارتی دروست بكەن، بۆ وێ چەندێ لاواز بكەن و تووشی شكەستنێ بكەن. ئەڤە ئارمانجا وان بوو، بەلێ گەلێ كورد هەموو ئەو گومان ژناڤبرن و هەموو بزاڤێن وان شكاندان، سەرەرای هەموو پیلانگێرییان، پارتی سەركەفتنەكا مەزن ب دەستڤەئینا، هەكە هەلبژارتن ئێك بازنەژی بان دا هەژمارا كورسیێن پارتی زێدەتر ژ 45 كورسییان بن، هەكە ل سەر ئاستێ ئیراقێ بیت و دەنگێن كەركووكێ و نەینەوا بێخینە سەر، دەنگێن پارتی دێ ژ ئێك ملیۆن دەنگان دەرباز بن و دێ بیتە یا ئێكێ ل سەر ئاستێ ئیراقێ.

پشكەك ژ دەزگەهێن بەغدا وئۆپۆزسیۆنا هەرێما كوردستانێ پێلانگیریێ دژی پارتی دكەن

سەرۆك بارزانی باس ل وێ چەندێ ژی كر، پشكەك ژ دەزگەهێن بەغدا و ئۆپۆزسیۆنا هەرێما كوردستانێ پیلانگێریێ دژی پارتی دیموكراتی كوردستان دكەن، ئەم ئۆپۆزسیۆنا دیموكراتی د دانینە سەر سەرێ خوە، بەلێ راستی ئەوە پیلانگێری هەبوو، ب هەڤپشكی، دخوازت پارتی بشكێنن و پارچە بكەن و بچووك بكەن. من چاڤەڕێ نەدكر هەلبژارتن ب وی شێوەیێ باش و بێ كێشە بهێنە ئەنجامدان ب سەرپەرشتییا كۆمسیۆنا ئیراقێ و چاڤدێرێن نێڤدەولەتی و نەتەوەیێن ئێكگرتی.
سەرۆك بارزانی ئاماژە كر ژی، پارتی نەبوو هەلبژارتن دو سالان پاشئێخستین، بەلكو ئەوێن ناڤ ل خوە كریە ئۆپۆزسیۆن و پشكەك ژ ئەوێن د ناڤ حوكمەتێدا، پێیەك د ناڤ حوكمەتێ و پێیەك دناڤ ئۆپۆزسیۆنێدا ئەوان هەلبژارتن پاشئێخستن، تاكو دادگەها فیدرالی ئینای و دەستێوەردان كر و گەلەك قانوون گوهۆڕین.
دڤێت حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د دەمێ دو مەهێن داهاتیدا بهێتە پێكئینان
سەرۆك بارزانی گۆت ژی: سەبارەت ئالیێن سەركەفتی د هەلبژارتناندا، هەر ل دەستپێكێ مە راگەهاندبوو كو مە ڤیتۆ ل سەر كەسێ نینە، بۆ وێ چەندێ ب گۆڕەی شایستەییا هەلبژارتنان پشكداریێ د حوكمەتێدا بكەن، ئەڤە بنەمایەكێ حەقە، ئەگەر نە هەلبژارتن بۆ چنە، ل گەل ڤێ چەندێ ژی دا دشیان دایە د هندەك حالەتاندا ژ پێخەمەت بەرژەوەندییا نەتەوەیی نەرمیێ نیشان بدەین، نوكە شاندەكێ پارتی بۆ گەنگەشێ و دانوستاندنێ ل گەل ئالییان یێ هاتیە راسپاردن، ل دوماهی كۆمبوونا من ل گەل وی شاندی ب من راگەهاند كو قۆناغەكا باش ل گەل ئێكەتیێ یا دەربازكری، هیڤیدارم د زووترین دەمدا حوكمەت بهێتە پێكئینان و هیڤیدارم هەموو حزب پشكداریێ د حوكمەتێدا بكەن، كوردستان یا مەزنە و هەموو ئالییەكی ماف یێ هەی. بەرێ هەلبژارتنان هەموو ئالییان بەرهەڤی بۆ دەست ب سەرداگرتنا دەستهەلاتێ و هەموو تشتەكی كربوو، نزانم ب نیاز بوون مافێ پەنابەریێ ب پارتی بدەن یان نە؟.
