ئافره‌ت و هه‌لبژارتن، ئه‌رك و ماف
هه‌یفا دۆسكى
گه‌له‌ك یا گرنگه به‌حسا رۆلێ ئافره‌تێ بكه‌ین د ده‌نگدانێ دا، چونكى كه‌سا ئێكێ دهێت ل ناڤا جڤاكى و ب هاندان و پشتگیریا ئافره‌تێ، ئه‌و دبیته هێزه‌ك بۆ زه‌لامى ژى كو پشكداریێ بكه‌ت، ئانكو ئه‌م دشێین بێژین ته‌ماكه‌را زه‌لامى یه د هه‌ر كاودانه‌كى دا، نه‌خاسمه د هه‌لبژارتن و پرۆسا سیاسى دا، به‌لێ ب مخابنیڤه به‌روڤاژیه و پشكداریا ژنێ د هه‌لبژارتنان دا وه‌كو پێدڤى نینه، به‌لكو رێژا وێ یا كێمه و هزر دكه‌ت ده‌نگى بده‌ت یانه دێ پرۆسه بسه‌ركه‌ڤیت و هه‌ر برێڤه‌چیت، ئه‌ڤه پتریا ئافره‌تان ڤێ هزرێ دكه‌ن و هزر ناكه‌ن ده‌نگێ وێ چه‌ندێ گرنگه و دشێت گوهۆڕینێن مه‌زن بكه‌ت و هه‌تا دشێت سیسته‌مان ب ئاوایه‌كێ سه‌رده‌مانه بگوهۆریت.
بێگومان ل ده‌ستپێكا سالێن نۆتان، ژن ب گه‌رم و كه‌له‌ژان پشكدارى هه‌لبژارتنان دكر و وێ ب ده‌نگێ خوه سه‌متێن سیاسى دهه‌ژاندن، چونكى ب حه‌ز و هیڤیه‌كا مه‌زن و ب گه‌رمه‌كا مه‌زن قه‌ستا ده‌نگدانێ دكر و ده‌مێ ده‌نگێ خوه ژى دا هه‌ست ب ئارامیا وژدانا خوه دكر به‌رانبه‌ر ئاخ و وه‌لاتى، به‌لێ د ڤان سالان دا پشكداریا ئافره‌تێ هند یا نموونه نینه، ئانكو وه‌ك پێدڤى نینه و رۆژ بۆ رۆژێ ئه‌و یا دلسار دبیت و ب رێژه‌كا دلخواز پشكدار نابیت و ئه‌ڤ چه‌نده دێ بیته ئه‌گه‌رێ بابسالاریا ته‌مام د ناڤ جڤاكى و ده‌ستهه‌لاتێ دا.
پتریا ئه‌وێن ل رێكخراوان ژی كار دكه‌ن دكه‌ڤنه دبن هنده‌ك په‌رێن عه‌شائیرى ڤه و ل ده‌مێ دبنه هه‌لبژارتن ژی و كارتێكرنه‌كا مه‌زن ل سه‌ر هه‌یه و زوى ب زوى ئه‌و بۆ به‌رژه‌وه‌ندیا توخمێ مێ ناكه‌ن، به‌لكو كى به‌ربژاره ئه‌و پشته‌ڤانیێ ل وان دكه‌ن، ئانكو ل گۆره‌یى سیسته‌مێ هه‌لبژارتن و مافێ ئافره‌تێ كار ناكه‌ن و ئه‌ڤ چه‌نده ژى شانس و هیڤیێن ئافره‌تێ دئێخنه د ناڤ سه‌قایه‌كێ نه‌ئارام دا و هه‌تا وى راده‌یى كو ئافره‌ت شكه‌ستنێن مه‌زن بینیت د ناڤ هه‌لبژارتنان دا و نموونه ژى سیسته‌مێ كوتایێ هێشتا یێ به‌رده‌وامه د ناڤ ده‌نگدان و هه‌لبژارتنان دا و ئه‌ڤه ترسه‌كه هێشتا ل سه‌ر پشكداریا ئافره‌تێ د جهێن بریاردانێ دا.
عه‌ده‌ت و تیتال و هه‌لبژارتن:
دشێم بێژم كو عه‌ده‌ت و تیتال ل هنده‌ك باژێر و گۆند و ده‌ڤه‌ران، رۆلێ خوه دبینن ب رێژه‌یا (40%) ئانكو ئه‌ڤه ل ناڤ باژێران ژى هه‌تا (15%) كارتێكرنێ ل هه‌لبژارتنان دكه‌ن وه‌كو ده‌نگێ خوه بده‌ن، به‌لێ كو ئافره‌تێ به‌ربژار بكه‌ن ئه‌ڤه هێشتا ل ئاستێ پێدڤى نینه و ئه‌ز دشێم بێژم ب رێژه‌یا (60%) تیتال رێگرن كو عه‌شیره‌ت ئافره‌تێ به‌ربژار بكه‌ت د ناڤ هه‌لبژارتنان دا و رێ پێ بده‌ت خوه كاندید بكه‌ت، ئه‌گه‌ر ئافره‌ت یا خودانشیان ژى بیت، گه‌له‌ك جاران ب حاله‌ته‌كێ كێم دهێته هژمارتن، به‌لكو لڤینه‌كا بچیك یا زه‌لامى دبیته هانده‌ر پشكدار بیت و ده‌نگ بده‌ت و خوه كاندید ژى بكه‌ت. زێده‌بارى ئه‌ڤ پشكداریا ئافره‌تێ یا نها دناڤ هه‌لبژارتنان ژى دا بریارێن پارتایه‌تى دشێن وێ رێك و شانسى بده‌نه وێ كو خوه به‌ربژێر بكه‌ت و ده‌نگێ خوه ژى بده‌ت.
كوتا و ئافره‌ت گۆتنه‌كا دلئێشه ده‌مێ به‌حسا كۆتایا ئافره‌تێ دهێته‌كرن، چونكى ئه‌ڤێ چه‌ندێ دگه‌هینیت هێشتا ئافره‌ت نه‌شیایه باوه‌رى ب خوه و شیانێن خوه هه‌بیت ب وێره‌كى و شیانێن خوه پشكداریێ بكه‌ت و هه‌تا شیانێن خوه دێ ل ئاستێ چارچۆڤه‌كرى ره‌فتارێ كه‌ت، چونك بتنێ ده‌ستهه‌لات و پارت وجڤاك به‌رێ خوه ده‌نه ره‌گه‌زێ مێ نه وه‌كه كه‌سه‌كا گرنگ و ته‌مامكه‌را جڤاك و ده‌ستهه‌لات و كارێ سیاسى.
