پڕانیا جاران خه‌مۆكی ژ ئه‌گه‌رێ ژده‌ستدانا تشته‌كێ گرنگ په‌یدا دبیت
خه‌مۆكى ئێك ژ وان فاكته‌رانه كو پڕانیا جاران ژ نیشكه‌كێ ڤه په‌یدا دبیت و دبیته ئه‌گه‌رێ ب هێزێ لاوازیا مرۆڤى دچه‌ندین كاروكریاران دا، لێ خالێن هه‌ره گرنگ كو په‌یدابوونا خه‌مۆوكیێ ئه‌وه ده‌مێ میشكێ مرۆڤى به‌ر ب خاله‌كا نه‌رێنى دچیت وى ده‌مى خه‌مۆكى ده‌ست پێ كه‌ت ل ڤێره گه‌له‌ك جۆرێن خه‌مۆكیێ هه‌نه ئه‌و ژى ئه‌گه‌رێ (بایۆلۆجى، ده‌روونى، نه‌خۆشى) زۆر جاران ئه‌ڤ جۆرێن خه‌مۆكیێ د زكماكى دا رۆلێ خوه هه‌یه هنده‌ك جاران ژى بێ زكماكى په‌یدا دبن، لێ ئه‌ڤ كه‌سێ ئه‌ڤ پێكهاته بێ زكماكى هه‌بیت ئه‌و یێ به‌رهه‌ڤه تووشى نه‌خۆشیێ بیت هه‌ر دیسان هنده‌ك فاكته‌رێن دى یێن هه‌ین كو هاریكارن بۆ په‌یدابوونا خه‌مۆكیێ ژ وان ژى به‌رئاتاڤبوون و كاودانێن ده‌روونی یێن دژوار، دیسان كێمیا ڤه‌گوهێزنه‌رێ ده‌ماران هورمونان (سیروتونین) د مێشكى دا دبیته ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا ئالۆزى تێكچوونا هنده‌ك ده‌مارێن دى د كارڤه‌دانا مێشكى دا ل ڤێره عاجزى و تۆره‌بوون په‌یدا دبیت، لێ خالا من دڤێت ئاماژێ پێ بكه‌م ئه‌وه كو زۆربه‌یا جاران خه‌مۆكی ژ ئه‌گه‌رێ ژ ده‌ستدانا تشته‌كێ زۆرێ گرنگ د ژیانا مرۆڤان دا په‌یدا دبیت یان ژى تێكچووونا په‌یوه‌ندیێن ئه‌ندامێن خێزانى هه‌روه‌سا ژێك جودابوونا دایك و بابان گهۆرینه‌كا ئیكجار زۆر دكه‌ته سه‌ر فشارا مێشكێ مرۆڤى د ژیانا رۆژانه دا و پڕانیا وان كه‌سێن هه‌ست ب هه‌بوونا خه‌مۆكیێ دكه‌ن ئه‌ڤ نیشانه ل نك په‌یدا دبن ئه‌و ژى گێولێ وى یان وێ تێك دچیت پۆسیده دبیت، به‌رده‌وام هزرێن ره‌شبین خوه ل مێشكێ وان دده‌ن هه‌روه‌سا هزر دكه‌ن كو شانسێ وان د ژیانێ دا نینه پاشه‌رۆژا وان یا گه‌شبین نینه هیڤى و ئومێد نامینن هه‌ست دكه‌ن كو تشت ژ بیرێ دچن، دیسان تێكچوونا خه‌وێ ل نك په‌یدا دبیت به‌هرا پتر خه‌وا وان كێم دبیت ره‌نگه ئێڤارى بنڤیت به‌لێ ب شه‌ڤ ده‌مژمێر دوى شه‌ڤێ دێ هشیار بیت و خه‌وا وى یان وێ ناهێت دیسان تێكچوونا خارنێ ژى ل ده‌ڤ په‌یدا دبیت یان زێده دبیت و ته هند دیت سه‌نگێ وان به‌ره‌ڤ بلندبوونێ یان نزمبوونێ چوو و به‌رده‌وام حه‌ز كه‌ن ل جهه‌كى ب تنێ بن ڤه‌ده‌ر بن ده‌نگ نه‌چیتێ له‌شێ وان گران دبیت و نه‌شێت یێ چالاك بیت و پرانیا جاران هزرێن وان به‌ره‌ڤ نێگه‌تڤیێ ڤه دچن و هه‌ست ب گونه‌هباریێ دكه‌ن تا بگه‌هنه حاله‌تێ بێزاربوونێ و خوه‌كوشتنێ، لێ ئه‌ڤه ژى دێ گه‌هیته ئاستێ چاره‌سه‌كرنا ده‌روونى ژلایێ نۆشداران ڤه ده‌رمانان دێ بكارئینن تاكو ژ ژیوارێ خه‌مۆكیێ ده‌رباز دین وه‌كى گه‌له‌ك جاران خودانێن ڤان جۆره نه‌خۆشیان ئاماژه دایه وێ چه‌ندێ كو بكارئینانا وان هنده‌ك جاران یا باشه هنده‌ك جاران به‌ره‌ڤ خرابیێ دچن ل ڤێره باشترین رێك و چاره‌سه‌رى ئه‌وه دێ چاوا ئه‌ڤ كه‌سێن خودان نه‌خۆشیێن ده‌روونى خوه ژ وێ خه‌مۆكیێ رزگار دكه‌ن بێ كو سه‌ره‌دانا نۆشداران بكه‌ن یان ژى هزرێن وان بزڤرن بۆ كارڤه‌دانێن ئه‌رێنى ڤه؟ جاره‌كا دى ئه‌و ژى ئێكه‌م پێنگاڤ ئه‌وه كو رێكێ نه‌ده‌ته مێشكێ خوه هزرێ بكه‌ت و به‌رده‌وام خوه بكاران ڤه موژیل بكه‌ت و رۆژانه رابیت ب كرنا وه‌رزشه‌كا چالاك داكو هه‌مى ئه‌ندامێن له‌شێ وى ئه‌كتیڤ بن و هه‌ر دیسان به‌رده‌وام پێكولێ بكه‌ت ژ وى جهێ ب تنێ بوونێ خوه دوور بكه‌ت قه‌ستا ناڤا مرۆڤان بكه‌ت و بكه‌ڤیته دانوستاندنێ و رۆژانه لاپه‌رێن نوویاتیان د مێشكێ خوه دا ئاڤا بكه‌ت و پرۆڤان ل سه‌ر وان نوویاتیان بكه‌ت و هزرێن نه‌رێنى د مێشكێ خوه دا ئیهمال بكه‌ت و بگهۆریت بۆ هزرێن ئاڤاكه‌ر و ئه‌رینى، دا كو ژ ژیوارێ خه‌مۆكیێ رزگار بیت و تووشى حاله‌تێ خوه‌كوشتنێ نه‌بیت.