هەروەسا دوپاتكر كو ئەستەمە و نابیت پێكئینانا حوكمەتا نوو یا هەرێما كوردستانێ تاكو دەمێ هەلبژارتنێن ئیراقێ بهێتە پاشئێخستن وەكو هندەك ئالی دبێژت، دڤێت ب كێمی هەتا دو مەهێن دی چاڤەڕێ بهێتە كرن.
د بەرسڤا وێ پرسیارێ دا كینە ئەو ئالیێن ناخوازن كێشەیێن هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ چارەسەر ببن، سەرۆك بارزانی گۆت: ئەو حزبن یێن نەشیاین جادەیەكێ دروست بكەن و چاڤێ وان ب پێشكەفتنا هەرێما كوردستانێ نارابیت.

ل بەغدا مە داخوازا پۆست و كورسییان نەكریە، بەلكو مە داخوازا مافێ گەلێ خوە یا كری

سەرۆك بارزانی ل دۆر نەئومێدییا چارەسەربوونا كێشەیێن كوردان ل بەغدا دیاركر، مە گەلەك جاران هزر كریە خوە ژ بەغدا ڤەكێشین، چونكە مە ل وێرێ داخوازا پۆست و كورسییان نەكریە، مە داخوازا مافێ گەلێ خوە یا كری، هەكە وەلێهات خوە ڤەكێشین، دێ ب تمامی خوە ڤەكێشین.
سەبارەت مەترسییا ئیسرائیلێ ل سەر ئیراقێ گۆت: نوكە مەترسی یا كێم بووی، بەلێ هێشتا یا مای، ب تایبەتی هەكە میلیشیا بەرهەڤ نەبن چەكێن خوە رادەستی حوكمەتێ بكەن و هێرشێن ئەسمانی ژ ئیراقێ نەراوەستن، هەتا هێزەك ژی ل ئیراقێ هەبیت كو ل دەرڤەی فەرماندەیا گشتییا هێزێن ئیراقێ بلڤیت، مەترسییا ئیسرائیلێ دێ ل سەر مینیت.
ل دۆر غەزە، سەرۆك بارزانی گۆت: هیڤیدارم ئەو كارەساتا ل وێرێ روودای ب دوماهی بهێت و ئەڤ راگرتنا شەڕی یا بەردەوام بیت، بەلێ ئەم وەكو هەرێما كوردستانێ د دوورین ژ ڤی بابەتی و نە پشكەكین ژ كێشێ.
سەبارەت هاتنا دۆنالد ترەمپی بۆ پۆستێ سەرۆكایەتییا ئەمریكا و كاریگەرییا وێ چەندێ ل سەر ئیرانێ، سەرۆك بارزانی دیاركر، ئیرانی د زیرەكن و هیڤیدارم چارەسەرییەكا ناڤەند د ناڤبەرا وان دا دروست ببیت و ب راستی چارەسەری ژی بهێتە دیتن نەكو وەكو بەرێ بیت د ڤێ رەوشێ دا یا هەلاویستی بیت.
سەرۆك بارزانی باسێ سەرەدانا سەرۆكێ ئیرانێ بۆ هەرێما كوردستانێ كر و گۆت: ئەم هەردو ژ دایكبوویێن باژێرێ مهابادین و مە هەمان ناڤ یێ هەی، ب كوردییەكا جوان د ئاخڤیت و كەسەكێ نەرم بوو، سەرەدانا وی یا هیڤی بەخش بوو. ب دیتنا من هاتنا وی دەلیڤەیەكا باشە بۆ باشكرنا پەیوەندیێن كوردێن رۆژهەلات ل گەل ئیرانێ.
سەرۆك بارزانی ئاماژە كر ژی كو ل پاشەڕۆژێ گەلێ كورد هەر دێ گەهیتە سەربخوەییێ، بەلێ هیڤیدارم د هیچ دەمەكیدا بۆ ڤی مافی پەنایێ بۆ توندوتیژیێ نەبەین.
سەرۆك بارزانی ل دۆر پەیوەندییان ل گەل توركیا دیاركر: پەیوەندییا مە ل گەل توركیا یا باشە و هیڤیدارم ببیتە ئەگەرێ وێ چەندێ ئاشتیێ ل دەڤەرێ بەرهەم بینیت. ئەم د هەڤدیتنێن فەرمیدا هەردەم ل سەر برایەتییا كورد و توركان د رژد بووین، ئەڤە ژی زمانەكێ نوو ل توركیا و پێشتر چو جاران زمانەكێ ژ وی جۆری نە د هاتە قبوولكرن.
سەبارەت وێ چەندێ چاوان هەقلییەتا توركیا بەرامبەر كوردان هاتە گوهۆڕین، سەرۆك بارزانی گۆت: بۆ جارا ئێكێ من ل سالا 2009 ژ رەجب تەیب ئەردۆگان گوهلێبوو كو ئەو دخوازن كێشەیا كوردی ل توركیا چارەسەر بكەن.
سەرۆك بارزانی ل دۆر هەڤرەگەزخوازیێ گۆت: ئەز مرۆڤەكێ باوەردارم و خودای یا گۆتی من مرۆڤ ل سەر دو رەگەزان یێ دروستكری كو نێر و مێیە، لەوما بڕیارا ترەمپی ل دۆر وێ چەندێ، بڕیارەكا شەرەفمەندانەیە و زڤرینا بۆ خواستا خودایێ مەزن.
سەرۆك بارزانی ل دۆر هاتنا داعشێ دبێژیت، هەكە بهێت، پێشمەرگە ژ جارا بۆری زێدەتر یێ بەرهەڤە بۆ بەرهنگارییا وان. ئەز ب خوە ژی هندی د شیانێن من دا بیت ل سەر پیێن خوە بچم، پێشمەرگێ كوردستانێ مە.
سەرۆك بارزانی پەیامەكا گشتی بۆ كوردێن هەر چار پارچێن كوردستانێ هنرات و گۆت: دڤێت ل بیرا هەوە بیت هوون خودان دۆزەكا پیرۆزن و ل سەر بەردەوام بن، بەلێ رێكا توندوتیژیێ ب كارنەئینن بۆ وێ رێكا خوە. ل دوماهیێ كورد ل نێزیك یان دوور دێ ئێكگرن و سەرەرای گرێیان، من باوەرییا تمام یا هەی كو ئەو رۆژە دێ هێت و هەموو هێزا خوە بۆ ئێكگرتنا هەموو كوردان دێ تەرخان كەم.

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پێشوازی ل د. تۆبیاس لیندنەر، وەزیرێ دەولەتێ ل وەزارەتا دەرڤەیا ئەلمانیا و رێكخەرێ تایبەتێ وەزارەتا دەرڤەیا ئەلمانیا بۆ كاروبارێن سووریێ و شاندەكێ د گەلدا كر.
د كۆمبوونەكێدا پێشڤەبرنا پەیوەندیێن ئەلمانیا ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، پەیوەندیێن هەولێرێ و بەغدایێ، هەلبژارتنێن پەرلەمانی و رەوشا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، گوهۆڕینێن سووریێ دوماهی پێشهاتێن رۆژهەلاتا ناڤین، هاتنە گەنگەشەكرن.
نێچیرڤان بارزانی، سوپاسییا هاریكاری و پشتەڤانییا بەردەوام یا ئەلمانیا د وارێن لەشكری و سیاسی و مرۆڤیدا بۆ ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ كر، هەروەسا دوپاتی ل خواستا هەرێما كوردستانێ بۆ بەرفرەهكرنا هاریكارییا هەڤپشك ل گەل ئەلمانیا د هەموو واراندا كر.
ژ ئالیێ خوەڤە، لیندنەر، حێبەتییا خوە ب پڕۆسەیا دەنگدانێ بۆ هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ و رێژەیا بلند یال پشكدارییا هەڤوەلاتییان د هەلبژارتناندا دیاركر، هەروەسا ل دۆر بزاڤێن پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل گەل نێچیرڤان بارزانی، بیر و بۆچوون لێكگۆهارتن.
سەبارەت رەوشا دەڤەرێ ژی، هەردو ئالییان داكۆكی ل گرنگییا پاراستنا ئارامی و سەقامگیری و هاریكارییا هەموو ئالییەكی بۆ دوورئێخستنا دەڤەرێ ژ ئالۆزیێن زێدەتر كر.

سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دوپاتكر، پێدڤییە هەرێما كوردستانێ د وان دانوستاندناندا پشكدار ببیت كو ئیراق ل گەل وان كۆمپانییان ئەنجام ددەت ب مەبەستا پێشڤەبرنا زەڤیێن پەترۆلی ل كەركووكێ.
مەسرور بارزانی، د داخۆیانییەكێدا ل داڤۆسێ بۆ ئاژانسا دەنگۆباسێن (رویتەرز) گۆت” پێدڤییە هەرێما كوردستانێ درێككەفتنا د ناڤبەرا حوكمەتا ئیراقێ و كۆمپانییا بریتیش پێتڕۆلیۆم یا پەترۆلی دا پشكدار بیت”.
هەڤدەم سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ دوپاتكر” پێدڤییە هەرێما كوردستانێ د وان دانوستاندناندا پشكدار بیت كو ئیراق ل گەل وێ كۆمپانیێ ئەنجام ددەت ب مەبەستا پێشڤەبرنا زەڤیێن پەترۆلی ل كەركووكێ”.
مەسرور بارزانی گۆت ژی” هەرێما كوردستانێ دژی پێشڤەبرنێ نینە، بەلكو دژی وێ میكانیزمێیە ئەوا هاتیە وەرگرتن”.
خویاكر ژی” پێدڤی بوو كۆمبوونەكا دو ئالییانە بۆ هەماهەنگكرنێ ل دۆر وێ چەندێ هاتبا كرن”.
ژ ئالیێ خوەڤە مالپەرێ (بلومبێرگ) بەلاڤگر” مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ راگەهاند كو یێ حێبەتی بووی ژ وان گوهۆڕینێن د رەشنڤیسا پەسەندكرییا تێچوویێ بەرهەمئینانا پەترۆلێ و پاشێخستنا دەنگدانێ ل سەر وی رەشنڤیسێ پەسەندكری د ڤێ حەفتیێدا، ئەڤە ژی دی ئاستەنگەكا نوو بۆ دوبارە هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ دروست كەت، كو دەمێ دو سالایە هاتییە راوەستاندن”.
جڤاتا وەزیرێن ئیراقێ ل چریا دویێ 2024، رەشنڤیسەك پەسەندكر كو ئاماژە ب تەرخانكرنا 16 دۆلاران بۆ هەر بەرمیلەكا پەترۆلێ كو ل هەرێما كوردستانێ دهێتە بەرهەمئینان و ڤەگۆهاستن.
سەبارەت ڤێ چەندێ مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گۆت” پشتی دو خواندنان، بڕیار بوو جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ل رۆژا سێشەمبی 21/1/2025 دەنگێ ل سەر بدەت، بەلێ ژ ئەگەرێ چەند گوهۆڕینێن نە چاڤەڕێكری، دەنگدان ل سەر نەهاتیە كرن”.
مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل كۆڕبەندێ ئابووریێ جیهانی ل داڤۆسێ ل سویسرا راگەهاند” ئەو گوهۆڕینا د رەشنڤیسیدا ژ ئالیێ ئیراقێ ڤە هاتیە كرن كو پێشتر ل دۆر تێچوویێ دەرئینانا پەترۆلێ ل سەر رێككەفتبووین، یا چاڤەڕێكری نەبوو”.
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گۆت ژی” ئەو گوهۆڕینێن د رەشنڤیسێدا هاتینە كرن، بێی راوێژبوو بوو ل گەل مە”.
ل رۆژا پێنجشەمبییا بۆری، پێشەوا هەورامانی، پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، ل دۆر راستڤەكرنا قانوونا بۆدجەی، د داخۆیانییەكێدا ئاماژەكربوو” پشتی چەندین كۆمبوون و بزاڤان بۆ وێ چەندێ قانوونا بۆدجا گشتییا فیدرال ژ ئالیێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێڤە بهێتە راستڤەكرن و هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ دەست پێ بكەت، هەرچەندە خواندنا ئێكێ و دویێ ژی بۆ هاتە كرن، بەلێ مخابن ل دوماهی ساتاندا، دەنگ ل سەر نەهاتە كرن”.
پەیڤدارێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گۆتبوو ژی” ئەم تووشی حێبەتیێ بووین ژ وێ چەندێ پێشنیازەك ژ ئالیێ نوونەرێ حوكمەتا فیدرال ل جڤاتا نوونەران، تاكلایەنە بێی كو راوێژ ل گەل حوكمەتا هەرێمێ بهێتە كرن، یان ل جڤاتا نوونەرێن فیدرال دەنگ ل سەر هاتبیتە دان بۆ جڤاتا نوونەران هاتە هنارتن” .
هەڤدەم باس ل وێ چەندێ ژی كر” ئەڤ پێشنیازە د هەمان دەمدا دژی بڕیارا بەرێ یا جڤاتا وەزیرێن فیدرالە ژی تایبەت ب راستڤەكرنا قانوونا بۆدجەی بۆ هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ”.
پێشەوا هەورامانی دوپاتی ل وێ چەندێ كر كو” ئەڤ بزاڤە زیانێ دگەهیننە هەموو ئیراقێ و كێشەیان كورتر دكەن و خزمەتا چارەسەركرنا پرسان ناكەت”.
گۆتبوو ژی” ئەم وان بزاڤ و پێشنیازان، ب هەموو شێوەیەكی رەت دكەین و دژی د راوەستین، لەوما دڤێت ئەو پێشنیازا ل سەر رێككەفتین بچیتە دەنگدانێ”.

د چارچۆڤەیێ پشكداریێ د كۆڕبەندێ ئابووریێ جیهانیێ سالانە ل داڤۆسێ ل وەلاتێ سویسرا، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د بەردەوامییا دیدارێن خوە دا ل گەل سەركردە و بەرپرسێن وەلاتێن جیهانێ، چەندین دیدارێن گرنگ هەبوون و ل سەر چەندین تەوەران گەنگەشە هاتە كرن.
د دیدارا ل گەل ئەنتۆنیۆ گۆتێرێش، سكرتێرێ گشتیێ نەتەوەیێن ئێكگرتی دا، رەوشا ئیراقێ و كێشەیێن د ناڤبەرا حوكمەتا فیدرال و هەرێما كوردستانێ هاتە گەنگەشەكرن و دوپاتی ل رێزگرتنێ ل مافێن دستووری و شایستەیێن دارایی یێن هەرێما كوردستانێ هاتە كرن.
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ، بزاڤێن د. محەمەد ئەلحەسان، نوونەرێ تایبەتێ سكرتێرێ گشتیێ نەتەوەیێن ئێكگرتی و بەرپرسێ (یوونامی) ل ئیراقێ ب ئاراستەیا چارەسەركرنا كێشەیێن هەولێرێ و بەغدایێ و پاراستنا ئاشتی و سەقامگیرییا ئیراقێ، بلند هەلسەنگاندن.
گوهۆڕینێن رۆژهەلاتا ناڤین و ئاگربەستا غەزە و ب تایبەتی رەوشا سووریێ، تەوەرەكێ دی كۆمبوونێ بوو و هەردو ئالی د هەڤڕابوون ل سەر گرنگییا ئاگربەستێ ل كەرتێ غەزە و پشتەڤانیكرنا جڤاكێ نێڤدەولەتی ژ پێخەمەت پاراستنا ئاشتیێ و ئارامیێ ل سووریێ.
هەر د بەردەوامییا دیدارێن خوە دا ل داڤۆسێ، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ ل گەل ئەلحوسەین بن عەبدوللا، شازادێ جهنشینێ ئوردنێ كۆمبوو. دیدارەكێدا ئەلحوسەین بن عەبدوللا ئاماژە ب پەیوەندیێن دۆستانە و دێرین د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و ئوردنێ كر و بەرهەڤییا تمام یا وەلاتێ خوە بۆ پێشڤەبرنا پەیوەندیێن دو ئالییانە د هەموو واراندا دیاركر.
مەسرور بارزانی سوپاسییا پشتەڤانییا بەردەوام یا ئوردنێ و شاه عەبدوللا شاهێ ئوردنێ كر كو ل قۆناغێن جودا پشتەڤانییا هەرێما كوردستانێ یا كری. هەروەسا گوهۆڕین و پێشهاتێن رەوشا سووریێ هاتە گەنگەشەكرن و هەردو ئالییان دوپاتی ل پاراستنا ئاشتیێ و سەقامگیریێ و مافێن هەموو پێكهاتەیێن وی وەلاتی كر.
هەروەسا د دیدارەكێدا ل گەل ئەسعەد ئەلشیبانی، وەزیرێ دەرڤەیێ سووریێ رەوشا گشتییا سووریێ و پێشڤەبرنا پەیوەندیێن دو ئالییانە و دوماهی گوهۆڕین و پێشهاتێن دەڤەرێ هاتنە گەنگەشەكرن.
وەزیرێ دەرڤەیێ سووریێ ئاماژە ب وێ چەندێ كر كورد برایێن مەنە و پێكهاتەیەكێ گرنگ و رەسەنێ سووریێ نە، هەروەسا دیاركر ژی” پشتڕاستیێ ددەین كو مافێن وان دێ د پاراستی بن”.
وەزیرێ دەرڤەیێ سووریێ، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بۆ سەرەدانا دیمەشقا پایتەختێ سووریێ ڤەخواند و گۆت” هیڤیدارین د دەمەكێ نێزیكدا تە ل دیمەشقێ ببینین”.
د دیدارەكا دی دا، مەسرور بارزانی ل گەل جان نۆوێل بارۆ، وەزیرێ ئۆرۆپا وكاروبارێن دەرڤەیێ فرەنسا كۆمبوو، تێدا سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ ئاماژە ب پەیوەندیێن دۆستانە دناڤبەرا فرەنسا و هەرێما كوردستانێ كر، هەورەسا سوپاسییا پشتەڤانییا بەردەوام یا حوكمەت و گەلێ فرەنسایێ ل گەلێ كوردستانێ كر.
هەر د وێ كۆمبوونێدا گەنگەشە ل دۆر پێشڤەبرنا پەیوەندیێن دو ئالییانە وسەركەفتنا پڕۆسەیا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، بزاڤێن پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێمێ و گرنگییا چارەسەركرنا كێشەیێن هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرال هاتە كرن.
هەر ل داڤۆسێ، مەسرور باروانی ل گەل ئەندرێ پلێنكۆڤیچ، سەرۆك وەزیرێن كرواتیا كۆمبوو، ددیدارەكێدا ب بەرهەڤبوونا گۆردان رادمان، وەزیرێ دەرڤەیێ كرواتیا، پێشڤەبرنا پەیوەندیێن دو ئالییانە و دوماهی گوهۆڕین و رەوشا گشتییا ئیراقێ و دەڤەرێ هاتە باسكرن.
هەردو ئالی د هەڤڕا بوون ل سەر پێدڤییا ب هێزكرنا پەیوەندیێن هەرێما كوردستانێ و كرواتیا، ب تایبەتی د وارێن ئابووری و وەبەرئێنانێدا.

فازل میرانی، بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان، ل وەلاتێ ئەلمانیا سەرەدانا هەڤالێ خەباتكەر (محەمەد محسن ئامێدی) كر ژ بۆ ژنێزیك ئاگەهداربوون ل رەوشا ساخلەمییا وی و هیڤییا سلامەتیێ بۆ خواست.
د درێژییا سەرەدانێن خوە دا بەرپرسێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی، ل ڤیەننا سەرەدانا ( عارف تەیفور) ئەندامێ كۆمیتەیا ناڤەندییا پارتی دیموكراتی كوردستان كر ب مەبەستا گەهاندنا سەرەخوەشیێ ژ ئەگەرێ وەغەركرنا خێزانا وی.

سالار محەمەد دۆسكی:

د. خەلیل غازی دۆسكی، ئەندامێ لژنا دارایی ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گۆت: دو تشتێن هەرە گرنگ ل بەغدا یێن هەین و دڤێت بۆ هەموو خەلكێ كوردستانێ ئاشكەرا بكەین، هەڤڕكییەك د ناڤبەرا هەولێر و بەغدایێ دا یا هەی كو ئەم هەموو بزاڤا دكەین سەروەرییا هەرێما كوردستانێ یا پاراستی بیت وەك هەرێمەكا فیدرال و مە ژی هندەك ماف یێن هەین و د دەستوریدا یێن هاتین و دەستهەلات داینە هەرێما كوردستانێ هندەك كاران ئەنجام بدەت، د بەرامبەردا بەغدا یا هەموو بزاڤان دكەت بەر ب مەركزیەتێ ڤە بچین و هەموو بڕیار ژ بەغدایێ دەركەڤن و ئەڤە د دەمەكیدا مللەتێ كورد ب سەدان سالە خەباتێ دكەت و قوربانیێ د دەت و چو دەلیڤە بۆ ڤەگەراندنا هزرا بەغدا نینە، یا دویێ ل بەغدایێ گەلەك نەراستی دهێنە گۆتن ژ ئالیێن جودا جودا یێن سیاسی ڤە و گەلەك یا ب زحمەتە مرۆف پشیتبەستنێ ب ئالییەكێ سیاسی هەتا سەرۆكێ حوكمەتێ ژی بكەت، دەمەكێ درێژ بوو دانوستاندن هاتبوونەكرن و هەردو حكومەت روونشتبوون و رێككەفتن هاتبووكرن و رەشنڤیس ل مەها (11) یا سالا 2024 هاتبوو لژنا دارایی ل جڤاتا نوونەران و ئەو رەشنڤیس بوو یێ حوكمەتێ رازیبوون ل سەر دیاركری و د شیا بجهبینیت و دبەرژوەندیا حوكمەتا فیدرال دا بوو، چونكە رێژەیەكا هەرە مەزن یا داهاتێ پەترۆلێ دێ بۆ حوكمەتا فیدرال ڤەگەریت و مە چو تێبینی ل سەر نەبوون كو مافێ كۆمپانییان بگەهیتێ، مخابن ل ڤێ دووماهیێ پێشنیازەكا دی هاتیەكرن و ژئالییەكی ڤە سەرۆكێ حوكمەتێ دبیژیت نەیا منە و نوونەرێ حوكمەتێ ل جڤاتا نوونەران كو وەزیرە دبێژیت ژ حوكمەتێ هاتییە و ئەڤە جهێ گومانێیە، جێگرێ ئێكێ یێ لژنا دارایی دبێژیت من پەیوەندی ب سەرۆكێ حوكمەتێ یا كری و گۆتە من ئەو پێشنیاز من نەڤرێكرییە.
د. خەلیلی گۆت ژی: ل بەغدا ئەم نزانین باوەر ژ كێ بكەین، هندەك ئالیێن سیاسی یێن هەین گڤاشتن ل سەر حوكمەتێ یا كری هەتا ئەف پێشنیازە دەركەفتی و من ب خوە باوەری پێ نینە و ئەو پێشنیاز دارێشتنەكا فەرمی بیت بەلكو یا سیاسییە و مەرەم ژێ ئەوە زێدەتر گڤاشتن ل سەر هەرێما كوردستانێ بهێنەكرن و مافێن دەستوری یێن هەرێما كوردستانێ ژێ بهێنە ستاندن، هندەك ئەندامێن لژنا دارایی پێشنیازەك هەبوو ل سەر گوهۆڕینا بەندێ ئێكێ یێ راستڤەكرنێ ژ فەقرا (ج) دا كو بهێتە نڤێسین ئەو داهاتێ ژ بەر سلفێ دمینیت هەموو بهێتە تۆماركرن بۆ حوكمەتا فیدرال و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ چو نەرازیبوون و تێبینی ل سەر نەبوون و ب تنێ كۆمپانی درازی بن و حوكمەتا هەرێما كوردستانێ وەك ئالییەكێ رێكخستنێ تێدا بیت.
زێدەتر گۆت: ژ بەر نەرۆهنی و نە ئاشكەرابوونێ ئەم نەچار بووین بابەتێ بۆدجێ ژ خشتەیدا بینینە دەر ژ بەركو مە ترس هەبوو كو دەنگدان ل سەر نەهێتەدان، پێشبینیێ دكەین ل رۆژا ئێك شەمبێ شاندێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ڤەگەریتە بەغدا و رێككەفتنەكا گرنگ د ناڤبەرا هەرێمێ وەزارەتا دارایی دا یا هەی و پێشنیاز گەهاندینێ ل سەر بابەتێ مۆچا و شاندێ هەرێما كوردستانێ هەموو پێشنیاز گەهاندینێ كو وەزارەتا دارایی مەزاختنا بۆدجێ بجهبینیت، بۆ نموونە شاندێ هەرێما كوردستانێ یا پێشنیازكری كو هەموو داهاتێ ناڤخوەیی رادەست بكەن ب تنێ پشكا هەرێما كوردستانێ ژ بۆدجێ بهێتە دابینكرن و دڤێت پشتراستبوونەك بۆ ئەڤێ پێشنیازێ هەبیت و نابیت هەرێما كوردستانێ هەموو داهاتێ ناڤخوەیی رادەست بكەت و ئەم خوە بگرین هەتا هندە پارە ژ بەغدا بهێت و نە بەهرا مۆچان بكەت و نە بەهرا چ تشتێن دی، پێشنیازا دویێ وەزارەتا دارایی مۆچان بدەت و ئەم 50% داهاتێ ناڤخوەیی رادەست بكەین و 50% بمینیت بۆ بۆدجا تەشغیلی و وەبەرهێنانێ، هەر دو پێشنیاز بۆ بەغدا یێن هاتینە بلندكرن و چاڤەڕێی بەرسڤێ نە و پێشبینی دهێتەكرن حەفتییا داهاتی رێككەفتن ل سەر بهێتەكرن، ل دووف ئەزموونا مە ل بەغدا دیاربوو لێڤەبوون ژ هەموو رێككەفتنان گەلەك یا ب ساناهییە.
د.خەلیل غازی دۆسكی گۆت ژی: ب گشتی من باوەری ب بەغدا نینە و زێدەتر وان دڤێت بەر ب مەركەزیەتێ بچین و زیدەتر وان كونترۆل ل سەر پارێزگەه و هەرێمان هەبیت و نەب تنێ هەرێما كوردستانێ بەلكو كاودانێن هەموو پارێزگەهێن ئیراقێ د دەستێ وەزارەتا دارایییا ئیراقێ دا یێ نەخوەشە و جوداهی ئەو مۆچا وەردگرن بەلێ بابەتێن دی گەلەك ب زەحمەت پارە بۆ پارێزگەهان دهێنە مەزاختن، یێ هەرێما كوردستانێ و ئاریشا مەزن ئەوە مووچێ خەلكێ كوردستانێ كو ژیانا وان ل سەر ڤی مۆچەیە ئاستەنگ دهێنە د رێكێدا و دهێتە گیرۆكرن.
د.خەلیلی ئەو ژی ئاشكەراكر كو ل (12) مەهێن سالا (2024) بەغدا ب تنێ (6) مەهان مووچە ب دروستی بۆ هەرێما كوردستانێ یێ هنارتی و هەر شەش مەهێن دی دبیت هندەك مەهان(400 – 500- 600- و ژ هەموویان پتر 700 ملیار) یێن هنارتین و پارێ مای حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ژ داهاتێ ناڤخوەیی یێ تمامكری، دیسا نەفەقاتێن ناڤخوەیی یێن تەشغیلی و وەبەرهێنانێ یێن پێ ئەدا كرین، ل دووڤ گۆتنا بانكا ناڤەندی كو ئەو ژێدەرێ سەرەكیێ هنارتنا پارایە دبێژن 10 ترلیۆن و 26 ملیار دینار مە یێن هنارتین، وەزارەتا دارایی دبێژیت مە 11 ترلیۆن و نیف یێن هنارتین و یا دروست بەنكا ناڤەندییە.